2020 йил давомида республикада 10 мингдан ортиқ фирибгарлик жиноятлари қайд этилган. Бу ҳақда Ўзбекистон Республикаси ИИВ ҳузуридаги Тергов департаменти хабар бермоқда.

Қайд этилишича, фирибгарликлар оқибатида 17 мингдан ортиқ фуқаро жиноят жабрланувчисига айланган, уларнинг 10 мингдан ортиғини эркаклар, қолган қисми эса аёлларни ташкил этади. Фуқароларнинг ишонувчанлиги ва осон бойиб кетишга бўлган иштиёқи фирибгарларнинг тузоғига тушишининг асосий сабабларидан бири ҳисобланади.

Чет элга ишга жўнатиш (13,1 фоиз), ер, уй олди-сотдиси (13.9 фоиз), ўқишга ёки ишга киритиш (9 фоиз) каби ваъдалар билан содир этилаётган фирибгарликлар энг кўп учрайдиган фирибгарлик бўлиб қолмоқда.

“Ҳурматли фуқаролар, юқоридаги кўрсаткичларнинг ошиб кетишига сабабчи бўлиб қолманг. Арзон автомашина ёки уй олиш ниятида йиллаб ҳалол йиғган пулларингизни алдовларга учиб, ўз қўлингиз билан фирибгарлар қўлига топшириб қўйманг. Қонунга хилоф равишда қинғир йўллар билан нисбатан арзон мулкка эгалик қиламан, деб жабрланувчилар сафидан жой олманг.

Сизга тегишли мулкларнинг олди-сотдиси билан боғлиқ ҳаракатларни давлат органлари орқали амалга оширишни сўраймиз. Фирибгарларнинг тузоғига тушиб қолмаслик ўз қўлингизда”, - дейилади маълумотда.

«Миллий тикланиш» ва «Адолат» партиялари томонидан ишлаб чиқилган Жиноят кодекси, Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекс ва «Ахборотлаштириш тўғрисида»ги қонунга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш ҳақидаги қонун лойиҳаси биринчи ўқишда қабул қилинди.

«Миллий тикланиш» демократик партияси раиси Алишер Қодировнинг маълум қилишича, мазкур қонун лойиҳасида ахборот соҳасидаги бир қатор ҳаракатлар учун маъмурий ва жиноий жавобгарлик белгилаш таклиф этилган.

Жумладан, Жиноят кодексининг 244-моддасида:

• ҳокимият вакилларининг қонуний талабларига фаоллик билан бўйсунмасликка;
• оммавий тартибсизликка;
• фуқароларга нисбатан зўравонлик қилишга оммавий даъват қилганлик учун жиноий жавобгарликни белгилаш таклиф этилмоқда.

Лойиҳада ушбу жиноят учун жарима ёки 2 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари ёхуд 3 йилдан 5 йилгача озодликни чеклаш ёки 3 йилдан 5 йилгача озодликдан маҳрум қилиш жазосини жорий этиш таклиф этилмоқда.

Шунингдек, Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 201-моддасини:

• фуқароларни Ўзбекистон қонунчилик ҳужжатлари талабларини бажармасликка ёки бузишга, шу жумладан, оммавий ахборот воситаларидан, телекоммуникациялар тармоқларидан, интернет жаҳон ахборот тармоғидан, шунингдек матнни нашр этиш ёки бошқа шаклда кўпайтириш турларидан фойдаланган ҳолда оммавий даъват қилганлик учун БҲМ 60 бараваридан 80 бараваригача миқдорда жарима солишни назарда тутувчи биринчи қисм билан тўлдириш таклиф этилмоқда.

Ягона тергов органини тузиш, қамоқхоналарни адлия тизимига ўтказиш, навбатчи (кечаси ишлайдиган) судья институтини жорий этиш каби бир нечта таклифларни илгари сурди Олий Мажлиснинг инсон ҳуқуқлари бўйича вакили Феруза Эшматова.

Бугун, 12 февраль куни Олий Мажлис Қонунчилик палатасида Халқ демократик партияси фракцияси йиғилиши бўлиб ўтди. Унда дастлаб парламентнинг инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (омбудсман)нинг 2020 йилдаги фаолиятига оид ҳисоботи эшитилди.

Қуйи палата хабарига кўра, омбудсман ҳисобот бериш билан бирга, инсон ҳуқуқларига риоя этилишини мустаҳкамлаш бўйича қуйидаги таклифларни ҳам ўртага ташлаган:

• прокуратура, ички ишлар ва давлат хавфсизлик хизмати тизимидаги тергов идораларини бирлаштириш ҳамда ягона тергов органини ташкил этиш;
• жазони ижро этиш муассасалари фаолиятини тубдан ислоҳ қилиш ва уни Ички ишлар вазирлигидан Адлия вазирлиги тасарруфига ўтказиш ёки алоҳида мувофиқлаштирувчи орган ташкил этиш;
• тарафларга суд жараёнининг бошланиши ҳақида олдиндан хабар бериш борасида ахборот технологиялар ёрдамидан кенг фойдаланишни йўлга қўйиш;
• судларнинг ихтисослашувини янада мустаҳкамлаш, хорижий тажрибадан келиб чиқиб, фуқароларнинг одил судловга бўлган ҳуқуқларини тезкор таъминлаш мақсадида навбатчи (кечаси фаолият юритадиган) судья институтини жорий этиш;
• доимий фаолият кўрсатадиган, одам савдоси ва мажбурий меҳнатга қарши кураш бўйича алоҳида институт жорий қилиш.

Эслатиб ўтамиз, Феруза Эшматова омбудсман лавозимига бир ҳафта аввал сайланган эди.

Маълумот учун, 2019 йил декабрида адлия вазири Русланбек Давлетов ЖИЭМлар масаласида фикр билдирганди. «Жазони ижро этиш муассасалари Адлия вазирлигида эмас, Ички ишлар вазирлиги тизимида тўғри турибди. Қамоқхона ва колонияларнинг бўйсинуви бўйича орган ўзгаргани билан тизим ўзгариб қолмайди. Яқин ва ўрта келажакда бу масала кўриб чиқилмайди», деганди у.

Куни кеча Олий Мажлис депутати Расул Кушербаев шу мавзуга яқин масалада фикр билдирди. Унинг айтишича, қамоқхоналардаги қийноқ ҳолатлари аниқланмай қолаётганининг сабабларидан бири – бу борада тегишли хулосани берувчи тиббиёт ходимлари Ички ишлар вазирлигига бўйсунишидир. Қамоқхоналардаги тиббиёт ходимларини ИИВ эмас, Соғлиқни сақлаш вазирлиги бўйсунувига ўтказиш ҳақида ўтган йили омбудсман киритган таклиф очиқ қолган.

2019 йилги парламент сайловлари арафасида «Адолат» социал-демократик партияси ягона тергов органини тузиш учун ҳаракат қилишини эълон қилганди.

   Навоий ижоди шундай уммонки, унда сузган ғаввос истаган дуру-хазинасини териб олади. Чунки, Ҳазрат Навоий асарларида барча замонларда ҳам бирдек долзарб мавзулар қаламга олинган. Ватанга муҳаббат, меҳнатга садоқат, ахлоқий юксакликка интилиш, гўзаллик ва муҳаббат, меҳр ва мурувват, ижтимоий адолат учун кураш ғоялари билан йўғрилган.

  Шу боис аҳолини, айниқса ёшларни мутаффаккир, шоирларнинг султони Алишер Навоий меросидан баҳраманд қилиш муҳим аҳамият касб этади. Ана шу мақсадда юртимизнинг барча умумтаълим мактаблари, корхона-ташкилотлари ҳамда маҳаллаларида Алишер Навоий таваллудининг 580 йиллигига бағишланган абадий-бадиий кечалар, тадбирлар ўтказилаётир.

  Жумладан, Учқудуқ тумани маҳаллалари ўртасида “Маҳалламиз ғазалхонлари” кўрик-танлови бўлиб ўтди. 18-умумий ўрта таълим мактаби залида ўтказилган мазкур танлов Учқудуқ туманида 2021 йил давомида ёшлар билан ишлашнинг янгича тизимини жорий этиш бўйича қабул қилинган чора-тадбирлар дастурининг 38-банди ижросини таъминлашга қаратилди.

  Унда овул ва маҳалла фуқаролар йиғинларида истиқомат қилувчи ёшлар иштирок иштирок этди. Кўрик-танловда шоир ғазалларини ифодали ўқиш, ҳаёти ва ижоди юзасидан тузилган саволларга жавоб қайтариш ҳамда мутаффаккир Алишер Навоий маънавий мероси олижаноб инсоний фазилатларини мадҳ этган етук бадиий асарларининг ёш авлод тарбиясида беқиёс ўрни ва аҳамияти ҳақидаги 3 та шарт асосида беллашдилар.

  Қизиқарли ва муросасиз кечган баҳсларда фахрли биринчи ўринни “Йўлчилар” ОФЙ иштирокчиси Матлуба Фармонова, иккинчи ўринни “Дўстлик” МФЙ иштирокчиси Дилдора Усмонова, учинчи ўринни “Мустақиллик” МФЙ иштирокчиси Гулшан Муҳитдинова учинчи ўринни эгалладилар.

  “Маҳалламиз ғазалхонлари” кўрик-танлови туман маънавият ва маърифат бўлинмаси ҳамда туман маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш бўлими билан ҳамкорликда ўтказилди.

  Танлов ғолиблари туман маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш бўлимининг диплом ва эсдалик совғалари билан тақдирланди.

Жанагул БУЛЕКБАЕВА,

туман маънавият ва маърифат бўлинмаси раҳбари.

Президент “Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг муддатли ҳарбий хизматга навбатдаги чақируви ҳамда белгиланган хизмат муддатини ўтаб бўлган муддатли ҳарбий хизматчиларни қуролли кучлар резервига бўшатиш тўғрисида”ги қарорни имзолади. Ҳужжат матни ЎзА томонидан эълон қилинди.

 
Ҳарбий хизматга яроқли, шу жумладан чекловлар билан яроқли бўлган ҳамда чақирилиш муддатини кечиктириш ва чақирилишдан озод этилиш ҳуқуқига эга бўлмаган, бироқ ушбу чақирув даврида Қуролли Кучлар сафига чақирилмайдиган фуқаролар сафарбарлик чақируви резерви хизматига олинади.

Муддатли ҳарбий хизматнинг белгиланган муддатини ўтаб бўлган ҳарбий хизматчилар 2021 йилнинг март-апрель ойларида Ўзбекистон Қуролли Кучлари резервига бўшатилади.

Қарор ижросини назорат қилиш Ўзбекистон бош вазири А. Арипов ва президент ҳузуридаги Хавфсизлик кенгаши котиби В. Маҳмудов зиммасига юкланди.

Адлия вазирлиги Жисмоний тарбия ва спорт вазирлиги билан ҳамкорликда ўтказган ўрганишлар натижасига кўра, ҳудудлардаги 9965 та мактабнинг 2242 тасида, яъни 22,5 фоизида спорт заллари йўқлиги аниқланди.

Ўрганиш давомида умумий ўрта таълим мактабларини ва мактабгача таълим муассасаларини спорт заллари билан таъминлаш ҳамда улардаги мавжуд имкониятлардан фойдаланиш даражаси ҳам пастлигича қолаётгани маълум бўлган. 

Адлия вазирлиги ахборот хизматининг билдиришича, Фарғона вилоят ХТБ тасарруфидаги 785 та мактаб спорт залларининг 114 таси, яъни 14,5 фоизи таъмирталаб ҳолатда.

Жумладан, Боғдод туманидаги 40 та мактаб спорт залларининг 21 таси, 52,5 фоизи таъмирталаб аҳволда. Қўштепа туманидаги 34-мактабдаги таъмир ҳолати эса собиқ иттифоқ давридан сақланиб қолган ва зарур инвентарлар мавжуд эмас.

Ўрганиш давомида ҳудудлар бўйича давлат тасарруфидаги 6126 та боғчанинг 4 986 тасида, яъни 81,4 фоизи хавфсиз спорт майдончалари ва бино-иншоотлари билан таъминланмагани аниқланган.

Мисол учун, Наманган вилояти мактабгача таълим бўлимлари тасарруфидаги 576 та боғчанинг 574 таси (99,6 фоизи), Сурхондарё вилоятидаги 376 та боғчанинг бирортасида спорт заллари мавжуд эмас.

8 феврал куни Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тизимидаги бошқарув кадрлар учун видеоконференцалоқа тарзида йиғилиш ўтказилган.

Ижтимоий тармоқларда тарқалган аудиоларга кўра, йиғилишда вазир Абдуқодир Тошқулов иқтидорли талабалар учун таъсис этилган номдор стипендиялар саралашидаги коррупцион ҳолатлар ва қариндош-уруғчилик алоқалари борасида жиддий текширувлар бошланиши ҳақида ҳам гапирган.

«Бугун (8 феврал куни – таҳр.) 100 мингдан ортиқ аъзоси бўлган каналда Гулистон давлат университетига тегишли бир хабар чиқди. «Тарих такрорланмоқда. Олаверинглар, еяверинглар», деб бошланади хабар.

Унга кўра, талабалардан бири шу университетда номдор стипендияга эга чиққан деярли барча талабалар университет раҳбариятининг фарзанди ёки қариндоши экани ҳақида ёзган.

Мен тўрт кун олдин Гулистон давлат университетида ижро аппарати бошлиғига топшириқ бергандим. У университетдаги номдор стипендиантларнинг объективка маълумотномасини кадрлар бўлими бошлиғига тасдиқлатиб, менга бериши керак эди. Қаранг, шу топшириқни бугунги хабар чиқишини билгандек берган эканман. Худо кўнглимга солган экан. Мен энди бу хабарни ўзим бориб текшираман», – деган вазир.

Абдуқодир Тошқуловнинг айтишича, 8 феврал куни унга Тошкент давлат педиатрия тиббиёт институтидан ҳам шу мазмунда мурожаат бўлган. 

«Ибн Сино стипендиясига ўтган танловларда адолатсизликлар бўлгани ҳақида менга мурожаат бўлди. Мурожаат қилган болани кўрсангиз, у вундеркинд. Устози билан вазирликка келган. Ҳаммасини баён этиб берди у.

Бугун топшириқ бераман. Номдор стипендиантлар бўйича Бош прокуратурага вазирлик хати қилинади.

Прокуратура барча стипендиантларнинг университетлар раҳбариятига алоқадорлиги, таниш-билишчилик ҳолатларини текшириб беради», деган у.

Вазирнинг эслашича, у Термиз давлат университетида ректор сифатида иш бошлаганида университет кассасида камомадлар жуда кўп бўлган.

«Бир огоҳлантирдим, икки огоҳлантирдим, бўлмади. Шундан кейин ҳолатни ўзим прокуратурага ёзиб бердим. Текширувларда 60 миллион камомад аниқланди. Шу билан иқтисодий камомадлар йўқолди. Прокуратура барчасини тўлаттирди. Жарима солди.

Буни ҳам прокуратура аниқлаб берсин. Агар мен тайинланганимдан кейин ҳам шундай таниш-билишчилик аниқланса, ҳамма жавоб беради. Олий таълимда бўлса олий таълим, вазирлик бўлса вазирлик.

Бугун Бош прокуратурага хат кетиши керак. Жойлардаги олий таълим муассасаларини жойлардаги прокуратура, бу ерда бўлса бу ердаги прокуратура текширади. 

Ҳа, «ўзининг тизимини ўзи прокуратурага берди», дейдиганлар ҳам чиқади. Лекин мен орқадан пичоқ урадиган одамни билишим керак», – таъкидлаган вазир.

Президент Шавкат Мирзиёев 10 февраль куни ўтказилган видеоселектор йиғилишида Фарғона шаҳридаги «Шодиёна» маҳалласига таширифи ҳақида сўзлаб, давлат органлари раҳбларини 2021 йилги Давлат дастурида белгиланган вазифалар бажарилмаган тақдирда уларни ишдан олиш бўйича огоҳлантирди, деб хабар беради «Gazeta.uz».

«Фарғонадан тушкун кайфиятда қайтдим. У маҳаллада [“Шодиёна”] раҳбар йўқ, ҳоким йўқ. Маҳаллага кирасан, 80 йиллардагидай… Кўчаларга, уйларга қараб бўлмайди, 1 квадрат метр ҳам ободонлаштирилмаган. У ерда раковина турибди, унинг остида пиёла, унинг тагида эса чиқинди», — дейди у.

«Миллий банкнинг Фарғона филиалида 80 дан ортиқ ходим ишлайди, ҳокимиятда 50 дан кам. Лекин банк ходимлари икки баравар ойлик олади», — дея таъкидлайди давлат раҳбари.

«Бизда назорат қилиш тизими йўқ. Бош вазирга топшириқ. Ҳар ой давлат дастурини бажармаган раҳбарларни ишдан бўшатади. Одамлар бизнинг қоғозбозлигимиздан чарчади, ‘ура-ураълардан чарчади…», — деди Шавкат Мирзиёев.

Давлат раҳбари бош вазир вазиятни таҳлил қилиб, кимни ишдан олиш кераклигини, қуйи поғонани қандай ишлашга мажбур қилиш кераклигини айтишини таъкидлаган. «Биз Тошкент вилояти ҳокимини, спорт вазирини ишдан олдик. Бу ҳали бошланиши».

У раҳбарларнинг аҳоли билан тўғридан-тўғри ишлаши лозимлигини қайд этган. «Нега Кудбиев [Давлат солиқ қўмитаси раҳбари], Бобожонов [ИИВ раҳбари] пастга тушмайди. Нега сизлар Худайбергеновга [Президент маслаҳатчиси] ўхшаб қоғозда эмас амалда натижа кўрсатмайсизлар?», — дейди Президент.

Шавкат Мирзиёев Тошкент вилояти ҳокими Рустам Холматов ва спорт вазири Дилмурод Набиевнинг ишдан олишини эслатиб ўтган ва бу «ҳали бошланиши» эканлиги ҳақида огоҳлантирган.

Президент давлат дастурида режалаштирилган вазифалар бўйича видеоселектор давомида телемулоқот орқали Наманган вилоятидаги режаларни ўрганди ва вилоят ҳокими билан бирга айни пайтда вилоятда бўлиб турган бош вазир ўринбосари Жамшид Қўчқоровнинг ҳисоботларини тинглади.

«Намангандаги ҳар бир соҳа қайта кўриб чиқилиши керак. Энди қоғозда ура-ура қилиш даври ўтди. Ҳар бир соҳа бўйича алоҳида ўрганинглар. Чодакдаги ҳавонинг ўзи бойлик, туризм бўйича қанча имкониятларимиз бор. Энди мен вилоятларга ташриф буюрганимда қайси маҳаллага киришимни ҳеч ким билмайди», деган давлат раҳбари.

Эслатиб ўтамиз, 4-5 феврал кунлари Фарғона вилоятига сафари давомида президент Шавкат Мирзиёев Фарғона шаҳридаги маҳаллалардан бирига олдиндан режалаштирилмаган ҳолда ташриф буюрди. Маҳаллага ташриф якунида президент сектор раҳбарлари фаолиятидан қониқиш билдирмаган ва шаҳар ҳокими, прокурор, ички ишлар бошқармаси бошлиғи ҳамда солиқ инспекцияси раҳбари ўз лавозимларидан озод этилганди.

Президентнинг кейинги сафари Наманган вилоятига бўлиши кутилмоқда.

Президент Шавкат Мирзиёев 2021 йилги давлат дастурида режалаштирилган вазифаларга бағишланган видеоселекторда чекка ҳудудлардаги йўлларни таъмирлаш ва ичимлик суви таъминоти масалалари бўйича топшириқлар берди.

«Очилбой Раматов раҳбарлигидаги комплексга – йил якунига қадар 10 минг километрдан ортиқ ички ва қишлоқ (маҳалла) йўлларини таъмирлаш, 700дан ортиқ аҳоли пунктига (3 миллион аҳоли) тоза ичимлик суви етказиш асосий вазифа бўлиши керак.

Хориждаги ҳамкорларимизни огоҳлантиринглар – йўллар бўйича икки йил барча ташқи лойиҳаларни тўхтатамиз, барча кучни ички йўлларга қаратамиз. Соҳадаги вазият мени мутлақо қониқтирмайди. Йўлларни таъмирлашда давлат-хусусий шерикчилик тизимини жорий қилишимиз керак. Мана, пандемия пайтида ДХШ иш бердику, нега бу соҳада қўлламаслигимиз керак? Одамларимиз [Раматовга қарата] йўл ва сувдан норози.

Бунда, қишлоқ ва маҳаллалардаги ички йўлларни таъмирлашда «қум-шағал қоришмаси»дан фойдаланиш ҳисобидан, арзон ва кўпроқ йўлларни таъмирлашга жойлардаги сектор раҳбарлари, Халқ қабулхоналари ва Фавқулодда вазиятлар бошқармалари бошлиқлари шахсан бош-қош бўлишлари шарт», дея президентнинг сўзларини келтирмоқда Kun.uz мухбири. 

Энергетика вазири Алишер Султонов ва «Ҳудудий электр тармоқлари» раиси Улуғбек Мустафоевга икки ой муддатда таъмирга муҳтож электр тармоқлари ва трансформаторларни «маҳаллабай» хатловдан ўтказиб, уларни янгилаш дастурини тасдиқлаш вазифаси берилган. Бунда йил якунига қадар 15 минг километр электр тармоқлари ҳамда 4 мингта трансформатор янгиланиши керак.

Шунингдек, Раматов, Маҳкамов, Бобоев, Абдувалиев вилоят ҳокимлари билан бирга бир ой муддатда 5,5 мингга яқин таъмирталаб катта-кичик кўприкларни реконструкция қилиш бўйича «манзилли дастур»ни тасдиқлайди. Бунинг учун аввало Абдувалиев, Адиз Бобоев бошчилигида ишчи гуруҳи тузилиб, икки ҳафта муддатда барча кўприклар қайта хатловдан ўтказилиши зарур.

Раматов, Кудбиев, Кадастр агентлиги (Ф.Умаров) икки ҳафта муддатда кўприклар кадастрини шакллантириб, эгаларига бириктириб бериши кўрсатма қилинган.

Шунингдек, Раматов, Ш.Ҳидоятов вилоят ҳокимлари билан бирга жорий йил 1 мартга қадар аҳолига коммунал хизматлар кўрсатиш тизимини янада яхшилаш бўйича дастурни тасдиқлайди. Бунда, кўп квартирали уйларнинг 2 мингта лифтини таъмирлаш ва янгисига алмаштириш, 4,5 мингта кўп квартирали уй-жой фондини таъмирлаш ва ҳудудларни ободонлаштириш назарда тутилиши зарур.

Давлат раҳбари Раматов, Зокиров, Ш.Ҳидоятов вилоят ҳокимлари билан бирга, жорий йилда шаҳарларда камида 21 мингта, қишлоқларда 8 минг 800та уй-жойлар барпо қилиши лозимлиги бўйича ҳам топшириқ берган.