Бош прокуратура ҳузуридаги Департамент томонидан республика ов ва балиқ ови спорт бирлашмасининг Навоий вилояти бўлими ҳамда Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш Навоий вилояти бошқармасида ўтказилган текширувда, 2019-2020 йилги ов мавсумида рухсат берилган квотадан ташқари жами 13 минг (қуён, ғоз, ўрдак ва бошқа.) бошдан ортиқ ёввойи ҳайвонларнинг ноқонуний овланишига имконият яратилганлиги аниқланган.

Бундан ташқари, экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш Навоий вилояти бошқармаси мансабдор шахслари 2019 йилги ов мавсумида 1 707 ҳолатда овчилар томонидан ноқонуний ов амалга оширилганлиги бўйича ўз вақтида маъмурий чоралар қўлламаганликлари натижасида, 1,9 млрд сўмлик жарималар бюджетга ундирилмасдан, давлат ва жамият манфаатларига жуда кўп миқдорда зарар етказишган.

Мазкур ҳолатлар юзасидан Жиноят кодексининг тегишли моддалари билан жиноят иши қўзғатилиб, тергов ҳаракатлари ўтказилмоқда

Президентнинг “Аҳоли ва тадбиркорларга енгилликлар яратиш ҳамда бюрократик тўсиқларни тубдан қисқартириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармони лойиҳаси эълон қилинди.

Белгиланишича, 2021 йил 1 апрелдан бошлаб давлат ва хўжалик бошқарув органлари, давлат муассасалари ва маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан жисмоний шахслардан:

а) қуйидаги фактларни тасдиқловчи:

• руҳий касалликлар бўйича диспансер ҳисобида туриши ёки турмаслиги;
• наркология бўйича диспансер ҳисобида туриши ёки турмаслиги;
• судланганлик;
• манзил-маълумот ахбороти;
• фуқаронинг номида шахсий уй-жой борлиги ёки йўқлиги;
• турар жойнинг майдони;
• солиқ қарзи бор ёки йўқлиги;
• солиқ тўловчи жисмоний шахсларни давлат солиқ хизмати органларида ҳисобга қўйилганлиги;
• пенсия ва нафақа миқдори;
• пенсия ва нафақа олувчилар рўйхатида мавжуд ёки мавжуд эмаслиги;
• никоҳ қайд этилганлиги, никоҳда турмаслиги ёки никоҳдан ажралганлиги тўғрисидаги;

б) қуйидаги ҳужжатларни:

• шахсни тасдиқловчи ҳужжатнинг нусхаси;
• шахснинг белгиланган шаклдаги фотосурати;
• тиббий-ижтимоий эксперт комиссияларининг маълумотномалари;
• кадастр ҳужжатлари ва уларнинг нусхалари;
• меҳнат дафтарчалари ва уларнинг нусхалари;
• иш ҳақи ва иш стажини, олий ва ўрта махсус таълим муассасасида ўқиганликни тасдиқловчи архив маълумотномаларини талаб қилиш бекор қилинади.

Бунда, давлат ва хўжалик бошқарув органлари, давлат муассасалари ва маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан жисмоний шахсларга давлат хизматларини кўрсатиш ва бошқа маъмурий тартиб-таомиллардан ўтиш, шунингдек ишга қабул қилиш жараёнида мазкур бандда белгиланган ҳужжат ёки маълумотларни олиш зарурати мавжуд бўлганда, уларни маълумотларни бериш учун масъул бўлган давлат органлари ва ташкилотларидан мустақил равишда, шу жумладан “Электрон ҳукумат” тизими идоралараро интеграциялашув платформаси орқали сўраб олади.

Кўрсатилган ҳужжат ёки маълумотларнинг давлат ва хўжалик бошқарув органлари, давлат муассасалари ва маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан жисмоний шахслардан талаб қилиниши давлат хизматлари кўрсатиш соҳасидаги қонун ҳужжатларини бузиш деб ҳисобланади.

Давлат молиявий назорати департаменти томонидан Андижон шаҳар халқ таълими бўлимида 33,8 млрд сўм бюджет маблағларини ўзлаштириш ҳолатлари аниқланди. Бу ҳақда Молия вазирлиги ахборот хизмати хабар берди.

Қайд этилишича, Молия вазирлигининг Давлат молиявий назорати департаменти томонидан 2020 йилнинг ноябр ойида бюджет маблағларининг мақсадли сарфланиши юзасидан ўтказилган камерал назорат натижасида Андижон шаҳар халқ таълими бўлими томонидан иш ҳақи тўловлари бўйича шубҳали харажатлар амалга оширилганлиги аниқланган.

Ушбу аниқланган шубҳали харажатлар юзасидан халқ таълими бўлимининг 2018 йил 1 ноябрдан 2020 йил 1 ноябргача бўлган даври бирламчи ҳужжатлар асосида тафтишдан ўтказилганда, ходимларга ҳисобланган иш ҳақига нисбатан 33,8 млрд сўм нақд пуллар халқ таълими бўлимининг масъул ходимлари томонидан банкдан ортиқча олиниб, марказлашган бухгалтерия кассасига кирим қилинмасдан ўзлаштириб юборилганлиги аниқланди.

Ушбу ўзлаштирилган маблағлар 2018 йилда 1,0 млрд сўмни, 2019 йилда 12,6 млрд сўмни ва 2020 йилнинг ўтган даврида 20,2 млрд сўмни ташкил этган.

Ўтказилган тафтиш якуни бўйича тўпланган ҳужжатлар ҳуқуқий баҳо бериш учун Бош прокуратурага юборилди.

Иброҳим Абдураҳмонов бир неча кўнгиллилар, шу жумладан ўз оила аъзолари ҳам икки ҳафта олдин Хитой рекомбинант вакцинасини олгани, 14 кундан бери бирорта ножўя таъсири кузатилмаганини маълум қилди. «Шунинг учун ҳам мана бугун, синовларга старт берилганида бизда ҳадик йўқ», – деди у.

Коронавирусга қарши Хитой Фанлар академиясининг Микробиология институти олимлари томонидан ишлаб чиқилган вакцинанинг 3-босқич синовлари Ўзбекистонда ҳам старт олди. Жами 5 минг нафар кўнгилли танлаб олинган.

10 декабр куни шу муносабат билан расмийлар иштирокида тадбир ташкил этилди. Тадбир якунида инновацион ривожланиш вазири Иброҳим Абдураҳмонов журналистларга интервью берди.

Нима учун айнан шу рекомбинант вакцина танланди?

— Дунёда ҳозир [COVID-19'га қарши ] 150дан ортиқ вакциналар мавжуд бўлса, шундан 13 таси клиник синовларнинг 3-фазасига етиб келди. Улар орасидан бу вакцинанинг бизга маъқул келган тарафлари шундаки, аввало вируснинг кичкина бир бўлагига асослангани, одам организмига вируснинг умуман бошқа бир қисмлари киритилмаслиги ва вакцина қилинганидан кейин касаллик чақирмаслигидир.

Бунинг хавфсизлиги жиҳатидан бизда шундай ишонч ҳосил бўлдики, ўлдирилган ёки генларга, РНКга асосланган бошқа вакциналардан хавфсизлик даражаси юқорилиги бизнинг эътиборимизни тортди.

Иккинчиси, бу вакцинанинг қўлланиши осон. 4 градус температурада транспортировка қилиш ва сақлаш жудаям осон. Айрим вакциналар ҳатто минус 70 градус температура талаб қилади.

«Бу – илмий тадқиқот. Тартибга амал қилишимиз лозим»

— Энг муҳим жиҳатлардан бири – вакцинациянинг синов жараёнларини тўлиқ хитойлик ҳамкорларимиз билан биргаликда ўтказамиз. Очиғини тан олиб айтамиз, бу жараёнларни ҳам дунё стандартлари даражасида ўтказишни ўрганишимиз керак.

Кўнгиллиларни жалб қилишда тартибга риоя қилиш лозим. Сабаби бу – илмий тадқиқот. Буни тўғри тушунишимиз керак. Масалан, синовларда қатнашган одамлар текширувга келмай қолиб, самарадорликни ўлчаш ишлари чўзилиб кетиши каби ҳолатлар бўлмаслиги керак.

Бир ой давомида хитойлик ҳамкорлар билан биргаликда вакцинация жараёнини амалга оширамиз. Бу бўйича шифокорларимизга тренинглар ўтказдик.

«Синовда ўз оила аъзоларим ҳам қатнашмоқда»

— Биолог ва генлар инженерлиги билан узоқ йиллар шуғулланган олим сифатида айта оламанки, ушбу вакцинанинг хавфсизлигига ишонч ҳосил қилгачгина, биринчи ва иккинчи синовларидан яхши ўтганидан кейин, қўшимча эффектлари бўлдими-йўқми, ҳаммасини ўргангандан кейин Ўзбекистонга олиб келиш чораларига ва синовларига розилик билдирдик.

Ва буни сизларга ишонч билан айтишим мумкинки, биринчидан, ўзимнинг оиламда, кўнгиллиларда 14 кун олдин бу вакцинанинг синовини ўтказдик. 14 кундан бери бирорта ножўя таъсирлар кузатилгани йўқ.

Шунинг учун ҳам мана бугун, синовларга старт берилганида бизда ҳадик йўқ. Халқимиздан синовини ўтказиб, бир тажрибага айлантириляпти, деган фикрлардан йироқ бўлишларини сўрардим.

«90 фоиздан юқори одамларда антитела ҳосил бўлиши кутилмоқда»

— Инновацион ривожланиш вазирлиги раҳбарияти биринчилардан бўлиб ўзимизнинг оиламиздаги кўнгиллиларда эмлашни амалга оширдик. Ҳозирда антителалар ҳосил бўлиш жараёни кузатувда. Бу биринчи доза вакцина эмлашлари бўлиб, бир ой мобайнида антитела ҳосил бўлиши кутиляпти. Иккинчи дозадан кейин 90 фоиздан юқори, 93 фоизгача одамларда антитела ҳосил бўлиши тахмин қилиняпти.

Вакцинани кўнгиллиларда, ўзлари мурожаат қилган ташкилотларнинг ходимларида амалга оширамиз. Эмлангандан сўнг 35 минут давомида кузатув олиб борилиши керак. Кейин эса 24 соат давомида мулоқотда бўлиб туриш лозим.

Жараён 1 йил давом этади. Шу вақт мобайнида эмланганлар 8 марта тиббий кўрикка чақирилиши кўзда тутилган.

Andijonda 3 nafar maktab o‘quvchilarining ziragini aldab, yechib olgan ayol qo‘lga olindi, deya xabar bermoqda Tergov departamenti.

Qayd etilishicha, 2020-yilning 26-noyabr kuni soat 12:30 larda fuqaro 26 yoshli Zulfiyaxon I. o‘zganing mulkini talon-toroj qilish maqsadida maktab o‘quvchilari hisoblangan voyaga yetmagan 8 yoshli Rayyona Sh. va 7 yoshli Zarina A.ning yolg‘iz kelayotganligidan foydalanib, ularga bayram tadbirga olib borishni aytgan. Shundan so‘ng ayol Rayyona Sh. va Zarina A.ning qulog‘idan 2 juft ziraklarini yechib olib, hodisa joyidan yashiringan.

Shuningdek, 2020-yilning 27-noyabr kuni soat 13:00 larda fuqaro Zulfiyaxon I. o‘zining jinoiy harakatlarini davom ettirib, takroran o‘zganing mulkini talon-toroj qilish maqsadida Andijon shahar A.Temurshoh ko‘chasida maktab o‘quvchisi voyaga yetmagan 9 yoshli Munisa N.ni yolg‘iz kelayotganidan foydalanib, unga bayram tadbirida ishtirok etishini aytib aldagan. Shundan keyin ayol bu qizning ham qulog‘idan bir juft ziraklarini yechib olib, hodisa joyidan yashiringan.

Tergovga qadar tekshiruv davomida gumon qilinuvchi Zulfiyaxon I.dan jabrlanuvchilar Rayyona Sh. va Zarina A.ga tegishli bo‘lgan sirg‘alar ashyoviy dalil tariqasida rasmiylashtirib olingan.

Mazkur holat yuzasidan Andijon shahri bo‘yicha IIO FMB huzuridagi tergov bo‘limi tomonidan Zulfiyaxon I.ga nisbatan Jinoyat kodeksining 169-moddasi 3-qismi “a” bandi (o‘g‘rilik) bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilgan. Hozirda tergov harakatlari davom ettirilmoqda.

Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi direktori Akmal Burhonov korrupsion jinoyatlarga qo‘l urib, javobgarlikka tortilgan shaxslarni har bir soha kesimida ochiqlash rejalashtirilganini ma’lum qildi, deya xabar bermoqda “Kun.uz”.

Agentlik rahbarining qayd etishicha, ayni paytda “E-antikor” platformasi ustida ish olib borilmoqda.

“Shu platformada korrupsion jinoyatlarga qo‘l urib, javobgarlikka tortilgan shaxslarni har bir soha kesimida ochiqlashni rejalashtirganmiz. Har olti oyda yoki muayyan davriy oraliqda bu ma’lumotlarni internetga joylab boramiz.

Buning vaqti keldi va eng asosiysi, vazirlik va idoralarning o‘zlari ham bunga — sohalarini tozalashga tayyor.

U yoki bu davlat idorasida bitta korrupsion xatti-harakat bo‘lsa, butun tizim nufuziga putur yetishini rahbarlar tushunib yetishdi. Bugungi kunda korrupsiyaviy xatar yuqori bo‘lgan sohalarning rahbariyati ham, huquqni muhofaza qiluvchi idoralar ham mana shunday jinoyatga qo‘l urganlarni ochiq-oydin ko‘rsatishga tayyorligini bildiryapti”, — dedi Burhonov.

Икки йил олдин АҚШ Ўзбекистонни диний эркинлик бўйича вазият «алоҳида хавотирли» давлатлар рўйхатидан, куни кеча эса «махсус кузатувдаги давлатлар рўйхати»дан чиқарди.

Бошқача қилиб айтганда, Ўзбекистон 2005 йилдан 2018 йилга қадар АҚШнинг диний эркинлик бўйича «қора рўйхати»да, 2018–2020 йилларда эса «кулранг рўйхати»да турган эди.

Умуман, Ўзбекистоннинг бу рўйхатга киритилишига нима сабаб бўлган? Дин ишлари бўйича қўмита раисининг биринчи ўринбосари Музаффар Комилов 10 декабрдаги матбуот анжуманида ушбу саволга жавоб қайтарди.

«Ўзбекистон 2006 йилдан бошлаб бу рўйхатга киритилган. 2006 йил нега бу рўйхатга тушганимизни ҳаммамиз яхши биламиз. Бунинг сабаблари бўлган. (Қўмита вакили бу ўринда 2005 йил Андижонда содир бўлган воқеаларни назарда тутган бўлиши мумкин – таҳр).

Шу вақтдан буён Ўзбекистонга нисбатан бошқача бир тасаввурда бўлиб келинган. Ўзбекистон ўшанда ҳам масжидлар ёки бошқа диний ташкилотларни очиш ёки рўйхатга олиш борасида тақиқ қўймаган. Талабга кўра, муайян ишларни амалга оширган, фақат талаблар ва чекловлар кўпроқ бўлган бўлиши мумкин.

Лекин сўнгги 4 йил ичида бевосита рўйхатга олиш бўйича енгилликлар бўлгани ёки айрим чекловлар бутунлай олиб ташлангани халқаро ҳамжамият томонидан ҳам эътироф этилди», – деди Музаффар Комилов.

Эслатиб ўтамиз, 2020 йил апрелида, Халқаро диний эркинлик бўйича АҚШ Комиссияси (USCIRF) Ўзбекистон бу борада эришган натижаларни эътироф этиб, мамлакат «махсус кузатув рўйхати»дан чиқиши учун қонунчиликни халқаро талабларга мувофиқлаштириш лозимлигини билдирган эди.

«Асосий муаммо – 1998 йилда қабул қилинган қонун. У диний ташкилотларни рўйхатга олишни чеклайди ва қийинлаштиради. Комиссиямиз мана шу қонунни ўзгартириб, Ўзбекистонда ҳуқуқий ислоҳотларни жадаллаштиришга чақиради», – деганди комиссия раиси ўринбосари Надин Маенза.

Айни пайтда «Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида»ги қонунга ўзгартишлар киритилмоқда.

Август ойида қонуннинг янги таҳрири лойиҳаси эълон қилинди. Сентябрда Олий Мажлис Қонунчилик палатаси қонун лойиҳасини биринчи ўқишда қабул қилди.

Қонун лойиҳасига кўра, диний ташкилотларни рўйхатдан ўтказиш соддалаштирилади, рўйхатдан ўтказувчи органнинг диний ташкилот фаолиятини тўхтатиб қўйиш ҳуқуқи бекор қилинади. Шу билан бирга, амалдаги қонуннинг 14-моддасидаги, фуқароларнинг (диний ташкилотлар хизматчиларидан ташқари) жамоат жойларида ибодат либосларида юришларига йўл қўйилмаслиги ҳақидаги банд чиқариб ташланмоқда.

Сайёрамизда кўплаб экологик офатлар бўлган. ХХ асрда Орол денгизининг қуриши ҳақли равишда энг катта офатлардан бири ҳисобланади. Совет муҳандисларининг нотўғри ҳисоб-китоблари, пахта далаларини кўпайтириш Орол денгизининг аста-секин саёзлашишига ва қуришига олиб келди. Ҳозир собиқ денгиздан деярли ҳеч нарса қолмаган.

Бироқ бу фожиа ортидан археологлар ўрганиш учун кўплаб янги ҳудудлар очилди. Ушбу мақолада биз собиқ Орол денгизининг тубида топилган ғайриоддий мақбара ҳақида хабар берамиз. Орол-Асар - ХIV асрнинг охирида Орол денгизи томонидан ғарқ этилган жой. Ушбу жойни қазиш пайтида, Қозоғистон ҳудудида Кердери деб номланган мақбара топилган.

Тадқиқот бошланишидан олдин у баландлиги 1,6 метр бўлган ғиштлар тартибсиз сочилиб ётган тепалик эди. Тадқиқотчилар қадимги, бир пайтлар баландлиги камида 2 метр бўлган, деворлари пишган ғиштлардан қурилган ва тош плиталардан ясалган ниҳоятда улкан пойдеворга дуч келишган.

Умуман олганда, мақбаранинг тузилиши Марказий Осиё мамлакатлари учун ғайриоддий, ғалати туюлади, аммо буларнинг барчасига мантиқий жавоблар бор. Масалан, жуда қалин пойдеворлар, маҳаллий тупроқ жуда беқарор ва лойли бўлганлиги билан боғлиқ. Ушбу бинонинг деворлари ҳам ҳайратланарли - энг ингичка жойининг қалинлиги бир метрга тенг.

Мақбара дунё томонларига йўналтирилган ва тўртбурчак шаклга эга бўлган. Унинг деворларининг жануби-ғарбий қисми баландлиги олти қаторли ғиштдан иборат бўлиб, ўша қисмида кириш жойи ҳам бўлган.

Мақбаранинг пастки қисми турли хил нақшлар билан безатилган турли хил плиткалар билан қопланган: геометрик, гуллар, эпиграфия ва баъзи жойларда араб алифбосида зарҳал ёзувлар сақланиб қолган. Бу аҳолининг Ислом динига эътиқод қилганидан дарак беради.

Маҳаллий дафн заллари гўрхона деб номланган, улар икки қисмга бўлинган ва уларда аёллар, болалар ва эркаклар кўмилган. Олимлар жами еттита сағана топганлар, уларнинг ҳаммаси ХIV аср охирларига тегишли. Ажабланарлиси шундаки, катта плиталар билан қопланган асосий қабр бўш экан.

Бир пайтлар қуруқлик бўлиб, одамларга қабристон вазифасини ўтаган ерни сув босиб, асрлар ўтиб яна асл ҳолига қайтганининг гувоҳи бўляпмиз.

Кеча, 9 декабр куни жиноят ишлари бўйича Фарғона вилоят судида Сўх воқеалари юзасидан 22 нафар шахсга нисбатан жиноят ишини кўриб чиқиш давом этди. Бу ҳақда Kun.uz хабар бермоқда.

Эслатиб ўтамиз, 23 ноябрга тайинланган суд мажлиси айрим сабабларга кўра 9 декабр кунига қолдирилган эди.

Бўлиб ўтган навбатдаги суд мажлисида судланувчилар Давлатжон Маллаев, Фирдавс Аҳроров, Ойбек Оташев ҳамда Шохбоз Мирзожоновлар 31 май кун содир бўлган воқеа бўйича сўроқ қилинди.

Давлатжон Маллаевнинг сўзларига кўра, у Сўх-Фарғона йўналишида таксичилик қилиб келган. 31 май куни 12:30 лар чамасида кўчага чиққанида Чашмада жанжал кўтарилганини эшитган, ўша томонга одамлар кетаётганини кўрган. Шунда у ҳам ўз машинасига ўтириб Чашма булоғига борган. Тўполон кўтарилган жойга етиб борганда унинг кўзи дастлаб ҳарбийлар ва ИИБ ходимларини тушган. Қирғизлар аслида бир кун аввал бу урушга тайёргарлик кўрган. Давлатжон Маллаев Чашмага борганида қирғизлар бу пайтда аллақачон чегарани бузиб ўтиб, ов қуролидан сўхликларни отганини кўрган. Ҳамқишлоқлари қирғизлар томонидан аёвсиз тошбўрон қилинган. Давлатжон Маллаевнинг айтишича, у ҳам ўз ватанини ҳимоя қилиш учун қирғизлар томонига тошлар улоқтирган. У ёнаётган уйлардаги ўтни ўчиришга уринган. Назиржон Жўраевнинг девор устига чиқиб урушни тўхтатишга уринганини кўрган. Ёнғин хавфсизлиги бўлими машиналари ёнаётган хонадонлар томонга ўтишга уринганида қирғизлар уларнинг йўлини тўсиб ўтказмаган. Ёнаётган уйлардаги ўтни ўчириш учун қўлида белкурак ишлатгани лавҳага тушиб қолган. 

Давлатжон Маллаевнинг қўшимча қилишича, у қўлга олингандан кейин терговчилар томонидан тазйиққа учраган.

Шундан сўнг судланувчи Фирдавс Аҳроров сўроқ қилинди. У бўёқчи (моляр) уста бўлиб ишлашини, жанжал бўлаётганини эшитиб Чашмага борганини, мазкур булоқдан 15 та маҳалла сув ичишини, агар сув тўхтаб қоладиган бўлса, сўхликларинг аҳволи танг бўлишини айтди. Вилоят ҳокими Шуҳрат Ғаниев келганда уни 6-7 метр узоқликдан кўрганини, собиқ вилоят ҳокимининг “ҳаммаси изига тушиб кетади” деган гапини эшитганини, бош вазир келганида эса ундан дадаси Қирғизистон фуқароси бўлганлиги боис унга Ўзбекистон фуқаролигини беришда ёрдам беришини ҳамда ўзи спорт билан мунтазам шуғулланиб келгани учун спортга имконият яратиб беришларини сўраган. Бош вазир унинг бу мурожаати бир ой ичида ҳал бўлишига ваъда берганини таъкидлади. Фирдавс Аҳроровнинг судда билдиришича, юзига ниқоб таққан шахслар “Ватан хоинисан” деб қорнига уриб, вертолётга олиб чиқишган ва у ерда ҳам уни дўппослашган. У 244-моддага тортадиган ҳеч қандай иш қилмаганини суд жараёнида алоҳида таъкидлади. 
Шундан сўнг судланувчи Ойбек Оташев судда кўргазма берди.

Судланувчиларнинг кўрсатмалари тинглангач, адвокатлар ва прокуратура ходимлари уларга саволлар билан мурожаат қилди. Шундан сўнг суд ишида 14 декабрга қадар танаффус эълон қилинди.

Марокаш давлати барча фуқароларини короновирусга қарши вакцина билан бепул таъминлайди. Буни Марокаш қироли Муҳаммад VI маълум қилган.

Бундан олдин Марокаш соғлиқни сақлаш вазири Холид Aйт Толиб, аҳолининг 80% қатламини вакцинациялаштириш режа қилинаётганини таъкидлаган эди. COVID-19 га қарши вакцинани биринчи бўлиб шифокорлар, полициячилар, ўқитувчилар, қариялар ва сурункали касалликка эга фуқаролар олишади. Эмлашнинг биринчи босқичида Хитойнинг Sinopharm лаборатоияси вакцинасини қўллаш режа қилинган. Охирги маълумотларга қараганда, пандемия бошлангандан буён Марокашда 384минг фуқаро касалликка чалинган.