Ушбуни... меҳрибон волидасини соғинган, унинг ёруғ ва азиз хотираси билан яшаётган фарзандлар номидан ёздим.

   Онажон! Сизга айтмоқчи бўлган гапларим шунчалик кўпки, қай биридан бошлашни ва қаерида тугатишни ҳам билмайман. Фақат тилимнинг учида айланиб қолган армоним юрагимни тобора ўйиб бораётган бир сўз бор: СОҒИНДИМ... Сизни жудаям соғиниб кетдим, Онажон!

    Нур балқиб турган фаришта чеҳрангизни, меҳрга лиммо-лим кўзларингизни, етмиш икки томиримга сингиб кетган қадрдон овозингизни иссиқ қучоғингизни, қўлларингизни...

***

  -Журнал олиб келдингми?

Олис йўл юриб борганимда кўришиб, ҳол-аҳволимни сўраб улгурмай ҳар сафар менга берадиган биринчи саволингиз шу бўларди. У пайтлар газета журнал кўринишида чиққани учунми негадир газета эмас, журнал деб атардингиз.

-Э-э, яна эсимдан чиқибди.

-Оббо-е, нимага эсингдан чиқади. Сен чиқарган газетани қўшнимиз Турсуной ҳам сўраётганди.

-Кейинги сафар ҳар бир сонини йиғиб олиб келаман...

-Бу сафар ҳам эсингдан чиқади.

   Онажоним! Болажонимни кўз нури, қалб қўри тўкилган дея, “Достиқ-Дружба” (олдинлари “Учқудуқ” газетаси шу ном билан чоп этилган) газетасини илҳақ бўлиб кутганингиз учун мени кечиринг!

   Бугун уйимда “Учқудуқ” газетаси тахланиб ётибди. Уларни ҳеч ким сўрамайди...

   Икки қатор бўлса ҳам газетада ёзганларим чиқса қайта-қайта ўқийдиган, “бу сонда шунча мақоланг чиқибди”, дея тайёрлаган саҳифаларимни ҳисоблаб юрадиган, ён-верига 4-5 киши йиғилса, “Қизим журналист, район газетасида ишлайди, турли мавзуларда мақолалар ёзади” дея мақтаниб гапирадиган чин “мухлисим” Сиз эдингиз.

   Айтинг... Энди менинг газетада ишлашим, журналист эканим билан сизчалик ким ҳам фахрланади?!

   Кечалари, чироқ ўчиб қолганида пилта фонус ёруғида газетани юзингизга яқин келтирганча мутолаа қилиб ўтиришларингизни эсласам, томоғимга аччиқ тошлар тиқилиб қолади.

   “Журналимиз”да нимаики қизиқ ҳикоя, мақола, янгилик чоп этилган бўлса битта қолдирмай ўқиб, мазмунини гапириб берардингиз. Эҳ, соддагинам-а! Бу газета тайёр бўлгунча ҳар саҳифаси менга нечоғлик ёд бўлиб кетишини сиз қаердан ҳам билардингиз.

-Редактир бўлдинг, энди сенинг мақолаларинг чиқмайди-да, а? Муҳаррирлар бошқаларнинг ёзганларини тўғирлайди-ку. Лекин барибирам ёзиб тур-да...

   Оҳ, онажон! Тириклигингизда ёзилажак мақолаю лавҳаларимни қаҳрамонларини излаб топиб, улар ҳақида бот-бот саҳифалар тўлдириб, сиз ҳақингизда такрор ва такрор ёзмаганим, эсламаганим учун мени кечиринг.   

***

  Меҳрибонгинам...

  Қаранг, уч-тўрт кундан кейин байрам, 8 март!

  Кеча бозорга тушгандим. Кўнглим бузилиб қайтдим. Ҳеч нарса олмадим.

  У ерда онасига совға олаётганларни кўрдим.

  Уларга жуда ҳавасим келди. Оз-моз ғайирлигим келгани ҳам рост.

  Беихтиёр оёғим рўмоллар сотиладиган расталар олдига бошлади.

-Илтимос, арзонроқ қилиб беринг, пулим кам-да. Онамга олмоқчи эдим.

Сотувчи билан ялингудай савдолашарди ёшгина йигит. Талаба бўлса керак, ҳойнаҳой.

  Ранг-баранг, бир-биридан чиройли рўмоллар ичидан биттасини танладим. Сизга ярашадиган мовинг ранг, жаннат туслисини...

-Шуни оласизми? Онангизгами? Неча ёшдалар? – пули етмаётган мижозга парво қилмай, менга юзланди сотувчи.

  Ногоҳ қалқиб кетдим. Бир сотувчига, бир қўлимдаги рўмолга, бир йигитга қарадим.

  Қўлларим қалтирар, нигоҳларим бесаранжом эди. Атрофга безовта тикилганча нима дейишни билмасдим.

-Опа, соғлигингиз жойидами? Ёки бирор нимангизни йўқотдингизми? – сўради ҳалиги йигитча.

  Бўғзим куйиб кетгудай бўлди. “Ҳа... йўқотдим. Жуда катта нарсамни бошимдаги тожимни йўқотдим.”

  Шоша-пиша сумкамдан пул чиқариб сотувчига узатдим. Сўнг қўлимдаги рўмолни менга ҳайрат билан тикилиб турган йигитга тутдим.

-Онангизга совға! Олинг. Фақат “йўқ” деманг!

   Йигитча мени тушунгандек индамади.

“Сиз жудаям бахтлисиз, жудаям...”

  Ўзимга ўзим гапирганча, бисотидаги энг қимматбаҳо нарсасини йўқотган ва энди уни тополмаслигини билсада, умидини узолмай кўзлари нажот истаб ҳар тарафга, ҳар кимга жавдираб қараётган ночор кимсадек йўлимда давом этдим...

***

-Сенга зарилми, жони болам, пулингни ўзингга ишлатсанг бўлмайдими-а? – дедингиз 2 метр кўйлаклик мато олиб борганимда.

   Бор - йўғи бир мартагина ўзимдан орттириб олиб борган матони оларкансиз узундан – узоқ дуо қилдингиз.

-Илоҳим, тани-жонинг соғ, бахтинг бутун бўлсин, мартабанг баланд бўлсин, болам...

   Оҳ, дуогўйим-а!

  Арзимаган эътибордан тоғдек кўтарилган хокисор кўнглингизни, энди олтину зарларга-да топа олмайдиган – ана шундай табаррук дуоларингизни ҳамиша ҳам ололмаганим учун мени кечиринг!

***

  -Наврўз байрамига келгин, майли-ми? Орзигул момо буғдой ундиряпти, биргалашиб сумалак ковлагани чиқамиз.

Лекин мен боролмасдим. Ё болам касал бўларди, ёки йўл кирага пул тополмасдим.

  Муштипаргинам, чорлаган пайтларингизда, олдингизга учиб бормаганим, дийдоримга маҳтал қилган сон-саноқсиз кунларим ҳаққи менинг кечиринг?

***

  “Тинчмисан? Наврўзда хўп кутдим, келмадинг-а”, кўзим ер чизарди. Жавобсиз қолдирган чорловларингиз ҳаққи, сизни хавотирга солиб, ташвишга қўйганларим ҳаққи кечиринг!

***

   ФАРИШТАСИФАТИМ!

  Биламан, энди бу дунёда йўқсиз. Азиз дийдорингиз қиёматга қолгани рост. Аммо... Онажоним, сизнинг қалбингиз ҳамиша биз билан!

  Мен шуни англадим: Яратган онанинг фарзандига бўлган меҳр-муҳаббатига шу қадар буюк куч бағишлаган экан-ки, унга ўлим ҳам тўсиқ бўлолмаскан.

  ҒАМХЎРГИНАМ! Тушларимга тез-тез кирасиз. Ҳамроҳсиз – танҳолигимни билдирмай дейсизми? Йўқлигингизни сездирмай дейсизми? Бизни ўйлаб, у дунёда ҳам безовта бўлиб, оромингизни бузасизми?

  Оҳ, Меҳрибоним! Йўқ, сиз ўлмагансиз? Тоабад қалбимизда, хотирамизда ва тушларимизда биз билан бирга яшайсиз!

   ИЛОҲИМ, Тангрим сизни, шу қаторида фарзандларининг дуо ва савобларидан умидвор бўлган барча ўтган азиз волидайи муҳтарамаларимизни ўз раҳматига олсин, Омин!

Райҳон ҚОДИРОВА, журналист.

   Тоғли узоқ туманга тўйга айтишди. Наҳор ошида келди-кетдини кузатиб, бемалол ўтирдик. Тўй охирлаётганда даврага ёши қирқларга борган, сочлари оқариб кетган бир киши кириб келди. Тўй соҳиблари негадир унга илтифот кўрсатишмади. У бўш столлардан бирига бориб ўтирди ва олдига қўйилган ошни индамай еб, даврадан чиқиб кетди. Йигитга ҳеч илтифот кўрсатмагани мени ҳайрон қолдирди.

   Таажжубимни кўриб, ёнимизда ўтирган мезбонлардан бири гап очди:

 — Ҳайрон қоляпсизми? У шунга лойиқ.

   Мезбоннинг айтишича, бир пайтлар йигит гиёҳванд моддаларга муккасидан кетган. Оқибатда отасини ўлдириб, узоқ йил «ўтириб» келган. Қамоқдан чиқиб келгандан буён қишлоқ аҳли уни ёқтирмас, маъракаларига чақирмас, йигитнинг ўзи бир четдан келиб қатнашиб кетаркан.

   Тўй тугагач, мезбонлардан йигитнинг манзилини сўрасам, улар ажабланишди. Йигит билан суҳбатлашмоқчи эканимни айтгандим, истар-истамас манзилни беришди. Маълум бўлишича, у қамоқдан чиқиб келгач, қишлоқ четидаги ташландиқ ҳовлида яшаётган экан.

   Ҳовлини топиб борганимда томи лойсувоқ, деворлари сомонсувоқ ҳолда қолиб кетган уй қаршисидан чиқдим. Чақирганимда ҳеч ким жавоб бермагач дарчани очиб ичкарига кирдим.

   Ҳовлига анча тартиб берилган, бир томонда турли экинлар, яна бир томонда сўритокка кўтарилган узум бор эди. Бироздан сўнг йигит чиқиб келди ва мени кўриб ҳайрон бўлди.

Йигитни гапиртириш осон бўлмади. Аммо кимлардир ўзи учун тўғри хулоса чиқариши ва гиёҳвандлик балосининг домига илинмаслиги унинг учун бошидан ўтказганлари ҳақида ёзишим кераклигини тушунтирганимдан сўнг у гап бошлади:

«Оилада икки ўғил эдик. Ўқувчилигимда тўполончироқ бола эдим. 7–8-синфларга ўтганда сигарет чекишни бошладим. Отам унча қаттиққўл эмасди, шундай бўлса-да,  чекишимни ундан яшириб юрганман. Акам сезиб қолиб мени чекишдан қайтармоқчи бўлди, аммо ундан бир неча марта калтак есам ҳам чекишни ташламадим.

Отамнинг бозорда кийим-кечак билан савдо қилувчи дўкони бор эди. Акам билан унга ёрдам берардик. Оиламизнинг даромади яхши эди.

   Мактабни битирганимдан кейин отамнинг ёрдами билан алоҳида дўкон қилдим. Оиламизда ҳар кимнинг фойдаси ўзига деган ёзилмаган қоида амал қиларди. Мен ўзим ишлаб топган пулдан оила бюджетига бермасдим. Кейинчалик ёмон йўлга кириб кетишимга қисман шу ҳолат сабаб бўлганмикан, деб ўйлаб қоламан.

   Бозорда савдо яхши эди. Чўнтагимда доим дасталаб пул билан юрардим. Дўстлар билан чойхоналарда йиғилишиб қолганимизда харажатнинг катта қисмини сахийлик билан кўтарардим. Ўшанда онам нимагадир пул сўраганда «ана, отамдан олинг, менинг кассам алоҳида» деб жавоб берган ноқобил ўғил, дўстлар билан йиғилганда пулларни аямасдан ишлатардим.

   Дўстлар билан йиғилишлардан бирида улардан бири қоғозга қандайдир ўтни ўрай бошлади. Хаёлимдан бу гиёҳванд модда деган ўй ўтди. Сўнг уни чека бошлашди. Навбат менга келганда «ол, сигаретдан сал фарқ қилади», дейишди. Бир-икки марта тортдим.

Орадан бироз ўтиб ташқи олам кўзимга бошқача кўрина бошлади. Чанқаб салқин ичимлик ичмоқчи бўлиб дастурхонга қарасам олдимда стакан эмас, катта шиша бочка турганди. Қолгани эсимда йўқ...

  Шу-шу, дўстлар билан йиғилишимиз «дори»сиз ўтмайдиган бўлди. Кейингилари кучли эмас эканми ёки чекавериб анча «тажриба» орттирдимми, биринчи чекканимда содир бўлган ҳолат қайта такрорланмади. Фақат кайфиятни бироз кўтарарди холос.

Бу ҳақда дўстларимга гапиргандим, агар пулидан қочмасам «дори»нинг бошқачаси борлигини айтиб қолишди. Кейинги гал ўтиришимизда ўшандан топиб келишларини айтишди.

Шу тариқа аввал қорадори, кейин у ҳам хуморни босмай қўйгач героин истеъмол қилишга ўтдим.

«Гера» қорадоридан анча қиммат эди. Гиёҳванд бўлиб қолганимдан сўнг дўкондаги савдога ҳам унча қизиқмай қўйдим ва фойда кундан кун камайиб кетаверди. Шу сабабли «таъминотчи»дан қарз бўла бошладим.

  Уйдагилар аввалига ҳеч нарсани сезишмади. Сезишганда мен ашаддий гиёҳвандга айланиб бўлган эдим. Отам ва акам насиҳат қилишди, уришишди, нафи бўлмади. «Ломка» қўзиб қолганида кўзимга ҳеч нарса кўринмас ва бундай пайтда бир неча грамм героин учун мен ҳар нарсага тайёр эдим.

Шу тариқа, оиламдагилар учун ҳақиқий бошоғриққа айландим. Отам ва акам бир неча марта мени даволатмоқчи бўлишди. У ёқда дўхтирлар «дори» бермаслигини ўйлаб мен кўнмасдим.

Бора-бора «таъминотчи»дан бўлган қарзим ошиб бораверди. Шундан сўнг дўконимни ҳам сотиб «чекиб» юбордим. Отам ва акам ҳолимни кўриб чидай олишмади. Бир куни улар хонамга кириб келишди ва ўзимни ўнглашга улгурмасимдан қўл-оёғимни чандиб боғлаб ташлашди.

   Отамга кимдир «маълум бир вақт чидаса, кейин қонидан гиёҳванд модданинг таъсири чиқиб кетади ва шунда тузалади», дебди. Отам мени боғлаб қўйиб даволамоқчи бўлди.

Қўл-оёғим боғланган ҳолда, чорасиз ётар эканман, «ломка» қўзиганда аъзойи баданим қақшаб оғрир, бунга чидай олмай додлаб бақирар эдим. Шундай пайтларда нолишларимга чидай олмаган онам келиб олдимда ўтириб йиғлар эди.

Онам олдимда ўтирганида мени арқондан бўшатишини сўраб йиғлардим. У бир марта мени арқондан бўшатиб юбормоқчи бўлганида отам қаттиқ уришиб берди. «Ўғлингни йўқотмоқчи бўлсанг, уни бўшатиб юбор. Тирик қолишини ва соғайишини хоҳласанг, тегма», дегани эсимда.

  Ўша машъум кунда танамдаги қақшоқ туфайли овозим чиқмай ётар эканман, олдимга отам кирди. У ҳаётимни асраб қолиш учун шу ишга мажбур бўлганини айтиб, ҳатто узр сўради.

«Бошқа иложим йўқ. Эртага ўзинг ҳам оила қуриб, бола-чақали бўлсанг ана ўшанда ота-она фарзанди учун ҳар қандай ишга тайёр бўлишини тушуниб етасан», деди отам.

   Отам менга умид билан насиҳат қилар экан, ўша тобда унга ўзимни тузалгандай тутсам балки арқонни ечар деган ўй келди. Шундан сўнг отамга анча ўзимга келганимни, танамдаги оғриқлар йўқолганини айтдим ва мени арқондан бўшатишини сўрадим. У менга ишонмай турганини кўриб, тузалганим тўғрисида ёлғондан қасам ичиб юбордим.

   «Алдаётган бўлсам Худо урсин» деган гапимга отам бечора ишонди. У қўлимни ечиб қўйди. Оёғимдаги арқонни ечдим ва эшикка қараб мўлжал ола бошладим. Мақсадим нима бўлса ҳам уйдан қочиб чиқиш ва «дори» топиш эди. Отам кўзимга қаради ва алдаганимни билди.

Хонадан қочиб чиқиб ўзимни ҳовлига урдим. Заифлашиб қолганим учун узоққа қоча олмадим, отам етиб олди. У ортимдан қуваётганида арқонни олишга ҳам улгурган экан.

Отам бир қўлда мени маҳкам ушлаб, иккинчи қўли билан қайта боғлашга уринарди. Тинимсиз типирчиласам ҳам отамнинг қўлидан чиқиб кета олмасдим.

Шу пайт дераза токчасида турган пичоққа кўзим тушди ва у менга нажот бўлиб кўринди. Жон-жаҳдим билан ўзимни дераза томонга отдим ва пичоқни олиб отамнинг дуч келган жойларига бир неча бор санчдим. Оёқ ости қип-қизил қон бўлди. Отам йиқилди ва гапиришга ҳам улгурмай жон берди.

Даҳшатли иш қилганимни англаб турган бўлсам ҳам, ўша пайтда менда тезроқ героин топиб истеъмол қилиш ваҳми кучли эди. Аммо отамнинг жасадини шундоқ ташлаб кетсам мени осонгина топиб олишлари ва яна «дори»дан айиришлари мумкин эди. Шу учун ҳамма ёқни тозалаб кейин чиқиб кетишни хоҳладим.

Ўша куни уйимизда ҳеч ким йўқ эди. Аввал ҳовлининг кўздан панароқ жойидан чуқур қазиб отамни кўмдим. Сўнг оёқ остидаги қонни ювиб ташладим. Ундан кейин уйга кириб бор пулларни олдим ва кўчага чиқиб кетдим.

Уйдан чиққач тўғри «таъминотчи»нинг олдига бордим ва ундан «дори» олиб хуморим босилгунча чекдим. Кейин ёнимдаги пулнинг ҳаммасига героин сотиб олдим.

   Чекилган героин таъсирида кўчада кетиб борар эканман, ёнимга бир машина келиб тўхтади ва ундан ИИБ ходимлари тушиб келишди. Шу пайт хаёлимдан отамни ўлдирганимни шунча тез аниқлашдими, деган ўй ўтди.

   ИИБ ходимлари мендан исм-шарифим ва қаерда туришимни сўрашгач, шунчаки уларнинг кўзига шубҳали шахс бўлиб кўринганимни билдим. Озиб қилдай бўлиб қолганим ва бежо боқаётган кўзларим уларни баттар шубҳалантирди. Улар шахсимни аниқлаш учун бўлимга боришимиз кераклигини айтишди.

Бўлимга олиб бориб текширишганда чўнтагимдан бироз аввал сотиб олганим, героин чиқди. Шундан сўнг ҳибсга олиндим. Дастлабки терговда «гера»ни кимдан олганимни айтдим, «таъминотчи»ни олиб келиб юзлаштиришди.

  Ҳибсда турганимда танам қақшаб оғриганига чидаб туролмасдим. Аммо чидашга мажбур эдим. Тергов бошлангандан кейин бир неча кун ўтса ҳам мендан отам ҳақида сўрашмади. Демак, отамни ўлдирганимни ҳеч ким билмайди.

Мени ушлашганига 20 кун бўлгач, терговчи мени сўраб туман ИИБга барча келганини, аммо отам келмаганини айтди. Унинг «отангизни охирги марта қачон кўргандингиз?» деган саволига жўяли жавоб бера олмадим.

Шундан сўнг у отам йўқолганини ва бир кун аввал акамнинг аризасига мувофиқ унга қидирув эълон қилинганини айтди. Шу пайт бехосдан отамни ўлдирганимни айтиб юбордим.

Шундан сўнг терговчига ўша куни содир бўлган ҳодисаларни айтиб бердим. Қўлимда кишан билан уйимизга олиб боришди. Терговчиларга отам кўмилган жойни кўрсатдим. Отамни ўлдирганимни билиб, онамнинг мазаси қочиб қолди.

Ўзим эса ўша ҳолатда героин чекиш хумори билан юрганим учун, қилган ишимнинг даҳшатли жиноят эканини, бунинг жазосини нафақат бу дунёда, охиратда ҳам олишимни ҳали англаб етганим йўқ эди.

Шу тариқа, менга Жиноят кодексининг иккита моддаси билан айб қўйилди ва узоқ муддатга қамалдим. Қамоқда бошқа маҳкумлар мени отамнинг қотили эканимни билиб ёмон муносабатда бўлишгани – бу алоҳида тарих.

Қамоқда қарийб 15 йил ўтирдим. 22 ёшимда қамалиб, 37 ёшимда озодликка чиқдим. Борадиган бошқа жойим йўқлиги учун қишлоққа қайтиб келдим. Ота ҳовлимда, муштипар онамнинг ва бошқа яқинларимнинг кўзига тик қараб яшай олмасдим. Шу учун мана шу ташландиқ ҳовлига келиб жойлашдим.

  Қишлоқдошларимнинг муомаласини кўрдингиз, мен улардан хафа эмасман. Ўшандай муносабатга лойиқман. Қамоқда ўтирганимдаёқ тавба қилганман, аммо тавбам қабул бўладими йўқми, билмайман.

  Ёшлардан мен қилган хатони такрорламасликларини сўрайман. Гиёҳвандлик балоси инсонни энг тубан даражага тушириб, ҳаётини барбод қилади. «У ёқ»ни кўриб келдим, не-не йигитлар менга ўхшаб бу заҳри қотилни истеъмол қилишга ружу қўйиб, гулдай умрини панжара ортида ўтказяпти.

  Мен ота-онамнинг хизматини қилиб, кексайганида уларга тиргак бўлиш ўрнига бирининг қотили, иккинчисига оқ бўлдим. Менинг гуноҳимни ҳеч нарса билан ювиб бўлмайди.

   Инсонга умр бир марта берилади. Шундай экан, ҳаётнинг қадрига етиб, умрни фақат ва фақат савоб ишларга ҳамда яхшиликларга сарфлаб ўтказиш керак. Акс ҳолда ҳаётларини мендай барбод қилиб қўйишлари мумкин. Шу гапларимни ёшларга етказинг».

   Суҳбатимиз охирида йигит йиғлаб юборди. Уни ўз ҳолига қўйиб, ўрнимдан қўзғалдим.

Ғайрат Йўлдош.

    Ота-онаси 18-19 ёшли болани даволанишга олиб келишди. Бош шифокор уларни шахсан ўзи қабул қилиб, “ўта кучли гиёҳвандлик” ташхисини қўйди. 

    Келган куни кечқурун беморнинг аҳволи ёмонлашди. Бутун вужуди қалтираб, жиннилик даражасида титрарди. Бир қанча ҳамширалар уни қандайдир тарзда ётқизишди. Улардан яна бири тинчлантирувчи дори укол қилди. 10-15 дақиқадан сўнг бола тинчланди ва индамай, кўзини тепага қадаганча ётди.

   Бир аёл касалхона деразасидан ташқарига қаради, у кўзларини юммасдан, беморни кузатиб турарди ва унинг кўзларидан ёш оқарди. Бу ночор аёл уйқусиз тунларда тинчлик ва уйқуни билмай, севимли фарзандининг бахтли келажаги умидида бу болани катта қилган - бу унинг онаси эди.

   Бечора аёл жон-жаҳдини касалхонада қолдириб, ожиз ва ночор, жимгина уйига қараб кетди.

   Ҳовлида ёғоч каровотда ўтириб, ён томондан хотиржам кўринарди. Аслида унинг руҳи бу жойлардан жуда узоқда эди, у шамолдан ҳам тезроқ юқорига учиб, то энг пастга қадар қуларди. Уйга қайтган эр хотинига қаради ундаги тушкунликни саросималикни аритиш мақсадида касалхонада бўлиб, ўғлини кўрганини айтди.

   Эрталаб эрини ишга жўнатган онаизор, ишларини бир четга суриб, бахтсиз ва ёлғиз ўзи касалхона томон йўл олди. У деярли бефарқлик билан шифтга қараб чарчаган, синиқ ҳолда ётган бемор ўғлига салом берди. Унинг руҳи "оқ ўлим" чангалида эди. Ўғлининг сўнаётган, умидсиз нигоҳида чидаб бўлмас дард ва соғинч бор эди.

- Равшан, - она ўғлига юзланди, яхшимисан, ўғлим?

Зўрға бош ирғаб, “ҳа” деб жавоб берди.

- Мен сенга овқат олиб келдим, иссиғида овқатланиб ол.

У яна ҳеч нарса демади. Она ҳам нима дейишни билмай қолди.

Бироздан кейин Равшан хўрсинди, нафас олиши тезлашди. Уст-бошини ҳўл қилар даражада пешонасидан тер қуйиларди: “Онам, онажоним!” унинг қўлидан ушлаб, ёрдам сўрай бошлади. У чидай олмай, ўғлига ёрдам бериши керак бўлган шифокорлар умидида нажот излаб касалхона йўлаги бўйлаб югурди.

-Мени қўйиб юбормайди, – оғзидан кўпик чиқариб бақирарди ўғли.

Равшаннинг юзи совуқ рангдан музлаб қолгандек кўм-кўк эди. Кенг пешонада тер билан ёпишган сочлар. Тиззалари ўзини тутолмай титрарди. У яна изтироб ичида қийнала бошлади. Ҳамшира келиб, унга укол қилди. Равшан яна жим қолди. Уни уйқу босиб кета бошлади. Она юраги эзилиб, шифокордан нажот сўрагандай, унга маъюс термулди.

   - Касалликни енгиш осон емас, - у она билан суҳбатни бошлади. Бунда эса Равшаннинг ўзи муҳим роль ўйнайди, унинг иродасига боғлиқ. Бугун биз жиддийроқ муолажаларга ўтамиз, - шифокор ҳолдан тойган аёлни қўллаб-қувватлаган бўлди.

   Она ўғлига ёрдам бера олмай, уйига қайтди. Остонадан ошиб, эшикни орқасидан ёпганча, деворга суяниб, аввалига жимгина, кейин бор овози билан бақириб йиғлай бошлади ва охири ҳолдан тойиб тинчланди...

Райҳон ҚОДИРОВА, журналист.

   Ногиронлар уйи. Бу ердаги болажонларниг аксарияти айнан гиёҳвандлик иллатининг қурбони бўлиб, боши берк кўчага кириб қолганларнинг фарзандлари.

   Ногиронлик аравачасида зўр-базўр нафас олаётган, оёқ-қўли ишламайдиган мана бу ўсмир йигит шу кунгача на отаси, на онасини кўрган. У нажот билан доим кўкка тикилади. Ўзича ўйлайди: “Қачондир улар келишади… қачондир уларни кўраман…” Аммо билмайдики, унинг отаси ҳам, онаси ҳам гиёҳвандлик балосига йўлиққан. Мажбурий даволанишдан бўйин товлаш оқибатида улар аллақачон оламдан кўз юмишган…

    Ҳозирги кунда гиёҳвандлик глобал муаммолардан биридир. Аср вабоси деб баҳоланаётган “оқ ажал” қанчадан-қанча инсонларнинг бахтига зомин бўлаётгани, гиёҳванд моддаларни истеъмол қилишга одатланиш оқибатида ногирон, жисмоний ва ақлий нуқсони бор болалар дунёга келаётгани ҳақида ўйласак, ҳар биримиз сергак тортамиз.

   Наркомания ва наркобизнесга қарши кураш Халқаро ассоциациясининг маълумотларига қараганда, бугунги кунда гиёҳванд эркакларнинг ўртача ёши 31, аёлларники эса, 28 ни ташкил қилади. Уларнинг 77 фоизи 39 ёшдан катта бўлмаган шахслар бўлиб, ярмидан кўпроғи 15-19 ёшли ўсмирлардир. Агар аҳвол шундайлигича  қоладиган бўлса, дунё миқёсида гиёҳвандларнинг умумий сони яқин орада икки баравар ошиши хавфи бор экан.

 Мутахассисларнинг таҳлилига кўра, гиёҳвандлик юқори асаб тизимини қўзғатиб, ишдан чиқаргач, инсоннинг руҳий ва жисмоний саломатлигига путур етказади. Шунингдек, организмдаги моддалар алмашинуви жараёни бузилади ва охир-оқибат бутун вужуд заҳарланади. Бора-бора инсон организми бундай моддаларни истеъмол қилмаса, қисман ёки бутунлай ишдан чиқади.

   Энг ачинарлиси, оғунинг қулига айланиб қолганлар саломатлигини, руҳий мувозанатни йўқотади. Бу эса, фақат унинг ўзи учунгина эмас, оила аъзолари ва ён-атрофдаги одамлар учун ҳам хавфлидир. Шундай экан, гиёҳвандликка қарши кураш барчамизни бирдек ўйлантириши лозимлигини дилдан ҳис қиламиз. Юртимизнинг ҳар бир фуқароси бу масалага ўзининг Ватан олдидаги, қолаверса, оиласи, фарзандлари олдидаги бурчи сифатида қараши зарур.

Азиз БАБАКУЛОВ,

Зарафшон шаҳар прокурори ёрдамчиси.

    Гиёҳвандлик бу ҳақиқий манқуртлик! Бу шундай оғуки, унинг таъсирида инсон онги ва хулқида салбий ўзгаришлар содир бўлиб, ҳаёти дўзахга айланади. Киши бир бор гиёҳвандлик моддаларини истеъмол қилдими, тамом ўз-ўзидан унга тобе бўлиб қолади. Бу эса, шак-шубҳасиз, дўзах сари йўл демак.

   Ҳаётда биринчи марта гиёҳванд модда қабул қилаётган одамлар ўзларини шундай оқлайдилар: "Мен шунчаки татиб кўраман холос.... Эҳтимол чиндан ҳам бир маротаба "мазаси"ни кўриш билан кифояланар, лекин кўп ҳолларда бунинг акси бўлади: яна бир марта, яна бир марта, яна... яна...

   Бу "тобелик" эса, "қора бозор"дан "нон топиш" илинжидаги кимсалар учун айни муддао. Чунки уларнинг "мол"ига қанча харидор кўпайса, шунча яхши.

   Ислом Умаров, Собир Қурбонов ва Ғайрат Алимов (мақоладаги исм-шарифлар ўзгартирилган) ҳам ана шу жирканч йўлни танлашди. Аслида Ғайрат икки марта, Собир эса бир марта жиноят содир этиб судланишган. Ақли paco киши бу вазиятда аллақачон тузалиш ХА нг нФахриддин5 ННТ эр йўлига ўтиб, ҳаётига мазмун киритган бўларди. Бу икки кимса эса "қоронғида топишган кўрлар" мисол пана-панада кўришиб наша савдосини авж олдириб юборишди.

  - Ғайрат, анавидан борми? - сўради кунларнинг бирида Ислом шеригига қўнғироқ қилиб, бир ишончли одам кўп миқдорда сўраëтганди... Бизга ҳам яхшигина улуш қолади, дейман-да... Ҳозир у билан уйингга ўтамиз...

  Уйга эмас гаражга бораверинглар. Ўша ерда кўришамиз.

   Ғайрат айтган манзилга етиб борганида, Ислом нотаниш икки йигит билан турарди. Салом-аликдан сўнг Ислом танишидан 10 000 АҚШ доллари пул олиб, унга узатди. Ғайрат эса пулларини киссасига жойларкан "ҳозир чиқаман", деганча рўпарадаги кўпқаватли уйларнинг бирига тўғрироғи Собирнинг хонадонига кириб кетди. Дам ўтмай иккита целлофанда нимадир кўтариб чикди. - Мана, ака, айтганингиздек "тозаси"!

   Бу Ғайрат учун ҳам унинг жиноий шериклари учун ҳам тузоқ эди. Улар буни рўпарасида ҳуқуқни муҳофаза қилувчи орган ходимлари пайдо бўлганидагина англашди. Холислар иштирокида иккита целлофан очиб кўрилганда, унда бўлакларга бўлинган 0,5 кг. миқдори даги "героин" борлиги маълум бўлди.

  Суд бўлди. Учала ҳамтовоқ ҳам суд ҳукми билан турли муддатларга озодликдан маҳрум этилди.

Фахриддин ТУРДИЕВ,

Зарафшон шаҳар прокурори ўринбосари.

   Ассалому алайкум қадрли ёшлар, азиз ўғил-қизларим!

   Ҳурматли тадбир иштирокчилари!

   Сизларни ва сизнинг тимсолингизда барча учқудуқлик ёшларни тобора яқинлашиб келаётган 30 июнь – Ёшлар куни байрами билан самимий муборакбод этаман!

   Учқудуқ туманининг ғайрати баланд, интилувчан ўғил-қизларимиз иштирокида  “Янги Ўзбекистон ёшлари, бирлашайлик!” шиори остида ўтказилган барча тадбирлар ёшларимиз учун етуклик ва ҳақиқий ватанпарварлик кўриги бўлди, десак тўғри бўлади. 

  Янги Ўзбекистонни барпо этишга қаратилган умумхалқ ҳаракати сафларида сиз, азиз ёшларимизнинг қудратли куч бўлиб майдонга чиқаётганингиз таҳсинга сазовор, албатта.

   Ҳурматли Юртбошимиз ташаббуслари билан бугун ҳаётимизнинг қайси соҳа ва тармоғини олмайлик, ёшларга эътибор ва ғамхўрлик асосий ўринга кўтарилиб, уларга зарур шароит ва имкониятлар яратиб берилмоқда. Эртамиз эгалари бўлган ёшлар билан ишлашнинг мутлақо янги тизими – “Ёшлар дафтари” ва “Ёшлар дастурлари” ҳаётга татбиқ этилмоқда.

   Олиб борилган амалий ишлар натижасида ўтган 6 ой мобайнида “Ёшлар дафтари”га кирган 165 нафар йигит-қизнинг муаммоларини ҳал этиш учун 569,5 млн. сўм маблағ йўналтирилди. 81 нафар талабанинг контракт пули, 

  12 нафар йигитнинг 68,8 млн. сўм миқдоридаги сафарбарлик чақируви резерви учун белгиланган бадал пуллари тўлаб берилди.

  Шу билан бирга, 51 нафар ўғил-қизларнинг тадбиркорлик лойиҳалари учун, 975 млн. сўм имтиёзли кредитлар ажратилди. “Ёшлар саноат ва тадбиркорлик зонаси”даги 22 та лойиҳа доирасида ёшларимиз учун 67 та янги иш ўринлари яратилди.

Қолаверса, туман марказидаги “Олтин кўл”, “Орзу” истироҳат боғи, “КЕLАJАК” ёшлар маркази, ўнлаб спорт иноотлари бугун ёшлар ихтиёрига берилган. 

   Жорий ўқув йилида туманимиздаги умумий ўрта таълим мактаблари, касб-ҳунар мактаби ва саноат техникумини 962 нафар ёшлар тамомлаб, мустақил ҳаётга қадам қўймоқда. Шу боис ёшларнинг бандлигини таъминлаш фаолиятимизнинг энг устувор йўналишларидан бири бўлиб қолади. Бу йўналишда ҳар бир маҳалла кесимида қанча ёшларни касб-ҳунарга ўқитиш, қанчасини иш билан таъминлаш, нечта тадбиркорлик лойиҳасини амалга ошириш белгилаб олинади.

   Шунингдек, барча учун таълим  кредити имтиёзли шартларда 7 йил муддатга, Марказий банкнинг асосий ставкасида, ажратилади. Бунга қўшимча равишда, таълим кредитларини қоплаш учун йўналтирилган маблағлар даромад солиғидан ҳам озод қилинган.

   Бундан ташқари, “Дафтарлар”га кирган оилаларнинг янги турмуш қураётган фарзандларига ўз хонадонида қўшимча уй-жой тиклаб олиши учун 33 миллион сўмгача гаровсиз кредит ажратиш тизими йўлга қўйилди. 

   Қадрли ёшлар!

Бугун шу юксак минбардан туриб, туманимизда ёшликка хос шижоат, жўшқинлик ва орзу-интилишларни амалий ҳаракатга айлантириб, салмоқли натижаларга эришаётган ёшлар кўпчиликни ташкил этишини таъкидламоқчиман. 

   Жорий ўқув йилини 293 нафар битирувчи тугатаётган бўлса, уларнинг 7 нафари муддатидан олдин талаба бўлди. 20-мактаб битирувчиси Аббос Эргашов эса бир йўла 20 дан ортиқ Америка университетларига ҳужжат топшириб талабаликни қўлга киритди. 10-мактаб ўқувчиси Диёр Ҳайдаров эса ўндан ортиқ нуфузли университетларга имтиҳон топшириб, талаба бўлди.

  11-синф битирувчиларнинг сафларида 8 нафар олтин медаль, 4 нафар кумуш медаль билан мактабни тамомлаётган ўқувчиларнинг борлиги, зукко ва билимдон фарзандларимиз билан ҳар қанча фахрлансак арзийди.

   3-мактабнинг 11-синф ўқувчиси Дилноза Саидмуродова, 7-мактабнинг 11-синф ўқувчиси Умида Абдуллаева, 9-мактабнинг 11-синф ўқувчилари Мейиржан Абдижалилов, Шоқан Аймаханов, Ботагоз Нуримханова, Талант Пердебеков, 18-мактабнинг 11-синф ўқувчилари Севинч Бахритдинова, Оғабек Ярашовлар мактабни олтин медаль билан тамомладилар.

   18-мактабнинг 11 – синф ўқувчилари Нигина Чорибаева, Бегойим Зокирова, Мадина Абдуллаева ҳамда 10-мактабнинг 11-синф ўқувчиси Муқаддас Омонова кумуш медалга сазовор бўлди.

   Фурсатдан фойдаланиб, юқорида номлари қайд қилинган битирувчиларнинг ана шундай ютуқларга эришишига катта ҳисса қўшган жонкуяр ота-оналарига, заҳматкаш устоз ва мураббийларига ҳам ўзимнинг самимий миннатдорчилигимни билдираман.

  Шу ўринда туман ёшларининг спортда қўлга киритаётган ютуқларини ҳам эътироф этиб ўтиш ўринли. Куни-кеча 10-умумий ўрта таълим мактаби 8 - синф ўқувчиси Асал Шавкатова Бухоро шаҳрида самбо спортидан ўтказилган мамлакат чемпионатида муваффақиятли иштирок этди. У 65 кг вазн тоифасида ғолибликни қўлга киритиб, олтин медалга сазовор бўлди. У самбо, кураш, дзюдо бўйича 4 карра Ўзбекистон чемпиони ва совриндори Ўзбекистон терма жамоаси аъзоси ҳисобланади.

   Асал Шавкатова 27 июл ва 8 август кунлари Россиянинг Владивосток шаҳрида болалар ўртасида ўтказиладиган нуфузли Осиё ўйинлари мусобақасида иштирок этиш ҳуқуқини қўлга киритди.

   Қадрли ёшлар! “Ёшлар ойлиги” доирасида сизларнинг мамлакатимизда амалга оширилаётган ислоҳотларга дахлдорлик туйғусини ошириш, ташаббускор ва иқтидорли ёшларни аниқлаш, уларнинг иқтидорини намоён этиши учун кенг имкониятлар яратиш, битирувчилар ва уюшмаган ёшларнинг жамиятда муносиб ўрин топишида кўмаклашишга қаратилган юзлаб лойиҳалар, тадбирлар, мусобақалар, беллашувлар, учрашувлар бўлиб ўтмоқда. Туман ёшларининг фаол иштирокини таъкидлаш ўринли, албатта!

   Саноат техникуми талабаси Феруза Бобоқандова шашка мусобақасининг республика босқичида фахрли иккинчи ўринга сазовор бўлди. “Зукко китобхон” танловининг вилоят босқичида “Узунқудуқ” овулининг “Ҳуррият” жамоаси биринчиликни эгаллаб, мамлакат босқичига йўлланмани қўлга киритди. Таълим қозоқ тилида олиб бориладиган 6-мактабнинг ўқувчи ва ўқитувчиларидан ташкил топган китобхон жамоанинг вилоятда биринчиликни эгаллани, республика босқичида Навоий вилояти шаънини ҳимоя қилиши эътирофга сазовор албатта!

   Шунингдек, “Учқудуқ” газетаси ходими Дилноза Тошниёзова “Мушоира” танловининг мамлакат босқичига йўлланмани қўлга киритганлиги Учқудуқ ёшлари ҳар жабҳада фаол, билимли ва зукко эканлигидан далолатдир.

   Танловнинг мамлакат босқичида Навоий вилояти шарафини ҳимоя қилишга шайланган иқтидорли ва истеъдодли ёшларимизга омадлар тилаймиз.

Ҳурматли Юртбошимиз Шавкат Миромонович Мирзиёев таъкидлаганларидек: “Сизлар том маънода юртимиз истиқболи, ёруғ келажагимиз бунёдкорисиз! Машҳур шоиримиз Эркин Воҳидов айтанидек, ёшликдаги куч-ғайратни эл-юртига бахш этган йигит-қиздан Ватан ҳам, халқ ҳам, ёшликнинг ўзи ҳам рози бўлади”!

   Барчангизни ана шундай улкан бахт ва шараф насиб этсин! Ишонаманки, Сиздай шижоатли, ғайратли, ватанпарвар ёшларимиз бор экан, юкимиз ҳеч қачон ерда қолмайди. Кўзлаган юксак марраларимизни дадиллик билан забт этаверамиз!

   Азиз ёшлар, Сизларни яна бир бор бугунги байрам - ёшлик, шижоат, куч-қудрат ва матонат айёми билан, чин қалбимдан муборакбод этаман!

   Ўқиш ва ишларингизда, оилавий ҳаётингизда улкан   муваффақиятлар тилайман! 

   Парвозингиз, интилишларингиз бундан ҳам сарбаланд бўлаверсин!

  Юртимиз тинч, халқимиз соғ-саломат, эзгу ниятларимиз ижобат бўлсин. 

Эътиборингиз учун рахмат!

     Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 18 мартдаги “2022–2026 йилларда “Обод қишлоқ” ва “Обод маҳалла” дастурларини амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-172-сонли Қарорига асосан “Айтим” МФЙда амалга оширилаётган қурилиш таъмирлаш ва ободонлаштириш ишларининг муҳокамаси юзасидан Учқудуқ туман ҳокими ўринбосари О.Рамазонов раҳбарлигида штаб йиғилиши ўтказилда. Йиғилиш  давомида “Айтим” МФЙ ҳудудидаги ноқонуний қурилиш объектлари, ва кўп қаватли уйлар атрофини ўзбошимчалик билан эгаллаб олиш билан боғлиқ ҳолатларни бартараф этиш, ҳамда  кўп қаватли уйлар ва кўп қаватли уйларга туташ ҳудудларни ободонлаштириш борасида олиб борилаётган ишларни ўз вақтида якунлаш юзасидан тегишли мутахассисларга кўрсатмалар берилди.

   Ёшлар бандлиги – бу давлат аҳамиятига молик масала, чунки айнан ёшлар мамлакат кадрлар салоҳиятини ташкил қилади.
Айниқса, ёшлар бандлигини таъминлаш давлат ижтимоий-иқтисодий сиёсатининг долзарб ва узоқ муддатли вазифаси саналади. Масаланинг ана шу муҳим жиҳати эътиборга олиниб, Учқудуқ туман ҳокимлиги, туман адлия бўлими ташаббуси билан “Учқудуқ” маданият уйида битирувчи ёшлар билан туман раҳбарларининг учрашуви ўтказилди. Унда барча корхона-ташкилот ва муассаса мутасаддилари ҳамда Шимолий кон бошқармаси раҳбарлари иштирок этди.
    Жорий ўқув йилида Учқудуқ касб-ҳунар мактаби ҳамда Учқудуқ саноат техникумини 669 нафар ёшлар 20 та касб ва мутахассисликлар бўйича битирмоқда. Бўлиб ўтган учрашувда 500 нафардан ортиқ битирувчи ёшлар иштирок этди.
Очиқ, ошкора, самимий мулоқотлар асосида ўтказилган учрашувда Учқудуқ туман ҳокими С.Хамроев, туман прокурори Р.Рахматов, туман ИИБ бошлиғи А.Райханов, ШКБ директори Н.Ахатовлар томонидан корхонада ишчи-ходимлар учун яратилган шарт-шароитлар, битирувчи ёшларни ишга жойлашишида кўмаклашиш, ёшларга кўрсатилаётган алоҳида эътибор ва уларга яратиб берилаётган қатор имкониятлар ҳақида батафсил маълумотлар берилди. Икки соатдан ошиқроқ вақт давомида ўтказилган очиқ мулоқотларда ёшларни қизиқтирган саволларга жавоблар қайтарилди.
   -Амалиётни мутахассислигим бўйича 3-сонли Гидрометаллургия заводида ўтадим, корхонадаги “устоз-шогирд" анъанаси асосида устозимдан кўп нарсани ўргандим. Бу ерда ишлаш менга ёқди. Дипломни олгач, шу корхонада ишлашни ният қилдим, - дейди Учқудуқ касб-ҳунар мактаби ўқувчиси Азизбек Рафиқов.
   Учқудуқ санот техникуми битирувчилари Малика Ҳасанова, Шоҳруҳ Ҳаётовлар ҳам амалиётни ўтаган Шимолий кон бошқармасида ҳам ишлаб ҳам ўқишни олий таълим муассасаси сиртқи бўлимида давом эттиришни мақсад қилган.
Ҳа, бугунги ёшларнинг мақсади аниқ! Улар пухта билим эгаллаб етакчи куч бўлиб, мустақил ҳаётга кириб келишмоқда. Ана шундай ёшлар ўз салоҳияти, иқтидори билан юртимиз тараққиётини мустаҳкамлашда таянч ва суянч бўлади, дейишга тўла асосларимиз бор.

    Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Кадастр агентлиги аҳолини рўйхатга олиш иштирокчиларини 2023 йилда асосий аҳолини рўйхатга олишга тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш учун зарур картографик материаллар билан таъминлайди.

    2023 йилда аҳолини рўйхатга олиш учун картографик материаллар ўз ичига қуйидагиларни олади:

   Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳрининг маъмурий-ҳудудий хариталари;

туман ва шаҳарлар маъмурий-ҳудудий хариталари;

шаҳарлар, шаҳарчалар, қишлоқ аҳоли пунктлари ва маҳаллаларнинг схематик режалари.

   Аҳолини рўйхатга олишни ўтказишнинг ташкилий режаси (кейинги ўринларда — ташкилий режа) ҳудудий комиссиялар томонидан туманлар (шаҳарлар), Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳри бўйича алоҳида тузилади.

   Рўйхатга олиш участкаларининг чегаралари ҳар бир рўйхатга олиш участкасига тўғри келадиган юкламани (қишлоқ жойларда ўртача 8 750 киши ва шаҳарларда ўртача 11 250 киши) ҳисобга олган ҳолда маъмурий-ҳудудий бўлиниш яхлитлигини (туман ёки шаҳар даражасида) сақлаш шарти билан белгиланади.

Рўйхатга олиш участкалари ҳар бир инструкторга тўғри келадиган юкламани (қишлоқ жойларда ўртача 1 750 киши ва шаҳарларда ўртача 2 250 киши) ва аҳоли пунктидаги аҳоли зичлигини ҳисобга олган ҳолда инструкторлик участкаларига бўлинади.

   Инструкторлик участкалари ҳар бир рўйхатга олувчига тўғри келадиган юкламадан (қишлоқ жойларда ўртача 350 киши ва шаҳарларда ўртача 450 киши) келиб чиқиб ҳисоб участкаларига бўлинади.

   Ҳудудий комиссиялар ва республика комиссияси қарорига асосан бориш қийин бўлган ва олис ҳудудларда ҳисоб участкасидаги аҳолининг сони ўртача 250 нафардан иборат бўлиши мезон сифатида олинади.

   Айрим ҳолларда участкаларни тузишда рўйхатга олувчига тўғри келадиган ўртача юклама белгиланган нормалардан кам ёки кўп бўлиши мумкин.

   Ҳисоб участкаси, инструкторлик ва рўйхатга олиш участкалари сонидан келиб чиқиб рўйхатга олиш жараёнларига вақтинча жалб этиладиган ходимлар сони аниқланади.

   Ташкилий режани тузишда кўзда тутилмаган ҳолатларни (бетоблик, бахтсиз ҳодисалар, юклатилган вазифаларни тўлиқ бажармаслик ва бошқалар) ҳисобга олган ҳолда ҳисоб участкаси, инструкторлик ва рўйхатга олиш участкаларига вақтинча жалб этиладиган ходимлар умумий сонининг 10 (ўн) фоизи миқдорида иш ҳақи тўланмаган ҳолда кадрлар захираси шакллантирилади.

   Кўзда тутилмаган ҳолатлар юзага келганда рўйхатга олиш жараёнларига захирадан жалб этилган ходимларга белгиланган тартибда иш ҳақи тўланади.

   Туман ва шаҳарлар бўйича тайёрланган ташкилий режалар туман ва шаҳарлар ҳокимликлари ҳузуридаги ҳудудий комиссиялар томонидан тасдиқланади ва Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар статистика бошқармаларига тақдим этилади.

   Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳри бўйича тайёрланган ташкилий режалар ҳудудий комиссиялар томонидан тасдиқланади ва Қўмитага тақдим этилади.

    Ҳудудлар бўйича тузилган ва тасдиқланган ташкилий режалар умумлаштирилган ҳолда тасдиқлаш учун республика комиссиясига киритилади.

   Рўйхатга олиш ишларини ташкил этиш ва ўтказилишини мувофиқлаштириш, ҳудудлар даражасида ўзаро ҳамкорликни таъминлаш ҳудудий комиссиялар томонидан амалга оширилади.

   Ҳудудий ички ишлар органлари томонидан 2023 йил сентябрь ойидан кечиктирмаган ҳолда жиноятчилик кўп учрайдиган ҳудудлар ва тарбияси оғир оилалар тўғрисидаги маълумотлар ҳудудий комиссияларга тақдим этилади.

   Олинган маълумотлар рўйхатга олиш ва ҳисоб участкалари бўйича гуруҳланади ҳамда рўйхатга олувчиларни ушбу манзиллар тўғрисида хабардор қилиш учун рўйхатга олиш участкалари бошлиғи ёки уларнинг ўринбосарларига тақдим этилади.

                                                                                                               Туман статистика бўлими

    Навоий давлат педагогика институтида “Фаол фуқаролар ҳафталиги” доирасида “Юксалиш” умуммиллий ҳаракати Навоий вилояти ҳудудий бўлинмаси ташаббуси билан вилоят ҳокимлиги, Адлия, Оила ва хотин-қизларни қўллаб-қувватлаш бошқармалари ҳамкорлигида “Аёлларнинг ҳуқуқий билимларини ошириш” мавзусида давра суҳбати бўлиб ўтди.

   Ўзбекистонда хотин-қизларни ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш бўйича қабул қилинаётган қонунлар, уларнинг ҳаётига дахлдор бўлган янгиликлар, берилаётган имкониятлар ва имтиёзлар ҳақидаги маълумотларни етказиш мақсадида  ташкил этилган тадбирда хотин-қизларнинг қонуний манфаатларини таъминлаш, тадбиркорлик, илмий, ижтимоий ташаббусларини қўллаб-қувватлашга алоҳида эътибор қаратилди.

    Бугунги кунда Навоий вилоятида хотин-қизлар сони 518 минг 416 нафарни ташкил этади. Вилоятдаги 10 та нодавлат нотижорат ташкилоти хотин-қизларнинг касбий кўникмаларини шакллантириш, уларнинг ҳуқуқий саводхонлигини ошириш бўйича фаолият кўрсатмоқда. 

    – Янги Ўзбекистон тараққиёт стратегиясининг мақсадларида аёллар орасидаги ишсизлик даражасини 2 бараварга камайтириш, 700 мингдан зиёд ишсиз хотин-қизларни давлат ҳисобидан касб-ҳунарга ўқитиш, иш билан банд бўлмаган хотин-қизларни тадбиркорликка жалб қилиш ва ўзини ўзи банд қилиш бўйича комплекс чора-тадбирларни амалга ошириш белгиланган, – дейди “Юксалиш” умуммиллий ҳаракати Навоий вилояти ҳудудий бўлинмаси бош мутахассиси Илҳом Сатторов. – Ҳудудларда, айниқса, қишлоқларда хотин-қизларга кўрсатиладиган тиббий-ижтимоий хизматлар сифатини ошириш, турар жойга муҳтож хотин-қизларни уй-жой билан таъминлаш, турмуш ва меҳнат шароитларини яхшилаш, оғир ижтимоий аҳволга тушиб қолган хотин-қизларга ижтимоий-ҳуқуқий, психологик ёрдам кўрсатиш, “Аёллар дафтари” билан манзилли ишлаш кўзда тутилган.

   Давра суҳбати иштирокчилари Ўзбекистонда гендер тенглигини таъминлаш, хотин-қизларнинг ижтимоий-сиёсий фаоллигини ошириш, шунингдек, жамиятда хотин-қизларга тазйиқ ва зўравонликка нисбатан муросасизлик муҳитини яратиш сиёсатини давом эттириш муҳимлигини таъкидлади. 

   Давра суҳбатида “Тўмарис” ҳамда “Согдиана” нодавлат нотижорат ташкилотлари раҳбарлари аёллар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш бўйича энг яхши лойиҳалари тақдимотини ўтказди. 

   13-17 июнь кунлари бўлиб ўтадиган “Фаол фуқаролар ҳафталиги” доирасида форум, давра суҳбати, мунозара, теле-муҳокама, тренинг, марафон, жамоатчилик муҳокамаси форматидаги ўнга яқин тадбирлар ўтказилиши режалаштирилган. Шунингдек, илк бор Экофорум ташкил этилиши кутилмоқда

Абдували Бўриев, ЎзА