2020 йил 1 июлдан бошлаб ўзини ўзи банд қилган шахсларнинг меҳнат фаолияти натижасида олинган даромадлари жисмоний шахсларнинг жами даромадлари таркибига киритилмаслиги белгиланган. Блогерлар ҳам ўзини ўзи банд қилган шахслар тоифасига кирадими?

Давлат солиқ қўмитасининг Жисмоний шахсларга хизмат кўрсатиш бошқармаси бошлиғи Шуҳрат Исмоиловнинг Kun.uz’га маълум қилишича, «Телеграм», «Инстаграм» каби ижтимоий тармоқларда ўз саҳифаси ва катта аудиторияга эга бўлган, реклама жойлаштириш орқали даромад олувчи (чакана савдодан ташқари) ўзини ўзи банд қилган шахслар сифатида ҳисобга олинган бўлса, уларнинг ушбу фаолиятдан топган даромадлари солиққа тортилмайди.

«Шу билан бирга, интернет тармоғи орқали хизматлар кўрсатувчи (ишлар бажарувчи) ўзини ўзи банд қилган шахсларга (фрилансинг) кўрсатилган хизматлар учун контракт тузмасдан, келишув тўғрисидаги оммавий таклифни (оферта) қабул қилиш ёки электрон ёзишмалар алмашиш ёхуд ҳисоб-китоб фактураларни (инвойс), шу жумладан электрон шаклда тақдим қилиш йўли билан чет эллик жисмоний ва юридик шахсларга хизматлар кўрсатиш ҳуқуқи берилди », – деди у.

Президентнинг тегишли қарорига мувофиқ, ўзини ўзи банд қилган шахслар, фақат ижтимоий солиқни (пенсия ҳисоблаш учун) 2020 йил учун базавий ҳисоблаш миқдорининг камида 50 фоизи (111,5 минг сўм) 2021 йилдан бошлаб бир баравари (223 минг сўм) миқдорида ихтиёрий тартибда тўлаши мумкин.

Қарорга асосан, ижтимоий тармоқлардаги фаолият билан (ПР-менежер, интернет-маркетолог, ижтимоий тармоқларда товарлар (ишлар, хизматлар)ни илгари суриш ва реклама қилиш (СММ), ижтимоий тармоқ саҳифалари администратори, аккаунт-менежер, маркетолог, линк-менежер, таргетолог, контекст-реклама бўйича мутахассис, директолог, медиа режалаштирувчи, СМО мутахассиси), ўзини ўзи банд қилган шахслар шуғулланишлари белгиланди ҳамда фаолияти давомида олган даромадлари даромад солиғига тортилмайди.

Блогер Нурбек Aлимовнинг ушбу мавзу юзасидан сўзларига кўра, ўзини ўзи банд қилувчилар аслида давлатнинг фуқароларга иш топиб бериши мажбуриятидан соқит қилади.

«Солиқ давлатнинг асосий мавжудлик манбаларидан биридир. Блогерларга келадиган бўлсак, яқинда ўзини ўзи банд қилувчилар ҳақида чиққан қонунда блогерлар ушбу категорияга кириши назарда тутилган, улар даромад солиғидан озод қилинган. Ўзини ўзи банд қилган фуқароларга даромад солиғи солинмаслиги – нормал қарор. Чунки бунда у одамлар давлатдан ҳеч нарса талаб қилмайди, ўзининг кейинчалик пенсия олиши учун ҳам ихтиёрий тўлов қилиши мумкин», – дейди блогер.

Блогер Умид Гафуровнинг Kun.uz’га маълум қилишича, у 2017 йилдан буён хусусий корхона эгаси сифатида пенсия жамғармасига ҳар ой тўлов қилиб келади. Шу боис, Умид блогер сифатида солиқ тўламаслигини маълум қилди.

Таъкидланишича, ижтимоий тармоқларда электрон тижоратни амалга ошириш фаолияти Вазирлар Маҳкамасининг 2016 йил 2 июндаги 185-сонли қарори билан тасдиқланган «Электрон тижоратни амалга ошириш» қоидалари асосида тартибга солинади. 

ДСҚ мулозимининг маълум қилишича, ижтимоий тармоқларда савдо фаолиятини (онлайн кийим-кечак ва бошқа товарлар савдоси) амалга ошириш орқали даромад олаётган жисмоний шахслар белгиланган тартибда давлат рўйхатидан ўтган ҳолда (якка тартибдаги тадбиркор ёки юридик шахс) Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 14 майдаги «Электрон тижоратни жадал ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги ПҚ-3724-сон қарорига асосан, миллий реестрга киритилади ва топган даромадидан 2 фоиз ставка бўйича айланмадан олинадиган солиқ тўловчиси бўлиб ҳисобланади. 

Товар айланмаси 1 миллиард сўмдан ошгандан кейин умумбелгиланган тартибда солиқ тўловчиси бўлиб ҳисобланади ва фойда солиғини 7,5 фоизда тўлайди.