Ўқитувчи, устоз, муаллим деган сўзларини эшитганимизда ёшимизу, касбу коримиздан қатъий назар дилимиздан илиқ фикрлар, болалик, ўсмирлик ва балоғат остонасидаги ёрқин ўйлар ўтади. Айниқса, қўлимизга илк бор қалам тутқазиб ёзишни ўргатган, ҳарф танитган бизни илм оламига етаклаган биринчи устозимизни умр бўйи миннатдорчилик ҳислари билан эслаймиз.

Умида Омонова мана қарийб, 30 йилдирки жажжи қалбларни илм нури билан мунаввар этадиган, кичкинтой ўғил-қизларни камолот манзиллари сари элтадиган, билимнинг сеҳрли оламига етаклаган устоз - муаллим!. Туманимиздаги 3 - мактабнинг бошланғич синф ўқитувчиси. Унинг таржимаи ҳоли билан танишар экансиз, ўқитувчиликка тасодифан келиб қолмаганлигини пайқаш мумкин. 

Асли каттақўрғонлик Умиданинг онаси болалар боғчасида тарбиячи бўлиб ишлаган. Болалигида онасининг ёнига болалар боғчасига тез-тез борганини бу ерда ўтказилаётган машғулотлардан олам-олам таассуротлар билан қайтганини ширин энтикиш билан эслайди. Ўзи ҳам укаларига қўни-қўшниларнинг болаларига “боғча опа” бўлиб, онасидан кўрган-билган машғулотларини ўргатар эди. Улғайгани сайин онасидаги боладиллик унинг ҳам қалбига кўчиб борди.

6 нафар фарзанд камолга етган аҳил оилада опаси ва Умида устозликни танлади. 1996 йилда Навоий давлат педагогика институтининг бошланғич таълим йўналишида тамомлади. Меҳнат фаолиятини 7-мактабда бошлаган Умида Омонова ўқувчиларга дарс ўтиш таълим-тарбия бериш болалар боғчасида кўрган машғулотлари сингари осон эмаслигини тушунди. Фаолиятининг биринчи куниданоқ, ўқитиш, икки карра ўқиш, эканлигини билиб, ёш педагог ўз устида тинмай ишлади. Ўқувчилари билан тажрибаси ҳам соҳага доир билимлари ҳам ўсиб борди.  

Ҳозирда 3-мактабнинг ўзбек синфларида бошланғич таълим фанидан дарс бераётган Умида Омонова Нодира Қодировани таълимдаги устози, деб билади. Ҳаётдаги устози эса биринчи рақамли танқидчиси қайнотаси Исмат Сатторов эканлигини яширмади.

 –Эндигина олийгоҳни тугаллаб, 7-мактабда иш бошлаган пайтларимда директоримиз “Меҳнат шуҳрати” ордени соҳиби Гуласар Пардаева, “устоз-шогирд” анъанасига мувофиқ, Нодира опа Қодировани устозликка бириктирган эди. Заҳматкаш устозимдан болалар билан ишлашнинг таълим - тарбиянинг энг нозик сирларини ўргандим, - деди суҳбатимиз асносида Умида  Омонова.

Ҳозирда биринчи тоифали устоз дарсда болаларга фақат билим берибгина қолмасдан, балки жамоа бўлиб ишлашга, мулоқотга киришиш қоидаларига шунингдек, ҳар бир ўргатилаётган мавзуга муносабат билдиришга хуллас эркин фикрлашга ҳам ўргатаётганлиги таҳсинга лойиқ.

Умида Омонова бир қиз ва икки ўғлининг ардоғидаги она!. Шу билан бирга ундаги ўз ишига жонкуярлик, болажонлигию боладиллиги, ҳофизасининг кенглиги билан у дунёнинг қалбини тинглаётгандай гўё!. Зеро, инсон меҳнати билан дунёни гўзаллаштиради.

 “Ўқитувчи ва мураббийлар куни” муносабати билан кўплаб соҳа ходимлари ҳақида очерклар, ҳикоялар тайёрладик ва газетамиз саҳифаларига олиб чиқдик. Галдаги қаҳрамонимиз ҳам узоқ йиллар давомида ҳалол меҳнат қилиб, корхона ривожига муносиб улуш қўшаётган шунинг баробарида кўплаб ёшларга устозлик қилаётган Бекмаханов Бердибек Манатович бўлади.

У 32 йилдан буён 3-гидрометаллургия заводи технологик жиҳозларни таъмирлаш ва хизмат кўрсатиш бўйича участкаси таъмирловчи-чилангари вазифасида ишлаб келаётган тажрибали ишчи. 1992 йил 1 май куни меҳнат дафтарчасидаги илк бетлар варақлана бошланган кун. Контай овулида 8 нафар ўғил-қиз вояга етган катта оилада туғилган Бердибек ўрта мактабни тугатгандан сўнг, 1989-1990 – йилларда Учқудуқ кончилик ўқув юртида санитар-техник тизимлар электргазпайвандчиси ва монтажчиси мутахассислиги бўйича ўқиди.

Фаолиятини заводнинг қурилиш – монтаж ишларидан бошлаган қаҳрамонимизнинг кўз ўнгида завод қад ростлади. 10 йил давомида қурилиш - монтаж участкасида ишлаб, 2001 йилдан технологик жиҳозларни таъмирлаш ва хизмат кўрсатиш участкасида иш фаолиятини давом эттирмоқда.

-Заводга келган илк кунимда Хужамуратов Амриддин Қудратовични устоз сифатида бириктиришди. Устоздан нафақат касбнинг сир-асрорларини балки ҳаёт дарсини ҳам олганман, десам муболаға бўлмайди. Олтин одамлар ишлайдиган олтин заводимизда қурилиш-таъмирлаш, кенгайтириш, янги технологияларни ишлаб чиқаришга жорий этиш ишлари бир зумга бўлса-да, тўхтатагани йўқ. Шу боисдан ҳозир ҳам устозим билан кўришиб тураман, - дейди Бердибек Бекмаханов.

Дарвоқе, Бердибек Манатович бугун ўзи ҳам устоз. 10 нафардан ортиқ ёш мутахассисларга иш ўргатган устозлик қилган. Қайсидир маънода Бердибек Бекмахановни нафақат корхонада балки оилада ҳам устоз, десак тўғри бўлади. Сабаби катта ўғли заводда электромонтёр, кичиги сульфат кислота ишлаб чиқариш цехида электромонтёр, қизи технологик назорат бўлимида назоратчи, келини эса завод марказий лабораториясида лаборант бўлиб ишлайди. Улар ҳар бир масалада отасидан йўл-йўриқ маслаҳат олади, албатта!

Ҳа, Бердибек Бекмаханов ўзига берилган умрнинг, имконларнинг, неъматларнинг қадрига етади. Ўзи учун севимли бўлган Ватанга хизмат қилишни бахт, омонлик тилашни эса фарзандлик бурчи, деб билади. Шогирдларидан, фарзандларидан ҳам сўрайдигани шу аслида. Фидокорона меҳнат ортидан корхона ривожлансин, Ватан тараққий этсин!.

"Устоз-отангдан улуғ" деган пурмаъно ҳикмат ёшлигимиздан онгимизга сингдирилган бўлсада бу гапнинг асл маъноси ва моҳиятига ёшликда эмас, сал кейинроқ тушуниб етаркансан киши. Ўқитувчилик ва мураббийлик-фидойиликни талаб этадиган, ўта масъулиятли ва шарафли касб. Элнинг боласига билим бериш ва тарбиялашдан ҳам шарафлироқ касб бўлмаса керак дунёда. 

Тумандаги 20-сонли мактаб. Бугунги кунда бу ўқув масканини нафақат вилоятдагилар балки бутун мамлакатимиз аҳли яхши билади. Чунки, бу мактабда ўзига ишонган, зиммасидаги масъулиятни юракдан ҳис этадиган, фидойи инсонлар фаолият юритади. Шу боис ҳам бу мактаб жамоаси тилдан тушмайди. Умида Очилова ушбу мактабнинг энг кўзга кўринган илғор ва олий тоифали ўқитувчиларидан бири ҳисобланади. У қатор йиллардан буён ўқувчиларга она тили ва адабиёт фанидан сабоқ бериб келмоқда. 

Ҳа, азизлар, мабодо йўлингиз тушиб мазкур мактабга бориб қолгудек бўлсангиз албатта Умидахон дарс ўтаётган синфга ҳам бир киринг. Сиз у ерда Нодирабегим ёки Увайсий, Зулфияхониму Тўмарисларни кўргандек бўласиз. Қаҳрамонимиз ҳар бир дарсини ана шундай кўринишда ташкиллаштиради. 

Дарҳақиқат, устоз бўлиб, ўқувчилар қалбига йўл топиш игна билан қудуқ қазишдек машаққат. Лекин Умидахон эса бунинг уддасидан чиқди. 

-Мактабда аъло баҳоларга ўқиганлигим боис НДПИнинг ўзбек тили ва адабиёти факультетини ҳам 2000 йилда аъло баҳоларга тугатганман,-дейди қаҳрамонимиз биз билан бўлган суҳбатда. -Даставвал Шофиркондаги 27-умумтаълим мактабида фаолият юритдим. У ерда менга Нодира Рамазонова ҳамда Марҳабо Хўжаевалар устозлик қилишди. Рости, устозлардан яхши ўқитувчи бўлиш сир-асрорларини ўргандим. Тағин касбимиз фидойиликни тақоза этишни юракдан ҳис этдим. Оллоҳга шукрки, устозларимнинг панд-насиҳатларига амал қилиб кам бўлмадим... 

  Тақдир тақозасига кўра Умидахон 2009 йилдан буён Учқудуқдаги 20-мактабда ўқувчиларга она тили ва адабиёт фанидан сабоқ бериб келмоқда.

Ҳа, иш одамни эмас, балки одам ишни безайди деганларидай, Умидахон бу мактабда ҳам ўзининг салоҳияти, болажонлиги ва ҳар бир топшириқни сидқидилдан бажариши билан ҳурмат қозонди. Қаҳрамонимиз меҳнати ўзи тарбиялаётган ўқувчилари ва уларнинг ота-оналари қолаверса жамоада ҳам эътиборга сазовор бўлаётганлиги билим даргоҳида ўқитувчиларга яратилган шарт-шароитлар, мактаб маъмуриятининг ишончи, деб билади.

Севимли икки ўғилу бир қизнинг меҳрибон онаси бўлган Умида Очилованинг оилада ҳам ўз ўрни бор. Биз қисқа суҳбат асносида шундай хулосага келдик. Яъни Умидахон ва унга ўхшаш хотин-қизлар бор экан, жонажон мамлакатимиз янада юксалаверади. 

Умида Очилова! Саноқли кунлардан сўнг сиз ва сиз каби меҳридарё устозларнинг байрами. Шоирнинг ушбу тўртлиги сизга ва сизнинг тимсолингизда Учқудуқ туманидаги минглаб устоз-мураббийларга атаб ёзилган бўлса керак, деб билдик. 

Юзингиздан уялади ой, 

Оёғингиз ўпади йўлак. 

Сиз билан бу оламда чирой, 

Сизсиз қуёш чиқмаса керак.

Устоз – бу билим ва доноликни авлодларга улашувчи, инсон қалбини маърифат нури билан ёритувчи улуғ зот. Унинг юрагидан чиққан ҳар бир сўз ўқувчиларининг қалбига ўрнашиб, келажакда уларга йўл кўрсатувчи чироқ бўлиб хизмат қилади. 

Дарҳақиқат, устозлик ҳамма ҳам эплолмайдиган нозик шу билан бирга шарафли касб!. Ҳар бир ўқувчига меҳр билан билим беришнинг нозик санъатини ўзига хос маҳорат билан намоён эта олишнинг ўзи катта жасорат. Туманимизда ҳам шундай шарафли номга сазовор бўлиб, самарали меҳнат қилаётган устозларимиз талайгина. Улардан бири 10-мактабнинг она тили ва адабиёти фани ўқитувчиси Мўтарам Идиева!.

 У 1982 йилда Бухоро вилоятининг Ғиждувон туманида туғилган. Ўқитувчилик касбини танлашида бобосининг шогирдлари ардоғидаги севимли устоз бўлганлиги ўз ижобий таъсирини кўрсатган бўлса, ажаб эмас. Ҳа, ёшликдаги ҳавас унинг мақсадларини мустаҳкамлади, қатъият ва ишончини орттирди. Мўтарам 1999 йилда Навоий давлат педагогика институтининг ўзбек тили ва филологияси йўналишига давлат гранти асосида ўқишга қабул қилинди. Олий таълим даргоҳидаги ўқиш йиллари, филолог устозларининг адабий давралари уни адабиётнинг сирли оламига сеҳрлаб қўйди, гўё! Ҳар бир дарс, ҳар билан машғулот билимига билим, кўникмаларига қанот берди, десак тўғри бўлади. 

Ана шундай таассуротларга тўла талабалик йиллари ҳам ортда қолиб, олий таълим даргоҳини муваффақиятли тугатди. Илк меҳнат фаолиятини ўзи ўқиган Ғиждувон туманидаги 40-мактабда бошлади. Ёш эндигина олий таълим даргоҳини тамомлаган Мўтарам Идиеванинг илк дарслари, ўқувчиларга бераётган сабоқлари бошқа ҳамкасблари қаторида устози Сожида Ахмедова томонидан ҳам эътироф этилди. Бу эса ёш педагогга саодат йўлларини кўрсатди, ўзига нисбатан ишончини мустаҳкамлади. Тинимсиз меҳнат, билимини замонавий педагогик методлар билан уйғунлаштириш кераклигини тушунди ва шунга амал қила бошлади. 

Турмуш ўртоғининг иш фаолияти сабаб, Учқудуққа кўчиб келган Мўтарам фаолиятини 10-мактабда давом эттираркан, дастлабки йилларда янги муҳит, бегона жой унга анчайин қийин бўлганини яширмади. Вақт ўтди, таълим тизимининг ислоҳ қилиниши ва мактаб маъмуриятнинг қўллаб - қувватлаши ортидан жамоага меҳр қўйди. Бор билим ва салоҳиятини ишга солиб, ўзи таълим-тарбия бераётган ўқувчи-ёшлар ҳурматига сазовор бўлди.

Бугун ардоқли устоз Мўтарам Идиева нафақат олий тоифали ўқитувчи балки туманда вазир жамғармаси маблағлари ҳисобидан устама оладиган 4 та ўқитувчидан бири. Яна денг, ўз фанидан миллий сертификатни қўлга киритиб, устама олаётган саноқли устозлардан.

 –Учқудуқдаги фаолиятим тинимсиз ўз устимда ишлаб билим ва салоҳиятимни янада оширишимда катта имкониятларни тақдим этди, десам муболаға бўлмайди. Таълимдаги соғлом муҳит, устоз меҳнатига бўлган муносабат ва ҳурматдан кўнглим тоғдек юксалиб, ўқитувчи эканлигимдан фахрланаман, - деди 10-мактабнинг она тили ва адабиёти фани ўқитувчиси Мўтарам Идиева.

Ҳақиқатдан ҳам устознинг меҳри шундайки, у таълим-тарбия берган ўқувчиларининг муваффақиятлари билан фахрланиб, уларнинг ҳар бир ютуғини ўзининг ютуғи сифатида қабул қилади. Ўз ўрнида Мўтарам Идиева нафақат шогирдлари балки ўзининг ҳам ютуқлари билан фахрланса арзийдиган устоз!.

«Мен үшін жақсы мұғалім бәрінен де артық, өйткені мұғалім – мектептің жүрегі» – деп Ыбырай Алтынсарин айтқандай, ұстаз – мектепте басты тұлға болып табылады. Қай уақытта болмасын білімді де білікті, тәжірибесі мол ұстаздардың орны ерекше.

Абдиева Гүлзипа Қалмұрзаевна 1983 жылы 18 қарашада Үшқұдық ауданы Мыңбұлақ ауылында дүниеге келген. Орта білімді туып-өскен жеріндегі №11 мектепте алды. Одан соң Науаи мемлекеттік педагогикалық институты шет тілдер факультетінің қазақ тілі және әдебиеті бөлімінде жоғары білім алып, өзі туып өскен ауылға мұғалім болып оралды. Еңбек жолын Мыңбұлақтағы №11 мектептен бастап, қазіргі таңда Үшқұдық ауданы орталығындағы білікті білім ордасы №9 мектепте еселі еңбек етіп келе жатыр. 

Мектептің жаны – мұғалім, себебі, мұғалім білімді болса, ол мектептен балалар сапалы білім алып шығатыны баршаға аян. 2016 жылы шәкірті Камшат Жекеева, 2022 жылы Диана Жанахметова, 2023 жылы Айдынай Музафарова, Артур Әнуарбеков сынды шәкірттері қазақ тілі және әдебиеті пәнінен Үшқұдық аудандық, Науаи облыстық пән олимпиадасында топ жарып, жүлдегерлер қатарынан көрінді. 

2020 жылы аудан көлемінде өткен "Менің анам - менің қаhарманым" эсселер байқауында, 2021 жылы аудан көлемінде өткен "Ең жақсы тұсаукесер (презентация)" сайысында жүлдегерлер қатарынан көрініп, І - орынға ие болды.

  Жұмысында жетістікке жеткен Гүлзипа ұстаздың отбасы өзгелерге үлгі. Жары Абылайхан екеуі 3 перзентті тәрбиелеп отыр. Үлкен ұлы Мирас Қазақстан Республикасы Астана қаласындағы іргелі оқу орнының студенті. Одан кейінгі перзенттері Арсен мен Марлен мектеп оқушылары.

Жас өркеннің бойындағы табиғат берер ерекше қабілетті, дарындылықты тани білу, оның әрі қарай дамуына бағыт-бағдар бере білу ерекше қиын да қызықты іс. Алайда, әр баланың жеке қабілетін анықтап, оны сол бағытта жетелеу – ұстаз парызы. Баланы заман талабына қарай көрегендікпен икемдеп, өз заманының озық өнегесін, сонымен қатар тілі мен ұлттық құндылықтарын санасына сіңіре білу, оларды шығармашылық бағытта жан-жақты дамыту – бүгінгі күннің басты талабы. Осы бағытта аянбай қызмет етіп жатқан Гүлзипа ұстаздың қызметіне толағай табыс тілейміз.

Алберт Эйнштейннинг бир сўзи бор: “Ўқитувчининг олий маҳорати - ижодий ифода ва билим олиш қувончини уйғота олишдир.” Бугун қаламга олаётган барча қаҳрамонларимиз Аллоҳ инъом этган илоҳий туйғулар: метин ирода ва улкан сабр эгалари ҳисобланади. 

-Тўғри ҳар бир йигит - қиз мустақил ҳаёт остонасида: “Ким бўлсам экан?!”, деган саволга рўбарў келади. Шундай пайтда ота-она ўгитларига амал қилиш фойдадан ҳоли бўлмайди, - дейди 5-мактабнинг ўқув ишлари бўйича директор ўринбосари Дилшод Ғиёсова. – Мен ҳам ҳаётимдаги муҳим қарорни қабул қилишда отажоним фикрларига қулоқ осдим, ўгитларига амал қилдим. Ўқитувчиликни танладим, тақдирим таълим билан боғланди. 

Ўрта мактабни олтин медаль билан тугатган Дилшод Ғиёсова Бухоро давлат педагогика университетига ўқишга қабул қилинди. Билим ва кўникмаларини муттасил ошириб бориб, талабаликнинг ўқиш ва изланишга бой олтин йиллари бир умр эсида қолди. 

Тақдир шамоллари уни Қизилқум кенгликларига учирма қилганига ҳам қарийб, 30 йил бўлди. Шу йиллар мобайнида чўли каби бағри кенг, қучоғи қайноқ Учқудуқ Дилшод Аясовнага – она Ватан бўлди. Бу ерга туп қўйиб палак ёзди, ўғли, қизлари шу ерда туғилди.  

Қаҳрамонимизнинг таржима ҳолини қарайдиган бўлсак, оддий муаллимликдан бошлаб, 20 – мактабда ўқув ишлари бўйича директор ўринбосари, Учқудуқ касб-ҳунар мактабида масъулиятли вазифада ишлаган. Кейинчалик Баркамол авлод болалар мактабида директор лавозими унга ишониб топширилган.

Ҳозирда “Йўлчилар” овулидаги 5-мактабда ўқув ишлари бўйича директор ўринбосари вазифада фаолият юритиб, кўплаб ёш ўқитувчиларга устозлик қилиб келмоқда. Кўп йиллик тажрибага эга устоз нафақат ўқувчилар орасида балки мактаб жамоасида ҳам алоҳида ҳурматга сазовор.

Дилшод Ғиёсова фарзандлари бахту-камолини кўришни истаган барча аёллар каби қалби уйғоқ она! У турмуш ўртоғи билан 3 нафар фарзандни вояга етказиб, элга қўшди. 3 нафар шириндан шакар невараси бор. Бугун олий маълумотли ўғил-қизлар юрт тараққиётига муносиб улуш қўшаётир. –Келиним ҳам ўзим каби ўқитувчи, - дея фахрланиб гапирди биз билан суҳбатда Дилшод Аясовна.

 Дарҳақиқат, устоз меҳнати ортидан жамият тараққий этади, янги замонавий билимларга эга авлод шаклланади. Шундай экан устоз хизматини ҳеч бир мезон билан ўлчаб бўлмайди. Учқудуқ туманидаги муқаддас даргоҳ саналмиш таълим масканларида Дилшод Ғиёсова сингари оиласидан кўпроқ вақтини халқнинг болалари учун сарф этаётган минглаб фидойиларимиз омон бўлсин, деймиз!.

Балапан ұясынан ұшарынан,

Темірдің өткірлігі ұстасынан.

Жаһанда ғылым іздеп адам болу,

Шәкірттің білімдісі ұстазынан, -

деп Омар Хайям айтқандай шәкіртке білім беріп, адамшылық қасиетін қалыптастыру — мұғалім мойнындағы өте ауыр да жауапты жүк. Осы аталған жауапты жүкті ең бірінші арқалайтындар – мектептің ең негізгі іргетасы болып саналатын бастауыш сынып мұғалімдері. Кез-келген ғимараттың іргетасы мықты болмаса, оның құрылысының нашар да сапасыз болатыны рас. Міне, бастауыш сынып жоғарғы сыныпқа апарар іргетас болып саналады.

Бастауышта алған білім мықты болса, оқушылардың жоғарғы сыныпқа барғанда да алатын білімдері сапалы деген сөз. Осы іргетасты қалаушы бастауыш сынып мұғалімдерінің арқалап жүрген міндеттемелері мен жауапкершіліктері жоғарғы сыныпқа сабақ беретін мұғалімдерге қарағанда он есе ауыр десек артық айтпаймыз.

Осындай жауапкершілікті арқалаған ұстаздарымыздың бірі – Гүлбану Сатанова. Шалхар ауылындағы №12 мектептің табалдырығын алғаш аттаған бүлдіршіндерге сөйлеуді, жазуды, сызуды, оқуды, сурет салуды, өлең жаттауды, оң мен солын танытуды, қоғамға бейімделуді, еңбекке баулуды үйретуден әсте жалыққан емес. 1971 жылы 9 сәуірде Құлқұдық ауылында туылған Гүлбану Түрікпенбайқызы 1988 жылы №1- Абай атындағы орта мектепті бітірген соң Науаи педагогикалық училищеде 3 жыл білім алады. Алғашқы еңбек жолын №1- Абай атындағы орта мектептен бастаған мұғалім, бір жылдан соң отбасылық жағдайға байланысты Шалхар ауылындағы №12 -мектепте оқытушы болып орналасып, кәсібін әрі қарай жалғастырады. 

2004-2007 жылдары білімін әрі қарай жетілдіріп, Науаи мемлекеттік педагогикалық институтының бастауыш сыныптарға білім беру бағытын үлгілі бағалармен аяқтайды. Ұстаздық инемен құдық қазғандай демекші Г.Сатанова апайдың еңбектері еленіп, Үшқұдық ауданы әкімі, қалалық мектепке дейінгі және мектепке білім беру бөлімінің арнайы алғыс хаттарымен марапатталған. Табанды, қажырлы 1-категориялы мамандық иесі тәрбиелеген шәкірттер бүгінде елге елеулі, халыққа қызмет ететін азаматтарға айналған.

Бала бойына білім нәрін сеуіп, кеуделеріне адамдықтың дәнін себетін және білімнің бастауы бастауыштан басталатындығын ескертетін Гүлбану апайымыздың жұмыстарына толағай табыстар, отбасына амандық тілеймыз.

Мектептегі білім мен тәрбие беру негізі бастауыш сыныптардан басталады. Бастауыш сынып мұғалімі – пән оқытушы ғана емес, ол – бағбан, баланың болашағына бағыт беруші, бала бойындағы қабілетінің көзін ашушы, қорғанышы деуге болады. Барлық білімнің негізі бастауышта қаланатын болса, балаға дәл осы кезде білім беріп қалудың маңызы зор. Бастауыш мектеп – баланы оқуға үйрету мен тәрбиелеу, оның тұлға ретінде өзін-өзі ашуға, жалпы дамуының қалыптасуына жағдай жасайтын негізгі саты. Жалпы адамның мектептегі білім алу кезеңі және тұтас педагогикалық үрдіс Бүгінгі кейіпкеріміз – Сейтбенбетова Жамал Әсембековна осындай ұстаздардың бірі.

1973 жылы 26 қарашада Құлқұдық аулында дүниеге келген Жамал Әсембекқызы 1990 жылы Құлқұдық аулындағы №1 мектепті бітіріп, Низами атындағы Ташкент мемлекеттік педагогикалық институттың бастауыш тәлімі факультетіне оқуға түседі. Институттың сыртқы бөлімін 1995 жылы аяқтаған ол 3 курста оқып жүріп-ақ Үшқұдық қаласындағы №4 мектептің бастауыш сынып оқытушысы болып жұмысқа қабылданады. 31 жылдан астам уақыт аталмыш мектепте бүлдіршіндерді білім нәрімен сусындатқан Ж.Сейтпенбетова бірінші санатты ұстаз. Сонымен қатар жұмысында біліктілігімен өзге әріптестеріне үлгі, өнегелі педагог.  

Бастауышта алған білім мықты болса, оқушылардың жоғарғы сыныпқа барғанда да алатын білімдері сапалы болатыны баршаға аян. Ұстаздың оқытқан оқушылары бастауыш сыныптар ортасында өткерілген сайыстардан аудандық, облыстық көлемде жүлделі орынды иелеген. Шәкірттері арасында Нұрсұлтан Пердебеков, Венера Қалмұрзаева, Перизат Ертуғанова, Мөлдір Бүркітбаева, Перизат Жанайдаровалар үмітін ақтап, биік белестерді бағындыруда. Олар аудандық, облыстық пән олимпиасында 1-2 орындарды иелеп, алғашқы ұстазын сүйсіндіруде. Қазіргі күнде көптеген оқушылары жоғары оқу орындарын бітіріп елге қызмет етуде. 

 «Ұстаздар мен тәлімгерлер күні» қарсаңында Жамал Сейтбенбетованың ұстаздық жолындағы еңбектері елене берсін деген ізгі тілек білдіреміз. "Ұстаз бақыты — озып туған шәкірті" дегендей, атыңызды бүкіл әлемге танытатын талантты, білімді шәкірттеріңіз көбейе берсін!

Инсон дунё юзини кўрар экан илк ҳаётий кўникмаларни онасидан ўрганишни бошлайди. Йиллар ўтгани сари улғаядиган мурғак гўдакдан етук инсон даражасига етгунча қанча дарслар ва қанча устозларга дуч келади. 

Мактаб таълими эса ҳар кимнинг ёдида қоладиган энг ширин ва унутилмас давр. Бу даврнинг хотираларда мухрланиб қолишида бошланғич таълим фани ўқитувчиларининг ҳиссаси беқиёс. Дилфуза Фармонова мактабга илк қадам қўйган кичкинтойларни қувонч билан меҳр билан кутиб оладиган ана шундай устозлардан!. У 32 йилдан бери “Билимлар куни”ни чексиз шодлик билан қаршилайди.

Дилфуза Фармонова Бухоро вилоятининг Ғиждувон туманида 7 нафар фарзанд улғайган катта оилада камолга етди. Ўйинқароқ ёшлигини эслаганида қўшни қизлар билан “мактаб-мактаб” ўйнаб вояга етганини ҳар сафар “устоз” мақомида, дугоналарига укаларига ўқитувчилик қилганлигини ва буни жуда яхши уддалаганини айтиб, кулиб ҳам қўяди. 

Оддий, ака-укалар бир-бирига меҳр-муҳаббатли бу оилада ота механик она уй бекаси бўлиб, фарзандларнинг ўқимишли элга хизмат қиладиган етук ва баркамол инсонлар бўлиб улғайишига эътибор қаратилган. Шундан-ми, уларнинг бири шифокор, бири ўқитувчи, бири инженер хуллас етук мутахассислар бўлиб, бугун барчаси халқ хизматида.

Ҳа, Дилфуза бугун ўқувчилари ардоқлаган устоз, лекин ўзи ҳам қачонлардир шогирд бўлиб, устозларига ҳавас қилган улар изидан бориб, ўқитувчиликни танлаган. Бошланғич синф ўқитувчиси Пўлат Тешаев, юқори синфларда таълим-тарбия берган Ойгул Шомуродованинг дарсларини ўзгача ҳаяжон билан орзиқиб кутганлари бор.

Аввалига Самарқанд педагогика техникумида кейинчалик олийгоҳда бошланғич таълим йўналишида ўқиди. Илк ўқитувчилик фаолиятини Ғиждувон туманидаги 34-мактабда бошлаган қаҳрамонимиз ҳозирда 18-мактабнинг бошланғич таълим фани ўқитувчиси бўлиб ишлаб келмоқда. Биринчи тоифали устоз, 7 та бошланғич синф ўқувчиларини учирма қилди.

-Уларнинг ҳар бирини яхши эслайман. Ўқувчиларимнинг ҳар бир ютуғидан қувонаман!. Фахрланаман!. - деди Дилфуза Фармонова.

Ҳа, митти қўлчалари билан ручкани эплаб ушлай олмайдиган болаларга дунёни танитиш йўлидаги илк билимни ўқитувчи беради. Унинг беғубор қалбидан чиқаётган ҳар бир саволига жавоб бериш улғайиш палласида унга ҳамроҳлик қилиш устозлик мақомини юксалтирган бўлса, ажаб эмас.

   Assalomu alaykum aziz ustozlar!

   Qadrli o‘qituvchi va murabbiylar!

   Avvalo siz azizlarni sizlarning timsolingizda uchquduqlik barcha o‘qituvchi va murabbiylarni o‘zining ilmu salohiyati, kuch-g‘ayratini, kerak bo‘lsa butun umrini yosh avlodga ta’lim-tarbiya berishdek eng sharafli chin ma’noda mashaqqatli ishga bag‘ishlab kelayotgan muhtaram ustozlarni umumxalq bayrami – “O‘qituvchi va murabbiylar” kuni bilan chin qalbimdan samimiy muborakbod etaman.

   Dunyoda shunday kasb egalari borki, ularsiz hayotimizni tasavvur qilish qiyin. O‘qituvchilar esa hayotimiz yo‘lchi yulduzidir. Kim bo‘lmaylik, qaysi sohada ishlamaylik,  barchamizga muallimlar ta’lim va tarbiya berishgan.

Xalqimizda: "Ustoz, otangdek ulug‘", degan hikmatli so‘z bor. Kimki bu hayotda biror yutuqqa erishsa, kasbidan e’zoz topsa, uning qalbida ustozlariga, birinchi o‘qituvchisiga bo‘lgan hurmat abadiy muhrlanadi.

Shuning uchun ham sizlardan ta’lim va tarbiya olgan, o‘zini sizning oldingizda umrbod qarzdor deb biladigan barcha insonlar nomidan sizlarga har qancha minnatdorlik bildirsak shuncha oz. Hayot bor ekan, o‘qituvchilik kasbi o‘zining ma’no-mazmuni va olijanobligini, ahamiyati va hurmatini hech qachon yo‘qotmaydi.

Aziz ustozlar! 

Biz, ota-onalar o‘zimizning eng katta boyligimizni – aziz farzandlarimiz kelajagini siz, muhtaram ustozlar qo‘liga ishonib topshirganmiz. Ha, xalqimizda “Maktab taqdiri – millat taqdiri” degan purma’no gap bor. Shu nuqtai nazardan hurmatli Prezidentimiz va hukumatimiz rahbariyati xalq ta’limini rivojlantirishga katta e’tibor berayotganligini nafaqat soha xodimlari, balki ko‘p ming sonli o‘quvchilarimiz va ularning ota-onalarini ham behad quvontirmoqda.

Barchamiz o‘z faoliyatimizda hurmatli Prezidentimiz Shavkat Miromonovich Mirziyoyevning “Maktab masalasi – bu kelajak masalasi, ta’bir joiz bo‘lsa, hayot-mamot masalasi” degan iboralarining ma’nosini chuqur anglab, ishimizni shu asosda tashkil etsak, men o‘ylaymanki, ta’lim sohasida ko‘zlangan maqsadga, albatta, erishamiz.

Aziz tumandoshlar!

Bugungi kunda Uchquduq tumanida 19 ta umumta’lim maktabi, 15 ta davlat maktabgacha ta’lim tashkiloti, 17 ta oilaviy nodavlat maktabgacha ta’lim tashkiloti, Barkamol avlod bolalar maktabi, Bolalar musiqa va san’at maktabi, tuman sport maktabi, “Lochin” sport-sog‘lomlashtirish majmuasi, Uchquduq sanoat texnikumi hamda Uchquduq kasb-hunar maktabi faoliyat ko‘rsatmoqda. Mazkur ta’lim dargohlari va sport majmualarida ta’lim – tarbiya topayotgan iste’dodli yoshlar tomonidan qo‘lga kiritilayotgan yutuqlarda albatta, ilm dargohlarida mehnat qilayotgan o‘qituvchilarning, sport seksiyalar murabbiylarining mehnati beqiyos, albatta!.

Bugun o‘qituvchilar, ustoz va murabbiylar sha’niga eng yaxshi so‘zlarni aytib, ularga ezgu niyatlarimizni bildirar ekanmiz, turli bellashuvlar va sport musoqabalarida Uchquduq sha’nini himoya qilayotgan bilimli va iste’dodli bolalarni kamolga yetkazayotgan barcha o‘qituvchi va murabbiylarga o‘z minnatdorchiligimni bildiraman.

Hurmatli tadbir ishtirokchilari!

Aytish joiz bo‘lsa, bugun “Yangi O‘zbekiston – maktab ostonasidan boshlanadi!”, degan shior asosida maktab ta’limini rivojlantirish umumxalq harakatiga aylandi. Buni birgina, Uchquduq tumani misolida aytadigan bo‘lsak, joriy yilda 3 va 9 – sonli maktablari 14 mlrd. so‘m mablag‘ sarflanib, kapital ta’mirdan chiqarilmoqda. Mazkur bilim dargohlarida ertamiz egalarining barkamol, komil insonlar bo‘lib voyaga yetishlari uchun barcha shart-sharoitlar yaratilmoqda.

Shuningdek, 20 - maktabda quvvatiga nisbatan o‘quvchilar sonining ortishi munosabati bilan 210 o‘rinli qo‘shimcha bino kapital ta’mirdan chiqarilmoqda. Qariyb, 1,5 mlrd. so‘m mablag‘ evaziga barpo etilayotgan ushbu o‘quv binosi 7 ta yangi zamonaviy sinf-xonalar yaqin kunlarda o‘quvchi-yoshlarni o‘z bag‘riga oladi.  

Bugungi kunda 7,18 – sonli maktablarda sun’iy qoplamali sport maydonining qurilish ishlari ham jadallik bilan olib borilayotganligi-ni ta’kidlash o‘rinli, albatta!.

Aziz pedagoglar! Yutimizda o‘qituvchilarni moddiy rag‘batlantirish hamda ularning malakasiga yarasha toifa  berish orqali o‘zaro sog‘lom raqobat muhiti yaratilgan.Tumanimizdagi maktabgacha ta’lim tashkilotlari hamda umumta’lim maktablarida faoliyat olib borayotgan tarbiyachi va pedagoglarning 35 foizi oliy, birinchi va ikkinchi toifaga ega bo‘ldi. 80 nafar chet tili o‘qituvchilarining 78 nafari milliy va xalqaro sertifikatlarni qo‘lga kiritiib, bu ko‘rsatkich 98 foizga yetkazildi.

2023-2024 o‘quv yilida o‘rta maktabni 392 nafar yigit-qizlarimiz bitirib, mustaqil hayotga yo‘l oldi. Namunali xulq-atvorga ega hamda jamoat ishlarida faol bitiruvchilarning 22 nafariga oltin va kumush medallar tantanali topshirildi. 

Bitiruvchilarning 80 foizi oliy ta’lim muassasalariga talabalikka qabul qilingan bo‘lsa, 122 nafari mamlakatimizdagi va chet eldagi oliy ta’lim dargohlariga muddatidan oldin talaba bo‘lishgan.

Ta’lim sohasida qo‘lga kiritilayotgan yutuqlarga to‘xtaladigan bo‘lsak, maktablar milliy reytingida Uchquduq tumani respublikada kuchli o‘ntalikdan munosib o‘rin egallagani barcha uchquduqlik o‘qituvchilarning mehnatiga berilgan baho, desak to‘g‘ri bo‘ladi. 

Shuningdek, joriy yilda 20 - maktab ikkinchi darajali “Zamonaviy maktab” maqomiga ega bo‘ldi, “Xorijiy tillarni o‘qitish bo‘yicha  eng yaxshi maktab” tanlovining viloyat bosqichida 20-maktab jamoasi faxrli ikkinchi o‘rinni qo‘lga kiritib, 200 mln. so‘m pul bilan mukofotlandi.

Hurmatli tadbir ishtirokchilari! 

Joriy yilning 27 sentyabrida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni bilan, Mamlakatimizda ta’lim-tarbiya tizimini rivojlantirish, sohada islohotlarni muvaffaqiyatli amalga oshirish, o‘quv jarayoniga milliy va ilg‘or xorijiy tajribalar, innovasion pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy etish borasidagi munosib hissasi, o‘quvchilarga ilm-fan asoslari va zamonaviy kasb-hunarlarni o‘rgatish, ularning intellektual va ma’naviy salohiyatini yuksaltirishga qo‘shgan ulkan hissasi uchun bir guruh ustoz-murabbiylar taqdirlandi.

Shuni mamkuniyat bilan ta’kidlash o‘rinliki, ular orasida Uchquduq tumanidagi 20 - maktabining fizika fani o‘qituvchisi Yuldashev Jamshid Abdimalikovichning ham borligi barchani birdek quvontirdi. U “Shuhrat” medali bilan taqdirlandi.

Jamshid Abdimalikovich! Yosh avlodni komil insonlar qilib voyaga yetkazish, farzandlarimizni Vatanga mehr va sadoqat, umuminsoniy qadriyatlarga hurmat ruhida tarbiyalashdagi ibratli faoliyatingiz uchun Uchquduq tumani faollari va keng jamoatchiligi nomidan chuqur minnatdorchiligimni bildiraman! 

Qadrli o‘qituvchi va murabbiylar!

Mehridaryo muallimlar!

Bu bayram, avvalo Sizning bilim va tajribangiz, iste’dod va mahoratingiz va qalb qo‘ringiz, butun borlig‘ingizni ayamasdan, ma’rifat yo‘lida beminnat xizmat qilayotganingiz uchun xalqimizning hurmat va ehtiromi namunasidir.

Ulug‘ xalqimiz ustozlarni e’zozlab: “Ustozning umri – mangu, chunki shogirdlar umri unga ulanadi”, deyishadi. Darhaqiqat, muallim – ustoz shunday ulug‘ zotki, uning nomi ham, umri ham hamisha boqiydir!

Sizlarni 1 oktyabr – O‘qituvchi va murabbiylar kuni bilan yana bir bor tabriklab, barchangizga sihat salomatlik, baxt va omad xonadonlaringizga tinchlik-xotirjamlik, fayzu baraka tilayman! 

Yuzingizdan, qalbingizdan doimo mehr nuri yog‘ilaversin, sharafli kasbingiz ortidan hamisha shogirdlar va el-yurt ardog‘ida bo‘ling, aziz ustozlar!

E’tiboringiz uchun raxmat!