Президент томонидан «Фуқароларнинг ва тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари кафолатлари янада кучайтирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги қонун имзоланди.

     Қонун билан “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида”ги Қонунига ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди:

     Қонуннинг 15-моддаси янги таҳрирда баён этилди ва унга кўра, ногиронлик пенсиялари Чернобиль АЭСдаги авария туфайли майиб бўлиш ёки касаллик оқибатида III гуруҳ ногиронлиги бўлган шахслар деб топилган шахсларга ҳам тайинланади;

     19-модда учинчи қисмининг «а» банди ҳам янги таҳрирда баён этилди. Эндиликда, меҳнатга қобилиятсиз аъзоларга болалар, ака-укалар, опа-сингиллар ва набиралар ҳам киради, агар улар 18 ёшга тўлмаган бўлса ёки 18 ёшдан катта бўлса ёхуд 18 ёшга тўлгунига қадар ногиронлиги бор бола бўлиб қолган бўлса. Илгари, бу 16 ёш деб белгиланган эди.

    19-модданинг тўртинчи қисмига ўзгартириш киритилди. У шундан иборатки, ўқувчилар билан биргаликда, боқувчисини йўқотганлик пенсиясини таълим ташкилотларининг талабалари ҳам ўқишнинг бутун даври давомида, бироқ 23 ёшга тўлгунига қадар олиш ҳуқуқига эга бўлади;

    37-модда «ж» бандининг янги таҳририга кўра, бола 3 ёшга тўлгунча болани парваришлаш таътилларида бўлиш вақти, лекин ҳаммасини жамлаганда кўпи билан 6 йилни ташкил қиладиган вақт иш стажига қўшиб ҳисобланади. Олдинги таҳририда, бу муддат жами бўлиб 3 йилни ташкил қилган.

      Заҳириддин Муҳаммад Бобур дунёга келган пайтларда темурийзодалар ҳукмронлик қиладиган Мовароуннаҳр ва Хуросон ўлкасида Хожа Убайдулло Аҳрор (Хожа Аҳрор Валий, 1404–1490)нинг нуфузи ниҳоятда баланд эди. Шу боис, темурий ҳукмдорлар ўртасидаги кўплаб низоли вазиятларни тинчлик йўли билан ҳал қилган. Хожа Аҳрорга Бобурнинг отаси Умаршайх мирзо шу қадар ихлос қилар эдики, Хожа уни доимо «ўғлим» деб ардоқлар эди. 

     1483 йилнинг 14 февралида Умаршайх мирзо хонадонида ўғил фарзанд дунёга келгач, мирзо Хожа Убайдуллога одам юбориб, шаҳзодага исм қўйиб беришни сўрайди. Хожа чақалоққа Заҳириддин Муҳаммад, яъни «Муҳаммад (с.а.в.) динининг таянчи» деб ном беради.

    Бобурнинг холаваччаси, тарихчи ва давлат арбоби Мирзо Муҳаммад Ҳайдар бу ҳақда шундай ёзади: «...бу пайтда чиғатойлар кўчманчи ҳаёт кечиришар, ўтроқ эмас эди, улар Заҳириддин Муҳаммадни айтишга қийналишарди, шу сабабли уни Бобур деб ҳам атардилар. Хутба ва ёрлиқларда уни Заҳириддин Муҳаммад Бобур деб айтишди ва ёзишди. Аммо у кўпроқ Бобур Подшоҳ номи билан машҳурдир». Гулбаданбегимнинг айтишича, 1508 йил, Бобурнинг вориси Ҳумоюн мирзо туғилгач, Бобур ўзини «подшоҳ» деб аташлари ҳақида фармон берган.

    Кейинчалик, Бобур ўзига исм қўйган пири комил (Убайдулло Аҳрор)нинг «Рисолаи Волидия» асарини туркий тилга назмий (шеърий) таржима қилди. Бу билан, Бобур хожа олдидаги улкан маънавий қарзни адо этган бўлса, ажаб эмас.

     Бу ҳақда у ўзининг «Бобурнома» асарида шундай ёзади: “Жума куни, ойнинг йигирма учинчисида баданимда иситма зоҳир бўлди (1528 йили Ҳиндистоннинг Гвалияр вилоятида – А.З.). Шундай бўлдики, жума намозини масжидда қийналиб ўқидим. Эртасига пешин намозини эҳтиёт юзасидан китобхонада бироз муддатдан сўнг ўқидим. Индини, якшанба куни яна иситмам чиқди, озроқ титрадим. Сешанба кечаси, сафар ойининг йигирма эттинчисида ҳазрат Хожа Убайдуллоҳнинг «Волидия» рисоласини назм қилмоқ фикри кўнглимга келди.

    Ҳазратнинг руҳига илтижо қилиб, кўнглимдан кечирдимки: агар бу манзума ҳазратга маъқул бўлса, ... бу хасталикдан фориғ бўлсам, назмим қабул қилинганига шу далил бўларди. Ушбу ният билан... рисолани назм этишга киришдим. Ўша кечанинг ўзида ўн уч байт ёздим. Худди атайин келишилгандек, ҳар куни ўн байтдан кам битилмас эди.

    Дарвоқе, бир кунгина бу иш қилинмади. Ўтган йили ва балки ҳар гал бу хасталикка чалинганимда, ақалли бир ой, қирқ кун оғрирдим. Тангри инояти билан, ҳазратнинг ҳимматидан, пайшанба куни, ойнинг йигирма тўққизинчисида бирозгина иситмаладим, кейин мутлақо тузалиб кетдим. Шанба куни, раби ул-аввал ойининг саккизинчисида рисола сўзларини шеърга солиш ниҳоясига этди”.

    Бобур шундай бир ният билан Хожа Аҳрорнинг «Волидия» рисоласини туркий назмга кирита бошлайди ва таржима охирига этмай туриб касалликдан шифо топади.

     Асар эса бир ой-ю қирқ кунда туркий назмий шакл ҳосил қилади. Бобур «Волидия» рисоласининг бошланғич қисмида Хожа Аҳрорни шундай таърифлайди:

Ҳазрати Хожа Убайдуллоҳдин,

Эшит ул сирри худоогоҳдин,

Хожалар хожаси ул Хожа Убайд,

Ходиму чокари Шиблию Жунайд.

Ҳолату мартабаси зоҳирдур,

Васфу таърифида тил қосирдур.

    Бу ҳақда Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳалари муҳокамаси порталига қўйилган Ўзбекистон Республикаси Президентининг "Профессионал таълим тизимини янги босқичга олиб чиқиш юзасидан ислоҳотларни жадаллаштириш ва касбий кўникмаларни ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида"ги қарори лойиҳасида келтирилган.

    Қарор лойиҳасида таъкидланганидек, профессионал таълим муассасаларида дуал таълим шаклини жорий қилиш имконияти кенгайтирилади ва таълим жараёнлари босқичма-босқич рақамлаштирилади.

    Дуал таълим шаклини жорий қилган энг яхши 100 та профессионал таълим муассасасига ҳар йили 50 млн. сўмдан маблағ ажратилади.

    Профессионал таълим муассасаси ўқув-амалиёти жараёнида ишлаб чиқарилган маҳсулотларни (товар, иш, хизматларни) сотиши мумкин.

    Профессионал таълим муассасалари раҳбар ва педагог ходимлари меҳнатига ҳақ тўлашнинг янги табақалаштирилган тартиби жорий этилади.

    Маҳаллалар жамиятнинг кичик бўғини сифатида барча инсоний фазилатларни шакллантириш, оилаларда тинчлик-тотувликни таъминлаш, жиноятчиликнинг олдини олишда муҳим аҳамият касб этади.

    Учқудуқ туманида амалга оширилаётган эзгу ташаббуслардан бири, ўз биносига эга бўлмаган маҳалла фуқаролар йиғинларига янги биноларни қуриб, фойдаланишга топширилишидир.  

    Бугун маҳалла фуқаролар йиғинлари ходимларига янада қулайликлар яратиш мақсадида Учқудуқ тумани “Мустақиллик” ва “Абай” МФЙ биноси янгидан қурилиб, фойдаланишга берилди. Маҳалла биносининг тантанали очилиш маросимида туман ҳокими Соли Хамроев, Навоий вилоят маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш бошқармаси мутасаддилари Дилшод Очилов, Насулла Турсуновлар ҳамда мутасадди ташкилот раҳбарлари, нуроний отахонлар, маҳалла фаоллари ва ёшлар иштирок этдилар. 

    Мазкур маҳалла фуқаролар йиғинлари биноси давлат-хусусий шерикчилик асосида тадбиркорлар Ҳусниддин Нормуродов ва Фарид Муродовлар томонидан барпо этилган бўлиб, бу ерда ходимларнинг самарали фаолият юритишлари учун барча қулайликлар яратилган.

    -Оила - халқимизнинг асрий урф-одатлари ва қадриятларини ўзида мужассам этган маскан бўлиб, барча эзгуликлар ундан бошланади, ундан маҳалла ва жамиятга кўчади, - дейди Инобат опа Баҳронова. –“Абай” маҳалласи оилавий қадриятларни мустаҳкамлаш комиссияси аъзосиман. Маҳалламиздаги ёш оилалар билан ўтказилаётган учрашувларда оилани мустаҳкамлашга хонадоннинг ҳар бир аъзоси масъул эканлигини тушунтирамиз. 

-“Мустақиллик” маҳалласи 1993 йилда ташкил этилган. Шу йиллар мобайнида маҳалланинг ўз биноси йўқ эди. Шу пайтгача ижара асосида фаолият кўрсатиб келган маҳалламиз учун барча қулайликларга эга замонавий бино қурилиб фойдаланишга топширилди. Бу бино нафақат маҳалла фуқаролар йиғинлари ходимлари учун балки маҳаллада истиқомат қилаётган 5 000 нафардан ортиқ фуқароларимизга бўлган эътиборнинг бир кўриниши десак, тўғри бўлади. Бизга яратиб берилган шарт-шароитлардан руҳланиб, бутун куч-ғайратимизни ёшларни ҳар томонлама баркамол қилиб тарбиялаш, маҳалламиз тинчлиги ҳамда осойишталигини таъминлаш, халқимиз турмуш фаровонлигини янада оширишга қаратилган эзгу ишларни амалга оширамиз, -дейди биз билан суҳбатда “Мустақиллик” МФЙ раиси Комил ака Турдиев. 

УЧҚУДУҚ ТУМАН ҲОКИМЛИГИ АХБОРОТ ХИЗМАТИ.

   Сенатнинг Ахборот сиёсати ва давлат органларида очиқликни таъминлаш масалалари қўмитаси ишчи гуруҳининг йиғилиши бўлиб ўтди. Унда янги таҳрирдаги «Реклама тўғрисида»ги қонун муҳокама қилинди. 

   Янги таҳрирдаги Қонун билан нормаларни қўллашда ноаниқликларга олиб келган айрим тушунчаларга аниқлик киритилиб, янги тушунчалар киритилмоқда. Масалан, «реклама объекти», «номақбул реклама», «ахлоқсиз реклама», «яширин реклама», «ҳомийлик» каби янги тушунчалар билан тўлдирилмоқда.  

   Шунингдек, телевидение, радио, босма оммавий ахборот воситалари ва телекоммуникация тармоқларида реклама жойлаштириш тартиби такомиллаштирилмоқда. Жумладан, телеканалларда давомийлиги ўн дақиқадан кам бўлган телекўрсатувларни реклама билан узиб қўйишга ва реклама билан бирга намойиш этишга йўл қўйилмайди. 

    Бундан ташқари, дори воситаларини реклама қилишда қуйидагилар тақиқланмоқда: 

- таниқли шахсларнинг, тиббиёт ходимларининг ёки ташқи кўриниши шифокорларнинг ташқи кўринишига ўхшаш шахсларнинг иштирок этиши;

- олимларнинг, тиббиёт ходимларининг тавсияларидан, худди шунингдек алоҳида шахсларнинг миннатдорчилигидан, тавсияларидан ва реклама қилинаётган дори воситаларининг таъсири ҳақидаги ҳикояларидан иборат бўлган тавсиялардан фойдаланиш.  

   Шунингдек, айрим турдаги реклама воситалари орқали реклама тарқатишнинг ўзига хос хусусиятлари, жумладан, телевидение, радио, босма ОАВ, телекоммуникация тармоқлари ва интернетда тарқатиладиган рекламага қўйиладиган талаблар батафсил кўриб чиқилди.

   Фуқароларнинг ва тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари кафолатлари янада кучайтирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги Қонун (ЎРҚ–752-сон, 09.02.2022 й.) Президент томонидан имзоланди.

  Киритилган қўшимчаларга мувофиқ, ногиронлик пенсиялари Чернобил АЭСдаги авария оқибатида III гуруҳ ногирони бўлган шахсларга ҳам тўланади.

   Илгари фақат I ва II гуруҳ ногиронларига тўланиши белгиланган. 

  Оиланинг меҳнатга қобилиятсиз аъзолари (болалар, ака-укалар, опа-сингиллар ва набиралар) ёши 18 ёшгача этиб белгиланди. Илгари 16 ёшгача эди. 

  Ўқувчилар ва талабалар ўқиши давомида, 23 ёшгача боқувчисини йўқотганлик нафақасини олиши мумкинлиги белгиланди. Илгари 18 ёшгача эди. 

  Болани парваришлаш таътилининг иш стажига қўшиладиган даври 6 йил этиб белгиланди. Илгари жами 3 йилдан кўп бўлмаган давр киритилган. 

   Қонунга кўра, автомобиллар электрон аукцион орқали ижарага берилганда шартномани нотариал тасдиқлаш талаб этилмайди. 

   Шунингдек, қуйидагиларнинг қўшилган қиймат солиғидан озод қилиш муддати 2022 йил 30 апрелгача узайтирилди:

➖ Ўзбекистонга ўсимлик ёғи, кунгабоқар ва зиғир уруғи, шунингдек соя данагини олиб кириш;

➖ ўсимлик ёғини (пахта ёғидан ташқари) ишлаб чиқариш ва (ёки) реализация қилиш бўйича айланма.

Учқудуқ туман адлия бўлими

         Алишер Навоий –ўзбек халқининг улуғ шоири ва буюк мутафаккири бўлиб, унинг номини дунёнинг энг машҳур шоирлари қаторида тилга оладилар. Навоий бутун ижодий фаолиятини инсониятнинг бахти учун курашга, халқнинг осойишталиги, ободончилик ишлари, санъат ҳамда адабиёт тараққиётига бағишлади.

           9-февраль буюк шоир ва мутаффакир Мир Алишер Навоий таваллуд топган кун. Шу сана муносабати билан Навоий вилояти Учқудуқ туман 5-сонли ДМТТ нинг «Камалак» гуруҳи тарбияланувчилари томонидан улуғ шоир таваллудининг 581йиллиги муносабатига бағишлаб маънавият нури йўғрилган тадбир бўлиб ўтди.

       Маънавият кечасида тарбиячи ва тарбияланувчилар томонидан болажонлар учун ибрат бўладиган, Навоий ва Бойқаро дўстлиги ҳақида тарбиявий аҳамиятга эга саҳна кўринишлари ижро этилди. Айниқса, жажжи болажонлар забонидан айтилган Навоий қаламига мансуб ғазал, рубоийлар келажакда ёш авлоднинг етук инсон болиб етишишида замин яратиши ҳеч шубҳасиздир. Шоҳ асар бўлмиш «Хамса» достонининг адабий-бадиий қиммати ҳақида азиз тарбияланувчиларга етказиб берилди.

     Мухтасар қилиб нима демоқчиман:

    Алишер Навоий ғазалларининг маъно ва мазмунини теран англаб етинг, у билан фахр-ифтихор этинг. Бошингизни баланд кўтаринг, зеро, сиз шундай зотнинг авлодларисиз. Ул зотнинг туғилган кунлари сизнинг туғилган кунингиз! Ўзбек адабиётининг, гўзаллик ва нафосатнинг туғилган кунидир!

     Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 11 ноябрдаги 710-сонли қарорига мувофиқ, 2023 йилда мамлакатимизда ўтказиладиган аҳолини рўйхатга олишга тайёргарлик кўриш ва уни ўтказишда рўйхатга олиш, инструкторлик, ҳисоб ва стационар участкалар ишини ташкил қилиш учун шартнома асосида қуйидаги ходимлар жалб қилинади:

    2023 йил 25 октябрдан 1 декабргача — аҳолидан сўров ўтказиш орқали рўйхатга олишни амалга оширувчи рўйхатга олувчи ходимлар, фуқаролик-ҳуқуқий тусдаги шартнома (пудрат шартномаси) асосида;

    2023 йил 10 октябрдан 12 декабргача — рўйхатга олувчилар ишини мувофиқлаштирувчи инструктор (супервайзер) ходим, фуқаролик-ҳуқуқий тусдаги шартнома (пудрат шартномаси) асосида;

    2023 йил 10 октябрдан 2024 йил 1 январгача — инструкторлар (супервайзерлар) ишини назорат қилувчи ходимлар (рўйхатга олиш участкаси бошлиғи ва унинг ўринбосари), фуқаролик-ҳуқуқий тусдаги шартнома (пудрат шартномаси) асосида;

    2022 йил 1 июлдан 2024 йил 1 январгача — туман, шаҳар миқёсида аҳолини рўйхатга олиш ишларини назорат қилувчи ходимлар (туман, шаҳар аҳолини рўйхатга олиш бўлими бошлиғи ва унинг ўринбосари), муддатли меҳнат шартномасиси асосида;

    2023 йил 1 январдан 2024 йил 1 январгача — туман, шаҳар миқёсида аҳолини рўйхатга олиш ишларини мувофиқлаштиришни амалга оширувчи ходим (рўйхатга олиш бўлими бош мутахассиси), муддатли меҳнат шартномасиси асосида;

   2023 йил 1 декабрдан 2025 йил 1 декабргача — вилоят миқёсида аҳолини рўйхатга олишнинг бирламчи маълумотлари электрон базага киритилишини назорат қилиш бўйича жалб этилган ходимлар (бирламчи маълумотларни электрон базага киритиш маркази бошлиғи), муддатли меҳнат шартномасиси асосида;

    2023 йил 1 декабрдан 2025 йил 1 декабргача — вилоят миқёсида аҳолини рўйхатга олиш ҳужжатларини сақлашни амалга оширувчи ходимлар (ҳужжатларни сақлаш диспетчери), муддатли меҳнат шартномасиси асосида;

    2024 йил 1 январдан 31 декабргача — вилоят миқёсида аҳолини рўйхатга олишнинг бирламчи маълумотларини электрон базага киритиш бўйича операторлар ишини назорат қилувчи ходим (операторлар гуруҳи бошлиғи), муддатли меҳнат шартномасиси асосида;

    2024 йил 1 январдан 31 декабргача — аҳолини рўйхатга олиш варағи шаклларидаги бирламчи маълумотларни электрон базага киритувчи ва унинг мантиқий назоратини амалга оширувчи ходимлар (операторлар), муддатли меҳнат шартномасиси асосида.

   Аҳолини рўйхатга олиш жараёнларига жалб қилинадиган шахслар Ўзбекистон Республикаси фуқароси бўлиши, давлат тилини билиши, умумий ўрта, ўрта махсус (касб-ҳунар таълими) ёки олий маълумотга эга бўлиши, муомала лаёқатига эга бўлиши, аҳоли билан мулоқотга кириша оладиган, аниқ ва тушунарли ёза оладиган ҳамда тегишли ҳудудда доимий яшаб турган бўлиши талаб этилади.

Статистика бўлими

Бугун туман ҳокими, 3-сектор раҳбари ҳамда Бош вазир қабулхонаси мудири, туман адлия бўлими ҳамкорликда тумандаги “Мустақиллик" МФЙда яшовчи ёшлар ҳамда тадбиркорлик қилиш истагида бўлган фуқаролар билан сайёр учрашув ўтказилди.

   Учрашувда тумандаги 3-сектор ҳудудида яшовчи фуқароларнинг мавжуд муаммолари, ўзини-ўзи банд қилиш аҳоли бандлигини таъминлаш, оилавий тадбиркорликни ривожлантириш орқали аҳолининг турмуш даражасини яхшилаш, субсидия, болалар нафақаси ажратиш, ҳамда ёшларни қўллаб-қувватлаш каби мурожаатлар тингланди.

   Фуқаролар томонидан кўтарилган ҳар бир масала эътибордан четда қолмаслиги, мавжуд муаммоларни босқичма-босқич ҳал этилиши, Республика ёки вилоят миқёсида ечилиши лозим бўлган муаммолар бўйича алоҳида чора-тадбирлар белгиланиб, бу борада юқори турувчи ташкилот ва муассаларга таклифлар киритилиши юзасидан фикр ва мулоҳазалар билдирилди.

   Президент Шавкат Мирзиёев 10 февраль куни Самарқанд шаҳрига келди.

     Давлатимиз раҳбари Самарқанд халқаро аэропортида яратилаётган шароитларни кўздан кечирди. 

    Маълумки, бу «ҳаво дарвозаси» қарийб 83 миллион долларлик лойиҳа эвазига янгидан қурилмоқда. Ўтган йили учиш-қўниш йўлаги қайта қурилган эди. Бугунги кунда янги терминал тўлиқ тикланиб, пардозлаш ишлари олиб борилмоқда. Йўл, автотураргоҳ ва ёритиш устунлари барпо этилмоқда. 

    Мирзо Улуғбекнинг буюк мероси Самарқанднинг тимсолига айланган. Шу боис янги аэропорт биноси аллома бобомизнинг «Зижи жадиди Кўрагоний» китоби шаклида барпо этилган. Терминалнинг эни 175, баландлиги 25 метр. Бир соатда 800 нафар йўловчига хизмат кўрсатиш қувватига эга бўлади.  

   Аэропортда “очиқ осмон” режими қўлланилади, карго хизмати ҳам йўлга қўйилади. Янги терминал келгуси ойда фойдаланишга топширилади.