Республикамиз Президентининг «2022-2030 йилларда “Навоийуран” давлат корхонасида уранни қазиб олиш, қайта ишлаш ҳажмларини ошириш ҳамда уни трансформация қилиш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарори билан тасдиқланган инвестиция лойиҳалари рўйхатида “Актау” конида уран қазиш майдонини қуриш лойиҳасини амалга ошириш вазифаси ҳам қўйилган. Уч босқичли лойиҳанинг қиймати   5 млн. доллар бўлиб, унинг амалга оширилиши билан 100 га яқин янги иш ўринлари очилади.

Марказий Қизилқумнинг шимолий кенгликлари Томди тумани ҳудудида ушбу кон ҳудуд географиясидан келиб чиққан ҳолда “Актау” деб номланган. У “Навоийуран” ДК балансидаги йигирманчи кон бўлиб рўйхатга олинди. Умумий майдони 52 гектар бўлган конда ҳозирда тажриба-саноат ишлари олиб борилмоқда. Мутахассисларнинг дастлабки ҳисоб-китобларга кўра коннинг захиралари 15 йилгача етади.

— Бу ерда 1962-1965 йилларда геологик қидирув ишлари олиб борилган ва унинг натижасига кўра, “Юқори Эоцен” горизонти қумли қатламининг оксидланиш зонаси чегараларида уран минерализацияси аниқланган, — дейди “Навоийуран” ДК “Зафаробод” кон бошқармаси бош геологи Мурат Мирзаев. — Кейинчалик 2008-2015 йилларда “Актау” конида “Бўкантау” геология-қидирув экспедицияси мутахассислари томонидан баҳолаш ва қидирув ишлари олиб борилиб, етарлича бой уран минерализацияси ривожланганлиги аниқланди ва тажриба-саноат ишлари бошлаб юборилди. Бу эса корхона хомашё базасини сезиларли даражада кенгайтирди.

Тажриба-саноат ишларини олиб боришнинг асосий вазифалари – уран маъданларини ер остида эритмага ўтказиш усули билан қазиб олиш имкониятини аниқлаш ҳамда асосий геотехнологик кўрсаткичлар қийматларини олиш ва ишлаб чиқариш режимининг оптимал вариантини танлашдан иборат. Шу асосда “Актау”да тажриба-саноат ишларида бурғилаш ва тайёргарлик ишлари
2021 йилнинг ўрталарида бошланиб, 2022 йил октябрь ойида кўзланган натижага эришилди. Бугунги кунда тажриба-саноат ишлари натижасига кўра, ер остида эритмага ўтказиш усули билан қазиб олиш имконияти жуда самарали ва унумдор эканлиги ҳам ўз тасдиғини топди.

Ҳозирда конда 1 та маҳаллий сорбцион ускунаси ишлаб турибди. Ундаги ҳар бир жараён мутахассисларнинг назоратида. Геотехнологик конларда физик-кимёвий жараёнлар асосан ер остида олиб борилади. Бундай усул эса геолог, геотехнолог, геофизик каби мутахассислардан юқори билим ва   малака талаб этади.

— Ҳозирда конда 7 та бурғилаш қурилмаси ишламоқда ва тайёр бурғиланган қудуқларда металл олиш учун пассив оксидлаш жараёни олиб борилаяпти, — дейди “Навоийуран” ДК геотехнологик бўлим бошлиғи Анвар Сафаров. — Жорий йилнинг февраль ойида 5-сонли маҳаллий сорбцион ускунаси қурилиб ишга туширилди. Келгусида жами 5 та маҳаллий сорбцион ускуналарнинг қурилиши режалаштирилган. Ҳозирги кунда кондаги 95 та сўриб олувчи қудуқларнинг 50 тасидан уран олинмоқда. 25 таси уран олиш учун тайёрлаш босқичида бўлса, қолган қудуқлар эса ишлаб чиқаришда фойдаланиш учун топшириш жараёнида. Кон майдони нафақат қумликлар, иқлим шароитлари, балки руда конларининг 500 метргача чуқурлиги билан ҳам мураккабдир.

Албатта, ишчи-ходимларни ижтимоий қўллаб-қувватлаш, улар учун етарлича меҳнат шароитларини яратишнинг ишлаб чиқариш самарадорлигида ўз ўрни бор. Қизилқумнинг инжиқ об-ҳаво шароитлари эътиборга олиниб, “Актау”да замонавий ишчилар қўрғончаси бунёд этилган. У 40 кишига мўлжалланган ошхона, тиббиёт хонаси, ишчилар кийиниш ва ювиниш хоналари, дам олиш вақтларини мазмунли ўтказишлари учун маънавият ва спорт хоналари, ёзги дам олиш айвонидан иборат. Қўрғонча атрофи ободонлаштирилиб, ҳудудда кўкаламзорлаштириш ишлари олиб борилди ҳамда манзарали дарахт кўчатлари ўтқазилди.

Бир сўз билан айтганда, истиқболли конлардан бири бўлган “Актау”ни ўзлаштириш Янги Ўзбекистоннинг иқтисодий барқарорлигига муносиб ҳисса бўлиб қўшилмоқда.

     Ҳукумат қарори билан “Диний бағрикенглик” кўкрак нишони тўғрисидаги низом тасдиқланди.

     Кўкрак нишони билан атоқли давлат ва жамоат арбоблари, диний-ижтимоий соҳадаги раҳбарлар ва етук уламолар, давлат ташкилотлари ва нодавлат нотижорат ташкилотлар ходимлари, халқаро ташкилотлар, дипломатик ваколатхоналарнинг вакиллари, хорижий арбоблар ва олимлар тақдирланади.

    Шунингдек, чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар ҳам кўкрак нишон билан тақдирланиши мумкин.

     Кўкрак нишони билан тақдирлаш бўйича таклифларга номзод ҳақида қуйидаги ҳужжатлар илова қилинади:

номзод ҳақида маълумотнома;

номзоднинг шахсини тасдиқловчи ҳужжат нусхаси (фуқаролик паспорти ёки ИД-карта);

номзоднинг сўнгги 3 йил давомида диний-маърифий соҳанинг самарадорлигини ошириш, фуқароларнинг виждон эркинлиги кафолатларини таъминлаш, динлараро ва конфессиялараро тотувлик ва бағрикенгликни мустаҳкамлаш борасида амалга оширган ишлари акс эттирилган тавсифнома.

    Кўкрак нишони ҳар йили 16-ноябр – Халқаро бағрикенглик куни арафасида тантанали тарзда топширилади.

     Кўкрак нишони билан тақдирланганларга БҲМнинг 4 баравари (1 млн 320 минг сўм) миқдорида бир йўла тўланадиган пул мукофоти берилади.

        Учқудуқ туман ҳокимлиги катта мажлислар залида Халқ депутатлари туман кенгашининг навбатдаги етмиш тўртинчи сессияси бўлиб ўтди. Унда депутатлар, туман ҳокими ўринбосарлари, бўлим бошлиқлари, ҳуқуқ-тартибот идоралари мутасаддилари ҳамда кун тартибида муҳокама қилинган масалаларга алоқадор бўлган корхона ва ташкилотлар раҳбарлари, шунингдек ОАВ вакиллари иштирок этди.

       Сессия ишини туман ҳокими Халқ депутатлари туман кенгаши раиси С.Хамроев бошқариб борди.

        Депутатлар  томонидан кун тартибидаги биринчи масала юзасидан 1-сектор раҳбари, туман ҳокими С.Ф.Хамроевнинг 2023 йил январ-август ойларида ҳудудларни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш юзасидан ҳисоботи, Учқудуқ  туман ИИБ ЖХХ ЙҲХГ катта инспектори А.Рахмоновнинг Учқудуқ туманида йўл ҳаракати хавфсизлиги йўналишида инсон ҳуқуқлари ва эркинликларини таъминлаш, ушбу йўналишда амалга оширилаётган ислоҳотлар самараси шунингдек, соҳадаги мавжуд муаммо ва камчиликлар бўйича жамоатчилик ўртасида ўтказилган ижтимоий сўровноманинг II-босқич натижалари тўғрисида ҳисоботи, туман иқтисодиёт ва молия бўлими бошлиғи. Ж.Бобомуродовнинг Туман маҳаллий бюджетининг 2023 йил иккинчи чорак даромадлари режасидан ошириб бажарилган қисми ҳисобидан маблағ ажратиш тўғрисида  ахбороти тингланди.

        Шунингдек, 2023 йилнинг январ-август ойлари давомида “Ёшлар дафтари”, “Аёллар дафтари”га киритилган кам таъминланган, ишсиз фуқароларга амалий ёрдамлар кўрсатиш мақсадида ўтказилган сайёр қабуллар, уларда аҳолининг иштироки, Ҳал этилган мурожаатлар сони бўйича маълумотлар берилди. Шунингдек, 1-сектор ҳудудида жиноятчиликни олдини олиш бўйича ҳамда mehnat.nv.uz базаси бўйича амалга оширилган ишлар аҳволи тўғрисида ҳам ахборот бериб ўтилди. Бундан ташқари ҳоким ёрдамчилари томонидан mehnat.nv.uz платформасига жами 281 нафар ишсиз киритилган бўлиб шундан 185 нафари доимий ишга, 18 нафари мавсумий ишга, 78 нафари имтиёзли кридит ажратилиб тадбиркорлик фаолиятини йўлга кўйиш орқали бандлиги таъминланганлиги айтиб ўтилди.

         Ҳудудий инвестиция дастурлари доирасида жорий йилда умумий қиймати 18.8 млрд сўмлик 20 та лойиҳалар ишга туширилиши натижасида 62 та янги иш ўринлари яратилганлиги, Ҳудудда жорий йил январ август ойларида 404 минг долларлик маҳсулотлар экспорт қилиниб, экспорт прогнози 107 фоизга бажарилганлиги таъкидланди.
Кун тартибидаги кейинги масала юзасидан сўзга чиққан Учқудуқ  туман ИИБ ЖХХ ЙҲХГ катта инспектори А.Рахмоновнинг Учқудуқ туманида йўл ҳаракати хавфсизлиги йўналишида инсон ҳуқуқлари ва эркинликларини таъминлаш, ушбу йўналишда амалга оширилаётган ислоҳотлар самииараси, шунингдек, соҳадаги мавжуд муаммо ва камчиликлар бўйича жамоатчилик ўртасида ўтказилган ижтимоий сўровнома натижалари ўқиб эшиттирилди.

Сессия давомида депутатлик гуруҳи таклифларига, мавжуд ички автомобил йўлларига сунъий ётиқ тўсиқларни ўрнатиш тўғрисидаги таклифи, шаҳар ичида кечки вақтларда тезликка чеклов ўрнатиш ва йўл атрофида темир тўсиқлар ўрнатиш тўғрисидаги таклифлари regulation.gov.uz платформасига жойлаш юзасидан таклифлари маъқулланди.  Сессия кун тартибида муҳокама қилинган масалалар юзасидан тегишли қарорлар қабул қилинди ва ижрога қаратилди.

УЧҚУДУҚ ТУМАН ҲОКИМЛИГИ АХБОРОТ ХИЗМАТИ

1- ғолиб лойиҳа, тумандаги "Дўстлик" МФЙ ҳудудидаги ИИБга бориш йўлини таъмирлаш (https://openbudget.uz/boards/initiatives/initiative/31/77a8e2dc-e618-4b4d-835e-a7711ad96c07) (асфальт ётқизиш) учун 1 млрд 300 млн сўм.

2 - ғолиб лойиҳа, умумтаълим мактабларини таъмирлаш ва моддий-техника базасини ривожлантириш тадбирлари доирасида 20-сонли мактабнинг моддий техник базасини ривожлантириш учун (https://openbudget.uz/boards/initiatives/initiative/31/4bb7ae10-e37a-4051-916e-c8e5c1274277)1 млрд 320 млн сўм пул маблағлари ажратиш бўйича лойиҳалар етарлича овоз тўплаб ғолиб бўлди.

Ташаббусли бюджет ғолибларини табриклаймиз, зеро барчаси туманимиз ободлиги йўлида қилинаётган ҳаракатлар самарасидир.

     Президентимиз Шавкат Мирзиёев таъкидлаганидек, “Сайёрамизнинг эртанги куни, фаровонлиги фарзандларимиз қандай инсон бўлиб камолга етиши билан боғлиқ. Бизнинг асосий вазифамиз – ёшларнинг ўз салоҳиятини намоён қилиши учун зарур шароитлар яратишдан иборат”.
     Мамлакатимиз ёшларига эътибор ҳақида гап борар экан, уларнинг билимли ва замон талабларига тўла мос инсонлар бўлиб етишишида таълим тизимининг аҳамияти нақадар муҳим эканини алоҳида таъкидлаш лозим. Айниқса, ёшларга бўлган эътибор ҳар қачонгидан зиёда. Биз ёшларнинг ҳозирги кундаги имкониятларимиз чексиз. Бу имкониятлардан самарали фойдаланиш эса ўз қўлимизда.
     Ҳозирда мен талабалик бахтига мушарраф бўлдим. Ҳаяжоним ичимга сиғмайди. Нафақат менинг, балки мен билан кеча-ю кундуз билимларини улашган устозларим қалбида ҳам шу ҳис-туйғу. Бу лаҳзалар такрорланмас. Ота-онанг, устозларинг кўзидаги шодлик, тенгдошларинг кўзидаги ҳавас... Эҳ, нақадар гўзал!!!
Ҳа бу гўзаллик ортида тинимсиз меҳнат, қанчадан қанча бедор тунлар, ечими топилмаган саволлар олдида сарфланган вақтлар бисёр. Минг шукрки бугун барчасининг мукофоти тенгсиз бўлди, мен ўзимга билдирилган ишончни оқладим, устозларимнинг мен учун сарфлаган меҳнатига муносиб бўлдим. Шу ўринда ушбу нақл эсимга келди.

Агар шогирд шайхулислом, агар қозидур,
Агар устоз рози – Тангри розидур.

   Ҳеч ким она қорнидан авлиё бўлиб туғилмайди! Чунки билим мисқоллаб, тажриба вақтни харжлаб йиғилади. Биз буни яхши биламиз! Туманимиздаги 10-мактабда илк таълимим бошланган бўлса менга берилган билимларнинг асл эгалари, ўргатувчилари, қўллаб-қувватловчилари ҳам шу мактаб устозлари бўлган. Илк таълимни устозим Н???.Хўжаевадан олган бўлсам, юқори синфда устозим Э.Ҳамидова кўмаги билан барча фанларни тенг ўзлаштирдим. Лекин улар ичида тарих фанига бўлган қизиқишимни сезган, мени бу фан орқали ютуқларим бардавом бўлишини пайқай олган устозим Лазиз Темировнинг мен учун қилган меҳнатлари беқиёс.
Дастлаб фан олимпиадаларида, кейинчалик ўз йўналишимдаги танловларда, турли тест синовларида менга ишонч билдириб, қўллаб мен билан тенгма-тенг меҳнат қилган устозимга ҳурматим чексиз.
     Бугун меҳнатим, йўқ меҳнатларимиз самараси сифатида мамлакатимиздаги энг нуфузли олий таълим даргоҳларидан бири бўлган Тошкент давлат юридик университети талабаси бўлдим, тенгдошларим орасида юқори балл тўплаб Президент грантига даъвогарлик қилмоқдаман.
Халқда: «Устоз кўрибсан – сенга пир йўлиқибди», деган нақл бор. Ҳақ гап. Мен айни ёшга қадар жуда кўп улуғ инсонлар қўлида таълим олдим. Уларга ихлос қилдим ва улар сабаб кўп нарсага эришдим. Шу маънода менга чинданам ўз фанининг билмдонлари йўлиққани рост!
    Азиз устозим! Биламан, гапириш осон. Аммо шу нарса аниқки, мен ва менинг тимсолимдаги барча шогирдларингиз сизни яхши кўрамиз!
Чиндан ҳам яхши кўрамиз!

Далер Неъматов,
10-мактаб битирувчиси,
ТДЮУ талабаси.

      Қайнона билан келиннинг гапи - гапига тўғри келмади. Қайнона“ади” деса, келин “бади” деди. Бўш келмади. “Каттаман” деб қайнона кўприк бўлмади. “Ёшман”, деб келин тилини  тиймади. Икки ўртада қолган
йигит қайси бармоғини тишламасин оғриди. Ноилож аламини хотинидан олди. Бир мушт тушурганди, кўзи кўкарди.

     Бундай муносабатга кўникмаган келин аразлаб кетди...

      Қайнона ҳовуридан тушди. Келинини кечирган бўлди. Ўғлини уни олиб келишга жўнатди. Куёвни бутун бошли оила талади:

 -Ҳовлимга қайтиб оёғингни босма, -деди ота. Сенга берадиган қизим йўқ.

-Тор қорнимга сиққан, кенг уйимга ҳам сиғади, - деди она.

-Синглимни урган қўлларингни синдираман, - деди ака.

-Сизга текканидан бери дарддан чиқмайди, - деди қайнопа.
Хуллас, бутун оила куёвга  қарши турди. Ҳеч ким ундан: “Нега қўл кўтардинг?”, деб сўрамади. Қарс икки қўлдан чиқишини ўйламади. Куёвнинг авзойи бузилди. Бурилиб кетди. Келин кўрдики, вазият қалтис. Эрига таъна қилишяпти. Эрига бу гаплар оғирлик қилишини билди. Бу гапларни кўтараолмаслигини билди...

     Шунинг учун ортидан югурди. -Тўхтанг, мен сиз билан кетаман!  Келин ортига ўгирилди.

      Ғалати аҳволда қолган яқинларига  гуноҳкорона боқди. -Узр, айб мендан ҳам ўтганди...

Лола ЎРОҚОВА.

    Кулгуни ўрганувчи фан - гелотология тасдиқлайди: 5 дақиқа давом этган кулги 40 дақиқали ҳордиқ ўрнини босади. Ахир кулгу - табиатнинг инсонга ато этган шифобахш воситасидир. Кулгу инсон физиологиясига ижобий таъсир этиб, соғлиқни асрайди ва умрни узайтиради.

    Ҳазил-мутойибага мойил кулгу шинавандалари камроқ касалланиши бу - илмий исботланган факт. Хўш бунинг сири нимада?

    Америкалик руҳшунослар шундай тажриба ўтказдилар. Унда ўн киши иштирок этиб, режага кўра улар бир нечта кулгили видеотасвирларни томоша қилишлари керак эди. Тажрибадан икки кун аввал, томоша бошланишидан ўн беш дақиқа  олдин ва томоша тугаши заҳоти мутахассислар бир нечта кўрсатмалар бўйича тажриба иштирокчиларининг руҳий ҳолатини ўргандилар.

   Маълум бўлишича, ўйин-кулги кутилаётган вазиятнинг ўзи организмимиз ҳолатини яхшилашга хизмат қилар экан. Тажриба бошланишидан  2 кун олдин иштирокчиларда депрессия кўрсаткичи 51  фоизга, хижиллик 36 фоизга, чарчоқ 15 фоизга камайган. Томоша якунланаётганида эса депрессия 98 фоизга, хижиллик 75 фоизга, чарчоқ  87 фоизга тарк этган.

Табассум қилиш дўст орттиришга, қийинчиликларни енгишга ёрдам беради. Ундан ташқари, оптимистлар ҳазилга тоби йўқ, тунд кишилардан фарқли ўларок, юқумли касалликларга мойил бўлишмайди. Кўпгина кузатувлар қаҳ-қаҳа отиш воситасида ҳатто сурункали артрит касаллигини муолажа қилиш мумкинлигини тасдиқлади. Инсон кулганда қон таркибида оғриқни қолдирувчи хусусиятга эга эндорфиннинг ҳиссаси ортади.

   Кулгу мушакларни бўшаштириб, уларга дам бериш имкониятини яратади. Инсоннинг кулгуга таъсирчан бўлган иммун системаси тўғридан-тўғри стрессга бўлган реакцияга қарама-қарши туради. Яна бошқа илмий изланишлар оналари ҳазилкаш бўлган гўдаклар ўткир респиратор вирус инфекцияси  билан деярли оғримаслигини кўрсатади.

   Қаҳ қаҳа, агар шундай дейиш тўғри бўлса, инсонга худди эрталабки бадан тарбия, югуриш машқи сингари таъсир курсатади: қон босими аввал тез кўтарилиб, кейин аста-секинлик билан пасайиб боради. Кулгу стрессни келтириб чиқарувчи учта асосий гормонни йўқотиши илмий исботланган. Яқинда эса япониялик олимлар кулгунинг қондаги қанд миқдорига жиддий таъсир килишини аниқладилар.

    Асли кулги бу нафас олиш гимнастикаси. Унинг ҳатто санскритча номи бор: хасьяйога. «Хо-хо» - қориндан (диафрагмадан), «ха-ха» юракдан, «хи-хи» кўкрак қафасидан чиқади. Бугунги кунда ичак узди кулги қаҳқаҳаси терапевтик аҳамиятга эга.

    Кулгитерапия ғарб шифохоналарида аллақачон амалда. Кулгини ўрганувчи халқаро жамият конгрессларининг бирида таъкидланишича, онкологик касаллик билан оғриган беморларнинг кулгитерапия муолажасини ўташ давомида соғлиги ва тиббий кўрсаткичи сезиларли яхшиланган.

    Табиатан ҳазилкаш инсонлар ғамгин юрадиганларга қараганда юрак хасталиги билан 40 фоизга камроқ касалланар эканлар. Кулги астма ва бронхит касаллигига учраган одамлар учун энг яхши дaвo мaшқлapидaн биридир. Одам кулаëтганда ўпка фаолияти жонланади ва туриб қолган балғамнинг тозаланиши  учун қонга кислород олиб киради.

   Шифокорлар кулгини нафас йўлларидаги балғамни кўчиришда кўкрак қафасини физиотерапиясига қиёслашади. Гап шундаки, биз кулаëтганимизда организмимиздаги ҳамма аъзоларга нисбатан жисмоний босим ошади. Кулгидан тўхтаганимизда танамиз бўшашиб, хотиржам бўлади, аниқроғи, кулги пайтида босим бартараф этилади. Олимларнинг таъкидлашича, 1 дақиқа давом этган самимий кулги  45 дақиқали кучли релаксацияга тенг.

    Кулги иммунитетни оширади. 1 дақиқали самимий кулгидан кейин нафас йўлларига организмни турли бактерия ва вируслардан ҳимоя қилувчи катта миқдорда антитела киради. 10 дақиқали кулги қон босими кўтарилганда уни тушириши ҳамда холестерин тошмаларнинг пайдо бўлиш эҳтимолини камайтириши мумкин. Кулги пайтида соатига 100 километр тезликда ўпкадан ҳаво чиқади, бу эса ўпка фаолиятини ўта фаоллаштиради. 17 дақиқа давом этган кулги умримизни 1 йилга узайтирар экан.

Раъно АҲМЕДОВА,

туман тиббиёт бирлашмаси терапевт врачи.

    Prezident Farmoni (PF–158-son, 11.09.2023-y.) bilan “Oʻzbekiston – 2030” strategiyasi tasdiqlandi hamda uni 2023-yilda oʻzi vaqtida va sifatli amalga oshirish boʻyicha Prezident qarori (PQ–300-son, 11.09.2023-y.) qabul qilindi.

     Farmonga koʻra, “Oʻzbekiston – 2030” strategiyasi quyidagi 5 ta ustuvor yoʻnalish hamda 100 ta maqsaddan iborat:

   har bir insonga oʻz salohiyatini roʻyobga chiqarish uchun munosib sharoitlar yaratish;

   barqaror iqtisodiy oʻsish orqali aholi farovonligini taʼminlash;

   suv resurslarini tejash va atrof-muhitni muhofaza qilish;

   qonun ustuvorligini taʼminlash, xalq xizmatidagi davlat boshqaruvini tashkil etish;

    “xavfsiz va tinchliksevar davlat” tamoyiliga asoslangan siyosatni izchil davom ettirish.

  Qarorga koʻra, 2024-yil 1-yanvardan:

davlat maktabgacha taʼlim tashkilotlari tarbiyalanuvchilariga oqsil, vitamin va minerallar bilan boyitilgan sut, yod bilan toʻyintirilgan non mahsulotlari berilishi yoʻlga qoʻyiladi;

Xorazm viloyatining Qoʻshkoʻpir va Xonqa tumanlarida eksperiment tariqasida, barcha boshlangʻich sinf oʻquvchilari taʼlim planshetlari bilan taʼminlanib, kelgusida mazkur tajriba respublikaning barcha hududlarida bosqichma-bosqich joriy etiladi;

banklarning nodavlat umumiy oʻrta taʼlim tashkilotlari faoliyatini yoʻlga qoʻyish uchun qiymati 20 milliard soʻmgacha kreditlar boʻyicha, foiz stavkasi asosiy stavkadan oshadigan, lekin uning 1,5 baravaridan koʻp boʻlmagan qismini qoplash uchun kompensatsiya taqdim etish amaliyoti yoʻlga qoʻyiladi.

   2023/2024 oʻquv yilidan:

umumiy oʻrta taʼlim muassasalari 10-sinf oʻquvchilarini kasb-hunarlarga oʻrgatish kurslari joriy etiladi;

Prezident maktablari va ixtisoslashtirilgan maktablar umumiy oʻrta taʼlim muassasalari uchun “tayanch maktab” etib belgilanadi.

      Ўқитувчи деганда инсон дилини ёритгувчи, ёруғликка элтувчи, зиё тарқатувчи, ўқувчилари қалбини забт этиб, уларни тўғри йўлга йўллагувчи касб эгаларини кўз олдимга келтираман. Ўқитувчи инсон қалбининг кашфиётчиси, десак муболаға бўлмайди.
Албатта, ўқувчиларнинг “устоз” деганини эшитиш ҳар бир муаллимга ўзгача завқ бағишлайди. Шунданми биз устозлар, азалдан аждодларимиз юксак қадрлаган бу бебаҳо касбга муносиб бўлишга интиламиз, ўқиб-изланишдан толмаймиз. Мактабни битирган ёшларга қараб бўлажак мутахассис ва кадрларни ўқитиш биз каби устозларга ҳам насиб этганидан қувонамиз. Улар орасида менинг ҳам шогирдларим бор, дея фахрланамиз.
     Аслида шогирдлар ҳам фарзанд каби ҳаётнинг бебаҳо неъматидир! 20 йиллик фаолиятим давомида кўплаб шогирдларим камолини кўришдек бахтни насиб этган Аллоҳимга шукроналар айтаман.
     Бир вақтлар устозларимдан олган билимларимни, бугун шогирдларим билан бўлишар эканман, меҳнатларим ортидан халқим фарзандаларини тарбиялаётганим, улар ўз йўлини топишида оз бўлсада ҳиссам борлигидан қалбим ғурурга тўлади.
Санжар Абдурахмонов, Олимжон Исматов, Бехрузжон Эшпўлатов, сингари собиқ ўқувчиларим олий таълим даргоҳларини тамомлаб, бугун нуфузли халқаро ташкилотларда ва таълим муассасаларида фаолиятини давом эттираётир. Нодиржон Сайдалиев, Азиза Авезова, Муқаддас Омонова, Мухлиса Мамаражабова, Назокат Мўминова, Шамшод Нутфуллаев, Далер Неъматов каби энг юқори балл билан мамлакатимиздаги қатор нуфузли олий таълим даргоҳларига жумладан, Тошкент давлат юридик университети, Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университетига давлат гранти асосида ўқишга қабул қилинган шогирдларим билан фахрланаман.
Бобом “Олим бўлсанг, олам сеники” деб кўп айтарди. Ҳар куни: “Китобингни ўқи”, дейишни канда қилмасди. Шунданми бугун мен ҳам фарзандларимга, шогирдларимга шу нақлни такрорлашдан чарчамайман. Сабаби китоб мутолааси ортидан бугунги даражага эришдим. Олган ва берган билимларим эвазига:“Ҳурматли устоз!”атандим.
Фаолиятим нафақат шогирдларим камоли билан, балки таълимга қаратилаётган эътибор билан ҳам бир неча бор эътироф этилди. “Халқ таълими аълочиси” кўкрак нишони билан тақдирландим, олий тоифали тарих фани ўқитувчиси сифатида саноқли устозлар қаторида вазир устамасини қўлга киритдим. Ҳозирда туманда тарих фанидан миллий сертификатга эга бўлган ягона ўқитувчиман.
     Ёзганларимни нокамтарлик деманг, айтмоқчи бўлганим шарафли касбим ортида қилган меҳнатларим бесамар кетмади. Мен тарбиялаган шогирдларим сабаб: “Устозингга раҳмат!” дейишса шундан фахрга тўламан.

Лазиз ТЕМИРОВ,
10-умумий ўрта таълим мактаби тарих фани ўқитувчиси.

            Insonning umri davomida jamiyat va xalq uchun ko‘rsatgan fidoyiligi hamisha qadrlanib kelingan. Oramizda shunday insonlar borki, ular o‘z zimmasidagi vazifani ado etishga nafaqat bilimi, salohiyati, balki qalb qo‘ri, mehrini baxshida etadi. Kasbiga bo‘lgan sadoqati, fidoyiligi tufayli el-yurt orasida hurmat-e’tibor topadi.

    Baxtiyor Utashev 1977 yilda Navoiy viloyatining so‘lim Xatirchi tumanida tavallud topgan. Tomchilardan daryo hosil bo‘lganidek, oilada qut-baraka, yaxshilik ham, oiladagi chiroyli muomala va hamisha bir-birlarini tushunib shukr qilib yashashdan tug‘iladi. Baxtiyor aka 7 nafar farzand kamolga yetayotgan  oddiy ishchi oilasida tug‘ilgan bo‘lsada, oiladagi izzat-hurmatni yaxshilikni yaxshi-yomon kunda yelkadosh bo‘lishdek tuyg‘ularni qalbiga singdirib voyaga yetdi.

   Akalari bilan bir kiyimni navbat bilan kiyib katta bo‘lgan qahramonimiz paxta va sholi dalalarida harakatlanayotgan, katta ariqlarni qaziyotgan texnikalarning kuchiga, haydovchilarning mahoratiga hayron qolib ulg‘aydi.  Shu-shu, yoshligidan texnikaga bo‘lgan qiziqishi ortib bordi. Bu qiziqish uni Toshkent texnologiyalar universitetiga hujjat topshirishga undagan bo‘lsada, talabalik baxti nasib etmadi. Harbiy xizmatdan qaytgan Baxtiyor aka bu bilan maqsadidan qaytmadi, Toshkent geologiya qidiruv texnikumiga o‘qishga kirib shu yo‘nalishda ishlashni maqsad qildi.

    2001 yilda Shimoliy kon boshqarmasiga qarashli GTK da mashinist yordamchisi bo‘lib faoliyatini boshlagan Baxtiyor aka, 2004 yilda burg‘ulash uskunasi mashinisti, 2010 yildan bugungi kunga qadar brigadir bo‘lib faoliyatini davom ettirmoqda. U ustozi Shaxobiddin Gadoyevdan o‘rgangan bilimlari, uzoq yillik tajribasini 30 ga yaqin shogirdlari bilan bo‘lishib,  hurmatdagi ustoz darajasiga ko‘tarilgan fidoiylardan.

    Baxtiyor aka  burg‘ulash sohasida 22 yildan ziyod tajribaga ega mehnatkash xodim sifatida nafaqat shogirdlarining balki hamkasblarining  ham hurmatini qozongan.

-O‘zingga ishonib topshirilgan texnikani ko‘z qorachig‘idek asrab-avaylash ish unumdorligining asosidir. Oddiy ehtiyotsizlik oqibatida vaqtdan yutqazish ish samaradorligiga katta zarar keltiradi. Shuning uchun ham ishda talabchanlik va qattiqko‘llik muhim, – deydi  Baxtiyor Utashev.

    U 2022 yil dekabrida  “Konchilik shuhrati” ko‘krak nishoni bilan mukofotlangan bo‘lsa, yaqinda Prezidentimiz Farmoniga binoan, “Shuhrat” medali bilan taqdirlandi.

-Men bu xushxabarni ish joyimda kutib oldim. Hamkasblarim, rahbariyat mening bu kabi kamtarona mehnatlarim juda yuqori baholanganini aytib, suyunchilarkan mamlakatimizda, yurtim deb qilinayotgan har qanday mehnat qadr topayotganiga amin bo‘ldim, – deydi Baxtiyor aka.

     Darvoqe, har bir insonda avvalo, oilasi tinch bo‘lsa kayfiyati ko‘tarinki, qilayotgan ishi unumli natijasi esa ko‘ngildagidek bo‘ladi. Har bir inson haqiqiy halovatni birinchi navbatda o‘z oilasidan oladi. Oiladagi kattalar orasidagi munosabatlar unda voyaga yetayotgan farzandlarga juda katta ta’sir ko‘rsatadi.

Baxtiyor Utashev ayoli Ozoda Raxmonova bilan 2 nafar farzandni tarbiyalab kelmoqda. Katta o‘g‘li Muhammadali bugungi kunda Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti talabasi, kichik o‘g‘li Maqsudjonning ota kasbiga qiziqishi baland. Kyelajakda shu yo‘nalishda ta’lim olishni maqsad qilgan. Baxtiyor aka farzandlariga kasb tanlab bermadi, ularni o‘z qiziqishlari bo‘yicha o‘qitishni maqsad qildi. “Qaysi soha mutaxassisi bo‘lsangiz, uni mukammal egallang. Shundagina haqiqiy soha vakiliga aylanasiz”,  deydi qahramonimiz.

     Ha, inson o‘ziga berilgan e’tirofdan faqatgina quvonadi, bu uning mehnatiga rahmat, kelgusi faoliyatida qanot bo‘ladi. Umid qilamizki bu e’tibordan keyin  Baxtiyor aka Utashev yanada g‘ayrat bilan ishlab, yangi marralar sari dadil odimlashi shubhasiz. Bunga esa uning bilimi, tajribasi va kuch-g‘ayrati yetarli. 

Feruza YANDASHOVA,

maxsus muxbirimiz.