O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar mahkamasining 2013-yil 28-mart kunidagi 89-sonli qarori hamda “Navoiyuran” davlat korxonasi direktorining 88-sonli buyrug’iga asosan ShKB OYXTTE bo‘limi xodimlari hamda soxa mutaxasislari bilan hamkorlikda.
“Navoiyuran” DK Uchquduq ishlab chiqarish maydoniga qarashli “Sulfat kislotasi ishlab chiqarish sexi”, “Geotexnologik koni”da tashkilot bo‘linmalarining yengil alangalanuvchi suyuqliklar va yonuvchi suyuqliklar, yonuvchan gazlar hamda portlovchi moddalarni tashish bilan band bo‘lgan avtomobil haydovchilari, neft bazalari, yoqilg‘i moylash materiallari bo‘yicha masul xodimlar, moddiy tovar boyliklar bo‘yicha javobgar shaxslar (ombor mudirlari, omborchilar), elektrgazpayvandchilar bilan yong’in texnik minimum bo‘yicha aniq maqsadli kurslar tashkil qilinib unda tashkilotning bo’linmalarida mehnat qilayotgan 179 nafar xodimlarining yong’in xavfsizligi bo’yicha bilim va ko’nikmalari oshirildi.
Bunday o’quv kurslarini tashkil qilishdan maqsad tashkilotda mehnat qilayotgan ishchi xodimlarining xavfsizligini ta’minlash hamda davlatimiz tabiiy resurslari va moddiy boyliklarini har qanday talofatlardan asrashdan iborat.
ShKB OYXTTEB inspektori leytenant E.I.Xomitov
ShKB OYXTTEB kichik inspektori oddiy askar F.B.Ulugov
Favqulodda vaziyatlar vazirining 2025-yil 17-may kuni “Respublikada yong‘inlarni oldini olishga qaratilgan “Dolzarb-30 kun” profilaktika tadbirini o‘tkazish to‘g‘risida”gi 173-sonli Farmoyishiga asosan ShKB OYXTTE bo‘limi inspektorlari va 8-Yong‘in qutqaruv qismi xarbiy xizmatchilari bilan birgalikda ShKBga qarashli Markaziy moddiy-texnika bazasida yong‘in xavsizligini ta’minlash bo‘yicha “Dolzarb-30 kun” tadbiri tashkil etildi. Bu tadbirda jami 33 nafar ishchi va xizmatchilarga yozning issiq kunlarida elektr moslamalaridan xavfsiz foydalanish ish joylarida va aholi yashash xonadonlarida yong‘in xavfsizligi qoidalariga rioya qilishga doir zaruriy tavsiyalar berildi. Profilaktik tadbirda yong‘in o‘chirish avtomobili va yong‘in o‘chirish asboblarining ko‘rgazmali namoyishi hamda birlamchi yong‘in o‘chirgichlardan to‘g‘ri foydalanish, favqulodda holatlarda harakatlanish tartibi tushuntirib o‘tildi.
Joylarda o‘tkazilayotgan tadbirlarda fuqarolarning yong‘in xavfsizligi to‘g‘risida tushunchalarga ega bo‘lishi sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan har qanday favqulodda vaziyatlar va yong‘inlarni oldini olishga, yong‘in zararlarini kamaytirishga samarali xizmat qiladi.
Obyektda o‘tkazilgan “Dolzarb 30 kun” tadbirida ishchi xizmatchilar kun davomida obyekt hududida va yashash xonadonlarida yong‘in xavfsizligiga amal qilishi, shuningdek oila azolariga elektr moslamalari va gaz qurulmalariga befarq bo‘lmasliklarini takidladi.
ShKB OYXTTEB inspektori leytenent Shukurillayev Oybek
ShKB OYXTTEB inspektori leytenent Xomitov Elyor
Ҳар йили баҳорнинг охирги ойларида мактаб ва олий таълим муассасаларида битирув маросимлари ўтказилади. Бу кун – ҳар бир талабалик ёки ўқувчилик йўлини босиб ўтган ёшлар учун унутилмас сана, катта ҳаётга қўйиладиган илк қадамдир.
Битирувчилар – келажагимиз эгалари. Улар билим, меҳнат ва интилиш билан бу босқичга етиб келишди. Уларнинг орзулари катта, мақсадлари равшан. Бу кун – уларнинг юзларида шодлик, қалбларида эса янги умидлар порлаб турибди.
Битирув маросимлари фақатгина расмий тадбир эмас, балки устозлар ва ота-оналар учун ҳам ғурурли лаҳзадир. Чунки ҳар бир битирувчи – уларнинг меҳнати, сабри ва муҳаббатининг самарасидир. Устозлар уларга билим, тарбия ва юксак инсонпарварлик туйғуларини бериб, ҳақиқий ҳаётга тайёрлаб келишди.
Биз битирувчиларга келажакда омад, эзгу ишлар ва юрт равнақига ҳисса қўшишларини тилаймиз. Улар – янги замоннинг лидерлари, мамлакат ривожига ҳисса қўшадиган фидоий йигит-қизлардир.
Шундай экан, азиз битирувчилар, олдингизда улкан йўл очиқ. Умид, ишонч ва меҳнат билан бу йўлни босиб ўтинг. Эл-юртимиз сизнинг зафарли қадамларингиздан фахрланади!
Норова Хилола 18- мактаб укитувчиси
Бугунги кунда хаммамизга маълумки Ўзбекистон жахон хамжамияти миқёсида ўзининг муносиб ўрнини беқиёс даражада одимлаб бормоқда. Бунда асосан ташки сиёсат ва дипломатик алоқаларда олиб борилаётган чуқур стратегик ислоҳотлар жамиятнинг барча соҳалари ривожига салмоқли хисса қўшиб келмоқда. Бунинг мисолида Президент Шавкат Мирзиёевнинг жорий йил 19–22 май кунлари Венгрия ва Словенияга амалга ошираётган расмий ташрифлари ҳам ана шу сиёсий юришнинг мантиқий давомидир. Ташриф давомидаги иқтисодий ислоҳотлар¬ни фаол амалга ошираётган Ўзбекистон-Словения компанияларига турли тармоқлар, жумладан, тўқимачилик, фармацевтика, саноат, озиқ-овқат ва тўқимачилик тармоқларида қурилиш, фармацевтика ва туризм саноа¬ти, энергетика, логистика, туризм каби жабҳаларда ҳам қўшма лойиҳалар амалга оширилиши мамлакатлар инфратузилмаси ривожи мухим хисобланади. Бугунги кунда бетакрор табиати ва ривожланган сайёҳлик инфратузилмаси билан машҳур Словения Ўзбекистонлик сайёҳларда катта қизиқиш уйғотмоқда. Шу билан бирга, туризм, маданий гуманитар, таълим ва маданий мерос сохалардаги ўзаро келишувлар жаб-ҳадаги яқин ҳамкорлик халқлар ўртасидаги ўзаро ҳамжиҳатлик ва дўстликни мустаҳкамлашга ҳисса қўшмоқда. Шунинг учун бу соҳани ривожлантириш ўзаро манфаатли ва самарали бўлиши мамлакатлар тараққиётининг изчил қадамларидан биридир. Дипломатик муносабатлар ўрнатилганининг Ўзбекистон ва Словения ўзаро ҳурмат ҳамда умумий манфаатларга асосланган ҳамкорликни янада мустаҳкамлаш истагини намоён этмоқда. Шу нуқтаи назардан, Ўзбекистон Президенти¬нинг Словенияга бўлажак ташрифи ва музокаралар икки томонлама муносабатларнинг янги уфқларини очиб, уларга жадал тус бериши шубҳасиз. Ўзаро инвестициявий шерикликдан томонлар¬нинг манфаатдорлиги ҳамкорликни ривожланти¬ришнинг муҳим омилидир. Бундай манфаатли ҳамкорлик ривожланиши мамлакатлар иқтисодиёти, сиёсий барқарорлик ҳамда ижтимоий маданий сохани ривожлантириши учун хизмат қилади.
Умар Худойқулов
Халқ депутатлари Учқудуқ туман Кенгаши депутати
Учқудуқ туман “Инсон” ижтимоий хизматлар маркази директори
Венгрия бош вазири Виктор Обраннинг таклифига биноан Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев расмий ташриф билан 19 май куни Будапештга борди.
Ташриф дастурига мувофиқ олий даражадаги музокаралар бўлиб ўтиши назарда тутилган бўлиб, кун тартибига мувофиқ ташкилот доирасидаги кўп қиррали ҳамкорликнинг бугунги ҳолати ва истиқболлари юзасидан фикр алмашинди, амалий ҳамкорликнинг долзарб масалалари муҳокама қилинди.
Давлатимиз раҳбари ўз сўзида жаҳонда рўй бераётган геоиқтисодий ва геосиёсий зиддиятлар, минтақавий низолар ва иқлим ўзгариши оқибатида кучайиб бораётган бугунги мураккаб вазият шиддат билан ўзгариб бораётганини қайд этди.
Президентимиз долзарб халқаро муаммоларни ҳал этишда, биринчи навбатда, ҳалқаро ҳуқуқ нормалари ва БМТ Низомига таянган ҳолда ташкилот, давлатларнинг умумий ёндашуви ва позицияларини мустаҳкамлаш муҳимлигини қайд этиб ўтди. Давлат раҳбари Венгриянинг расмийлари, етакчи банк ва компаниялари раҳбарлари билан учрашувлар ўтказди.
Шавкат Мирзиёев Будапештда бўлиб ўтган Туркий давлатлар ташкилотининг норасмий саммитида иштирок этди. 7 та давлат раҳбарлари иштирок этган ушбу саммитда Будапешт диклорацияси, ҳамкорликнинг устувор йўналишлари бўйича қатор ҳужжатлар қабул қилинди.
- Саммитда инновацион лойиҳаларни қўллаб-қувватлаш учун Қўшма венчур компанияси ва Ташкилотга аъзо мамлакатларнинг инвестициявий имкониятларини тақдим этадиган ягона портал ташкил этиш;
- Кимё, энергетика, тоғ-кон, енгил саноат, фармоцевтика, чарм-пойабзал, озиқ –овқат ва қурилиш тармоқларида йирик ишлаб чиқариш қувватларини ташкил этиш бўйича алоҳида дастур ишлаб чиқиш;
- ТУРКСОЙ фаолияти ва тузилмасини такомиллаштириш бўйича таклифлар ишлаб чиқиш ҳамда Туркий маданият жамғармаси кенгашининг навбатдаги йиғилишини Ўзбекистонда ўтказиш;
- қурғоқчилик ва экологик муаммоларни олдини олиш бўйича қўшма “йўл харитаси” ни ишлаб чиқиш сингари таклифлар берилди ва қўллаб –қувватланди.
Сермазмун ва самарали таклифларга бой бўлган президент Ш.Мирзиёевнинг Будапештга ташрифи нафақат туркий ҳалқлар балки Осиё ва Европа давлатлари ўтрасидаги ўзаро ҳамкорлик ва барқарорликни таъминлашига ишонамиз.
Халқ депутати Учқудуқ туман кенгаши
котибят мудири М.Камолова
Тасвирий санъат — бу инсоннинг ички туйғулари, фикрлари ва дунёқарашини образлар орқали ифодалаш санъатидир. Бу санъат тури тарихан жуда қадимий бўлиб, илк одамлар ғор деворларидаги расмлар орқали ўз ҳаётини ва тафаккурини акс эттирганлар. Бугунги кунда эса тасвирий санъат кўплаб йўналишларга эга: расм, графика, ҳайкалтарошлик, дизайн ва бошқалар.
Тасвирий санъат орқали инсон табиат гўзаллигини, миллий анъаналарни, тарихий воқеаларни ва замонавий ҳаётни ўзгача тарзда кўрсата олади. У инсонни нафосатга, гўзалликни англашга, қалбини мусиқа каби ларзага келтиришга қодир. Шунинг учун ҳам тасвирий санъат фақат кўз учун эмас, қалб учун ҳам озуқа ҳисобланади.
Ҳар бир халқнинг ўз миллий тасвирий санъати бор. Ўзбекистонда миниатюра, керамика, ҳунармандчилик, наъққошлик каби анъанавий санъат турлари асрлар давомида ривожланиб келмоқда. Замонавий рассомлар эса ушбу анъаналарни давом эттириб, уларга янги нафас бағишлашмоқда.
Хулоса қилиб айтганда, тасвирий санъат инсон ва жамиятнинг руҳий бойлиги, маданий мероси ҳисобланади. Уни асраш ва ривожлантириш — ҳар биримизнинг муқаддас бурчимиздир.
Сайфуллоева Раъно
18- мактаб укитувчиси
Ilm maskani bo'lmish maktab hayoti har bir inson hayotida alohida o'rin tutadi .Bola bog'chada o'ynaydi,rasm chizadi ,she'r yodlaydi ammo bolalarcha fikrlar bilan qabul qiladi ,maktabda esa bola shaxs bo'lib shakllana boradi, mustaqil yaxshi yomonni ajrata oladigan ,yangi bolalarcha g’oyalar bera oladigan ma'lum ilmga tayangan holda ixtiro qiladigan shaxsga aylanadi. Har tomonlama yetuk inson bo'lib yetishish uchun davlatimiz ,mehribon prezidentimiz say harakatlari bilan bugungi kunda har bir ziyo maskanida muhim shart sharoitlar yaratilgan. Bugungi kun o'quvchisi bo'lgim keladi goho. Uchquduq tumanida joylashgan 18- sonli umumiy o'rta ta'lim maktabi ostonasiga qadam qo’yar ekanman bundan 3 yillar avvalgi holat beixtiyor ko'z o'ngimdan o'tadi singan stullar,har xil og'ir partalar ,sinfxona polining teshiklari ,ayniqsa qishda sovuq havoda kurtkalarda o'tirib o'qiganmiz,qo'llarimiz sovuqdan muzlab qolardi. Shuni alohida ta'kidlab o'tmoqchiman men shu maktabning sobiq o'quvchisiman. Hozirgi kunda maktab direktori Allanova Gulbahor Eskabulovna rahbarligida maktab zamonaviy jihozlangan ,har bir sinfda zamonaviy partalar ,pardalar,gilamlar ,tabiyi gullar ,zamonaviy Televizorlar ,kompyuterlar ,kondisionerlar, mavjud. Maktab o'quvchilari I- smenada dars olib boradilar ,maqsad dars tugagach har bir fandan Fan to'garaklari ish olib boradi ,sport,tikuvchilik ,rassomlik va musiqa to'garaklari hamisha o'quvchilar bilan gavjum. Musiqa xonasi yangi tavsiyalar asosida jihozlangan ,yumshoq yostiqli o' rindiqlar bolalar uchun qulaylik yaratadi. O'qituvchilar xonasi ,oshxona tadbirlar zali ,maktab hovlisida yashnab turgan gullar bahri dilingizni ochadi .Imkoniyatlar va mehnat katta yutuqlar poydevori sanalganidek o'quv yili davomida muvaffaqiyatlar e'tirofga arzigulikdir.
--Men juda ham xursandman - quvonchini yashirmaydi ustoz- o'quvchilarimiz kimyo ,fizika,matematika ,ingliz tili ,onatili va adabioti ,tarix fanlaridan sertifikatga ega bo'ldilar -bu talabalikka bir qadamdir ,Ro'ziyev Durbek kimyo fanidan 100% yechgan ,umid qilamanki o'tgan yili 89% oliy o'quv yurtlariga o'quvchilarimiz kirgan bo'lsalar joriy yilda 95-100% ni tashkil qiladi- Birdamlik ,hamjihatlikda gap ko'p,xalqimiz tarixdan mehr muhabbatga tayanadi .O'z kasbiga ,o'quvchilariga mehr bergan ustozimiz tashabbuslari bilan "Direktor stipendiyasi " sentayabr oyida joriy qilingan edi ,har oyda 3 nafar a' lochi ,odobli ,tashkilotchi o'quvchilar tanlab olinadi va mukofot topshiriladi ,raqobat bo'lsa yutuqlar rivojlanadi deganlaridek o'quvchilar do'stona bellashib harakat qiladilar .
Malikova Malohat
Oliy toifali Magistr Ingliz tili o’qituvchisi
Учқудуқ тумани олис чўл ҳудудида жойлашган бўлиб чорвачиликка ихтисослашган туманлардан ҳисобланади. Туманда асосан чорвачиликнинг қўйчилик, қорамолчилик, йилқичилик, туячилик тармоқлари кенг ривожланган. Учқудуқ туманида бугунги кунда 71 та чорвачилик фермер хўжаликлари ва 30 дан ортиқ чорвачилик МЧЖ лари фаолият юритмоқда.
Чорва мол бош сонлари: 2025 йил биринчи чоракда барча тоифа хўжаликларда йирик шоҳли қорамоллар жами 5294 бошни, қўй ва эчкилар 134 078 бошни, отлар жами 4526 бошни, паррандалар эса жами 20558 бошни;
Чорвачилик маҳсулотлари: барча тоифа хўжаликларда
3198 тонна (тирик вазнда) гўшт, соғиб олинган сут 1311 тонна, олинган тухум 326 минг дона, ва олинган қоракўл терилар эса 23594 донани ташкил этиб, қишлоқ хўжалигининг ўсиш суръати 105,6 % ни ташкил этди.
Учқудуқ туманида жорий йилда умумий қиймати 21 млрд 400 млн сўмлик 17 та лойиҳалар шакллантирилди. Шундан қиймати 3 млрд 800 млн сўмлик туячилик бўйича 3 та лойиҳа, қиймати 6 700 млн сўмлик йилқичилик бўйича 5 та лойиҳа, қиймати 10 900 млн сўмлик қўйчилик бўйича 9 та лойиҳалар шакллантирилган ва тармоқ жадваллари ишлаб чиқилган ҳамда йил якуни билан жами 34 та янги иш ўринлари яратилиши кўзда тутилган бўлиб, ушбу лойиҳаларнинг бугунги кунда 7 таси ишга туширилган бўлиб
14 та янги иш ўринлари яратишга эришилди.
Чорва мол бош сонларини кўпайтириш чорвачилик маҳсулотлари ҳажмини ошириш Жорий йилда 70 та фуқароларга 1 млрд 800 млн сўмдан ортиқ имтиёзли кредитлар ажратилиб 70 нафар фуқаронинг бандлиги таъминланди.
Бундан ташқари қишлоқ хўжалиги соҳасида иш ўринларини яратиш, аҳоли бандлигини таъминлаш ҳамда соҳада норасмий бандлик улушини қисқартириш бўйича жорий йилда Учқудуқ туманида жами 103 та янги иш ўринларини яратиш режалаштирилган бўлиб, биринчи чорак якуни билан 93 та янги иш ўринларини яратиш белгиланган бўлсада бугунги кунда ушбу кўрсатгич 142 тага етказилиб 158,0 фоизга бажаришга эришилди.
Ўрмон хўжалиги бўйича:
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил
18 январдаги “Орол денгизининг суви қуриган тубида ва оролбўйи ҳудудларида “яшил қопламалар” – ҳимоя ўрмонзорларини барпо этишнинг қўшимча чора- тадбирлари тўғрисида”ги 31-сонли қарорига асосан Учқудуқ туманида 2022-2026 йилларда 100 минг гектар майдонда
“яшил қопламалар” – ҳимоя ўрмонзорларини барпо этиш режалаштирилган.
Туман Давлат ўрмон хўжалиги бўлими томонидан 2025 йилда 28 минг гектар майдонга “яшил қопламалар” ҳимоя ўрмонзорлари барпо етиш ва 125 тонна ўруғ жамғариш реалаштирилган бўлиб бугунги кунда 35 тонна саксовул уруғлари йиғиб олинган.
Д.Астанов
Туман ҳокими ўринбосари
Tadbirkorlari diqqatida! O'zbekiston Respublikasining 2021-yil 22- apreldagi 684 sonli "Davlat xaridlari to'g'risida' gi qonuniga asosan, sizlarni tuman hududida joylashgan Maktabgacha ta’lim tashkilotlariga 2025- yil iyun oyi uchun sifatli oziq-ovqat mahsulotlari yetkazib berish maqsadida tuman Maktabgacha va maktab ta’limi bo‘limi, tadbirkorlardan pochta orqali tijorat taklif taqdim etishini E'lon qiladi.
Non va non mahsulotlari,
Yorma, makaron mahsulotlari;
meva, quruq meva mahsulotlari;
Sut va sut mahsulotlari;
Myusli probiotik,
Poliz mahsulotlari;
Go‘sht va go‘sht mahsulotlati hamda boshqa oziq-ovqat mahsulotlari uchun olinadi.
Murojat uchun telefonlar;
+998995753477
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2021-йил 8-июндаги “Ер муносабатларида тенглик ва шаффофликни таъминлаш, ерга бўлган ҳуқуқларни ишончли ҳимоя қилиш ва уларни бозор активига айлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-6243-сон Фармони билан бошланган ер муносабатлари соҳасидаги ислоҳотларни изчил давом эттириш мақсадида:
2024 йил 6 сентябр куни “Тадбиркорлик ва шаҳарсозлик фаолиятини амалга оширишда ер ресурсларининг инвестициявий имкониятларидан самарали фойдаланиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-135-сонли Фармони қабул қилинди ва унда қуйидагилар белгиланди.
а) қишлоқ хўжалигига мўлжалланмаган ер участкаларини мулк ҳуқуқи ёки ижара ҳуқуқи асосида, қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ер участкаларини ижара ҳуқуқи асосида сотиб олиш қийматини қуйидаги шартларда ҳар ойда тенг улушларда, қолдиқ суммага Марказий банкнинг асосий ставкасида фоиз ҳисоблаган ҳолда бўлиб-бўлиб тўлашга рухсат берилди, бунда:
- Тошкент, Нукус шаҳарлари ва вилоятлар марказларида — 3 йил давомида камида 35 фоиз миқдорида дастлабки тўловни ўн беш иш кунида амалга ошириш шарти билан;
- бошқа аҳоли пунктларида — 5 йил давомида камида 15 фоиз миқдорида дастлабки тўловни ўн беш иш кунида амалга ошириш шарти билан;
- 4- ва 5-тоифалардаги туманларда эса 10 йил давомида камида 15 фоиз миқдорида дастлабки тўловни ўн беш иш кунида амалга ошириш шарти билан бўлиб-бўлиб тўлашга рухсат берилади.
б) барча турдаги ер участкаларининг қиймати ўн беш иш кунида тўлиқ тўланган тақдирда, жами суммага нисбатан 20 фоиз чегирма берилиши белгиланди. (бундан бошланғич нархи 50 фоиздан ортиққа пасайтирилган ер участкалари мустасно).
Жойлардаги ҳокимликларга саноат зоналари, аҳоли пунктлари ҳудудларининг қисмлари, хусусан, янги барпо этиладиган кўп квартирали ва якка тартибдаги уй-жой массивлари, савдо ва хизмат кўрсатиш мажмуалари ҳудудларини шаҳарсозлик жиҳатидан режалаштириш ишларига белгиланган шартларга мувофиқ лойиҳа ташкилотларини энг яхши таклифларни танлаш асосида жалб қилиш ҳуқуқи берилади.
Бугунги кунда Навоий вилоятида ушбу Қарорга асосан 2280 та тадбиркорлик учун ер участкалари савдода мавжуд бўлиб, шундан Томди, Конимех ва Хатирчи туманларидаги савдода турган ер участкалари 120 ой муддатга, Кармана, Навбаҳор, Қизилтепа, Учқудауқ туманлари хамда Зарафшон шаҳридан савдога чиқарилган ер участкаларини 60 ой муддатга булиб тўлаш имконияти билан аукцион савдоларидан олиш мумкин.
Шунингдек Фармонга кўра, хусусий инвесторлар ташаббуси билан янги массивларни барпо этишда ер участкаларига бўлган ҳуқуқлар белгиланган асосий шартларга мувофиқ расмийлаштирилади.
Бунда, хусусий инвесторга тегишли ер участкалари ҳамда улар оралиғида жойлашган кўп квартирали уйларга туташ ерлар ва умумий фойдаланишдаги ерлар Кўчмас мулкни бирлаштириш ва унинг янги чегараларини белгилаш далолатномаси асосида ягона ер участкасига бирлаштирилади.
Қишлоқ хўжалигига мўлжалланмаган ер участкаларини мулк ҳуқуқи, ижара ҳуқуқи ва доимий фойдаланиш ҳуқуқи билан янгидан ажратишда белгиланган асосий шартлар асосида мазкур ер участкасида бино ва иншоотларни лойиҳалаш, қурилишни бошлаш ва якунлаш ҳамда объектни фойдаланишга топшириш муддатлари мажбурий равишда кўрсатилади.
Янги реализация қилинган ер участкаларига нисбатан объектни фойдаланишга топшириш даврига тенг бўлган, бироқ 3 йилдан кўп бўлмаган муддатда ер солиғи ставкаси 50 фоиз миқдорида қўлланади.
Агзамов Акмал
“Электрон онлайн аукционларни ташкил этиш” АЖ
Навоий вилояти вакили
More...
Kasallik qo‘zg‘atuvchilari — lambliyalar (Lamblia intestinalis) vegetativ shaklda (trofozoit) uchraydi va sistalar hosil qilish qobiliyatiga ega. Vegetativ shakli faol va harakatchan bo‘lib, ular noksimon shaklda ko‘rinadi. Tanasining oldingi qismi to‘mtoq, orqa qismi esa o‘tkir bo‘lib, uzunligi 9—18 mkm bo‘ladi. Tanasining oldingi qismida so‘rg‘ich disklar mavjud. Ular 2 ta yadro va 4 juft xivchinlarga ega. Xivchinlari qisman sitoplazmadan o‘tgan bo‘lib, bo‘yalganda yaxshi ko‘rinadigan ikkita bo‘ylama tutam hosil qiladi.
Harakati xarakterli bo‘lib, parazit doimo o‘z o‘qi atrofida yon tomoni bilan aylanib harakat qiladi. Preparatda xona haroratida lambliyalar tez nobud bo‘ladi. Oziqni butun tanasining yuzasi bilan so‘radi. Uzunasiga bo‘linish yo‘li bilan ko‘payadi.
Sistalar — lambliyalarning harakatsiz shakllari hisoblanadi. Uzunligi 10—14 mkm, oval shaklda, qobig‘i nisbatan qalin. Lugol eritmasida sarg‘ish-qo‘ng‘ir rangga bo‘yaladi. Bo‘yalgan yetuk sistada 4 ta yadroni ko‘rish mumkin.
Lambliyalar ingichka ichakning yuqori bo‘limlarida hayot kechiradi, so‘rg‘ich disklari yordamida vorsinkalarga yopishib oladi. Ular o‘t pufagida yashay olmaydi, chunki o‘t suyuqlig‘i ta’sirida nobud bo‘ladi. Ularning duodenal zondlash vaqtida ko‘p topilishi lambliyalarning o‘n ikki barmoq ichak devorlaridan tushganligi bilan tushuntiriladi.
Vegetativ shakllari odatda najas bilan chiqmaydi, ammo ular ich ketganda najasda paydo bo‘lishi mumkin. Lambliyalar ichakning pastki bo‘limlariga tushganda noqulay muhitga uchraydi va u yerda yashay olmasdan sistalarga aylanadi, ular esa odatda najas bilan Sistalar tashqi muhitda yaxshi saqlanadi, havo namligi va haroratiga qarab tashqi muhitda bir oygacha saqlanishi mumkin.
Odam kasallikni iflos qo‘llari, o‘yinchoqlar, oziq-ovqat mahsulotlari va suv orqali yuqtirishi mumkin. Sistalar ichakka tushib,vegetativ shakllarga aylanadi. Bitta sistadan ikkita vegetativ shakl hosil bo‘ladi.
Lambliyalar keng tarqalgan bo‘lib, ayniqsa bolalarda ko‘p uchraydi. Ular organizmga ko‘p miqdorda tushganda ichak shilliq pardalarini mexanik ta’sirlashi va ma’lum darajada so‘rilishning buzilishiga sabab bo‘lishi mumkin. Bunda qorinda kuchli bo‘lmagan og‘riq, qorin dam bo‘lishi (meteorizm) va quldirashi, ich kelishi ning buzilishi, ishtaha pasayishi, ko‘ngil aynishi, ba’zan esa o‘ng qovurg‘a ostida og‘riq kuzatilishi mumkin. Ayrim hollarda lambliyalar organizmdagi boshqa ichak va o‘t yo‘llari kasalliklarining qayta zo‘rayishiga sabab bo‘ladi.
Lambliyalarni kasallik yuqtirgan kishilarda aniqlash odatda oson. Agar najas shakllangan holda bo‘lsa, u vaqtda surtmada mikroskop yordamida sistalar aniqlanadi. Lugol eritmasida bo‘yalgan surtma parallel tekshiriladi.
Yangi suyuq najasda va duodenal zondlash orqali olingan materialda harakatchan vegetativ shakllarni aniqlash mumkin. Najasda sistalarning topilishi tashxis qo‘yish uchun yetarli tasdiq hisoblanadi, shuning uchun vegetativ shakllarini aniqlash maqsadida materiallarni tekshirishning hojati qolmaydi.
Kasallikni oldini olishda va o'choqdagi chora tadbirlarga shaxsiy gigiyena ko'nikmalari katta ahamiyatga ega hisoblanadi. Ayniqsa bolalarni gigiyenik ko'nikmalarni tadbiq etish, sanitar orastalikka o'rgatish talab qilinadi. Shuningdek, MTM xodimlari va bolalarni, ovqatlanish, suv ta'minoti, savdo xodimlarini profilaktik tekshiruvi, alohida kasb egalari, oziq ovqat ishlab chiqarish, tayyorlash, saqlash, tashish, sotish bilan bevosita bog'liq bo'lgan, suv tayyorlash, bolalar va o'smirlar tarbiyasi va o'qitish bilan shug'ullanuvchi xodimlar dastlabki va davriy tibbiy ko'rikdan o'tishlari maqsadga muvofiq bo'ladi.
Uchquduq tuman Sanitariya-epidemiologik
osoyishtalik va jamoat salomatligi bo’lim laboranti.
Ҳикоя
Тонгги ҳаводан кўксини тўлдириб нафас олган Сарвар қишлоғининг қир-адирларини эсларкан, юраги соғинчдан ҳаприқиб кетди. Унинг одати шунақа, кўклам кириб, оғочларда куртаклар лаб ёра бошладими шаҳарга сиғмай қолади. Қирларни, тошдан-тошга урилиб оқаётган сойларни қўмсайди.
“Қирлар бойчечакка тўлиб кетгандир”, деб ўйлади йигит энтикиб.
Болалигида энасининг қўлида ўсгани учунми, Сарвар тенгдошларидан ажралиб турарди: тавба, чолни бир муштлаб ёш болага айлантириб қўйгандек-а, дейишарди унинг ажабтовур гапларини эшитганлар ҳайратга тушиб.
Энасининг эртакларини тинглаб улғайган Сарварга, айниқса, бойчечаклар ҳақидаги ривоят ёқарди.
— Бойчечак — полвон гул, — дерди Баҳринисо ая неварасининг сочини силаб.
— Қизиқсиз-а, эна, жимитдек чечак полвон бўларканми? — эътироз билдирарди митти Сарвар жилмайиб.
— Полвон, болам, полвон. Агар полвон бўлмаса, изиллаган изғирин кетмай туриб елкаси билан тошни туртиб чиқиб, гуллашга журъат топармиди?! — ўз гапини исботлашга уринарди энаси.
Сарвар бойчечакнинг полвонлигини ўз кўзи билан кўриш учун қирга чиқиб, тошлар орасидан бош кўтариб турган чечакнинг илдизини топишга уринарди. Чиндан ҳам айрим жойларда бойчечак катта-катта харсанглар остидан мўралаганига гувоҳ бўлар, бола қалби билан жажжигина гулнинг кучига тан берарди. Ана ўша пайтлардаёқ бойчечакка унинг ишқи тушган.
Орадан йиллар ўтиб, Сарвар севимли чечагининг яна бир улуғ жиҳатини кашф этди: дунёдаги жамики гулларни бозорга олиб чиқиб пуллаш мумкиндир, лекин бойчечакни узоқ қирлардан териб келиб, гул бозорига солишолмайди. Аксинча, баҳор келиши билан шаҳарликларнинг ўзлари қирларга ошиқиб бойчечакни кўзларига суртишади.
Ҳафтани аранг охирлатган Сарвар жума куни азондаёқ йўлга ошиқди.
— Озгина кутсанг, ҳадемай таътил бошланади, — деб уни шаштидан қайтармоқчи бўлди ҳамхонаси Рафиқ.
— Йўқ, бўлмайди, унгача юрагим тарс ёрилиб кетади, — деди Сарвар апил-тапил кийинаркан…
Уйдагилар билан кечқурун не маҳалгача гурунглашиб ўтирган бўлса-да, тонг саҳарда уйғонди. Муздай сувда шоша-пиша ювинди-да, эшикка йўналди.
— Ҳой, Сарвар, қаёққа? — деди онаси ажабланиб
— Шундоқ қирга чиқаcоб келаман, ая.
— Кап-катта йигит бўлсанг ҳам, ақлинг кирмади, кирмади-да. Ўша адирларда нима бор экан каллайи саҳарлаб.
Сарвар кулимсираб, дарвозадан чиқиб кетди. Қирга етгунча офтоб ёйилиб қолди.
Янглишмабди. Адирни ғиж-ғиж бойчечак қоплабди. Бир қулоқлилариям бор, икки қулоқ бўлиб ғунча қучоқлаганиям… Оппоқ бошини селкиллатиб, юлдуздек очилиб ётганлари қанча!
Йигит тошлоққа ёнбошлади ва каттагина тош тагидан мўралаб, ғунчалаб турган бойчечакка кўзи тушди. Энасининг гапларини эслаб ёнбошлаган кўйи тошни жойидан қўзғатмоқчи бўлди. Кучи етмади. Ўрнидан туриб, икки қўллаб кўтариб олди. Залворлигина экан. Зилдай тош остидан йўл топиб, ўрмалаб ёруғликка чиққунича икки қаричча йўл босибди. “Полвон гулим, шу миттигина поянг билан тошни туртиб чиқдингми, мен бўлсам, уни аранг қўзғатдим-а”, дея кулимсираганча бойчечакнинг нафис япроқчаларини силади Сарвар.
Айни чоғда юраги эзгин бир хотира соғинчидан энтикди. Бир пайтлар у бу қирларга Дурдона билан бирга чиқар, ўша кезларда Сарвар Дурдонани манави жажжигина гулга — полвон бойчечакка қиёсларди.
— Бу қир гули, — дерди Сарвар. — Гулларнинг энг гўзали, энг полвони. Сен эса қизларнинг чиройлисисан.
— Алдама, мендан чиройли қизлар кўп-ку, — жилмаярди Дурдона.
Сарвар ўзи билмаган ҳолда мурғак қалби билан қизга дил изҳорини айтарди:
— Сен, барибир, ҳаммадан чиройлисан, Дурдон… Сен қир гулига ўхшайсан.
Улар иккиси мусаффо осмон остида, мана шу қирлар бағрида қувлашмачоқ ўйнашарди.
«Энди Дурдона йўқ, — деб ўйлади Сарвар алам билан хўрсиниб. — Энди у қир гули эмас…»
… Дурдона қўнғироқ қилганида кеч куз эди. Сарвар ўқишдан қайтиб, кутубхонада китоб ўқиб ўтирганди.
— Сарвар ака, мен Тошкентдаман.
— Ие, қачон келдинг? — ҳайрон бўлиб сўради Сарвар.
— Икки ойдан ошиб қолди. Сартарош бўлиб ишлаяпман. Эртага дам олиш куним, хўп десангиз, кўришардик.
— Албатта, кўришамиз, сенга шаҳарни томоша қилдираман.
Йигит туни билан ухламай, Дурдона ҳақида ўй суриб ётди. Эрталаб ширин бир энтикиш ила йўлга отланди. Бироқ қизни кўрдию қотиб қолди. Унинг тенгсиз чечаги, унинг қир гули — Дурдона сочини елкасидан кестириб, малла рангга бўяган, эгнига ёқаси очиқ тор кофта, тор шим кийиб олганди…
— Ў… ўзингмисан?.. — деди Сарвар қизга бироз анграйиб қараб тургач.
— Ҳа, ўзимман! — хандон отиб кулди Дурдона. — Ора-cира бир марта қишлоққа зўрға борасиз. Ундаям кўришсак-ку, хўп, бўлмаса, тағин Тошкентга йўрғалаб қоласиз. Шунга мана, ўзим келдим. Тағин сизни шаҳарлик қизлар илиб кетмасин, дедим-да.
Қиз Сарвардан олдинга ўтиб, таманно билан битта-битта босиб кета бошлади.
Сарварнинг юраги бир зумда ҳувиллаб қолди, бағрини бир алам эгаллаб олди. У туни билан шу учрашувни орзиқиб кутганди. Аммо рўпарасидаги қиз унинг Дурдонаси эмасди. Кулчадек юзлари офтобда қизарган, зулукдек қошлари пайваста, қалин қўнғироқ сочлари белини ўпган, юзида ним табассум билан бироз тортиниб турадиган Дурдонаси энди йўқ эди.
— Намунча қовоғингиз осилиб кетди? Нима, чиройли бўп кетганим сизга ёқмаяптими? — деди қиз унга ишвали кўз ташлаб.
— Сен аввал чиройлироқ эдинг, Дурдон. — Мен сени қир гули деб атардим. Биласанми, нимага шунақа дердим?
— Ҳа, энди гап йўғида гапиргансиз-да, — узун-узун тирноқларига термилиб кулимсиради қиз.
— Унда сен бошқача эдинг. Қир гули дегани бу жажжигина, оддий чечак эмас, у бебаҳо гул. Агар шунақа бўлмаганда, қир гулини зиёрат қилгани шаҳарликлар қишлоққа боришармиди?! Шаҳарда гулнинг уруғига ўт тушмаган-ку, тўғрими? Истаган гулингни тополасан. Фақат бойчечакни эмас, қир гулинимас, Дурдона!
— Бу гапларнинг кимга кераги бор? — деди қиз бошини илкис кўтариб. Унинг қароқларидан адоқсиз бир алам мўралагандек бўлди. — Ҳаммангиз қишлоқни кўкларга кўтариб мақтайсиз-у шаҳарга интиласиз. Қишлоқ қизларини беғуборсан, деб оғиз кўпиртириб, шаҳарликларга кўнгил қўясизлар. Нима, мен энди қир гули эканман, деб қишлоқдан чиқмай ўтиришим керакмиди?! Ўша қишлоқда қир-адирдан бошқа нима бор ўзи, Сарвар ака?! Мана, сиз ҳам ҳадемай ўқишни тамомласангиз, шаҳардаги бирорта тиббиёт марказигами, клиникагами ишга жойлашасиз. Ўшанда қир гулингиз ёнингизда бўладими?!
Сарвар ўзи сезмаган ҳолда қизга ўшқириб юборди:
— Дурдона, бас қил!
Қизнинг упа суртилган юзи янаям оқариб кетди. Буни кўрган йигитнинг юраги қалқиб тушди.
— Мени кечир, Дурдона. Майли, қандай яшаш сенинг ихтиёринг, бунга аралашишга ҳаққим йўқ. Балки кимдир сенга шундай кўринишинг чиройлироқ, деб айтгандир. Лекин мен, барибир, ўзимнинг қир гулимни севаман. Уни соғинаман. Билиб қўй, қир гули ҳеч қачон шаҳарнинг атиргулига айланолмайди. Қир гулини бўяб, бежаб бўлмайди. У тошларни елкалаб, қуёшга мўралаб турган ҳолида гўзал. Яхши қол. Омадингни берсин, — бўғзига алами тиқилган Сарвар битта-битта босиб қиздан узоқлашди.
“Эсизгина Дурдона, қандай ажойиб қиз эди-я… — деб ўйлади йигит оғир хўрсиниб. — Унга уйланмоқчийдим. Институтни тамомласам, шаҳарда қолмоқчи эмасдим. Мана, қишлоқда тиббиёт маркази қурилди. Шу ерга ишга келаман. Дурдона ёнимда бўлганда. Афсус, у ҳою ҳавасга берилиб кетди. У шаҳар гулига айланишни истади.”
Юраги изтиробдан симиллаб оғриётган Сарвар уни қирларга боғлаб турган ришта биргина бойчечак эмаслигини, болаликдаги хотиралари ва шу хотиралар ичида шамчироқдек ёниб турган муҳаббати — Дурдонага бўлган севгиси эканини англаб етганди. Дурдонасиз қирлар ҳам ҳувиллаб қолгандек туюлаётганди унга.
Ўзим ҳам аҳмоқман, унга ортиқча пардоз-андозсиз ҳам ўзи чиройли эканини айтишим керак эди. Уни шундай ҳолида севишимни билганида, шаҳарнинг ҳою ҳавасларига кўнгил қўймаган бўлармиди? Бу сафар шаҳарга борсам, Дурдонани топаман, ўзим билан қишлоққа бошлаб келаман. Биз мана шу ерда одамларга керакмиз, дейман унга.
Йигит дадилланиб ўрнидан турди ва ўзгача иштиёқ билан изига қайтди. Қияликдан эниб бораркан, пастдан юқорига қараб югуриб келаётган дуррали қизга кўзи тушди. “Кимдир бойчечак тергани чиққандир-да”, деган ўй ўтди кўнглидан. Қизга эътибор бермай, йўлида давом этди. Шу маҳал узоқдан:
— Сарвар ака-а-а-а!!! — деган товуш қулоғига чалинди.
Овоз Дурдонаникига жудаям ўхшарди. Сарварнинг юраги ҳаприқиб, қизга синчков тикилди-ю, негадир оёқ-қўли бўшашди. Вужудини ширин ҳаяжон қамради. У Дурдона эди.
Сарвар кўзларига ишонмасди. Қиз унинг ёнига етиб келганда билинар-билинмас ҳансирарди.
— Дурдона?.. — деди у қизга ҳайрат билан тикилиб.
— Сарвар ака, қачон келдингиз? Бир ҳафтадан бери йўлингизни пойлайман, — деди қиз ҳарсиллаб нафас оларкан.
— Шаҳарда эмасмидинг?
— Йўқ, сиз билан кўришганимиздан кейин, ҳамширалик курсида уч ой ўқиб, қайтиб келганман.
— Нега менга айтмадинг?
— Баҳорни кутдим…
— Буни қара-я, юзингдаги упа-элигинг қани? Тирноқларинг…
— Ахир мен қир гулиман-ку, Сарвар ака! — қаҳ-қаҳлаб кулди қиз. — Менга ортиқча пардознинг кераги йўқ.
Сарварнинг юраги тўлқинланиб, кўнгли ёришиб кетди. Борлиқ олам янада кенгайгандек, қирлар гўзаллашгандек туюлди унга.
— Қаранг-а, Сарвар ака, бутун адирни бойчечак қоплаб олибди-я!
— Ҳа-а, — деди Сарвар. — Лекин менинг ҳақиқий бойчечагим — Қиргулим сенсан, Дурдона! Фақат сенсан!
Ҳамрохон Мусулмонова, журналист.
Суҳбати самимий ва қалбдан чиқадиган, гапирадиган гапи кўп эмас-у, лекин ҳар сўзида ҳаёт тажрибаси кўриниб турган инсонлар заводда талайгина. Бундай инсонлар орқали жамоада ўзаро ҳурмат меҳр-оқибат ва ишчанлик муҳити ҳукмрон бўлади. Улардан бири ўз ишининг устаси ёшларнинг эса устози Олтинбек Рўзимуротовдир.
1975 йилда Навоий вилояти Хатирчи туманида туғилган Олтинбек Рўзимуротовнинг ҳаёт ҳақиқати ҳам тизимли меҳнат, изланиш ва сабр билан тўла. Олтинбек аканинг ёшлиги қайноқ қишлоқ ҳаётида ўтди. Хатирчи касб - ҳунар мактабида эллектромонтёр йўналишида ўқиди. 2001 йилдан 3-ГМЗ 4-цехда электромонтёр бўлиб ишлаб келади.
Йиллар мобайнида техника ва технологиялар ўзгарса-да, қаҳрамонимиз ҳар доим мослашишга малакасини оширишга интилди.
-Соҳани яхши тушуниш ва яхши кўриш бир жойда узоқ вақт ишлашга имкон беради, одам бундан ҳеч қачон зерикмайди, -дейди Олтинбек ака.
Унинг асосий мақсади нафақат ўз ишини бажариш, балки ёшларга ҳам касбини меҳр билан ўргатишдан иборат. Устози Қодир Холматовдан ўрганган билим ва кўникмаларини шогирдларига ўргатаётгадан мамнун. Улар бири Лазиз Рустамов. Заводда энергетик сифатида масъулиятли лавозимда ишлаб келмоқда.
Иш билан бирга оиласи ҳам ҳаётининг муҳим қисмидир. Олтинбек ака ва Ойбахор Рўзимуродова 3 нафар фарзандни тарбиялашмоқда. Аёли заводда лаборант бўлиб ишлайди.
Олтинбек Рўзимуротовнинг 24 йиллик меҳнат фаолиятини жамоаси ҳам қадрлайди. Гап узоқ йиллар меҳнат қилишда эмас балки йиллар давомида инсонийлик ва касбга бўлган садоқатдадир.
Баъзи одамлар бор — шовқинсиз, ҳеч нарса даъво қилмасдан ўз ўрнида, ўз ҳаётида яшайди. Ҳаёт юкларини елкасида, масъулиятни эса юракда кўтариб. Учқун Ахатов ана шундай сокин инсонлардан.
Унинг ҳаётида буюк манзаралар йўқ, аммо ҳар бир куни — оддий, лекин мазмунли. Тонгги сменами ёки туни билан давом этадиган иш соатлари бўладими тинимсиз давом этадиган технологиялар, зинапоялар, қуюлтиргичлар, комбинат ҳавоси — ҳаммаси унинг кундалик ҳаётининг бир қисмидир. Лекин айнан шу оддий ҳаёт ортида ўзига хос барқарорлик мавжуд.
Навоий вилояти, Қизилтепа туманида 1985 йили туғилган Учқун Ахатов - ҳаёт йўлини меҳнат ва ҳалоллик билан ёзаётган кўплаб учқудуқликларнинг бири. Оилада 5 нафар фарзанддан бири бўлган Учқуннинг тақдиридаги бир тасодиф шундаки — оиланинг барча аъзоси турли вақтларда комбинат тизимида меҳнат қилган. Бу гўёки эл хизматини меросдек қабул қилган авлоднинг ҳаётий ҳикоясидир.
Унинг отаси — Умар Ахатов, темир йўл станциясида ишлаган бўлса, онаси эса марказий КИПиАда фаолият юритган. Бугун нафақа гаштини сураётган бу меҳнаткаш ота-онанинг фарзандлари ҳам улар ишининг давомчилари.
Ахатовлар 1980 йилдан бери Учқудуқда истиқомат қилади. Учқун ҳам ана шу муҳитда камол топди. Туманимиздаги 7-мактабда таълим олди. Акаси бугунги кунда Навоий машинасозлик заводида масъулиятли лавозимда ишлаётган бўлса, синглиси ва укаси эса у ишлайдиган 3-ГМЗ да фаолият кўрсатмоқда. Бундай оилавий меҳнат анъанаси инсонда масъулият туйғусини шакллантирмай қолмайди, албатта.
Учқун Ахатов тумандаги Кончилик касб-ҳунар коллежини тугатгач қуюлтириш, саноат чиқиндиларини зарарсизлантириш ва реагентлар тайёрлаш цехида аппаратчи-гидрометаллург сифатида иш бошлади. Шунга ҳам оз эмас кўп эмас 22 йил бўлибди. Бугун у цехнинг энг яхши аппаратчи-гидрометаллург мутахассиси.
Айбек Онгарбаев, Меҳриқул Абдукаримов, Абдували Низомиддинов, Абдурахмон Ўринов каби устозлардан билим олган тажриба тўплаган қаҳрамонимиз бугун ўзи ҳам устоз мақомида! Кўплаб салоҳиятли шогирдларидан бири Жасур Бердиев ҳозирда Нуротадаги Пистали кони бошлиғи лавозимида ишлаб келмоқда.
Оила меҳр ва тарбия маскани. Турмуш ўртоғи Ҳилола Муйдинова уй бекаси. Уч фарзанднинг онаси. Катта қизи Ҳуснигул 11-синф ўқувчиси, тарих фанини яхши кўради. Келажакда юрист бўлишни мақсад қилган. Кичиклари Маржона ва Умиджон 20-мактабда таълим олишмоқда.
Учқун Ахатов каби ортиқча мақтовларсиз, юрт равнақи учун меҳнат қилаётган оддий инсонлар ҳақида саҳифаларимизда ҳикоя қилишга арзийди, албатта.
