Hokimiyat matbuot xizmati
Namangan viloyati Norin tumanida yashovchi 18 va 23 yoshli ikki yigit 2020-yilning 20-dekabr kuni 16 yoshli qizni olib qochgan, qiz esa ulardan qutulish uchun o‘zini mashinadan tashlagan va halok bo‘lgan. Bu haqda Zo‘r TV telekanalining “Bu kun” axborot dasturi xabar berdi.
Ma’lum qilinishicha, Norin tumanida yashovchi ikki yigit 20-dekabr kuni soat 23:30 da spirtli ichimlikdan mast holda tumanning “Changitma” mahallasidagi xonadonlardan birida ijarada yashab kelayotgan, asli Uchqo‘rg‘on tumanidan bo‘lgan 16 yoshli qizning oldiga borgan. Yigitlar qizga uning dugonasi bilan bog‘liq muhabbat mojarosida gaplashib olmoqchi ekanligi va bu masalada uning yordami kerakligini aytgan. Shundan so‘ng yigitlar qizni Damas mashinasi o‘tkazib, uni o‘g‘irlab ketgan.
Qiz esa yigitlardan qutulish maqsadida yurib ketayotgan mashinaning eshigini ochib, o‘zini yerga tashlagan.
Qizni o‘g‘irlagan yigitlardan birining so‘zlariga ko‘ra, qiz o‘zini mashinadan tashlagach, u mashinadan tushib, qizga yordam berish uchun oldiga borgan. Ikkinchi yigit esa qo‘rqqanidan voqea joyidan qochib ketgan.
Damas haydovchisi voqea joyidan qochib ketgach, yo‘ldan o‘tib ketayotgan Lacetti haydovchisi to‘xtab, jon talvasasida yotgan qizni shifoxonaga olib borgan. Ko‘rsatilgan tibbiy yordamga qaramasdan, qiz o‘ta o‘g‘ir tan jarohati bilan shifoxonaning jonlantirish bo‘limida vafot etgan.
Aniqlanishicha, qiz o‘g‘irlab ketilgan xonadonda Uchqo‘rg‘on tumanidan ikki nafar, Norin tumanidan bir nafar qiz o‘qishga kirish uchun tayyorlov kurslarida o‘qish maqsadida bir yarim oydan buyon yashab kelgan.
Mazkur holat yuzasidan Norin tumani IIB Tergov bo‘linmasi tomonidan Jinoyat kodeksining 117-moddasi 2-qismi (odam o‘limiga sabab bo‘lgan xavf ostida qoldirish) hamda 137-moddasi 3-qismi “b” bandi (og‘ir oqibatlarga sabab bo‘lgan odam o‘g‘irlash) bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atilib, dastlabki tergov harakatlari olib borilmoqda.
Ikki yigitga nisbatan qamoqqa olish ehtiyot chorasi qo‘llanilgan.
Ўзбекистонда 2020 йилги «Президент арчаси» тадбирлари COVID-2019 вируси билан боғлиқ вазиятни инобатга олган ҳолда болалар соғлиғини асраш мақсадида карантин талабларига қатъий риоя этган ҳолда ташкил этилади. Бу ҳақда ХТВ матбуот хизмати хабар берди.
Қайд этилишича, «Томоша» болалар театр-студияси томонидан тайёрланган «Президент арчаси» байрам дастури томошабинларсиз Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси томонидан тасвирга олинади ҳамда «Болажон», «Ёшлар» телеканаллари томонидан ташкил этиладиган Янги йил телемарафони доирасида намойиш этилади.
Бугунги кунда Меҳрибонлик уйлари тарбияланувчилари, ота-она қаровисиз қолган болалар, ота-оналари ватан сарҳадларини ҳимоя қилиш йўлида қурбон бўлган болалар ҳамда ижтимоий ҳимояга муҳтож оилаларнинг 3-15 ёшдаги фарзандлари учун 11 000 дона «Президент совғаси» ҳозирланмоқда. Совғалар 28—30 декабрь кунлари барча ҳудудларга етказиб берилади.
Эслатиб ўтамиз, Ўзбекистонга коронавируснинг кириб келиши ва тарқалишининг олдини олиш юзасидан чора-тадбирлар дастурини тайёрлаш бўйича Республика махсус комиссиясининг 13 декабрдаги қарори билан вазирлик, идоралар, давлат улуши бўлган корхоналар ва бошқа хўжалик ташкилотларига турли хил корпоратив ва кўнгилочар байрам тадбирлари ташкил этиш тақиқланди. Шунингдек, ўқувчи ва талабалар иштирокида Янги йилга бағишланган байрам тадбирларини ўтказишга ҳам рухсат берилмайди. Мактабларда байрам тадбирларини ўтказиш мақсадида ота-оналардан турли хил ноқонуний пул йиғимларини йиғиш ва мактаб фоеси ва синф хоналарини сунъий арча ва электр чироқлар билан безатиш ҳам қатъий тақиқланган.
Махсус комиссия фуқароларга янги 2021 йил байрами тадбирларини оила даврасида ўтказишни тавсия этган. Ҳудудий ваколатли органларга эса вилоятлар, туманлар марказлари ва шаҳарларда очиқ осмон остида арчалар ўрнатиш тавсия этилган.
Telegram мессенжери Android ва iOS платформаларидаги иловасининг янги – 7.3 талқинини тақдим этди.
Овозли чат
Янги версиядаги энг асосий янгилик – исталган гуруҳда овозли чат ташкил этиш имкони туғилган. Яъни гуруҳларда мессенжер фойдаланувчилари аудиоконференцалоқа шаклида реал вақт режимида суҳбатлашишлари мумкин.
Ҳайратланарлиси, ҳар бир овозли чатда бир неча минг иштирокчи қатнаша олади. Аудиоконференцияда неча киши бир вақтнинг ўзида гапира олишини белгилаб қўйиш имконияти бор.
Жўнатилган хабарларни таҳрирлаш қулайлашди
Telegram'да юборилган суратни кўриш режимида қаламча тугмаси пайдо бўлди. Уни босган ҳолда, жўнатилган расмга қайта ишлов бериб (қаламда чизиш, ранг эффектини қўшиш, стикер ёпиштириш), расмни таҳрирлаш мумкин.
Хабарни таҳрирлаш вақтида яна нечта белгидан кейин лимит тўлишини кўрсатувчи индикатор қўшилди.
Овозли смайллар
Анимацияли эмодзиларнинг айримлари энди нафақат «қимирлайди», балки эмодзига мос товуш ҳам чиқаради.
«Қимирлайдиган» смайллар сони ҳам ошган.
Янги версияда шунингдек интерфейс билан боғлиқ бошқа кичик ўзгаришлар ҳам ўрин олган.
Иловани Google Play ва App Store'дан юклаб олиш мумкин.
Эслатиб ўтамиз, 2020 йилнинг август ойида Telegram видеоқўнғироқлар хизматини ишга туширган эди.
Германияда чоп этиладиган «Berliner Telegraph» журналининг декабр ойидаги сонида Ўзбекистоннинг замонавий тараққиётига бағишланган таҳлилий мақола эълон қилинди. Мақолада Ўзбекистон Евроосиёнинг маркази ва Марказий Осиёдаги энг кўп аҳоли яшайдиган давлат сифатида минтақавий ҳамкорликда етакчи мавқега эга экани таъкидланган.
«Марказий Осиёдаги энг кўп аҳоли истиқомат қиладиган давлат раҳбари минтақавий ҳамкорликда етакчи ролини ўз зиммасига олиш кераклигини англади. Қўшни Қирғизистон ва Тожикистон билан минтақавий дарёларнинг қуйи қисмида жойлашган мамлакатлар, жумладан Ўзбекистонга сув етказиб бериш масаласидаги зиддиятлар ҳал қилинди. Икки томонлама чегарадан ўтиш пунктлари очилиб, қуруқлик ва ҳаво орқали транспорт алоқалари тикланди. Ўзбекистон минтақада умумий иқтисодий ривожланиш, хавфсизлик ва барқарорликка интилмоқда», дейилади хусусан мақолада.
Муаллиф Ўзбекистоннинг Афғонистонда тинчлик ўрнатиш, қўшни мамлакатни иқтисодий қайта тиклаш борасидаги саъй-ҳаракатларига ҳам эътибор қаратган.
«2016 йилги Президент сайловидан сўнг Ўзбекистоннинг Афғонистонга нисбатан сиёсати янгича кўриниш олди. У яхлит ёндашувга асослангани билан аҳамиятли. Президент Шавкат Мирзиёев Афғонистон хавфсизлиги Ўзбекистон учун ҳам хавфсизлик масаласи экани, Афғонистондаги тинчлик жараёни минтақавий ва глобал кун тартибида янада муҳим аҳамият касб этишини англади», дейилади мақолада бу хусусда.
Мақолада Ўзбекистон Афғонистонга иқтисодий кўмак кўрсатаётгани ҳам таъкидланган. Жумладан, мамлакат қўшни давлатни электр энергияси билан таъминламоқда, Термиз ва Афғонистон шимолидаги Мозори Шариф ўртасидаги темир йўл алоқасини кенгайтиришда иштирок этиб, янги темир йўл тармоқлари қурилишини тўла қўллаб-қувватлаяпти.
Нашр Ўзбекистон раҳбарининг ташаббуслари Германиянинг Европа Иттифоқи Кенгашига раислиги даврида қабул қилинган ЕИ Марказий Осиё стратегиясининг мақсад ва вазифаларига мос келишини қайд этган. Шавкат Мирзиёевнинг иқтисодий ислоҳотлари бошлангандан буён Европа Иттифоқига аъзо давлатлар, шу жумладан Германия Ўзбекистоннинг муҳим шериклари экани таъкидланган.
Шу нуқтайи назардан, 2019 йил январ ойида Ўзбекистон раҳбарининг ГФРга муваффақиятли ташрифи, шунингдек, Германия президенти Франк-Вальтер Штайнмайернинг ўша йил май ойида Ўзбекистонга жавоб ташрифи самарали бўлгани эсланади.
«Президент ва ҳукуматнинг ўзбек жамияти манфаатлари йўлидаги истиқболли ислоҳотлари Германия тузилмалари томонидан қатъий қўллаб-қувватланмоқда», дейилади бу ҳақда.
Мақолада Президент Шавкат Мирзиёев томонидан БМТ Бош ассамблеясининг 75-сессиясида илгари сурилган янги халқаро ташаббусларнинг мазмун-моҳияти ва аҳамияти очиб берилган. Шунингдек, республиканинг БМТ Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгашига сайлангани алоҳида қайд этилган.
«Шавкат Мирзиёев тўрт йил аввал президент этиб сайланганидан буён Ўзбекистоннинг ташқи ва минтақавий сиёсати сезиларли даражада ўзгарди. Муҳим ислоҳотлар бошланди, мамлакат очилди ва халқаро ташкилотлар доирасида мунтазам равишда муҳим ташаббуслар ва сиёсий таклифларни илгари сурмоқда», деб хулоса қилади Маттиас Дорнфельд.
Муаллиф Ғарбда президент Шавкат Мирзиёев МДҲ маконидаги қатъий ислоҳотчи сифатида қабул қилинади ва айниқса иқтисодий алоқаларни кенгайтириш ҳақида гап кетганда, кутилган меҳмон сифатида эътироф этилади, деб таъкидлаган.
Маълумот учун, «Berliner Telegraph» («Берлин телеграфи») журнали 2014 йилдан буён немис ва рус тилларида чоп этилади. 30 минг тиражда тарқатилади.
Antarktidadagi Chili tadqiqotlar bazasida 36 kishi koronavirusga chalindi. Meduza’ning yozishicha, bu haqda chililik harbiylariga tayanib, Emol nashri xabar berdi.
Antarktida koronavirus aniqlangan so‘nggi qit’a bo‘ldi. Qolgan barcha qit’alarda fevral oxirlariga borib virus aniqlangan.
Antarktidada muqim yashaydiganlar yo‘q, lekin bir nafardan 5 nafargacha kishi har yili turli stansiyalarda ish olib boradi. Bu yerda turli mamlakatlarga tegishli 90 ga yaqin har xil stansiya bor.
Jons Hopkins universiteti tomonidan keltirilgan so‘nggi ma’lumotlarga ko‘ra, dunyoda koronavirusga chalinganlar soni 77,5 milliondan oshdi, shularning 43,7 mingdan ziyodi sog‘aygan, 1,7 milliondan ortiq kishi vafot etgan.
Dunyoda koronavirus infeksiyasiga chalinish bo‘yicha qariyb 78 millionta holat qayd etildi, deb yozadi Meduza Jons Hopkins universiteti ma’lumotlariga tayanib.
Kasallanganlar soni bo‘yicha barcha dunyo mamlakatlari ichida AQSh yetakchilik qilmoqda (18,2 million kishi). Birinchi uchlikka Hindiston (10 million) va Braziliya (7,3 million) ham kiradi. Ulardan keyingi o‘rinda Rossiya (2,9 million) bormoqda.
Infeksiya oqibatida butun dunyoda 1,7 million kishi vafot etdi. Qariyb 44 million kishi sog‘aydi.
Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST) ma’lumotiga ko‘ra, o‘tgan bir hafta ichida koronavirusga chalinish holatlari soni bo‘yicha yangi rekord qayd etilgan: COVID-19 4,6 milliondan ortiq odamda aniqlangan, bu o‘tgan bir haftalik ko‘rsatkichdan 6 foizga ko‘p demakdir. O‘limlar soni esa 4 foizga oshgan.
So‘nggi yetti kun ichida eng ko‘p kasallanish holatlari AQShda (1,6 million, +14%), Braziliyada (326 ming, +8%), Turkiyada (194 ming, +11%) va Rossiyada (194 ming, +18%) qayd etilgan. Kasallikni yuqtirish holatlarining eng katta qismi Amerika mamlakatlari hissasiga to‘g‘ri keladi, Yevropa esa bir hafta ichidagi o‘lim holatlari soni bo‘yicha yetakchilik qilmoqda.
JSST hisob-kitoblari bo‘yicha jami 75 million kishi koronavirusga chalingan, 1,6 million kishi vafot etgan.
Шимолий кон бошқармасига қарашли Алоҳида ҳарбийлаштирилган кон қутқарув пунктида ёшлар етакчиси ташаббуси билан билимдон ёшлар ўртасида “Заковат” ўйинлари бўлиб ўтди. Унда саволларга китоб ўқиб, ўз билимини оширган ёшлар пешқадам бўлишди.
- Ёшлар онгида она ватанга бўлган меҳрни уйғотишда она алласи билан бирга китобнинг ҳам ўрни катта. Китоб билан дўст бўлган инсоннинг маънавий онги дунё қараши фикрлаш қобилияти ва билим юксалиб бораверади. –дейди ёшла етакчиси Темур Саралтаев
Бундай заковат уйинлари ёшларнинг сиёсий ва хуқуқий билимларини янада оширишда, китоб билан ошно бўлишга, маънавий онгининг янада мустаҳкамланишида муҳим аҳамият касб этади.
Buxoro shahrida 22-dekabr kuni ko‘chada harakatlanib borayotgan “Jiguli” avtomobilining gaz ballonida portlash sodir bo‘ldi. Bu haqda Ichki ishlar vazirligi Yo‘l harakati xavfsizligi bosh boshqarmasi xabar berdi.
Dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, 22-dekabr kuni soat 17:30 da Buxoro shahar Ibn Sino ko‘chasida 1971-yilda tug‘ilgan haydovchi J.R. “Vaz-21063” avtomobilini boshqarayotgan vaqtida transport vositasining gaz ballonida chaqnash sodir bo‘lgan.
Chaqnash natijasida haydovchi tan jarohati olgan, unga birinchi tez tibbiy yordam ko‘rsatish maqsadida shifoxonaga olib ketilgan. Mazkur hodisa yuzasidan viloyat IIB YHXB hamda FVB xodimlari tomonidan surishtiruv ishlari olib borilib, chaqnash sabablariga aniqlik kiritilmoqda.
Статистик маълумотларга кўра, республикамизда сўнги уч йил ичида кузги-қишги иситиш мавсумида содир бўлаётган фавқулодда вазиятларнинг аксарияти ис газидан заҳарланиш ҳолатлари билан боғлиқ. Ис газидан заҳарланиш оқибатида ҳалок бўлганлар сони ҳам сезиларли даражада ошиб бормоқда.
Қандай ҳолатларда ис газидан заҳарланиш хавфи юқори бўлади?
-Шамоллатиш тизими яхши ишламайдиган органик моддаларни ишлаб чиқарадиган корхоналарда;
-Автоуловлар тураргоҳларида;
-Янги бўялган ва шамоллатилмаган хоналарда;
-Уй шароитларида табиий газ чиқиб турганда;
-Печка билан истиладиган уйлар, ҳаммомлар, дам олиш палаткаларида ёнувчи модданинг тўлиқ ёнмаслиги натижасида заҳарланиб қолиш мумкин.
Бундан ташқари, ҳозирги савдо дўконларида сотилаётган, газда ишлайдиган ҳар хил турдаги газ ускуналари, жумладан, Эрон давлатида ишлаб чиқилган "камин" газ ускунаси чиройли, ихчам кўринишли, иситиш мавсумида ишлатиб, кейин бошқа жойга олиб қўйса бўладиган қулайликларга эгадир. Бироқ ушбу газ ускунаси бошқа давлатда ишлаб чиқилгани сабаб, уни ўрнатиш ва фойдаланишга доир техник паспорт ўзбек ё рус тилларига таржима қилинмаган. Бунинг оқибатида ундан фойдаланишдаги хавфсизлик қоидалари билан танишиш имкони бўлмайди. Ўзбошимчалик билан, мутахассиснинг кўрсатмасисиз Қурилиш меъёрлари ва қоидалари талабларини бузган ҳолатда ўрнатилмоқда. Натижада эса инсонлар ис газидан заҳарланиб вафот этмоқда.
Табиий газдан фойдаланишда нималар тақиқланади?
-Ўзбошимчалик билан уйни газлаштириш, газ асбоби ўрнини алмаштириш, уни янгилаш ва тузатиш;
-Газ асбоблари ўрнатилган хоналар режасини ўзгартириш;
-Дудбурон ва шамоллатиш тизимларини ўзгартириш;
-Хавфсизлик ва созлаш автоматикасини узиб қўйиш;
-Мактабгача ёшдаги болалар, шунингдек ўз ҳаракатларини назорат қила олмайдиган шахсларнинг газ асбобларидан фойдаланиши;
-Газ ва газ асбобларидан бошқа мақсадларда фойдаланиш;
-Газ асбоблари ўрнатилган хонада ухлаш ва дам олиш;
Жаҳонгир Шарипов,
ШКБ ОЁХТТЭБ 9-ЁҚҚисм бошлиғи
Жоникбек Саидов,
Смена бошлиғи катта лейтенант
Vazirlar Mahkamasining qarori bilan 2020–2025-yillarda kitobxonlik madaniyatini rivojlantirish va qo‘llab-quvvatlash milliy dasturi tasdiqlandi, deya xabar qilmoqda Norma.
Qayd etilishicha, dastur bosqichma-bosqich amalga oshiriladi:
I bosqich – 2020–2021-yillarda kitobxonlik madaniyatini rivojlantirish bo‘yicha tashkiliy-huquqiy mexanizmlarni takomillashtirish chora-tadbirlarini amalga oshirish;
II bosqich – 2022–2023-yillarda kitobxonlikka oid infratuzilmani mustahkamlash;
III bosqich – 2024–2025-yillarda yoshlarning kitobxonlik madaniyatini jadal rivojlantirish, ularning intellektual salohiyati o‘sishi hisobiga inson kapitali sifatini yaxshilash.
Quyidagilar dasturni amalga oshirishning ustuvor yo‘nalishlari etib belgilandi:
- aholi, avvalo, yoshlarning ma’naviy-ma’rifiy, badiiy-estetik talablariga javob beradigan kitoblarni yuksak sifat bilan chop etish, nashriyotlar va ijodkorlar faoliyatiga ko‘maklashish, bolalarga mo‘ljallangan adabiyotlarni chop etishni qo‘llab-quvvatlash;
- milliy va jahon adabiyotining eng sara namunalarini tarjima qilish, mutolaa madaniyatini yuksaltirish, respublikaning olis hududlarida va yoshga doir kitobxonlik madaniyatini rivojlantirish;
- kitob savdosini tashkil etish tartiblarini soddalashtirish, yangi nashr etilgan kitoblarni yetkazish va axborot manbalarini tarqatish tizimini takomillashtirish;
- kitob yetkazib beruvchilarni zamonaviy ijtimoiy ehtiyojlarga moslashtirish, infratuzilmani yaxshilash, axborot-kutubxona markazlarini chop etiladigan bosma nashrlar va ularning elektron nusxalari bilan to‘ldirib borish, elektron kitoblar yaratish, kitoblarni raqamlashtirish va elektron kataloglarni tuzish hamda tizimli ravishda yangilab borish;
- aholining kitobxonlik darajasi va kitobga qiziqishini tizimli o‘rganib borish, kitobxonlik madaniyatini rivojlantirishga qaratilgan loyiha va tanlovlarni tashkil etish, kutubxonachi kadrlar salohiyatini oshirish;
- xorijiy asarlarga onlayn buyurtma berish, ularni respublika hududiga olib kelish va tarqatish tizimini hamda kitobxonlik madaniyatini rivojlantirish bo‘yicha xalqaro hamkorlikni kengaytirish.
Qabul qilingan hujjatda har yili aprel oyining birinchi haftasida “Kitobxonlik haftaligi”ni o‘tkazish hamda dasturni 2020–2021-yillarda amalga oshirish bo‘yicha quyidagilar nazarda tutilgan “yo‘l xaritasi”ni tasdiqlash belgilangan:
- nashriyotlar tomonidan yozuvchilarga ajratiladigan gonorar masalasini takomillashtirish yuzasidan normativ-huquqiy hujjat loyihasini ishlab chiqish;
- rassom, dizayner va badiiy muharrirlarga mualliflik haqini to‘lash tartibi to‘g‘risidagi nizom loyihasini ishlab chiqish;
- kitobxonlikni rivojlantirish borasida amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar samaradorligini baholash tizimini ishlab chiqish, “Eng yaxshi kitobxon hudud”, “Eng yaxshi kitobxon mahalla”, “Eng yaxshi kitobxon ta’lim muassasasi” reytingini joriy etish va boshqalar.
Hujjat 2020-yil 14-dekabr kuni kuchga kirdi.