Йўлларда ҳаракатланиш қоидаларини болаларга ҳали ёшлигиданоқ, ўргатиш айниқса муҳим. Туманимиздаги 15-сонли ДМТТ да “Хавфсиз ва равон йўл” умуммилиий дастури доирасида тарбияланувчилар иштирокида “Йўл қоидаси – умр фойдаси” мавзусида машғулотлар ўтказилмоқда.
“Қувноқ дўмбоқчалар” мактабга тайёрлов гуруҳи тарбияланувчилари иштирок этган машғулотларда йўлларда пиёдаларнинг ҳаракатланиш қоидалари ўргатилмоқда. Кўргазмали қуроллар асосида ўтказилаётган машғулотларда болажонлар билим ва кўникмаларга эга бўлмоқда.
Мазкур намунали мактабгача таълим ташкилотида болаларга йўл қоидалари юзасидан билим бериш ишлари бардавом бўлади. Мақсадимиз - келгусида йўлларда уларнинг саломатлигини асрашдан иборат!

Гулсина ДАУЛЕТОВА,
15-сонли ДМТТ тарбиячиси.

Халқ депутатлари Учқудуқ туман Кенгашининг бўшаб қолган 11-“Қуёш” ва 23-“Аяқудуқ” сайлов округларида туман Кенгаши депутатлигига сайлов 2023 йил 2 апрель куни бўлиб ўтади.

“Tashabbusli budjet” jarayonining birinchi mavsumiga joriy yilning
6 fevralidan start berilib 26 fevral kuni loyihalar berish tashabbuslar qoldirish jarayoni yakuniga yetganini ma‘lum qilamiz.

Joriy yil 6 fevraldan 26 fevralga qadar O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining openbudget.uz rasmiy veb sayti orqali, Uchququq tumanining faol  fuqarolari tomonidan turli mazmundagi jami 238 ta takliflar bildirildi.

Xozirda ushbu bildirilgan takliflar maxsus ishchi komissiya tomonidan
26  fevraldan 18 martgacha bo‘lgan muddatda  belgilangan mezonlar asosida o‘ranib chiqilmoqda.     

Ovoz berish yakuniga ko‘ra eng ko‘p ovoz to‘plagan takliflar g‘olib deb topiladi hamda taklifni amalga oshirish uchun mablag‘ ajratilishi yuzasidan qaror qabul qilinib, amaliy ishlar boshlanadi.

Tashabbus ko‘rsating va “Tashabbusli byudjet” jarayonining ovoz berish jarayonida  faol ishtirok eting!!!

Muammolarni hal etish endi o‘z qo‘lingizda.

Uchquduq tuman hokimligi moliya bo‘limi.

Савол;

Тошкентда вақтинчалик пропискада турган шахс субсидияга уй олса бўладими ?

Жавоб;

Вазирлар Маҳкамасининг 182-сонли қарори билан тасдиқланган Низомга асосан, уй-жой олиш учун субсидия фуқароларга рўйхатга олинган доимий яшаш жойи бўлган ҳудуд доирасида ажратилади деб кўрсатилган.

Яъни, субсидиялар асосан ўзингиз доимий пропискада турган туман ва шаҳардан берилади.

Шунингдек, Қорақалпоғистон Республикаси ва вилоятлар шаҳарларига ажратилган субсидиялар ушбу ҳудуддаги аҳоли томонидан белгиланган тақсимот доирасида туман ёки шаҳардан олишлари мумкин

 Яъни, ўзингиз яшаб турган жойдан бошқа тумандан ёки яшаб турган вилоятингиз марказидан тақсимот бўйича олсангиз бўлади.

Учқудуқ туман адлия бўлими

   Quturish – hayvonlar va odamda uchraydigan, asab tizimining og’ir shikastlanishi bilan kechadigan hamda o’lim bilan yakun topadigan o’ta xavfli yuqumli virusli kasallikdir. Odamlar uchun kasallik manbai bo’lib: quturgan uy hayvonlari - it, mushuk, sigir, ot, eshak, cho’chqa, yovvoyi hayvonlardan – chiyabo’ri, tulki va boshqalar, hisoblanadi. Odamlarga quturish kasalligi 90-95 % holatlarda itlardan yuqadi.

    Kasallik odamga qanday yuqadi?

Odamga quturish kasalligi shu kasallikka chalingan hayvonlarning tishlashi, tirnashi, tishlarining qadalishi, shuningdek, jarohatlangan teri va shilliq qavatlariga so’lagi tushishi paytida yuqadi. Kasallik o’ta og’ir kechib, doimo o’lim bilan tugaydi.

Quturish kasalligiga chalingan hayvonlarda kuzatiladigan belgilar :

-hayvon tajovuzkor bo’lib, duch kelgan hayvonlar va odamlarga tashlanadi, tishlashga, tirnashga harakat qiladi;

-yorug’likdan qo’rqadi, qorong’u joyga kirib olishga harakat qiladi, egasi chaqirganida oldiga kelmaydi;

-ovqatlanishdan bosh tortadi, to’g’ri kelgan jismlarni og’ziga solib, yutadi, keyinchalik yutunishi qiyinlashadi, og’zidan juda ko’p so’lak oqadi, bezovta bo’ladi, tovushi bo’g’ilib yo’qola boshlaydi va orqa oyoqlari yurmay qoladi, ya’ni falajlanish holatlari kuzatiladi.. Hayvonlarda ham kasallik o’lim bilan yakun topadi.

Siz agar it va boshqa uy hayvonlaringizda kasallikning shunday belgilarini kuzatsangiz, darhol veterinariya vrachiga murojaat eting!

Yodingizda bo’lsin!

-Itni doimo bog’langan holda saqlash, ko’chaga olib chiqilganda tumshuq tasmasini taqish, itni tunda ko’chaga chiqarib yubormaslik va ko’chada qarovsiz qolishi hamda yovvoyi hayvonlar bilan muloqotda bo’lishiga yo’l qo’ymaslik kerak;

-Farzandlaringizni qarovsiz qolgan va begona itlar bilan o’ynashiga hamda ularni uyga olib kelishiga aslo yo’l qo’ymang;

-Itni o’z vaqtida hududiy veterinariya idoralariga olib borib, ro’yxatdan o’tkazish, har yili uni veterinariya ko’rigidan o’tkazib, quturishga qarshi emlatish zarur.

Agar, Sizni hayvon tishlasa so’lagi jarohatlangan teri va shilliq qavatingizga tushsa, unda Siz zudlik bilan tibbiy yordamga murojaat qilishingiz hamda mutaxassis vrachning tavsiyasiga ko’ra, quturishga qarshi o’z vaqtida va to’liq emlanishingiz kerak.

Uchquduq tuman SEO va JS bo'limi.

  N.Sanayeva

   Савол; Бола пулини олиш ёки “Аёллар дафеари”га кириш учун домий рўйхатга туриш шартми ?

   Жавоб;

   Вазирлар Маҳкамасининг 2021-йил 21-октабрдаги 654-сон қарорига 1-илова билан тасдиқланган “Кам таъминланган оилаларни “Ижтимоий ҳимоя ягона реестри” ахборот тизими орқали аниқлаш, уларга кам таъминланган оилалар болалари учун нафақа ва моддий ёрдам тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида”ги низом 13-бандига кўра кам таъминланган деб эътироф этилган оилага болалар нафақаси ёхуд моддий ёрдам яшаш жойи бўйича оиланинг муомалага лаёқатли аъзосининг ёзма аризасига асосан тайинланади.

   Эътибор берган бўлсангиз, ушбу нормада “яшаш жойи” жумласи келтирилган. Яъни қоидада мурожаат қилиш учун “доимий ёки вақтинча рўйхатда турадиган жой” жумласи келтирилмаган.

   Шунинг учун ҳозир сиз қаерда яшаётган бўлсангиз, шу ердаги МФЙга мурожаат қилишга ҳақлисиз.

   Агар МФЙ ходимлари “рўйхатда йўқсан” деган важни келтиришса, сиз туман адлия бўлимига мурожаат қилишингиз лозим. 

  Энди «Аёллар дафтари» масаласига келсак. Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 31 мартдаги 145-сон қарорига 1-иловада тасдиқланган «Аёллар дафтари»ни юритиш орқали хотин-қизлар муаммоларини тизимли равишда ҳал этиш ва уларни ижтимоий қўллаб-қувватлаш тартиби тўғрисидаги низом 4-бандида «Аёллар дафтари»га кимлар киритилиши кераклиги белгиланган.

Низомнинг 5-бандида «Аёллар дафтари»га хотин-қизлар яшаб турган жойи бўйича киритилиши, бунда хотин-қизларнинг яшаш жойи бўйича доимий ёки вақтинча рўйхатда турмаслиги «Аёллар дафтари»га киритишни рад этиш учун асос ҳисобланмаслиги қайд этилган.

Учқудуқ туман адлия бўлими.

Вилоятнинг энг олис ҳудудларидан бўлган Учқудуқ туманида бугунги кунда 9710 та суюлтирилган газ истеъмолчилари мавжуд. Тумандаги суюлтирилган газ билан таъминланган истеъмолчилардан газголдер қурилмасидан қувурлар орқали оқма газ сифатида етказиб бериладиган истеъмолчилар сони 6763 тани, маҳалла ва овул фуқаролар йиғинлари ҳудудидаги суюлтирилган газ баллонлардан фойдаланувчи истеъмолчилар сони эса 2947 тани ташкил этади.
Аҳоли хонадонларига ҳар ойда туман ҳокимлиги томонидан тасдиқланган режа-график асосида суюлтирилган углеводород гази ўз вақтида етказиб берилиб сифатли хизмат кўрсатиб келинмоқда. Жумладан, 2022 йил давомида газголдер қурулмаси орқали 1 492 тонна 370 килограмм, газ баллонлар орқали 375 тонна 100 килограмм сюлтирилган газ истеъмолчиларга етказиб берилди.

2022 йил давомида тумандаги ОФЙ ва МФЙ аҳолисига 20 дона суюлтирилган углеводород газ баллонлари ижара шартнома асосида етказилди.
Ҳозирги кунда суюлтирилган газ баллонлардан фойдаланувчи истеъмолчиларга қулайлик яратилди, яъни автоматлаштирилган “E-Gaz” дастурига тўлиқ ўтказилди, хонадонларга етказиб берилган газ баллонлар учун махсус ID карталар орқали тўловлар амалга оширилиб келинмоқда. Шунингдек туман марказидаги мавжуд 23 та газголдер ускуналари техник кўрикдан ўтказилиб, барча газголдер қурилмалари бўёқланди. Аҳолини узлуксиз суюлтирилган углеводород гази билан таъминлаш мақсадида газголдер ускуналарига ўрнатилган иситиш тизимлари қувурлари кўрикдан ўтказилди ва хавонинг кескин совуб кетиши натижасида суюлтирилган газни кондитцат ҳолатига келиб қолишини олдини олиш мақсадида “Иссиқлик Манбаи” ДУК Учқудуқ филиали билан шартнома тузилиб газголдерларга (ёмкост яьни идиш ичига)иссиқлик тизими ўрнатилди. Натижада суюқ газ парланиб аҳолига бир маромда етиб бориши таъминланмоқда.
2023 йил давомида ҳам туманда жойлашган 23 дона газголдер қурилмалари тўлиқ таъмирланиши кўзда тутилган.

- Жорий йилнинг февраль ойи шу кунига қадар туман истеъмолчиларига газголдер қурилмаси орқали 149 тонна 290 килограмм газ етказиб берилди,- дейди “Учқудуқтумангаз” газ таъминоти бўлими суюлтирилган газ хизмати бошлиғи Шаҳбоз Тошмуродов.- Газ баллонлар орқали эса етказиб берилган суюлтирилган газ 28 тонна 640 килограммни ташкил этади. Газ баллонларни аҳоли хонадонларига етказиш учун битта “ISIZU” махсус автомашина ажратилган. Туманнинг олис ҳудудларига ҳам кечиктирилмай суюлтирилган газ баллон етказиб берилиши таъминланиб келинмоқда.
“Кокаяз” ва “Узунқудуқ” овул фуқаролар йиғинлари туман марказидан 170-200 километр узоқликда жойлашган. “Кокаяз” ОФЙда 14 та аҳоли хонадони мавжуд бўлиб, уларнинг барчаси суюлтирилган газдан фойдаланишади. “Узунқудуқ”да эса 128 та суюлтирилган газ истеъмолчиси бор.
- Овулимизда кам сонли аҳоли истиқомат қилади, - дейди “Кокаяз” ОФЙ да яшовчи истеъмолчилардан бири Гулмира Искандерова.- Шунга қарамай, суюлтирилган газ етказиб беришда бирор муаммо бўлгани йўқ. Туман марказидан анча ичкарида жойлашган овулимиз, лекин ҳар 30-35 кунда тумангаз бўлими ходимлари газ баллонларни етказиб беришяпти. Қишнинг совуқ кунларида ҳам газдан узилиш бўлмади.
Туманда айни кунларда ҳам режа-график асосида истеъмолчиларга суюлтирилган газ етказиб бериш ишлари давом этмоқда.

“Ҳудудгаз Навоий” газ таъминоти филиали
матбуот хизмати

Бугун дунёнинг ривожланган мамлакатларида юзлаб учқудуқлик ёшларимиз таълим олмоқда. Учқудуқ туман ҳокимлиги ташаббуси билан улар иштирокида онлайн мулоқот ташкил қилинди.
Туман ҳокими, сектор раҳбарлари ҳамда битирувчи ёшлар иштирок этган мулоқотларда юртимизда ёшлар учун яратилаётган шарт-шароитлар, уларга берилаётган имкониятлар ҳақида сўз юритилди. Шунингдек, “Ёшлар жамғармаси” маблағлари асосида учқудуқлик ёшларга берилаётган кўмак, уларнинг олий ва ўрта – махсус таълимдаги шартнома пуллари, сафарбарлик чақируви маблағларининг айнан “Ёшлар жамғармаси” маблағлари ҳисобидан қоплаб берилаётганлиги урғуланди. Касб-ҳунар ўрганиш истагида бўлган ёшлар касбга ўқитилмоқда. Субсидия асосида асбоб-усканалар харид қилиниб, ёшлар ўзини ўзи банд қилмоқда. Ўтган 2022 йилда бу мақсадларга жами 1 млрд. 500 млн. сўм маблағ йўналтирилган. Бу ҳақда онлайн мулоқот давомида батафсил маълумотлар бериб ўтилди.
Ўзгача форматда ўтказилган онлайн мулоқотларда Қозоғистон, Россия Федарацияси, Корея, АҚШ, Белорусия сингари чет давлатлар олий таълим муассасаларида таҳсил олаётган 8 нафар талаба иштирок этди.

Анвар Тўраев, “Ифтихор” МФЙ яшайди. Ҳозирда Корея давлатида Yongsan университетида магистратура йўналишида таҳсил олади. У Қулқудуқ овулидаги 1-сонли умумий ўрта таълим мактабида инглиз тилидан дарс берган. “ Соли Фармонович, сиз билан кўп учрашганман. Ёшларимиз билимга чанқоқ, интилувчан. Ҳатто олис овул ёшлари ҳам инглиз тилини жуда катта қизиқиш билан ўрганадилар, дарсдан ташқари қўшимча машғулотлар тўгараклар ташкил этгандим. Бу билан нима демоқчиман, интилувчан ёшларнинг тил ўрганишларига кўпроқ эътибор қаратиш лозим”.
- Чет элда ўқишнинг ўзига хос фойдали жиҳатлари бор, чунки бундай ёшларнинг дунё қараши кенг бўлади. Жумладан, хорижда ўқишни тугатиб қайтган ёшларимиз ривожланмай қолган соҳаларни халқаро андозалар асосида ривожлантиришга ва кашф этилмаган ғояларни ҳаётга татбиқ этишга ёрдам беради. Келгусида нуфузли университетда олган билим ва кўникмаларимни албатта ватанимда тадбиқ этишни ўз олдимга мақсад қилганман, дейди Нью-Йорк шаҳридаги Long Aylend университети 1-курс талабаси Аббос Эргашев.
Шимолий кон бошқармаси бош технологи Ойбек Ашуров, ШКБ бош ҳисобчиси в.б. Елена Надеждина Россия Федерациясидаги нуфузли олийгоҳларни тугатган.
-Дунё металлургия саноати соҳасида кучли ўнталикдан жой эгаллаган комбинатда ишлаш мен учун улкан бахт, катта шараф, - деди мулоқот давомида Ойбек Ашуров. – 2013 йилда Уральск университетини тугатганман. Ишга жуда кўп таклифлар бўлди. Лекин мен қолмадим, олган билимларимни ватанимда тадбиқ этишга қарор қилдим. Бундан хурсандман. Етук, билимли мутахассисга ўзимизда ҳам талаб бор. Яхши ўқиб, билимли ва етук мутахассис бўлиб юртга қайтинглар, - деди Шимолий кон бошқармаси бош технологи Ойбек Ашуров.
ШКБ бош ҳисобчиси в.б. Елена Надеждина ҳам билимли ва салоҳиятли кадрлар ҳамма жойда кераклиги, бу учун ҳар бир ёш яхши ўқиб, кучли мутахассис бўлиш кераклигини уқтирди.
Шунингдек, туман ҳокими, туман сектор раҳбарлари ҳам чет элда таҳсил олаётган талабаларга ёт ғоя ва оқимларга берилмасдан, фақат ўқишни ўйлаб, пухта билим эгаллаб, етук мутахассис бўлиб, Учқудуққа ота-онаси бағрига соғ-саломат қайтиб келишларига омадлар тиладилар!.

УЧҚУДУҚ ТУМАН ҲОКИМЛИГИ АХБОРОТ ХИЗМАТИ.

Жылы ауа келуімен көпқабатты үйлердің балалар алаңы балаларға лық толы болады. Доп теуіп немесе топ-топ болып ойнап жүрген балаларды кездестіреміз. Осы балалар ойын алаңы орнатылғаны аналарға жақсы дейміз. Балаларымызға жан тыныштығын сеніп тапсырған ойын алаңдары қаншалықты қауіпсіз? Бүгін біз осы мәселе туралы сөз қозғаймыз.

Өткен жылы аудандық ауруханаға бес жасар науқас ауыр халде жеткізілді. Оның ішкі мүшелері ауырып, бала жансақтау бөлімінде жатып, дәрігерлер аман алып қалды. Бұл оқиға ойын алаңында болған. Бұған дейін көршімнің үш жасар қызы ойын алаңында ойнап жүріп, биік жерден құлап, басын жарып алған еді. Өйткені ұсақ тастар жерге төгілген. Соққыдан қыздың басы жарылған. Бұған ұқсас жағдайлар өте көп.

Ата-аналар есте сақтасын

Дана халқымыз баланы көз қарашығына теңейді. Бұл тегін емес, балаларымыз біздің қорғауымыз бен қамқорлығымызды қажет етеді. Ойын алаңының қоршаулары көп жылдар бойы қызмет ету үшін көбінесе темірден немесе күшті металдан жасалған. Оның табиғи түрде өткір жиектері мен бөліктері болады. Балалар денесін кесіп алмау үшін бұл жиектер резеңке немесе ұқсас материалдармен жабылуы керек.

Әткеншектің биіктігі, оның айналу жылдамдығы баланың жасына лайықталған. Әрине, ана төрге шыққанда баласының жасына сай айғыр таңдайды. Барлық арғымшақтарда бірдей ұшады деп ойлау дұрыс емес. Бұл ойын-сауық құрылғылары тек металдан ғана емес, пластиктен де жасалған. Аналардың барлығы дерлік оларды көрген, балалары да пайдаланған. Дегенмен, пластиктің химиялық құрамына байланысты зиянды екенін бәріміз біле бермейміз.

Басқа елдегі арғымақтар

Осы ретте, Ресейдегі балалар ойын алаңдарының беті резеңке жабынмен жабылғанына назар аударайық. Қолдануға жарамсыз резеңке автокөлік дөңгелектері қайта өңделіп, желіммен жұмсартылып, балалар ойын алаңдарыныңкеректі жеріне пайдаланады. Бір жағынан, бұл қалдықтарды өңдеу, ал екінші жағынан, бұл балалар ойын алаңдары үшін қауіпсіз және арзан шикізат.

Дәрігермен сұхбат

Қабылдауыма күн сайын дерлік арғымшақтан құлап қалған балаларды алып келеді. Тау арғымшағынан (горька) құлаған кезде омыртқа жарақаттары, қол мен аяқтың сынуы жиі байқалады. Ал айналмалы айғырлардан миы шайқалып, жарақат алған жағдайлар көп. Көп жағдайда бұл ата-ананың салғырттығынан болады.

Әсіресе, бес жасқа дейінгі, өзін-өзі қамтамасыз ете алмаған балаларды қадағалау керек. Егер сіздің балаңызда осындай оқыс оқиға орын алса, үрейленіп, білмей әрекет ету орынсыз. Зардап шеккен балаға алғашқы көмек ретінде, жарадан қатты қан кетсе оны тоқтату үшін кесілген жерді мықтап байлау керек. Май жақпайды, жараны жеңіл таңып қояды. Егер науқастың жағдайы ауыр болса, жедел жәрдем шақыру немесе науқасты жақын маңдағы медициналық орталыққа жеткізу қажет.

Балаңызбен бірге ойнаңыз, бірақ ойын түймесін толық қолға алмаңыз

Баланың психологиясы өзі сияқты ерекше. Кейбір балалардың әр қадамын ойлайтынына, ал кейбір балаларымыздың белсенді, тез шешім қабылдап, ойнақы екеніне куә боламыз. Бұл мінез олардың көп жағдайда әртүрлі жарақат алуына да себеп болады. Шапалақ екі қолдан шығатынын ұмытпайық құрметті ата-аналар. Баламызды әртүрлі көңілсіздіктерден қорғау үшін ол бізбен бірге болғанда оған алдын ала түсіндіруіміз керек. Әрбір бала елдің болашағы, оның денсаулығы ертеңгі күні үшін қажет. Күннің жылуымен балалар уақытын қуанышты өткізу үшін ата-аналардың назары мен қамқорлығын сұраймыз.

Мөлдір БҮРКІТБАЕВА,

тілші.