Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг мажлисида “Фармацевтика соҳасидаги қонунчилик такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиришлар киритиш тўғрисида”ги қонун лойиҳаси муҳокама қилинди.

     Мазкур масала юзасидан Соғлиқни сақлаш вазирининг ўринбосари Фаррух Шарипов маъруза қилди: 

     – Ушбу қонун лойиҳаси билан Соғлиқни сақлаш вазирлиги ваколатидан рецептсиз бериладиган дори воситалари рўйхатини йилига камида бир марта тасдиқлаш нормаси ва унга алоқадор бўлган бандлар чиқарилмоқда. Бу ортиқча ҳужжатларни расмийлаштириш ҳолатларини бартараф этади. Амалиётда ушбу тартиб Соғлиқни сақлаш вазирлиги Адлия вазирлигидан рўйхатдан ўтказиладиган буйруқни қабул қилишини назарда тутади. Бу эса бир муддат вақтни талаб қилади. Ушбу вақт давомида дори воситаларининг ўрамида ва қўллаш бўйича йўриқномасида рецептсиз берилиши кўрсатилганлигига қарамасдан улар Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқланадиган рецептсиз бериладиган дори воситалари рўйхатига киритилгунига қадар уларни қўллаш тартиби мавҳум бўлиб қолмоқда. Бунда Фармацевтика маҳсулотлари хавфсизлиги маркази экспертлар кенгаши томонидан рўйхатдан ўтказиш мақсадида бир ойда камида икки марта йиғилиш ўтказилиши инобатга олинса, рецептсиз бериладиган дори воситалари рўйхатини шунча марта янгилаш ва Адлия вазирлигидан ўтказиш зарур бўлмоқда. 

       Қонун лойиҳаси билан рецептсиз бериладиган дори воситалари рўйхатини Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқланишини назарда тутувчи ортиқча бюрократик норма чиқариб ташланмоқда. Натижада дори воситалари Фармацевтика маҳсулотлари хавфсизлиги маркази томонидан давлат рўйхатидан ўтказилиши чоғида “Дори воситаларини рецепт билан ва рецептсиз бериладиган дори воситалари тоифасига киритиш тартиби тўғрисидаги низом” асосида унинг рецептсиз ёки рецепт асосида берилишига оид тоифаси аниқланади. Давлат рўйхатидан ўтказилган дори воситаси автоматик шакллантирилиб бориладиган рўйхатда қайд этилиб, очиқ веб-сайтда жойлаштирилади. 

      Шу билан бирга, қонун лойиҳасида дори моддалари (субстанциялар)ни давлат рўйхатидан ўтказишга оид нормани бекор қилиш назарда тутилмоқда. Чунки бугунги кунда дори воситаларини ишлаб чиқариш амалиётига жорий қилинган халқаро стандартлар (GMP) ва сифат назоратига қўйилган талаблар доирасида субстанцияларни назорат қилишнинг альтернатив механизмлари жорий этилган. 

      Муҳокамаларда қайд этилганидек, таклиф этилаётган янгиликлар соҳадаги айрим такрорланувчи ва бюрократик талабларни бекор қилиш орқали республика аҳолисининг сифатли, хавфсиз, самарадор ва арзон дори воситалари билан таъминлаш даражасининг ошишига хизмат қилади. 

    Давлат тиббий суғуртасини жорий этиш, тиббиёт ходимлари учун тоифаларни жалб қилиш, уларнинг маъмурий судларга бўлган даъволар учун белгиланган тартибда, 2024 йил 1 январда бу ва бошқа ўзгаришлар кучга киради.

     Norma.uz портали маълумотларига кўра, 2024 йил 1 январдан бошлаб:

    Темир йўл юк ташиш учун чегирмалар бекор қилинади

      Икки ёки ундан ортиқ хорижий мамлакатларнинг темир йўл маъмуриятлари билан муҳокама қилинган чегирмалар бундан мустасно, маҳаллий, экспорт ва импорт қилинадиган темир йўл транспорти тарифларида чегирмалар бекор қилинди. Улар фақат Вазирлар маҳкамаси қарорлари асосида берилади.

     Шунингдек, давлат юк вагонлари ва контейнерлар тақдим этиш ва йўловчиларни юқори даражада ва юқори тезликда ташиш хизматлари тарифларини тартибга солишни тўхтатилади.

    Оилавий тадбиркорлик учун кредитлар махсус шароитларда берилади

     Оилавий бизнесни ривожлантириш бўйича кредитлар 3 йилгача (ярмини имтиёзли давр билан) амалга оширилади, йиллик марказий банкнинг асосий ставкасидан 4 фоиз даражагача.

    Хоразм вилоят мактаб ўқувчиларига планшетлар берилади

    Экспериментда Қўшкўпир ва Хонқа туманларидаги барча бошланғич мактаб ўқувчилари ўқув тажриба тариқасида ўқув планшетлари билан таъминланади.

     Давлат мактабгача таълим ташкилотлари тарбияланувчиларига оқсил, витамин ва минераллар билан бойитилган сут, шунингдек йод билан тўйинтирилган нон маҳсулотлари берилади.

     Нодавлат бўлмаган умумий ўрта таълим ташкилотларини ташкил этиш учун банк кредитлари бўйича фоиз ставкасининг бир қисмини қоплаш учун компенсация тақдим этилади.

     Пойтахтда давлат тиббий суғурта жорий этилди

    Тошкент шаҳрининг тиббиёт муассасаларида давлат томонидан кафолатланган бепул тиббий хизматлар ва касаллик гуруҳлари бўйича дори воситалари рўйхатини назарда тутувчи давлат тиббий суғуртаси механизмлари босқичма-босқич жорий этилади.

       Фуқароларнинг салоҳиятини қўллаб-қувватлаш

2024 йил 1 январдан бошлаб оғир ижтимоий аҳволга тушиб қолган хотин-қизларни қайта касбга тайёрлаш харажатлари давлат томонидан қоплаб берилади.

    Иқтисодий фаолиятни молиявий қўллаб-қувватлаш кучаяди

     Қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини ишлаб чиқарувчилари экинларни суғурталашда суғурта мукофотининг 50 фоизи миқдорида субсидиялар билан таъминланади.

Молиялаштириш ҳар йили ташкилотлар томонидан давлат улуши 50% бўлган ташкилотлар томонидан 50% дан ортиқ бўлган инвестиция лойиҳаларини 50% дан ортиқ миқдордаги мажбуриятларни белгилайди.

      Тадқиқот ва ривожланиш марказлари (илмий-тадқиқот марказлари) мол-мулк солиғи ва ер солиғига ҳисобланган миқдорнинг 1 фоизини тўлайди. Марказ ходимларига ижтимоий солиғи ставкаси ушбу марказларни ташкил этган кундан бошлаб 1 фоизга, уч йилгача белгиланган.

Педагогик ходимлар тоифаларни янги тарзда белгилайди

Давлат мактабгача, умумий ўрта ва мактабдан ташқари ўқув ташкилотларининг педагог кадрларига малака тоифасини беришнинг янги тартиби жорий этилади.

Ҳар 5 йил давомида директорларни профессионал сертификатлаш тизими ҳам жорий этилмоқда. Шу билан бирга, сертификатланмаган директорлар ишдан бўшатилади.

   Рақамли технологиялар вазирлиги функцияларнинг бир қисмини хусусий мулк эгаларига ўтказади

Алоқа вазирлигининг қуйидаги функциялари хусусий секторга ўтказилади:

- бинолар, иншоотлар ва бошқа иншоотларни қуриш учун дизайн ва смета ҳужжатларини ишлаб чиқиш;

- маҳаллий, шаҳарлараро ва халқаро тармоқларни лойиҳалаш.

     Шунингдек, ҳар 6 ойда ахборотлаштириш ва телекоммуникация соҳасида назоратни текшириш инспекцияси аҳолининг омилисиз бўлган аҳоли ва хизматлари билан аҳоли ва хизматларни қонимли хизматлар ва хизматлардан қониқиш даражасини эълон қилади.

     Пенсия таъминотидаги ўзгаришлар кучга киради

Пенсионерга ҳисобланган, лекин ўз вақтида олинмаган пенсияни тўлаш муддати 12 ойдан 24 ойга узайтирилади.

Кредиторларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш кучаяди

Кредиторларнинг гаров билан таъминланган талабларини гаровга қўйилган мол-мулк қийматидан қаноатлантиришда уларга мутлақ устунлик билан берилади.

Белгиланган мол-мулкни такрорий аукционда сотиш мумкин бўлган энг паст нархни аукцион объекти бошланғич нархининг 80 % миқдорида белгиланади (мол-мулк такрорий аукционда реализация қилинмаса, ундирувчига ушбу мол-мулкни аукцион бошланғич нархидан 25 % паст қийматда ўзида қолдириш таклиф этилади).

Ундирув қаратилган гаровга қўйилган мол-мулкнинг очиқ кимошди савдосида сотилишини гаровга қўювчининг илтимосига асосан кечиктирилишига йўл қўйилмайди.

Қарздорнинг ихтиёрий равишда тугатилиши жараёни бошланиши муносабати билан ижро ишини тамомлаш ҳамда мол-мулкни тасарруф қилишга доир чекловларни олиб ташлаш амалиёти бекор қилинади.

5 та ҳудудда йўловчилар ташиш брутто шартномага ўтказилади

Андижон, Самарқанд, Наманган, Қарши, ва Урганч шаҳарларида мунтазам шаҳар автобус йўналишларида чекланган тарифлар бўйича йўловчилар ташишни брутто-шартнома асосида ташкил этиш ва молиялаштириш тизимини босқичма-босқич жорий этиш амалга оширилади.

Давлат божи маъмурий судларда тўланмайди

Маъмурий судларга шикоят қилишда фуқаро ва тадбиркорлик субъектларидан давлат божини ундирмаслик, бунда давлат божини ишни кўриб чиқиш натижаси бўйича айбдор тарафдан ундирилади.

Ўрмон фонди ерлари E-ijara орқали ижарага берилади

Ўрмон фондининг фойдаланилмайдиган ер участкаларини тақдим этиш тўғрисидаги материалларни йиғиш, кўриб чиқиш ва мувофиқлаштириш E-ijara ахборот тизими орқали амалга оширилади.

Баъзи мақсадлар учун ерлардан фойдаланганда, ижаранинг "ноль ставкалари" қўлланилади.

   Маълумки, аҳоли ва тадбиркорлик субъектлари томонидан муайян мақсадларда кредит ташкилотларидан кредитлар олинади. Ушбу кредит маблағлари тадбиркорлик фаолиятини бошлаш ва кенгайтиришда кўпчилик ишбилармонларга қўл келмоқда.

Парламент қуйи палатасининг мажлисида муҳокама қилинган “Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига кредит мажбуриятларини бажариш тартибини такомиллаштириш ҳамда аҳолининг микромолиявий хизматлардан фойдаланиш имкониятларини кенгайтиришга қаратилган ўзгартиришлар ва қўшимча киритиш тўғрисида”ги қонун лойиҳаси айни масалаларга алоқадор. 

— Бугунги кунда кредит ташкилотларидан кредит олган жисмоний шахслар ва тадбиркорлик субъектлари айрим объектив сабабларга кўра кредит тўловларини кечиктирган ёки қисман тўлаган ҳолларда, ушбу тўловларнинг кредит қарздорлигига сўндириш навбати бўйича амалдаги тартибни такомиллаштириш зарурати юзага келмоқда, — дейди Ўзбекистон Республикаси Марказий банки раиси ўринбосари Аброрхўжа Турдиалиев. — Мазкур қонун лойиҳаси билан Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик кодексига жисмоний шахслар ва тадбиркорлик субъектлари томонидан микроқарз ёки кредит бўйича амалга оширилган тўлов суммаси агар қарз олувчининг мажбуриятларини бажариш учун етарли бўлмаса, қарз олувчининг қарз мажбуриятларини мутаносиб равишда сўндирилишини назарда тутувчи тартиб белгиланмоқда. 

Шунингдек, кредит бўйича қарздорликни ва ҳисобланган фоизларни ундириш ҳақида суднинг ҳал қилув қарори чиқарилганда, мазкур кредит бўйича фоизлар, шунингдек, неустойка ҳисобланиши тўхтатилишига оид ўзгартириш ва қўшимча киритилмоқда. 

Бундан ташқари, “Нобанк кредит ташкилотлари ва микромолиялаштириш фаолияти тўғрисида”ги қонунга микромолиялаштириш фаолияти деб эътироф этиладиган микроқарз беришнинг энг юқори миқдорини эллик миллион сўмдан юз миллион сўмгача оширилишини назарда тутувчи қўшимча киритилмоқда. 

Микроқарз асосан истеъмол учун берилади. Кичик тадбиркорлар ҳам ушбу имкониятдан фойдаланиб, фаолият кўрсатишмоқда. Унинг суммаси 50 миллионгача деб белгилангани кичик тадбиркорларнинг фаолиятини кенгайтиришига бироз қийинчилик туғдирмоқда. Шунинг учун ҳам микроқарз беришнинг энг юқори миқдорини эллик миллион сўмдан юз миллион сўмгача ошириш мақсадга мувофиқдир, — деди Марказий банк раиси ўринбосари. 

Ушбу тартибларнинг жорий қилиниши қарз олувчилар учун қулай молиявий имкониятлар яратишга ҳамда микромолиявий хизматлардан фойдаланиш имкониятларини кенгайтиришга хизмат қилади. 

   Олий таълим муассасаларига педагог ходимларни танлов асосида ишга қабул қилиш тартиби тўғрисидаги низом лойиҳаси ишлаб чиқилди.

  Вазирлар Маҳкамасининг “Олий таълим муассасаларига педагог ходимларни танлов асосида ишга қабул қилиш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида”ги қарори лойиҳаси эълон қилинди.

Қарор лойиҳасида педагог ходимлар тоифаси, лавозимлари танлов бўйича эгалланадиган педагог ходимлар ва танлов қатнашчиларига қўйиладиган малака талаблари танлов асосида ишга қабул қилиш тартиби, шартлари ва муддати, меҳнат шартномаси (контракт)ни тузиш, ўзгартириш ва тўхтатиш тартиби ҳамда vacancy.edu.uz платформаси орқали аризалар топшириш схемалари тасдиқланмоқда.

Қуйидаги шахсларга педагог сифатида фаолият олиб бориш тақиқланади:

тегишли маълумоти ва касб тайёргарлиги бўлмаган;
суднинг қарорига асосан муайян ҳуқуқдан маҳрум қилинган;
суд томонидан муомалага лаёқатсиз ёки муомала лаёқати чекланган деб эътироф этилган;
психиатрия ёки наркология муассасаларида ҳисобда турган;
педагоглик фаолиятини амалга оширишга тўсқинлик қиладиган касалликка чалинган.

Мазкур банднинг иккинчи, тўртинчи ва бешинчи хатбошиларида келтириб ўтилган ҳолатлар бартараф этилганда педагог сифатида фаолият олиб боришига рухсат берилади.

Олий таълим ташкилоти раҳбарига олий таълим ташкилоти (факултет) кенгашида кўриб чиқиш учун педагог ходимларнинг эгаллаб турган лавозимларига мувофиқлиги тўғрисидаги масалани киритиш ҳуқуқи берилади.

Олий таълим ташкилоти (факултет) кенгашида педагог ходимнинг эгаллаб турган лавозимига мувофиқлиги тўғрисидаги масалани кўриб чиқишдан олдин унинг фаолияти олий таълим ташкилоти раҳбарининг буйруғи билан тасдиқланадиган комиссия томонидан ўрганилади. Кенгаш қарори асосида педагог ходимни эгаллаб турган лавозимидан озод қилишга унинг ўқув-услубий, илмий-тадқиқот ва маънавий-маърифий (тарбиявий) йўналишларда амалга оширган ишлари қониқарсиз деб топилган тақдирда у билан тузилган меҳнат шартномаси белгиланган тартибда бекор қилинади.

    Буюк Британияда 18-асрда чой ичимлиги оммалашади. Ҳали санитария талабларига жавоб бермайдиган шаҳарларда чой истеъмоли сабаб ўлим кўрсаткичи сезиларли пасаяди.
Чой 18-асрда тезлик билан Британия империясининг қимматбаҳо ресурсларидан бирига айланади. У ўша даврларда кутилмаган тарзда одамларни ўлимдан асраб қолган бўлиши ҳам мумкин.

   Чой Хитойда милоддан аввалги мингйилликлардан истеъмол қилинган бўлса-да, у Буюк Британияга анчайин кеч – 17-асрда кириб келади. Европага эса 1610 йилда илк марта португал ва голланд савдогарлар олиб келишган. Ҳозирда чой Британияда энг севимли ичимлик ҳисобланади.

  Бу ичимлик ўз даврида жуда кўп ролларда бўлган: глобар товар, тасалли берувчи ичимлик, зулмкор сиёсат рамзи. Бироқ чойнинг одамлар ҳаётини асраб қолгани кўпчиликка маълум эмас.
Колорадо университети иқтисодчиси Франсиска Антманнинг ўрганишларига кўра, чой 1700 йилларда уни ичган кўпчиликнинг ҳаётини сақлаб қолган бўлиши мумкин. Бу чойдаги антиоксидантлар ёки ундаги бошқа фойдали моддалар сабабли юз бермаган.

Ҳаммаси оддий: одамлар сувни қайнатиш сув орқали юқадиган патогенлардан ҳимоя эканини тушунмаган бир даврда чой ичиш учун сув қайнатилган. Ва бу амалиёт кўпчиликни эрта ўлимдан асраб қолган.

    Бу даврдаги инглиз демографияси тарихчилар учун узоқ вақтдан бери ечилмаган жумбоқ бўлиб қолмоқда. 1761 йилдан то 1834 йилгача йиллик ўлим кўрсаткичи анча паст бўлган: бу даврда ҳар 1000 кишига 28, 25 та ўлим ҳолати тўғри келади. Бироқ бу муддатда яшаш стандартлари ва ойлик маошлар ошмаганди. Саноат инқилоби даврида кўпдан кўп одамлар шаҳарларга тўпланган ва у ерларда санитария ҳам кўпда орзу эди.
Мана шу ўринда чой ичиш одатининг шакллангани ўлим камайишининг асосий сабаби бўлиб юзага чиқиши мумкин. Сабаби одамлар чой ичиш учун сувни қайнатишган. Қайнаган сув эса диарея касалликларига сабаб бўладиган бактерияларни ўлдиради.

    "Шаҳарларда одам кўпайгани ва улардаги санитария даражаси ҳисобга олинса, ўша пайтдаги энг катта қотил сув эди, деб айтиш мумкин”, дейди Франсиска Антман. Лекин назарий жиҳатдан қизиқарли бўлган бу қарашни тўла исботлаш ҳали ҳам қийин.

     Иқтисодчи ўз фикрини исботлаш учун географик маълумотлардан фойдаланади. Унга кўра, кўпроқ сув ресурслари бор дегани тозароқ сув борлигини англатади. Чунки черков аҳолиси бир сув манбаси ифлосланса, бошқасига бориб фойдаланишган. Яна дарё бўйида яшаганлар қуйи оқим бўйлаб яшаганларга қараганда хавфсизроқ сув манбаларига эга бўлишган. Ва суви ифлосроқ ҳудудларда ўлим кўрсаткичи ҳам юқорироқ бўлган.

     Ўлим кўрсаткичининг сувга боғлиқлигига оид калит санага эътибор қаратиш зарур: 1874 йилда чойга оид акт кучга киргач, чой солиғи 119 фоиздан 12,5 фоизга туширилади ва шундан кейин унинг истеъмоли бирданига "портлади". 18-аср охирида ўта камбағал деҳқонлар ҳам кунига 2 марта чой ича олишган.

     Антман ўлим кўрсаткичи камайишининг чой истеъмолига боғлиқлигини топиш учун айни чой оммалашган шу йилдан олдинги ва кейинги даврлардаги ўлим кўрсаткичларини солиштиради. Ва далиллар ҳар иккала турдаги: тоза ва ифлос сув истеъмол қилинадиган ҳудудларда ҳам ўлим кўрсаткичи пасайганини кўрсатади. Чой импорти кўпайиши сув орқали юқадиган касалликлардан ўлишни камайтиради.

    Яна гўдаклар орасида ҳам ўлим кўрсаткичида пасайиш кузатилган. Эҳтимол, катталарнинг чой истеъмол қилиши орқали уларнинг сувдан юқадиган касалликлардан маълум даражада ҳимояланиши болаларни ҳам асраб қолган бўлиши мумкин. Лекин буни исботлаш деярли имконсиз.

       Довуд пайғамбарнинг ўттизта ўғли бўлибди. Бир куни пешин намозига одамлар кечика бошлабди. Довуд пайғамбар орқасига қараса, ўнг томонида ўн бешта ўғли, чап тамонида ўн бешта ўғли ўтирар эди.           Шунда сал мақтанчоқликка бўй олдириб:
        Ўзимизам бир жамоа эканмизку, элни кутмасдан намозимизни бошлайверамиз. Худо хохласа ўттиз ўғлим бор, хақ динни бутун элга ўзим етказаман деган ўй келиб, намозни бошлаб кетибди. Худога Довуд пайғамбарнинг бу иши ёқмади. Довуд пайғамбар намоз вақтида ассалому алейкум ва Рахматуллох деб ўнг тамонга салом берганда ўн бешта ўғли жон топширди. Чап тамонга салом берганда қолган ўн бешта ўғли бандаликни бажо келтирди. Хатосини уққан Довуд пайғамбар кўз ёшларини дарё қилиб, Яратгандан кечирим сўради. Рахми чексиз Оллох ўттизта ўғлингни қайтариб берайми ё ўттизини ўрнини босадиган битта ўғил берайми деб сўради. Сенинг амринг икки бўлмайди. Ўттиз ўғлимнинг жонлари жаннатда бўлсин. Менга уларнинг ўрнини босадиган битта ўғил берсанг бас. Айтганинг бўлсин.
        Лекин боланинг умри қисқа бўлади. Мен унга фақат тўққиз йил умр бераман.
        Майли шунисигаям шукр деб Довуд пайғамбар келаси йил ўғил кўради. У боланинг исми Сулаймон эди. Сулаймон иш буюришга яраб қолган пайтида Довуд пайғамбар унинг қўлига қумғон (абдаста), елкасига сочиқ осиб: Ўғлим сен энди бизнинг уйга келган мехмонларнинг ёшми, қариями хаммасининг қўлига сув қуюб тургин. Сувни уч марта узиб узиб қуясан. Тўртинчи марта агар мехмон сўраса қуясан. Ота нега узиб қуйишим керак? Сабаби ўликни ювушганда сувни узмай қуяди. Сен ахир сувни тирик одамларга қуясанда ўғлим. Иккисини фарқи бор дейди. Довуд пайғамбарга келган ёш қарининг хаммаси, сув қуйиб турган Сулаймонга юзга кир болам, қўлинг дард кўрмасин, катта олим бўлгин, подшо бўлгин, умринг узоқ ризқинг бутин бўлсин деб рахматлар айтарди.
Бир куни Сулаймон тўққиз ёшга тўлди. У пайтда боласи тўққизга тўлгач уни бир қизга унаштириб қўйиш лозим эди. Лекин Оллохнинг болага фақат тўққиз йил умр бераман дегани Довуднинг эсида эди. Бир куни Довуд пайғамбар сахарда Оллохни зикр қилиб ўтириб, Сулаймоннинг ёши тўққиздан ошди. У энди жон таслим қилиши керак эди. Бунинг тирик қолганининг сабабини сўради ва агар жонини олмайдиган бўлса болани унаштириш лозимлигини айтди. Шунда Хақ Таоло менинг исмларимдан бири Халқдур. Минглаб одамлар сенинг болангга узоқ умр тилади. Мен шунча халқнинг дуосини қайтара олмайман.

       Сулаймон узоқ умр кўради У барча ердаги махлуқларни, осмондаги қушларнинг ва барча денгиздаги балқларнинг тилини биладиган бўлади. Барча одамлар ва жинларга хукмронлик қилади деб жавоб берди. Ана шундан бошлаб ёш болалар қарияларнинг дуосини олсин деб Худойи маросимларида, тўйларда уларга сув қуйдириб қўядиган урф одат пайдо бўлибди. Шунинг учун азизлар бу урф одатларимизни давом эттирайлик. Кранда сув оқиб турибди ювишаверади ёки ана умивальник турибдику обдастани нима кераги бор демайлик. Бу урф одатларимизнинг файзи, баракаси бошқа. Албатта боболарининг қўлига сув қуйиб, дуосини олиб ўсадиган бўлса, болаларимизнинг умри узоқ ва ризқлари бутин булишига ишончим комил.

   Малака тоифасини олиш бўйича синовлар бир йилда камида бир маротаба икки босқичда ўтказилади.
2024 йил 1 январдан давлат мактабгача, умумий ўрта ва мактабдан ташқари таълим ташкилотлари педагог кадрларига малака тоифаси беришнинг янги тартиби жорий этилади.

Бунда, малака тоифасини олиш бўйича синовлар бир йилда камида бир маротаба икки босқичда ўтказилади.

Биринчи босқичда талабгорнинг мутахассислик фани ва касб стандарти бўйича билим даражаси, иккинчи босқичда –– педагогик маҳорати баҳоланади.

2024 йил 1 январдан мактабга биринчи марта ишга қабул қилинаётган ўқитувчиларни касбий сертификатлаш жорий этилади.

Бунда, 2023-2024-ўқув йилидан ўқитувчилар стажёр-ўқитувчи сифатида ишлайди ва 1 йилда сертификат олиши талаб этилади.

   Стажёр-ўқитувчиларга улар касбий сертификат олгунига қадар олий маълумотли (тоифасиз) ўқитувчининг базавий тариф ставкаси қўлланади.
2024 йил 1 январдан умумий ўрта таълим муассасаларининг педагогик касбларига биринчи марта ишга қабул қилинаётган талабгорларни касбий сертификатлаш тизими жорий этилади.

  "Ҳуқуқий ахборот" канали хабарига кўра, бунда:

  2023-2024-ўқув йилидан педагогик касбларга биринчи марта ишга қабул қилинадиган олий маълумотли талабгорлар стажёр-ўқитувчи сифатида фаолият юритади ва улар ишга қабул қилинган вақтдан бошлаб бир йил муддат давомида касбий сертификатга эга бўлиши талаб этилади;

стажёр-ўқитувчиларга улар касбий сертификат олгунига қадар олий маълумотли (тоифасиз) ўқитувчининг базавий тариф ставкаси қўлланади.

     Вазирлар Маҳкамасининг “Ёш ватанпарвар” кўкрак нишонини таъсис этиш тўғрисида”ги қарор лойиҳаси эълон қилинди.
    Мудофаа вазирлигининг “Ёш ватанпарвар” кўкрак нишонини таъсис этиш тўғрисидаги таклифи маъқулланиши мумкин.

     Белгиланишича:

а) кўкрак нишони идоравий мукофот ҳисобланиб, ҳар йили 30 июнь – “Ёшлар куни”да ғолибларга тантанали равишда топширилади;

б) кўкрак нишони билан Мудофаа вазирлиги томонидан ташкил этиладиган мусобақа ғолиби бўлган давлат умумий ўрта таълим муассасаларининг 11-синфида таълим олаётган ўқувчи ўғил болалар мудофаа вазирининг буйруғи асосида мукофотланади;

в) кўкрак нишони ва унинг гувоҳномасини тайёрлаш билан боғлиқ харажатлар Мудофаа вазирлигига ҳар йили ажратиладиган давлат бюджети маблағлари доирасида, вазирлик бюджетдан ташқари маблағлари ҳамда қонунчилик ҳужжатлари билан тақиқланмаган бошқа манбалар ҳисобидан амалга оширилади;

г) кўкрак нишони билан тақдирланганларга икки йил мобайнида амал қиладиган қуйидаги имтиёзлар берилади:

    ҳарбий хизматни ўташга яроқли деб топилган ҳамда чақирув муддатларини кечиктириш ва чақирувдан озод этиш ҳуқуқига эга бўлмаган тақдирда, биринчи навбатда муддатли ҳарбий хизматга чақириш;

     олий ҳарбий таълим муассасаларига ўқишга киришда Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги ҳузуридаги Билим ва малакаларни баҳолаш агентлиги томонидан ўтказиладиган тест синовларида           қўшимча равишда 3 балл кўринишида.

      Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлиги "Шимолий кон бошқармаси " обектларини ёнғин хавфсизлигини таъминлашни ташкил этиш бўлими ходимлари тамонидан ҳозирги кунда,        Юртимизда 15-ноябр санасидан 15-декабр санасига қадар "Ёнғин хавфсизлиги ойлиги" тадбири доирасида фавқулодда вазиятларни олдини олишга қаратилган кўплаб тарғибот тадбирлар ўтказилиб келинмоқда.
      Жумладан ҳафтанинг ҳар чоршанба куни "Фавқулодда вазиятлар ва ёнғинлар профилактикаси куни" доирасида Учқудуқ ҳудудий бошқармасига қарашли 2-сонли Тиббиёт санитария қисми ишчи ходимлари билан ўтказилди.
       Республикамизда ва дуёда содир бўлаётган ёнғинлар уларнинг келиб чиқиш сабаблари республикамиз ҳудудларида содир бўлаётган ёнғинлар туфайли инсонларнинг куйиши ҳамда ис газидан захарланиши бу аянчли оқибатларнинг зарарлари, унинг аянчли оқибатлари мисоллар тариқасида келтирилиб, тушунтириш ишлари олиб борилди. Шунингдек ёнғинлардан ва ис газидан огоҳлантирувчи тарғибот материаллари тарқатилди.
     Тиббиёт санитария қисмида ўтказилган тарғибот тадбирида фавқулодда ҳолатлар содир бўлганда нималарга этибор бериш зарурлиги, уни олдини олиш чоралари ҳақида батафсил тушунтиришлар берилди.

ШКБОЁХТТЕБ инспекторлари Исмоил Қиличев ва  Отабек Ҳикматов