Янги МЕҲНАТ КОДЕКСИНИ ўрганамиз !!

Эслатиб ўтамиз, янги МК 2023 йил 30 апрелдан кучга киради.

ЯНГИ МЕХНАТ КОДЕКСИГА КЎРА ИШДАН БЎШАТИШ АСОСЛАРИ! 

Кодекснинг 155-моддасига аосан Меҳнат шартномасини бекор қилиш асослари қуйидагилардан иборат:

 тарафларнинг келишуви;

 меҳнат шартномаси муддатининг тугаши;

 меҳнат шартномасини ходимнинг ташаббусига кўра бекор қилиш;

 меҳнат шартномасини иш берувчининг ташаббусига кўра бекор қилиш;

 ташкилот мулкдорининг алмашганлиги, унинг қайта ташкил этилганлиги, ташкилотнинг идоравий тааллуқлилиги (бўйсунуви) ўзгарганлиги муносабати билан ходимнинг ишни давом эттиришни рад этиши ;

 ходимнинг янги меҳнат шартларида ишлашни давом эттиришни рад этиши;

 ходимнинг иш берувчи билан бирга бошқа жойга ишлаш учун кўчишни рад этиши;

 ходимнинг тиббий хулосага мувофиқ соғлиғининг ҳолатига кўра қарши кўрсатма бўлмаган бошқа ишга ўтказишни рад этиши ёхуд иш берувчида тегишли иш бўлмаган тақдирда;

 тарафларнинг ихтиёрига боғлиқ бўлмаган ҳолатлар;

 янги муддатга сайланмаганлик ёки танловдан ўтмаганлик ёхуд сайловда, танловда иштирок этишни рад этиш;

 ушбу Кодекс ёхуд бошқа қонунлар алоҳида тоифадаги ходимлар билан тузилган меҳнат шартномаларида меҳнатга оид муносабатларни тугатишнинг қўшимча асослари тўғрисидаги шартни назарда тутиш имкониятини мустаҳкамлайдиган ҳолларда меҳнат шартномасида назарда тутилган асослар.

Учқудуқ туман адлия бўлими.

Янги Меҳнат кодекси бўйича меҳнат таътили бериш ҳақидаги буйруқдан намуна.

Изоҳ:

1. Буйруқ 1-бандидаги 21 календарь кунлик асосий таътил янги МК 217-моддасига мувофиқ, 5 календарь кунлик қўшимча таътил янги МК 219-моддаси 5-хатбошисида айтилганидек жамоа шартномаси (ва меҳнат шартномаси)га мувофиқ, 10 йиллик стажи учун берилаётган 4 календарь кунлик қўшимча таътил эса янги МКнинг 220-моддасига мувофиқ кўрсатилди.

2. Бунда, 5 календарь кунлик қўшимча таътил жамоа шартномаси (ва меҳнат шартномаси)да турлича кўрсатилиши мумкин эди. Мисол учун: 2 календарь кун, 4, 6, 7, 10 календарь кун ва ҳоказо.

3. Янги МК 221-моддага мувофиқ таътил кунлари (30 кун)нинг давомийлиги барча календарь кунлар (жумладан, шанба ва якшанба кунлари ҳам) қўшилган ҳолда ҳисобланди. Агар ўртага байрам куни тушиб қолганда, бу кун ҳисобланмас эди.

4. Буйруқнинг 3-бандидаги моддий ёрдам пули эса, агар бу жамоа шартномаси ёки меҳнатга доир бошқа ички ҳуқуқий ҳужжатларда кўрсатилган бўлса тўланади.

Учқудуқ туман адлия бўлими.

Янги МК бўйича меҳнат таътилидан чақириб олиш ҳақидаги буйруқ ҳақида.

Янги Меҳнат кодексининг 232-моддасига асосан:

- ҳар йилги меҳнат таътилидан чақириб олишга таътилнинг исталган вақтида фақат ходимнинг розилиги билан йўл қўйилади;

- шу муносабат билан таътилнинг фойдаланилмай қолган қисми ходимга мазкур иш йили давомида бошқа вақтда берилиши ёки ушбу Кодекснинг 230 ва 231-моддаларида назарда тутилган талабларга риоя этилган ҳолда кейинги иш йилида берилиши керак.

Учқудуқ туман адлия бўлими.

Инсон ёши улғайгани сари доимий банд бўлиши ҳисобига худди ҳеч нарсага улгурмаётгандек, унинг вақти жуда тез ўтаётгандай туюлади. Болалигини эсласа, кун-у тунлар жуда узун бўлгандай хотирлайди. Бу бизнинг вақтга баҳомиз. Лекин илмий томондан ҳам вақтда қисқаришлар кузатиляпти: Ернинг ўз ўқи атрофида айланиш муддати 24 соатдан миллисонияларга кам бўляпти.

Ҳеч эътибор берганмисиз, аксар ҳолатда катталар вақт тез ўтаётганидан нолийди. Баъзида инсон ҳаддан ортиқ банд бўлганда ростдан ҳам вақт шамолдай учиб ўтаётганга ўхшаб туюлади. Аслида ҳам вақт ўтиши тезлашганми ёки инсон олдингига қараганда кўпроқ бандми?

Миннесота университети хронобиологи Роберт Сотерн 48 йил давомида ҳар куни 5 ёки 6 марта 60 сониядан санаб чиқади. Ва 69 ёшга кирганда узоқ йиллик тажрибаларидан сўнг Сотерн аксар кишиларга ёши катта бўлиб боргани сари вақт тезроқ ўтаётгандай туюла бошлайди, деган хулосага келади.

Асл вақт ва хаёлимиздаги вақт

Инсоният вақтни қандай тушуниши турли усулларда ўрганилади. Олимлар инсон вақт ўтишини одамлар қандай баҳолашини ва вақтнинг ҳақиқатда соатда қандай ўтишини солиштириб кўришган. Шунингдек, улар биз вақтни қандай ҳис қилишимизни – тез ёки секин ўтаётганини англашимизни ҳам ўрганишади.

Бундан ташқари, инсон вақтни турли даврларга бўлиб, ўтмиш, бугун ва келажак сифатида хотирасига муҳрлайди. Гарчи вақт тезлиги ўзгариб қолмаса ҳам, биз хотирамизда унинг тезлашганлиги ҳақида иллюзия яратамиз.

Катталарнинг вақти бошқаларникидан тезроқ ўтмайди

Икки психолог – Уилям Фридман ва Стив Янссен бир-биридан мустақил ҳолда тадқиқотлар ўтказиб, вақтнинг тез ўтаётганини баҳолаш ёшга боғлиқмас, деган хулосага келади.

Психологлар фикрига кўра, инсон ўтмишига назар солганда ўша пайтлари вақт секин ўтгандай, ҳозир эса гўё тез ўтаётгандай тасаввур қилишади. Бу эса уларда вақт ўтиши ёшга қараб тезлашади деган ишонч шаклланишига сабаб бўлиши мумкин. Одамлар кичиклигида вақт қандай ўтгани ҳақидаги хотирани унутиб қўйишади холос. Бу уларга улғайганда вақт тез ўтаётгандай тасаввур беради.

Кишилар вақт оралиқларини ундаги қанча воқеани эслаб қолиш мумкинлигига қараб ўлчайди. Болалик илк марта велосипед ҳайдаш, биринчи дўстларни топиш каби турли янгиликлар ва тажрибалар билан тўла. Ва айни мана шунинг учун ҳам болаликни узоқ жараён сифатида мияга муҳрлаб қоламиз. Катта бўлган инсон эса янги тажрибаларни кўп қилмайди, кун тартиби одатий тизимга тушиб қолади. Бу ҳам вақт ўлчовини тасаввур қилишда аҳамиятли.

Қанчалик банд бўлсак, вақт шунча тез ўтишига ишонч

Бажариладиган ишларнинг кўплиги, уларнинг анчайин диққат ва куч талаб қилиши улғайган инсонларнинг ҳаётидаги одатий ҳаёт сифатларидан биридир. Инсон юмушлари кўплиги, лекин уларнинг ҳаммасини бажариш учун етарли вақт топа олмаётганини ҳис қилиши унинг худди вақт тез ўтаётгандай хаёлга боришига сабаб бўлади.

Ер шошиляпти

Инсон вақт қандай ўтаётганини англаши унинг ўзига боғлиқ ҳолда кечадиган тасаввур бўлса, бу тасаввурдан ташқари Ернинг ўз ўқида айланиш муддатида ҳам ўзгаришлар содир бўлмоқда.

Ер ўз ўқи атрофида 24 соат ичида, яъни 1,440 дақиқа, 86,400 сонияда айланиб чиқиши керак. Бу муддат Ерда бир сутка – бир кеча-ю бир кундуз ҳисобланади.

Ўтган йили 29 июлда Ер ўз ўқи атрофида одатий вақтга қараганда 1,50 миллисония қисқароқ вақт ичида айланиб чиққан. Бироқ бу шунчаки тасодиф эмас, 2020 йилнинг ўзида 28 та қисқа кунлар қайд этилган.

Бу вақт тушунчасига таъсир қиладими?

Бизда вақт мувофиқлаштирилган универсал вақтга қараб созланади. Универсал вақт эса Ернинг ўз ўқи атрофида айланиб чиқиш муддати асосида ҳисобланади. Ернинг ўқи атрофида айланиш тезлиги ошгани сайин Ер тезлигини кузатиб бориш ва уни синхронлаштириш учун 24 соатлик муддатдан тушиб қолаётган миллисонияларни ҳам вақтда акс эттириш керак бўлади.

Ҳозиргача энг охирги марта вақт яхлитлигини сақлаб қолиш учун 1970 йилдан 2016 йилгача “27 тушиб қолган сония” вақт ҳисобига киритилган.

Албатта, кичик миллисониялар биз учун унчалик аҳамиятли эмас. Бироқ аниқ вақт юқори сифатли технологиялар учун жуда муҳим, шунинг учун ҳам миллисониялар ҳам ҳисобланиб, улар тушиб қолган вақт сифатида умумий вақт ҳисобига киритилади.

Ернинг тезлашувига нима сабаб?

Ернинг ўз ўқи атрофида айланиш тезлиги ошишига сабаблар кўп бўлса-да, асосийлари баланд тоғ чўққиларида музликларнинг эриб бораётгани билан боғлиқ. Музликлар эригани сайин чўққиларнинг оғирлик ҳажми пасайган. Иқлим муаммоларидан ташқари Ернинг ички ва ташқи қатламлари ҳолати, океанлар ва сув тошқинлари билан боғлиқ жараёнлар ҳам бунга таъсир қилади. Бундан ташқари, “Чандлер чайқалиши” деган тушунча ҳам бор. Бунда тўлқинлар ўзгарганда ёки шамоллар сувни силжитганда ё зилзилалар содир бўлганда Ер ўз ўқи атрофида айланиши вақтида тебранишни бошдан кечиради ва у айланиш тезлигига таъсир қилади.

Соғлом турмуш тарзини турмушга татбиқ этишда спорт, айниқса, жисмоний тарбиянинг қанчалик аҳамиятга эгалигини бугун ҳар бир киши яхши билади. Боиси, спорт соғлиқ гаровидир.

Президентимизнинг 2020 йил 30 октябрдаги “Соғлом турмуш тарзини кенг татбиқ этиш ва оммавий спортни янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармони ижросини таъминлаш мақсадида жойларда бир қатор ишлар амалга оширилмоқда.

Жумладан, туманимиздаги “Навоий”, “Мустақиллик” маҳаллаларида  “Street Workout” спорт майдончалари қурилиб фойдаланишга топширилган. Айни пайтда юриш, югуриш, тортилиш ва шу сингари фитнес инвентарлари ўрнатилган майдончалар болалар билан гавжум.

Шунингдек, мазкур маҳаллаларда барпо этилган  велосипедда юриш учун  «Саломатлик йўлаклари” ҳам соғлигига бефарқ бўлмаган учқудуқликларнинг севимли масканига айланган.

-«Беш ташаббус олимпиадаси» нинг шашка мусобақасида нафақат туман балки Навоий вилояти шаънини муносиб ҳимоя қилиб, республикада фахрли иккинчи ўринни қўлга киритдим. Барча ғолиблар қаторида “Мустақиллик” маҳалламизга“Street Workout” спорт майдончасининг қуриб берилгани маҳалладошларимизни беҳад қувонтирди, - дейди тумандошимиз Учқудуқ саноат техникуми талабаси Феруза Бобоқандова.

«Workout» спорт майдончаси таркибида  «Брус крестик», «Турник ва пресс», «Юриш тренажёри», «Пресс учун ўриндиқ» каби махсус анжомлар мавжуд бўлиб, уларбу ерда истиқомат қилаётган аҳоли ва ёшлар учун доимий бадантарбия ва соғломлаштириш машқлари билан шуғулланиш имкониятини яратади.

Собит БЕКПЎЛАТОВ,

“Мустақиллик” МФЙ ёшлар етакчиси.

Жуырда «Юлдузча» мемлекеттік мектепке дейінгі білім беру ұйымының «Заманауи педагогикалық технологияларды енгізуде ұйым қызметкерлерінің кәсіби құзыреттілігін арттыру» тақырыбында аудандық семинар болып өтті.

Семинарда 5-санды мектепке дейінгі білім беру ұйымы тарапынан дайындалған тәрбиешілер С.Розиева, Д.Бахшуллаева, логопед М.Хамидова, психолог С.Холбоева, дене шынықтыру нұсқаушысы Г.Рахматова өз салалары бойынша тренинг сабақтарына қатысты. Әсіресе, «Табиғат-Ананы аялайық» атты сазды бағдарлама көрермендердің көңілін көтеріп, бүлдіршіндердің қойылымдары табиғат-анаға деген сүйіспеншіліктің балалық шақтан басталатынын, оны әр адамның көздің қарашығындай қорғау керектігін паш етті. Семинарға мектеп және мектепке дейінгі білім беру бөлімінің қызметкерлері және барлық мемлекеттік мектепке дейінгі білім беру ұйымының директорлары мен мамандары қатысты.

***

«Ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, инновациялық идеяларды құру» тақырыбындағы  дәл осындай семинар да мектепке дейінгі білім беру ұйымының 1-санды «Каптарча» балабақшасында да ұйымдастырылды.

Тәрбиешілер И.Алдабергенова, З.Дустова, Г.Фахриева, логопед Д.Комилова тарапынан ұйымдастырылған ойын түрлері қатысқан қонақтардың көңілінен шықты. Семинарға қатысушылар балғындардың ритмикалық қимылдарды орындау шеберліктеріне тәнті болып, жылдамдыққа, үйлесімді қимыл жасауға баулыған тәрбиешілерге ризашылықтарын білдірді.

Аҳолининг эртанги кунга ишончи ортиши ва бугундан розилик ҳисси билан яшашини таъминлашда мурожаатлар билан ишлаш самарадорлигини ошириш ҳамда юзма-юз мулоқотларнинг самараси бўлакча. Учқудуқ тумани прокуратураси томонидан масаланинг ана шу ғоят муҳим жиҳати эътиборга олинган ҳолда ишлар олиб борилмоқда.

Жорий йил бошидан жами 88 та мурожаат келиб тушган бўлиб, бу ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 12 тага камайган. Мурожаатларнинг 74 таси ижобий ҳал этилган яъни  34 таси қаноатлантирилган, 2 таси жиноят ишларига қўшилган, 13 та мурожаат эса ҳал қилишлик учун тегишли муассасаларга юборилган. Мурожаатларни кўриб чиқиш натижасига кўра, 1 та протест киритилган,  1 та интизомий, 33 та жисмоний ва юридик шахсларнинг бузилган ҳуқуқлари тикланишига эришилган.

Прокуратура томонидан 162 нафар  фуқаро қабул қилинган бўлиб, уларнинг 80 нафари шахсан прокурор, 58 нафари прокурор ўринбосари томонидан, 63 нафари эса сайёр ва оммавий қабулларда қабул қилинган. Бандлик масаласида мурожаат қилган 14 нафар фуқаронинг 12 нафари иш билан таъминланган.

Яна бир эътибор бериладиган жиҳат, корхона - ташкилот ва муассасаларда фуқароларнинг мурожаатлари тўғрисида ҳамда фуқароларни ижтимоий ҳимоялашга қаратилган қонунлар ижроси юзасидан доимий равишда ўрганишлар ўтказилмоқда. Тегишли прокурор назорати  ҳужжатлари қўлланилмоқда.

Ҳа, мурожаат қилиш – фуқароларнинг муҳим сиёсий ҳуқуқларидан бири ҳисобланади.  Аҳоли мурожаатларини қонун доирасида кўриб чиқиб, имкони борича ижобий ҳал этиш эса мансабдор шахсларнинг фуқаролар ва жамият олдидаги муҳим вазифасидир.

Мавлюда ЭШНАЗАРОВА,

туман прокуратурасининг мурожаатлар

билан ишлаш масъул ходими.

Халқаро меҳнат ташкилотининг ташаббуси билан 2003 йилдан бошлаб ҳар йили  28- апрел куни “Бутунжаҳон меҳнатни муҳофаза қилиш куни” деб эълон қилинган. Халқаро меҳнат муҳофазаси мутахассисларининг касб байрами сифатида бу байрам НКМК АЖ Шимолий кон бошқармасида ҳам  нишонланиб келинмоқда.

Бугун меҳнат муҳофазаси инсон ҳаёти ва фаолияти билан бевосита боғлиқ. Инсоннинг меҳнат жараёнидаги хавфсизлиги, сиҳат - саломатлиги ва иш қобилиятининг сақланишига  қаратилган тадбирлар меҳнат муҳофазасининг асосий вазифаларидандир. Бугунги кунда  саккиз мингдан зиёд ишчи-ходим меҳнат қилаётган Шимолий кон бошқармасида 2023 йилда меҳнатни муҳофаза қилиш қоида ва йўриқномалари бўйича, санитария-гигиена меъёрлар талабларига жавоб берадиган иш ўринларига келтириш бўйича хорижий мамлакатлар тажрибасидан келиб чиққан холда изланишлар ва ишлар олиб борилмоқда.

Аслида дунё касблари ичида кончилик энг оғир меҳнат шароитли касб саналади. Аммо қандай шароитда бўлмасин ишчи-ходимларнинг меҳнат муҳофазасини таъминлаш раҳбарият олдидаги асосий вазифалардандир. Ҳозирда барча ишлаб чиқариш цехларида меҳнатни муҳофаза қилиш қоидалари ва меъёрларига  қатъий риоя этилиши, иш шароитлари, ишчи ва ходимларни  белгиланган тартибда махсус кийим-бош, поябзал ва  бошқа шахсий ҳимоя воситалари билан таъминланиши назоратга олинган. Аниқланган камчиликларни ўз вақтида ва сифатли бартараф этиш юзасидан тузилма бошлиқлари билан ҳамкорликда профилактика ишлари олиб борилмоқда.

Ходимларнинг меҳнат ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва меҳнатини муҳофаза қилишни кучайтириш бўйича қабул қилинаётган чоралардан асосий мақсад, меҳнат жараёнида фуқароларнинг иш қобилияти ва соғлиғини сақлашга, хавфсизлигини таъминлашга, иш берувчилар билан ходимлар ўртасидаги мувозанатли меҳнат муносабатларини кўллаб-қувватлашга замин яратади.

- “НКМК” АЖнинг меҳнат муҳофазаси ва техника  хавфсизлиги соҳасидаги сиёсатида ишчи ходимлар ҳаёти ва соғлиғи устуворлигини таъминлаш, ишлаб чиқаришдаги жароҳатланишлар ҳамда касб касалликларининг олдини олиш муҳим вазифа саналади, - дейди Шимолий бошқарма бошлиғи Азим Жумаев.

Рақамларни таҳлил қиладиган бўлсак, ноқулай меҳнат шароитида банд бўлган 8025 нафар ишчи-ходим  якка тартибдаги ҳимоя воситалари билан таъминланган.7045 нафар ходимга қўшимча таътил, 5185 нафар ходимга бепул парҳез овқатлари, 234 нафар ходимга бепул сут ёки унга тенг озиқ-овқат маҳсулотлари, оширилган тариф ставкалар бўйича 4913нафар ходимга  тўловлар тақдим этилган.

Кон бошқармаси ишчиларининг меҳнат шароитларини яхшилаш учун 2023 йил “Шарқий” кони Автомобил транспорт бошқармаси ҳамда Темир йўл цехининг маъмурий маиший биноси капитал таъмирланиб, тўлиқ жиҳозланди. Қолаверса, ишчиларнинг меҳнат муҳофазаси соҳасига бўлган қизиқишини ҳамда билим савиясини ошириш мақсадида 3-сонли ГМЗ, “Шарқий” кони, Автомобил транспорт бошқармаси, 1-сонли Автокорхона ҳамда Темир йўл цехида меҳнат муҳофазаси бўйича ўқув хоналари ташкил қилинган. Замонавий техника ва жиҳозлар билан таъминланган. Янгидан иш бошлаётган ишчи-ходимлар йўриқнома  янада тушунарли бўлиши учун видеоролик орқали таништирилмоқда. Билимлар синовини электрон тест шаклида қабул қилиш имконияти яратилган.

2023 йил мобайнида иш жойидаги йўриқномалар ҳамда билимлар синови ўз вақтида ўтказилишини ҳамда шахсий ҳимоя воситалари берилишини назорат қилиш мақсадида электрон дастур яратилиб, иш жойларига тадбиқ этиш режалаштирилган.

Бундан ташқари, талаб қилинадиган умумий ва махсус иш стажи бўлганда умумий белгиланган ёшдан 10 йил олдин пенсияга чиқиш ҳуқуқини берувчи ишлаб чиқаришлар, муассасалар, ишлар, касблар, лавозимлар ва кўрсаткичларнинг бўйича 3229 нафар ишчи-ходим, 3-сон рўйхат бўйича эса 1315 нафар  шундан 176 нафар аёл ишчи-ходимлар бугун меҳнат фаолиятини олиб бормоқда. Улар бундай имтиёзлардан ўз вақтида фойдалана оладилар.

Бугун сир эмаски, меҳнат қилган одам ўзининг бу ерда қадрланиши ва ҳимояланишига биринчи ўринда аҳамият беради. Шароит бор жойни эса одамлар ҳар доим орзу қилади.

ШИМОЛИЙ КОН БОШҚАРМАСИ АХБОРОТ ВА МАЪНАВИЯТ ГУРУҲИ.

Бошқарма таркибидаги тузилмаларида бугун 20 тоннадан 130 тоннагача бўлган юкни кўтара олиш қувватига эга  юздан ошиқ юк кўтарувчи   кон ағдаргичлари мавжуд. Табиийки, конлардан қазиб олинаётган тоғ жинсларини манзилларга етказиш учун ҳам замонавий ҳам чидамли техникалар зарур. 

 Шу боис “НКМК” раҳбарияти ўз таркибидаги бошқармаларни имкон қадар машҳур компанияларда  ишлаб чиқарилган  транспорт воситалари билан таъминлашга алоҳида эътибор қаратмоқда. Шу асосда Шимолий кон бошқармасида эски техникаларни янгилаш лойиҳаси асосида тоғ-кон жинсларини қазиб олишда кўмаклашувчи кончилик  механизмлари ва ёрдамчи техникалар олиб келиш режалаштирилган. 

Куни-кеча  Автомобил транспорт бошқармасига  3 дона 90 тонналик  “KOMATSU” русумли автоағдаргичлар олиб келинди. Чет элда ишлаб чиқарилиб, Шимолий кон бошқармаси чилангарлари томонидан  йиғилаётган  янги транспорт воситалари инновацион технологиялар асосида ишлаб, жисмоний куч  талаб қилмайди.

Лайло Каримова.

Болалар масалалари бўйича Учқудуқ туман комиссияси ёшларни ҳар томонлама қўллаб қувватлаш, уларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини таъминлаш, вояга етмаганлар ҳуқуқбузарлигининг олдини олишга қаратилган  вазифаларни  амалга оширмоқда.

Жумладан,  жорий йилда ўтказилган  5-сонли йиғилиш баёнида берилган топшириқлар ижросини таъминлаш мақсадида 3-сонли мактабда семинар ўтказилди.  Умумий ўрта таълим муассасаларида ижтимоий жиҳатдан хавфли аҳволда бўлган вояга етмаганлар билан якка тартибда шуғулланишни ташкил этиш ва назорат қилиш тартиби  мавзусида бўлиб ўтган амалий-семинарда  ўқувчилар, маънавият ва маърифат маркази туман бўлими, туман ИИБ, маҳалла фуқаролар йиғини ходимлари, таълим муассасалари директор ўринбосарлари, мактаб  психологлари ҳамда ота-оналар иштирок этди.

Амалий-семинар давомида мактаб ички назорат рўйхатига олинган ўқувчилар билан якка тартибда профилактик ва тарбиявий тадбирлар, спорт мусобақалари  ташкиллаштирилди.Тадбир вояга етмаганлар ўртасида  соғлом турмуш тарзини тарғиб қилиш, ижтимоий, психологик ва шахсий характердаги муаммолар ва қийинчиликларни ҳал қилишда ўқувчиларга ёрдам кўрсатиш масалаларига урғу берилганлиги билан аҳамиятлидир.

Зебо РАХИМОВА,

туман ҳокимлиги болаларни ҳимоя қилиш шўъбаси мудири.

Туманимиздаги 10-умумий ўрта таълим мактабининг 11 синф ўқувчиси Шоҳназар Исомовнинг 30 апрель туғилган куни. Етуклик  сари қадам ташлаган  илк куни Шоҳназар  учун қўшалоқ байрам бўлди, дейиш мумкин. У шу куни биринчи марта овоз беришда иштирок этди.

– Мен  бугун 18 ёшни қаршиладим, – дейди Шоҳназар Исомов. – Илк бор овоз беришда иштирок этаяпман. ЎзимнингфуқароликпозициямданфойдаланганҳолдаушбуреферундумгаиштирокэтишучунянгитаҳрирдагиЎзбекистонРеспубликасиКонституциясидагиўзгаришларбилантанишдим. Ундаёшларгаяратилганшароитларҳамдаимкониятларнингқайдэтилганлигибизнингянадакучлибилимэгасибўлишимиздаҳамдаетукмутахассисбўлибшаклланишимизгахизматқилади. Мен барчаёшларкелажагиучуновозбердим. 

Референдумда иштирок этиш ҳуқуқига эга 30 ёшгача бўлган учқудуқлик ёшлар 7111 нафарни ташкил этиб, уларнинг   1524 нафари мамлакат ҳаётидаги  муҳим аҳамиятга эга  тадбирда илк  бор  иштирок этиб, ўз келажаги учун  овоз беришди.

УЧҚУДУҚ ТУМАН ҲОКИМЛИГИ АХБОРОТ  ХИЗМАТИ.

Учқудуқлик 78  ёшли Умитхан Райимбаева референдумда ўзи бориб, овоз беришни ният қилиб юрганди. Бироқ кутилмаган бетоблик бунга тўсқинлик қилди. Аммо онахоннинг истаги барибир амалга ошди: у ўз конституцион ҳуқуқидан фойдаланиб, референдумда овоз берди.

Ҳудудларда кексалиги ёки соғлиги сабабли референдум участкаларига боролмаган фуқароларнинг овозлари кўчма қутилар орқали олинди. Хусусан, туманимиздаги 20-умумий ўрта таълим мактабида жойлашган 213 - референдум участкасида рўйхатга олинган 13 нафар ана шундай овоз берувчининг хонадонига борилди.

Тунгишбай  Нагиматов  ҳам шундай имкониятдан фойдаланиб овоз бериш жараёнида қатнашди:  “Фарзандларим эрталабдан референдум участкасига ўзлари бориб овоз бериб келишди. Мени эса кексалигим сабабли сарсон қилмаслик учун уйга участка аъзолари ўзлари келишди. Мен ҳам овоз бердим”, – дейди отахон.

Шу тариқа бетоблиги ёки кексалиги туфайли референдум участкаларига боролмаган фуқаролар ҳам овоз бериш имконига эга бўлишмоқда.

Аббос СУЛТОНОВ,

вилоят прокуратураси ёрдамчи прокурори.