Hokimiyat matbuot xizmati
Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti tomonidan Ramazon oyida ro‘zadorlar uchun sog‘lom ovqatlanish bo‘yicha tavsiyalar, xususan saharlik va iftorlik uchun taom tayyorlashga doir maslahatlar ishlab chiqildi.
Jumladan:
Ro‘zadorlar yog‘li mahsulotlar, ayniqsa, charvi yoki quyruqli go‘sht, qatlamali, yog‘/margarin yoki sariyog‘ qo‘shilgan xamirdan tayyorlangan taomlar iste’molini kamaytirishi kerak.
Masalliqlarni qovurish o‘rniga, ovqat tayyorlashning boshqa, masalan, bug‘da, sousda pishirish, kam miqdordagi yog‘da qovurib, pechda qizartirish kabi usullaridan foydalanish tavsiya etiladi.
Tarkibiga me’yordan ortiq tuz qo‘shilgan oziq-ovqatlarni iste’mol qilmang:
Sosiska, kolbasa, dudlangan, qayta ishlangan va tuzlangan go‘sht;
baliq mahsulotlari,
zaytun mevasi, sho‘r bodring,
tuzli pishloqlar, gazaklar,
mayonez, ketchup va xantal qo‘shilgan salatlar,
souslar shular jumlasidandir.
Ovqat tayyorlashda tuzdan iloji boricha kamroq foydalanish va tuzdonni stol ustidan panaga olib qo‘yish tavsiya etiladi.
Pishirilayotgan taomlar ta’mini yaxshilash uchun turli o‘t va ziravorlardan foydalanish maqsadga muvofiq.
Shuningdek, ro‘zadorlarga kunduzi havo harorati yuqori bo‘lgan paytda salqin va soya joylarda qolish hamda quyoshda uzoq yurmaslik tavsiya etiladi.
Iftorlik va saharlik oralig‘ida ko‘p miqdorda suv ichish maqsadga muvofiq, chunki kunduzi havo harorati yuqori bo‘lishi ko‘p ter ajralishiga sabab bo‘ladi.
Shu bois, kun davomida yo‘qotilgan suyuqlik o‘rnini qoplash ehtiyoji yuzaga keladi. Buning uchun esa kamida 10 stakan suv ichish tavsiya etiladi.
Sersuv mahsulotlar tanovul qilish orqali ham bu me’yorni qisman qoplash mumkin. Masalan, saharlik paytida yoki iftorlikdan keyin dessert sifatida ho‘l mevalardan yeyish foydali.
Bodring va pomidor salati ham sersuv mahsulotlardan tayyorlangani uchun foydali hisoblanadi.
Sho‘rva yoki sabzavotli salatlar singari suvga boy taomlarni ham iste’mol qilish mumkin.
Tarkibida kofein mavjud bo‘lgan kofe, choy, kola kabi ichimliklardan voz kechib turgan ma’qul. Chunki bu modda inson organizmida suv miqdori kamayishi (degidratsiya)ga olib keladi.
Shuningdek, gazlangan shakarli ichimliklar kaloriyaga boy bo‘lishini esdan chiqarmaslik zarur. Kun davomida juda ko‘p harakat qilish organizmning ko‘p miqdorda suv yo‘qotishiga olib keladi. Qisqa muddatli sayr yoki chigalyozdi mashqlar sizni tonusda ushlab turishi mumkin. Ammo kun bo‘yi harakatsiz o‘tirish ham tavsiya qilinmaydi.
Ramazonda ushbu tavsiyalarga amal qilinsa, ortiqcha vazndan xalos bo‘lish, qon bosimi va organizmdagi xolesterin miqdorini pasaytirishga erishish mumkin.
Sport bilan shug‘ullanish uni sog‘lom turmush tarziga aylantirish yo‘lida sport maktablari faoliyati ham yo‘lga qo‘yilgan-ki, ular sport sohasida yutuqlarga erishish bilan birga chempionlar tarbiyalashga ham hissa qo‘shib kelmoqda. Navbatdagi qahramonimiz tuman sport maktabi metodisti Lola Sulaymonova.
Xatirchining polvon qizi Lola yoshligidan sportga mehr qo‘ydi. Darsdan bo‘sh paytlarida maktabda tashkil etilgan sport to‘garaklariga muntazam qatnashib yurdi. Kollejda sport murabbiysi mutaxassisligi bo‘yicha tahsil oldi. Mehnat faoliyatini 2016 yilda Uchquduq tuman sport maktabida boshladi.
Qaysi sohada bo‘lmasin chin dildan mehnat qilgan inson albatta mukofotini oladi. Respublika va xalqaro darajadagi sport musobaqalarida tuman sport maktabi tarbiyalanuvchilarining munosib g‘alabalarga erishishida o‘z hissasini qo‘shgan Lola Sulaymonovaga O‘zbekiston Respublikasi Sport vazirligi tomonidan “Oliy toifali instruktor-metodist” sertifikati berildi.
Hozirda Lola Mustafayevna Buxoro innovatsiyalar universitetining 3-bosqich talabasi. Shu bilan birga oliy toifali instruktor metodist hamdir.
-Hayotdagi har qanday yutuq, ayniqsa, sportdagi g‘alaba o‘z-o‘zidan kelmaydi. Faqat tinimsiz mehnat, uzluksiz mashqlargina g‘alabaga yetaklaydi, - deydi Lola Sulaymonova.
Ha, inson taqdiri bevosita yoshlik orzulari bilan bog‘liq. Shundanmi Lola Mustafayevna hayotini sportsiz tasavvur qilolmaydi.
Ҳеч ёдимдан чиқмайди. Бошланғич синфда ўқирдим. Қишнинг қировли кунларида иситмалаб қаттиқ оғридим. Мактабимни, ўқишни, устозларим дўстларимни шунчалик яхши кўрардим-ки, бир кун бўлсин дарс қолдирмасдим.
Иситмам баланд, юзларим ловуллаб бошим чўғдек ёнса-да, барибир мактабга бордим. Аҳволимни кўрган устозим, елкасига ташлаган катта қалин жун рўмолига ўраб, мени опичлаб уйимга элтиб қўйди.
Орадан бир кун ўтиб синфдошларимни ҳам етаклаб мени кўргани келди. Сумкасидан катта-катта қип-қизил икки дона анорни чиқариб менга узатган ўкитувчим: “Яхшилаб тузалгин, кейин мактабга борасан”, деди.
Мана шу воқеага ҳам 45 йил бўлди. Ҳали-ҳануз устозимнинг меҳр тўла нигоҳларию, берган икки дона анори кўз олдимда турибди...
Ўшанда эндигина учинчи синфда ўқирдик. Бир ёки икки соат дарсдан сўнг бизни ҳам пахта теримига жалб этишарди. Кузнинг сўнги ойлари, ҳаво бўлса совуқ. Кичкиналигимиз учун бўлса керак баъзи бир ўқувчиларнинг бўйи пахтанинг бўйидан ҳам паст. Очилган пахтани тополмаймиз. Кунлар совуган терадиган пахтанинг ўзи қолмаган кунлар эди.
Ўқитувчимиз бошчилиги-да очилмаган "кўсак"ларни теришга тушардик. Шундан сўнг устозимиз ҳикоя қиладиган “Ёрилтош”, “Зумрад ва Қиммат”, “Фарҳод Ширин”, “Алпомиш” каби эртак достонларни тинглашга йиғилардик. Муаллимамиз шунақанги чиройли овоз билан, жонли тарзда баён қилган эртакларини эшитиб, гуё ўша оламга шўнғиб кетардик. Бирортамиз совуқ кунда бўйимиздан узун эгат оралаб оғир меҳнат қилаётганимиздан оғринмасдик. Ўқитувчимизнинг меҳр муҳаббати, ҳар биримиз учун куюнчаклиги бизни иситарди, чамамда.
Ҳа, пахтазорда "кўсак чувиб", достону эртак тинглаган устозимиз давраси илиқ эди биз учун.
Гоҳида синфдошларимнинг бири қаламини, бошқаси дафтарини уйида қолдириб келарди. Устозимнинг сумкаси гўё туганмас хазина эди. Унда нима изласангиз топиларди. Яна устознинг берган сабоқлари ҳозиргача кўз ўнгимда шундоққина турибди. Икки қўлини жуфтлаштириб ўнг, чап томонга йўналтирган ҳолда сўзларни бехато бўғинга бўлишни, қўлимдан тутганича қатордан чиқмай чиройли ёзишни ўргатарди. “Йўлакдан оғишмай ëзгин”, деб қўярди...
Ҳаётим давомида танлаган йўлимдан, олдимга қўйган мақсадимдан оғишмай юришга ҳаракат қилдим...
Барибир, ҳали-ҳануз устоз ўгитларига амал қилиб ҳаётнинг нурли манзиллари сари одимлашда давом этмоқдаман. Зеро, онамдек азиз, отамдек меҳрибон МУАЛЛИМАМдан, МАКТАБдан бир умр миннатдорман!
Учқудуқ туман ҳокимлиги хизмат машинасини таъмирлаш учун танлов эълон қилинади
танлов учун белгиланган нарх 8 493 400 сўм
Yoshlarga yaratib berilayotgan imkoniyatlardan to‘g‘ri foydalib, hayotda o‘z o‘rniga ega bo‘lgan yoshlar ko‘plab topiladi. Ana shunday bilimli va salohiyatli, kasbiga mehr qo‘ygan yoshlardan biri Shohista Namozova bo‘ladi.
O‘n yildirki, “Mikrokreditbank” Uchquduq filialida birinchi toifali mutaxasis bo‘lib ishlab kelmoqda. Uchquduqning farzandi, maktabni kasb-hunar kollejini shu yerda tamomlagan. Faoliyati davomida hamkasblaridan ko‘p narsani o‘rgandi. Baribir bilim va malakasini oshirish kerakligini tushunib, 2021 yilda Toshkent davlat iqtisodiyot universitetiga o‘qishga kirdi. Hozirda universitetni sirtqi bo‘lim 3-kurs talabasi.
-Faoliyatimizda insonlar bilan muloqot qilamiz. Doim xushmuomalalik bilan e’tiborli bo‘lishni kasbimiz taqozo etadi, - dedi Shohista Namozova.
Shohista kabi yosh va intiluvchan ayollarimizning kelgusi faoliyatida omadlar tilab qolamiz.
ОНА МЕҲРИНИНГ ТИЛИ БЎЛМАЙДИ
Олтин корхона, дея таъриф берадиганимиз 3-сонли гидрометаллургия заводида турли миллат вакиллари ҳамжиҳатликда меҳнат қилиб, ризқ-рўз яратмоқдалар. Улардан бири Лагода Лада Викторовна.
Навоий шаҳрида таваллуд топган Лада Лагода мактабни тамомлаб, Навоий саноат техникумининг бино ва иншоотларни қуриш ва улардан фойдаланиш йўналишида таълим олган. Аввалига Навоий қурилиш бошқармаси Учқудуқ қурилиш монтаж трестида 1999 йилдан бошлаб, то ҳозирга қадар 3-сонли гидрометаллургия заводида муҳандис - конструктор бўлиб ишлаб келмоқда. Мана 24 йилдирки заводда амалга ошириладиган ҳар бир лойиҳа Лада Викторовнанинг чизмаларида ўз аксини топган.
-Чизма бу шунчаки расм эмас, уни ҳамма ҳам тушунавермайди, ҳамма ҳам ўқий олмайди, - дейди Лада Лагода. - Заводдаги лойиҳа чизмаларнинг ҳаммасини меники, деб айтолмайман. Сабаби ҳар бир чизмани мутахассислар билан маслаҳатлашган ҳолда камчиликлари бартараф этилади. Ўзгартириш ва қўшимчалар киритилади, мукаммаллаштирилади.
Шу ўринда қаҳрамонимизнинг узоқ йиллар қилган фидокорона меҳнатлари муносиб эътироф этилиб, "НКМК фахрийси" ва "Кончилик шуҳрати" кўкрак нишонининг 3-даражаси билан мукофотланганлигини айтиб ўтиш ўринли.
Лада Викторовнанинг қизи Анастасия Москва давлат университетининг Тошкент филиали 3-босқич талабаси. Иш столида рамкага солинган “Онажон сизни яхши кўраман” сатри билан бошланувчи шеърга кўз югуртираман. Буни сезган Лада Викторовна қизим 15 ёшида ёзган, дейди кўзларига ёш ҳалқаланиб.
Қайси миллат вакили бўлмасин барча оналарнинг ягона орзуси фарзандлари соғлигию, бахту-камолини кўриш. Она меҳрининг бир хиллигини кўрамиз, меҳрни тушуниш учун тил билиш шарт эмаслигини англаймиз.
Шу ерда ўқиган бир маълумот ёдимга тушди. Оллоҳим аёлга ҳамма хислатлардан берган экан. Гўзаллик, латофат, малоҳат, сабр-тоқат, матонат, шижоат... бироқ уларнинг нозик хилқатлигини билдириб туриш учун кўз ёшларни ҳам ҳадя этган экан.
Мен бунинг исботини украин қизи, заводимизнинг малакали муҳандис-конструктори Лада Викторовнанинг нигоҳларида яна бир бор кўрдим.
Дилором Салимова,
3-ГМЗ маънавият ва маърифат ишлари бўйича инспектор.
Мейірім мен жылылыққа толы жанұясы мен қарбалас қызметін ұштастыра білген Марита Ментурова ГМЗ-3 өндіріс орнында химиялық анализ зертханасының лаборанты. Марита Калымқызы осы жұмыста табан аудармастан 15 жыл еңбек еткен адал жар, ардақты ана, ұжымға сыйлы әріптес, екі немеренің ардақты әжесі.
Қызметіне жауапты, өз ісінің шебері М.Ментурова 1969 жылы Жүзқұдық ауылында туылған. Отбасында 10 перзент ішінде тәрбиеленген бауырмал кейіпкеріміз 7 қыз бен 3 ұлдан тұратын ағайынды. Мектепті бітірген соң Ташкент педагогикалық техникумын аяқтаған Марита Қалымқызы №3 бала бақшада тәрбиеші 20 жылдан астам уақыт бүлдіршіндерге тәлім-тәрбие беру сынды жауапты іске сүбелі үлесін қосты.
Кейінгі жас буынға көрген-түйгенін үйретіп, жұмыстағы тәжірибесімен бөлісуді Марита Ментурова өзінің парызы санайды.
– Бұдан бірнеше жыл бұрын маман боп келгенімізде жұмыстағы лобарант мамандар бізге жұмысты ерінбей үйретті. Бүгінгі жастар сауатты ғой, айтқаныңды лезде қағып алады. Тек ынтасы мен жауапкершілігі арта түссе нұр үстіне нұр болар еді, – дейді кейіпкеріміз.
Болмысынан ақжарқын, кішіге қамқор жанның қызметтік жылдары шәкірт дайындап, Дилшода Халмуратова, Дилдора Нармуратова сынды әріптестеріне зерттеу жасаудық қыз-сырларын меңгерткен. Қазіргі жаңа технология мен тұрмыстың түзелуі қызметіне оң серпін беруде деп айтады кейіпкеріміз. Бүгінде шәкірті Дилшода Халмуратова ГМЗ-3 өндіріс орны химиялық анализ зертханасының басшысы.
Иә, санамалай берсек, бүгінгі кейіпкер Марита Ментурова жөнінде ұзақ айтуға болады. Отбасының бабын тауып, кәсібін де бір кісідей атқарып жүрген жандардың ісі көпке үлгі боларлықтай. Бір жыл алдын зейнетке шықса да, іскер апа жұмысын қоса атқарып жүр.
Әйелге тән ізгі қасиеттерді бойынан жоғалтпай, айналасына жан жылулығын сыйлай білген Ментурова Марита Қалымқызы шын мәнінде бақытқа кенелуде. Әйел, ана бақыты дегеніміз осы-ау бәлкім?!
Xoh musiqa xoh teatr san’ati bo‘lsin insoniylik tuyg‘ulari namoyon bo‘ladigan bu sohada faoliyat yuritishining ham o‘ziga xos qiyinchiliklari va ta’riflab bo‘lmas zavqi bo‘ladi.
Sohada 22 yillik ish tajribasiga ega Berdiyeva Lobar O‘ktamovna tumanimizdagi 10-son Bolalar musiqa va san’at maktabida teatr to‘garagi rahbari bo‘lib ishlaydi. U 2002 yildan boshlab o‘quvchi yoshlarga odamlarni ezgulikka chorlaydigan, yaxshilikka undaydigan eng go‘zal tuyg‘ularni in’om etadigan teatr san’atidan saboq berib kelmoqda.
Bolalik xotiralarini eslar ekan pedagogika yo‘nalishidagi oliy ta’lim dargoh ostonasidan san’at sohasida o‘qiyman, degan qat’iy ahd bilan chiqib ketgan onlarini haligacha entikish bilan yodga oladi. Bugun esa san’atning bir vakili ekanligidan, yoshlikda qilgan qat’iyati bugun shogirdlar kamolida ular erishayotgan yutuqlarda o‘z ifodasini topayotganidan qalbi g‘ururga to‘ladi.
-Garchi, bugun oliy ma’lumotli pedagog bo‘lmasam-da, o‘tgan yillar meni hayotning oliy dargohida tarbiyaladi tobladi,- deydi Lobar Berdiyeva.
O‘zining talabchanligi bilan bir qatorda xushmuomalaligi, yuksak insoniy fazilatlari bilan boshqalarga namuna bo‘lib kelayotgan qahramonimiz bugun musiqa maktabining sevimli ustozlaridan. Shogirdlari ishtirokidagi sahna ko‘rinishlari bilan tuman va viloyat miqyosida turli tadbirlarda ko‘rik-tanlovlarda muvaffaqiyatli ishtirok etib kelishayotir. Bugun ta’lim berayotgan iste’dodli o‘quvchilari nufuzli sahnalarda bir-biridan ajoyib rollarni ijro etishiga ishonchi baland.
Ha, Lobar Berdiyeva har bir shogirdining yutuqlaridan quvonadi. Shu bilan bir qatorda xalqaro va respublika miqyosdagi tanlovlar sovrindori bo‘lgan jamoasi bilan faxrlanadi. Yoshlikdagi qat’iyati ortidan bugun sevgan kasbi bilan shug‘ullanayotganiga esa mudom shukrona aytadi.
Bugun qaysi sohani olib qaramang ayollarimiz erkaklar bilan bir safda turib, faoliyat olib borayotganining guvohi bo‘lasiz. “O‘zbek geologiya qidiruv” AK “Qizilqum” markaziy GQE tarkibidagi “Kokpatas” DGQE ning dala xo‘jalik xizmati mudirasi Oyniso Muxammedova ham gelogiya sohasida ishlaydigan erkaklar bilan yelkama-yelka turi, yurt ravnaqi yo‘lida xizmat qilayotgan matonatli ayollardan.
Azim Buxoroning qizi Oyniso opa texnikumni muhandislik yo‘nalishida tamomlab, ish faoliyatini “Kokpatas” DGQEda boshlagan. Dastlab bosh dispetcher sifatida ishlab o‘zining kasbiga muhabbatini namoyon eta olgach, unga ma’muriy xo‘jalik xizmati mudirasi vazifasi ishonib topshirildi.
“Daraxt bir joyda ko‘karadi”, deydi dono xalqimiz, shundanmi 23 yildan beri shu korxonada rizqini terib yurgan Oynisa opada ham o‘zga kasbga mehr yoki qiziqish bo‘lmagan. Uning yagona maqsadi shu sohaning sir-asrorlarini to‘la o‘rganish ekanligini rahbarlari ham alohida e’tirof etadi.
Tariximiz o‘zining pahlavonlari va polvonlari bilan, qolaversa ajdodlar qoldirib ketgan boy madaniy merosi bilan faxrlanib so‘zlaydi. Azim yurtimizning Alpomishu Farhodlari qatorida, To‘maris va Barchinoydek mard qizlari-yu, Nodirabegim va Uvaysiydek aql zakovat sohibalari bo‘lganidek, bugunimizning Oyniso opadek shijoatli ayollari ham ko‘plab topiladi.
Zero, biz bugunning avlodimiz yonimizdagi insonlarni qadrlash esa bizning insoniylik burchimizdir.