Hokimiyat matbuot xizmati
«Мен үшін жақсы мұғалім бәрінен де артық, өйткені мұғалім – мектептің жүрегі» – деп Ыбырай Алтынсарин айтқандай, ұстаз – мектепте басты тұлға болып табылады. Қай уақытта болмасын білімді де білікті, тәжірибесі мол ұстаздардың орны ерекше.
Абдиева Гүлзипа Қалмұрзаевна 1983 жылы 18 қарашада Үшқұдық ауданы Мыңбұлақ ауылында дүниеге келген. Орта білімді туып-өскен жеріндегі №11 мектепте алды. Одан соң Науаи мемлекеттік педагогикалық институты шет тілдер факультетінің қазақ тілі және әдебиеті бөлімінде жоғары білім алып, өзі туып өскен ауылға мұғалім болып оралды. Еңбек жолын Мыңбұлақтағы №11 мектептен бастап, қазіргі таңда Үшқұдық ауданы орталығындағы білікті білім ордасы №9 мектепте еселі еңбек етіп келе жатыр.
Мектептің жаны – мұғалім, себебі, мұғалім білімді болса, ол мектептен балалар сапалы білім алып шығатыны баршаға аян. 2016 жылы шәкірті Камшат Жекеева, 2022 жылы Диана Жанахметова, 2023 жылы Айдынай Музафарова, Артур Әнуарбеков сынды шәкірттері қазақ тілі және әдебиеті пәнінен Үшқұдық аудандық, Науаи облыстық пән олимпиадасында топ жарып, жүлдегерлер қатарынан көрінді.
2020 жылы аудан көлемінде өткен "Менің анам - менің қаhарманым" эсселер байқауында, 2021 жылы аудан көлемінде өткен "Ең жақсы тұсаукесер (презентация)" сайысында жүлдегерлер қатарынан көрініп, І - орынға ие болды.
Жұмысында жетістікке жеткен Гүлзипа ұстаздың отбасы өзгелерге үлгі. Жары Абылайхан екеуі 3 перзентті тәрбиелеп отыр. Үлкен ұлы Мирас Қазақстан Республикасы Астана қаласындағы іргелі оқу орнының студенті. Одан кейінгі перзенттері Арсен мен Марлен мектеп оқушылары.
Жас өркеннің бойындағы табиғат берер ерекше қабілетті, дарындылықты тани білу, оның әрі қарай дамуына бағыт-бағдар бере білу ерекше қиын да қызықты іс. Алайда, әр баланың жеке қабілетін анықтап, оны сол бағытта жетелеу – ұстаз парызы. Баланы заман талабына қарай көрегендікпен икемдеп, өз заманының озық өнегесін, сонымен қатар тілі мен ұлттық құндылықтарын санасына сіңіре білу, оларды шығармашылық бағытта жан-жақты дамыту – бүгінгі күннің басты талабы. Осы бағытта аянбай қызмет етіп жатқан Гүлзипа ұстаздың қызметіне толағай табыс тілейміз.
Алберт Эйнштейннинг бир сўзи бор: “Ўқитувчининг олий маҳорати - ижодий ифода ва билим олиш қувончини уйғота олишдир.” Бугун қаламга олаётган барча қаҳрамонларимиз Аллоҳ инъом этган илоҳий туйғулар: метин ирода ва улкан сабр эгалари ҳисобланади.
-Тўғри ҳар бир йигит - қиз мустақил ҳаёт остонасида: “Ким бўлсам экан?!”, деган саволга рўбарў келади. Шундай пайтда ота-она ўгитларига амал қилиш фойдадан ҳоли бўлмайди, - дейди 5-мактабнинг ўқув ишлари бўйича директор ўринбосари Дилшод Ғиёсова. – Мен ҳам ҳаётимдаги муҳим қарорни қабул қилишда отажоним фикрларига қулоқ осдим, ўгитларига амал қилдим. Ўқитувчиликни танладим, тақдирим таълим билан боғланди.
Ўрта мактабни олтин медаль билан тугатган Дилшод Ғиёсова Бухоро давлат педагогика университетига ўқишга қабул қилинди. Билим ва кўникмаларини муттасил ошириб бориб, талабаликнинг ўқиш ва изланишга бой олтин йиллари бир умр эсида қолди.
Тақдир шамоллари уни Қизилқум кенгликларига учирма қилганига ҳам қарийб, 30 йил бўлди. Шу йиллар мобайнида чўли каби бағри кенг, қучоғи қайноқ Учқудуқ Дилшод Аясовнага – она Ватан бўлди. Бу ерга туп қўйиб палак ёзди, ўғли, қизлари шу ерда туғилди.
Қаҳрамонимизнинг таржима ҳолини қарайдиган бўлсак, оддий муаллимликдан бошлаб, 20 – мактабда ўқув ишлари бўйича директор ўринбосари, Учқудуқ касб-ҳунар мактабида масъулиятли вазифада ишлаган. Кейинчалик Баркамол авлод болалар мактабида директор лавозими унга ишониб топширилган.
Ҳозирда “Йўлчилар” овулидаги 5-мактабда ўқув ишлари бўйича директор ўринбосари вазифада фаолият юритиб, кўплаб ёш ўқитувчиларга устозлик қилиб келмоқда. Кўп йиллик тажрибага эга устоз нафақат ўқувчилар орасида балки мактаб жамоасида ҳам алоҳида ҳурматга сазовор.
Дилшод Ғиёсова фарзандлари бахту-камолини кўришни истаган барча аёллар каби қалби уйғоқ она! У турмуш ўртоғи билан 3 нафар фарзандни вояга етказиб, элга қўшди. 3 нафар шириндан шакар невараси бор. Бугун олий маълумотли ўғил-қизлар юрт тараққиётига муносиб улуш қўшаётир. –Келиним ҳам ўзим каби ўқитувчи, - дея фахрланиб гапирди биз билан суҳбатда Дилшод Аясовна.
Дарҳақиқат, устоз меҳнати ортидан жамият тараққий этади, янги замонавий билимларга эга авлод шаклланади. Шундай экан устоз хизматини ҳеч бир мезон билан ўлчаб бўлмайди. Учқудуқ туманидаги муқаддас даргоҳ саналмиш таълим масканларида Дилшод Ғиёсова сингари оиласидан кўпроқ вақтини халқнинг болалари учун сарф этаётган минглаб фидойиларимиз омон бўлсин, деймиз!.
Балапан ұясынан ұшарынан,
Темірдің өткірлігі ұстасынан.
Жаһанда ғылым іздеп адам болу,
Шәкірттің білімдісі ұстазынан, -
деп Омар Хайям айтқандай шәкіртке білім беріп, адамшылық қасиетін қалыптастыру — мұғалім мойнындағы өте ауыр да жауапты жүк. Осы аталған жауапты жүкті ең бірінші арқалайтындар – мектептің ең негізгі іргетасы болып саналатын бастауыш сынып мұғалімдері. Кез-келген ғимараттың іргетасы мықты болмаса, оның құрылысының нашар да сапасыз болатыны рас. Міне, бастауыш сынып жоғарғы сыныпқа апарар іргетас болып саналады.
Бастауышта алған білім мықты болса, оқушылардың жоғарғы сыныпқа барғанда да алатын білімдері сапалы деген сөз. Осы іргетасты қалаушы бастауыш сынып мұғалімдерінің арқалап жүрген міндеттемелері мен жауапкершіліктері жоғарғы сыныпқа сабақ беретін мұғалімдерге қарағанда он есе ауыр десек артық айтпаймыз.
Осындай жауапкершілікті арқалаған ұстаздарымыздың бірі – Гүлбану Сатанова. Шалхар ауылындағы №12 мектептің табалдырығын алғаш аттаған бүлдіршіндерге сөйлеуді, жазуды, сызуды, оқуды, сурет салуды, өлең жаттауды, оң мен солын танытуды, қоғамға бейімделуді, еңбекке баулуды үйретуден әсте жалыққан емес. 1971 жылы 9 сәуірде Құлқұдық ауылында туылған Гүлбану Түрікпенбайқызы 1988 жылы №1- Абай атындағы орта мектепті бітірген соң Науаи педагогикалық училищеде 3 жыл білім алады. Алғашқы еңбек жолын №1- Абай атындағы орта мектептен бастаған мұғалім, бір жылдан соң отбасылық жағдайға байланысты Шалхар ауылындағы №12 -мектепте оқытушы болып орналасып, кәсібін әрі қарай жалғастырады.
2004-2007 жылдары білімін әрі қарай жетілдіріп, Науаи мемлекеттік педагогикалық институтының бастауыш сыныптарға білім беру бағытын үлгілі бағалармен аяқтайды. Ұстаздық инемен құдық қазғандай демекші Г.Сатанова апайдың еңбектері еленіп, Үшқұдық ауданы әкімі, қалалық мектепке дейінгі және мектепке білім беру бөлімінің арнайы алғыс хаттарымен марапатталған. Табанды, қажырлы 1-категориялы мамандық иесі тәрбиелеген шәкірттер бүгінде елге елеулі, халыққа қызмет ететін азаматтарға айналған.
Бала бойына білім нәрін сеуіп, кеуделеріне адамдықтың дәнін себетін және білімнің бастауы бастауыштан басталатындығын ескертетін Гүлбану апайымыздың жұмыстарына толағай табыстар, отбасына амандық тілеймыз.
Мектептегі білім мен тәрбие беру негізі бастауыш сыныптардан басталады. Бастауыш сынып мұғалімі – пән оқытушы ғана емес, ол – бағбан, баланың болашағына бағыт беруші, бала бойындағы қабілетінің көзін ашушы, қорғанышы деуге болады. Барлық білімнің негізі бастауышта қаланатын болса, балаға дәл осы кезде білім беріп қалудың маңызы зор. Бастауыш мектеп – баланы оқуға үйрету мен тәрбиелеу, оның тұлға ретінде өзін-өзі ашуға, жалпы дамуының қалыптасуына жағдай жасайтын негізгі саты. Жалпы адамның мектептегі білім алу кезеңі және тұтас педагогикалық үрдіс Бүгінгі кейіпкеріміз – Сейтбенбетова Жамал Әсембековна осындай ұстаздардың бірі.
1973 жылы 26 қарашада Құлқұдық аулында дүниеге келген Жамал Әсембекқызы 1990 жылы Құлқұдық аулындағы №1 мектепті бітіріп, Низами атындағы Ташкент мемлекеттік педагогикалық институттың бастауыш тәлімі факультетіне оқуға түседі. Институттың сыртқы бөлімін 1995 жылы аяқтаған ол 3 курста оқып жүріп-ақ Үшқұдық қаласындағы №4 мектептің бастауыш сынып оқытушысы болып жұмысқа қабылданады. 31 жылдан астам уақыт аталмыш мектепте бүлдіршіндерді білім нәрімен сусындатқан Ж.Сейтпенбетова бірінші санатты ұстаз. Сонымен қатар жұмысында біліктілігімен өзге әріптестеріне үлгі, өнегелі педагог.
Бастауышта алған білім мықты болса, оқушылардың жоғарғы сыныпқа барғанда да алатын білімдері сапалы болатыны баршаға аян. Ұстаздың оқытқан оқушылары бастауыш сыныптар ортасында өткерілген сайыстардан аудандық, облыстық көлемде жүлделі орынды иелеген. Шәкірттері арасында Нұрсұлтан Пердебеков, Венера Қалмұрзаева, Перизат Ертуғанова, Мөлдір Бүркітбаева, Перизат Жанайдаровалар үмітін ақтап, биік белестерді бағындыруда. Олар аудандық, облыстық пән олимпиасында 1-2 орындарды иелеп, алғашқы ұстазын сүйсіндіруде. Қазіргі күнде көптеген оқушылары жоғары оқу орындарын бітіріп елге қызмет етуде.
«Ұстаздар мен тәлімгерлер күні» қарсаңында Жамал Сейтбенбетованың ұстаздық жолындағы еңбектері елене берсін деген ізгі тілек білдіреміз. "Ұстаз бақыты — озып туған шәкірті" дегендей, атыңызды бүкіл әлемге танытатын талантты, білімді шәкірттеріңіз көбейе берсін!
Инсон дунё юзини кўрар экан илк ҳаётий кўникмаларни онасидан ўрганишни бошлайди. Йиллар ўтгани сари улғаядиган мурғак гўдакдан етук инсон даражасига етгунча қанча дарслар ва қанча устозларга дуч келади.
Мактаб таълими эса ҳар кимнинг ёдида қоладиган энг ширин ва унутилмас давр. Бу даврнинг хотираларда мухрланиб қолишида бошланғич таълим фани ўқитувчиларининг ҳиссаси беқиёс. Дилфуза Фармонова мактабга илк қадам қўйган кичкинтойларни қувонч билан меҳр билан кутиб оладиган ана шундай устозлардан!. У 32 йилдан бери “Билимлар куни”ни чексиз шодлик билан қаршилайди.
Дилфуза Фармонова Бухоро вилоятининг Ғиждувон туманида 7 нафар фарзанд улғайган катта оилада камолга етди. Ўйинқароқ ёшлигини эслаганида қўшни қизлар билан “мактаб-мактаб” ўйнаб вояга етганини ҳар сафар “устоз” мақомида, дугоналарига укаларига ўқитувчилик қилганлигини ва буни жуда яхши уддалаганини айтиб, кулиб ҳам қўяди.
Оддий, ака-укалар бир-бирига меҳр-муҳаббатли бу оилада ота механик она уй бекаси бўлиб, фарзандларнинг ўқимишли элга хизмат қиладиган етук ва баркамол инсонлар бўлиб улғайишига эътибор қаратилган. Шундан-ми, уларнинг бири шифокор, бири ўқитувчи, бири инженер хуллас етук мутахассислар бўлиб, бугун барчаси халқ хизматида.
Ҳа, Дилфуза бугун ўқувчилари ардоқлаган устоз, лекин ўзи ҳам қачонлардир шогирд бўлиб, устозларига ҳавас қилган улар изидан бориб, ўқитувчиликни танлаган. Бошланғич синф ўқитувчиси Пўлат Тешаев, юқори синфларда таълим-тарбия берган Ойгул Шомуродованинг дарсларини ўзгача ҳаяжон билан орзиқиб кутганлари бор.
Аввалига Самарқанд педагогика техникумида кейинчалик олийгоҳда бошланғич таълим йўналишида ўқиди. Илк ўқитувчилик фаолиятини Ғиждувон туманидаги 34-мактабда бошлаган қаҳрамонимиз ҳозирда 18-мактабнинг бошланғич таълим фани ўқитувчиси бўлиб ишлаб келмоқда. Биринчи тоифали устоз, 7 та бошланғич синф ўқувчиларини учирма қилди.
-Уларнинг ҳар бирини яхши эслайман. Ўқувчиларимнинг ҳар бир ютуғидан қувонаман!. Фахрланаман!. - деди Дилфуза Фармонова.
Ҳа, митти қўлчалари билан ручкани эплаб ушлай олмайдиган болаларга дунёни танитиш йўлидаги илк билимни ўқитувчи беради. Унинг беғубор қалбидан чиқаётган ҳар бир саволига жавоб бериш улғайиш палласида унга ҳамроҳлик қилиш устозлик мақомини юксалтирган бўлса, ажаб эмас.
Assalomu alaykum aziz ustozlar!
Qadrli o‘qituvchi va murabbiylar!
Avvalo siz azizlarni sizlarning timsolingizda uchquduqlik barcha o‘qituvchi va murabbiylarni o‘zining ilmu salohiyati, kuch-g‘ayratini, kerak bo‘lsa butun umrini yosh avlodga ta’lim-tarbiya berishdek eng sharafli chin ma’noda mashaqqatli ishga bag‘ishlab kelayotgan muhtaram ustozlarni umumxalq bayrami – “O‘qituvchi va murabbiylar” kuni bilan chin qalbimdan samimiy muborakbod etaman.
Dunyoda shunday kasb egalari borki, ularsiz hayotimizni tasavvur qilish qiyin. O‘qituvchilar esa hayotimiz yo‘lchi yulduzidir. Kim bo‘lmaylik, qaysi sohada ishlamaylik, barchamizga muallimlar ta’lim va tarbiya berishgan.
Xalqimizda: "Ustoz, otangdek ulug‘", degan hikmatli so‘z bor. Kimki bu hayotda biror yutuqqa erishsa, kasbidan e’zoz topsa, uning qalbida ustozlariga, birinchi o‘qituvchisiga bo‘lgan hurmat abadiy muhrlanadi.
Shuning uchun ham sizlardan ta’lim va tarbiya olgan, o‘zini sizning oldingizda umrbod qarzdor deb biladigan barcha insonlar nomidan sizlarga har qancha minnatdorlik bildirsak shuncha oz. Hayot bor ekan, o‘qituvchilik kasbi o‘zining ma’no-mazmuni va olijanobligini, ahamiyati va hurmatini hech qachon yo‘qotmaydi.
Aziz ustozlar!
Biz, ota-onalar o‘zimizning eng katta boyligimizni – aziz farzandlarimiz kelajagini siz, muhtaram ustozlar qo‘liga ishonib topshirganmiz. Ha, xalqimizda “Maktab taqdiri – millat taqdiri” degan purma’no gap bor. Shu nuqtai nazardan hurmatli Prezidentimiz va hukumatimiz rahbariyati xalq ta’limini rivojlantirishga katta e’tibor berayotganligini nafaqat soha xodimlari, balki ko‘p ming sonli o‘quvchilarimiz va ularning ota-onalarini ham behad quvontirmoqda.
Barchamiz o‘z faoliyatimizda hurmatli Prezidentimiz Shavkat Miromonovich Mirziyoyevning “Maktab masalasi – bu kelajak masalasi, ta’bir joiz bo‘lsa, hayot-mamot masalasi” degan iboralarining ma’nosini chuqur anglab, ishimizni shu asosda tashkil etsak, men o‘ylaymanki, ta’lim sohasida ko‘zlangan maqsadga, albatta, erishamiz.
Aziz tumandoshlar!
Bugungi kunda Uchquduq tumanida 19 ta umumta’lim maktabi, 15 ta davlat maktabgacha ta’lim tashkiloti, 17 ta oilaviy nodavlat maktabgacha ta’lim tashkiloti, Barkamol avlod bolalar maktabi, Bolalar musiqa va san’at maktabi, tuman sport maktabi, “Lochin” sport-sog‘lomlashtirish majmuasi, Uchquduq sanoat texnikumi hamda Uchquduq kasb-hunar maktabi faoliyat ko‘rsatmoqda. Mazkur ta’lim dargohlari va sport majmualarida ta’lim – tarbiya topayotgan iste’dodli yoshlar tomonidan qo‘lga kiritilayotgan yutuqlarda albatta, ilm dargohlarida mehnat qilayotgan o‘qituvchilarning, sport seksiyalar murabbiylarining mehnati beqiyos, albatta!.
Bugun o‘qituvchilar, ustoz va murabbiylar sha’niga eng yaxshi so‘zlarni aytib, ularga ezgu niyatlarimizni bildirar ekanmiz, turli bellashuvlar va sport musoqabalarida Uchquduq sha’nini himoya qilayotgan bilimli va iste’dodli bolalarni kamolga yetkazayotgan barcha o‘qituvchi va murabbiylarga o‘z minnatdorchiligimni bildiraman.
Hurmatli tadbir ishtirokchilari!
Aytish joiz bo‘lsa, bugun “Yangi O‘zbekiston – maktab ostonasidan boshlanadi!”, degan shior asosida maktab ta’limini rivojlantirish umumxalq harakatiga aylandi. Buni birgina, Uchquduq tumani misolida aytadigan bo‘lsak, joriy yilda 3 va 9 – sonli maktablari 14 mlrd. so‘m mablag‘ sarflanib, kapital ta’mirdan chiqarilmoqda. Mazkur bilim dargohlarida ertamiz egalarining barkamol, komil insonlar bo‘lib voyaga yetishlari uchun barcha shart-sharoitlar yaratilmoqda.
Shuningdek, 20 - maktabda quvvatiga nisbatan o‘quvchilar sonining ortishi munosabati bilan 210 o‘rinli qo‘shimcha bino kapital ta’mirdan chiqarilmoqda. Qariyb, 1,5 mlrd. so‘m mablag‘ evaziga barpo etilayotgan ushbu o‘quv binosi 7 ta yangi zamonaviy sinf-xonalar yaqin kunlarda o‘quvchi-yoshlarni o‘z bag‘riga oladi.
Bugungi kunda 7,18 – sonli maktablarda sun’iy qoplamali sport maydonining qurilish ishlari ham jadallik bilan olib borilayotganligi-ni ta’kidlash o‘rinli, albatta!.
Aziz pedagoglar! Yutimizda o‘qituvchilarni moddiy rag‘batlantirish hamda ularning malakasiga yarasha toifa berish orqali o‘zaro sog‘lom raqobat muhiti yaratilgan.Tumanimizdagi maktabgacha ta’lim tashkilotlari hamda umumta’lim maktablarida faoliyat olib borayotgan tarbiyachi va pedagoglarning 35 foizi oliy, birinchi va ikkinchi toifaga ega bo‘ldi. 80 nafar chet tili o‘qituvchilarining 78 nafari milliy va xalqaro sertifikatlarni qo‘lga kiritiib, bu ko‘rsatkich 98 foizga yetkazildi.
2023-2024 o‘quv yilida o‘rta maktabni 392 nafar yigit-qizlarimiz bitirib, mustaqil hayotga yo‘l oldi. Namunali xulq-atvorga ega hamda jamoat ishlarida faol bitiruvchilarning 22 nafariga oltin va kumush medallar tantanali topshirildi.
Bitiruvchilarning 80 foizi oliy ta’lim muassasalariga talabalikka qabul qilingan bo‘lsa, 122 nafari mamlakatimizdagi va chet eldagi oliy ta’lim dargohlariga muddatidan oldin talaba bo‘lishgan.
Ta’lim sohasida qo‘lga kiritilayotgan yutuqlarga to‘xtaladigan bo‘lsak, maktablar milliy reytingida Uchquduq tumani respublikada kuchli o‘ntalikdan munosib o‘rin egallagani barcha uchquduqlik o‘qituvchilarning mehnatiga berilgan baho, desak to‘g‘ri bo‘ladi.
Shuningdek, joriy yilda 20 - maktab ikkinchi darajali “Zamonaviy maktab” maqomiga ega bo‘ldi, “Xorijiy tillarni o‘qitish bo‘yicha eng yaxshi maktab” tanlovining viloyat bosqichida 20-maktab jamoasi faxrli ikkinchi o‘rinni qo‘lga kiritib, 200 mln. so‘m pul bilan mukofotlandi.
Hurmatli tadbir ishtirokchilari!
Joriy yilning 27 sentyabrida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni bilan, Mamlakatimizda ta’lim-tarbiya tizimini rivojlantirish, sohada islohotlarni muvaffaqiyatli amalga oshirish, o‘quv jarayoniga milliy va ilg‘or xorijiy tajribalar, innovasion pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy etish borasidagi munosib hissasi, o‘quvchilarga ilm-fan asoslari va zamonaviy kasb-hunarlarni o‘rgatish, ularning intellektual va ma’naviy salohiyatini yuksaltirishga qo‘shgan ulkan hissasi uchun bir guruh ustoz-murabbiylar taqdirlandi.
Shuni mamkuniyat bilan ta’kidlash o‘rinliki, ular orasida Uchquduq tumanidagi 20 - maktabining fizika fani o‘qituvchisi Yuldashev Jamshid Abdimalikovichning ham borligi barchani birdek quvontirdi. U “Shuhrat” medali bilan taqdirlandi.
Jamshid Abdimalikovich! Yosh avlodni komil insonlar qilib voyaga yetkazish, farzandlarimizni Vatanga mehr va sadoqat, umuminsoniy qadriyatlarga hurmat ruhida tarbiyalashdagi ibratli faoliyatingiz uchun Uchquduq tumani faollari va keng jamoatchiligi nomidan chuqur minnatdorchiligimni bildiraman!
Qadrli o‘qituvchi va murabbiylar!
Mehridaryo muallimlar!
Bu bayram, avvalo Sizning bilim va tajribangiz, iste’dod va mahoratingiz va qalb qo‘ringiz, butun borlig‘ingizni ayamasdan, ma’rifat yo‘lida beminnat xizmat qilayotganingiz uchun xalqimizning hurmat va ehtiromi namunasidir.
Ulug‘ xalqimiz ustozlarni e’zozlab: “Ustozning umri – mangu, chunki shogirdlar umri unga ulanadi”, deyishadi. Darhaqiqat, muallim – ustoz shunday ulug‘ zotki, uning nomi ham, umri ham hamisha boqiydir!
Sizlarni 1 oktyabr – O‘qituvchi va murabbiylar kuni bilan yana bir bor tabriklab, barchangizga sihat salomatlik, baxt va omad xonadonlaringizga tinchlik-xotirjamlik, fayzu baraka tilayman!
Yuzingizdan, qalbingizdan doimo mehr nuri yog‘ilaversin, sharafli kasbingiz ortidan hamisha shogirdlar va el-yurt ardog‘ida bo‘ling, aziz ustozlar!
E’tiboringiz uchun raxmat!
Грипп ўткир юкумли вирусли касаллик бўлиб юқори нафас йўлларини заҳарланиши билан ҳарактерланади.
Грипп касаллигига мавсумийлик хос, асосан куз-қиш-баҳор ойларига тўғри келади. Ушбу мавсумларда касалликнинг ортишига ҳаво ҳароратининг пасайиши, юқори нафас йўлларининг яллиғланиш касалликларининг кўплиги, организмдаги витаминлар танқислиги, хоналардаги одамлар зич яшаши сабаб бўлади.
Грипп вирусларни тарқатувчи асосий манбаи грипп билан касалланган бемор одам бўлиб, у касалликнинг 2-3 кунларида атрофидагилар учун жуда хафли бўлади. Касаллик кўпинча хаво-томчи йўли билан юқади. Бемор акса урганда, йўталганда, гаплашганда сўлак томчилари билан грипп вирусларини атроф-мухитга тарқатади.
Грипп билан барча ёшдаги кишилар касалланади, айниқса заиф (нимжон) болалар, кекса ёшдаги кишилар, ҳомладорлик ҳамда сурункали хасталиклари бўлган ҳамда тамаки чекувчи шахсларга тез юқади ва уларда оғриб ўтиб, кўпгина оғир асоратларга олиб келиши мумкин.
Касаллик эт увишиши, тана ҳароратининг (39-40 0С гача) кўтарилиши, бош оғриғи, мушаклардаги оғриқлар билан бошланади. Кейинчалик танглай муртакларни қизариши, бош айланиши, иштаҳасизлик, бурун битиши, оғриқли йўтал кузатилади. Бу ҳолат 2-7 кунгача давом этиб, даво муолажалари ҳамда яхши парвариш қилинса, бемор ўзини яхши ҳис қила бошлайди.
Халқ орасида гриппнинг ўзи эмас, балки унинг асорати ёмон деган фикр бежиз айтилмаган. Баъзилар грипп касаллигига эътиборсизлик билан қарайдилар, яъни оёқда юриб ўтказадилар ёки ўз билганича нотўғри даво муолажаларини қиладилар. Бундай ҳолатларда касалликнинг асоратланиши:
Ўпка тўқималарни яллиғланиши (Зотилжам),
Мия пардасининг яллиғланиши (Менингит),
Мия пардасини ва моддасининг яллиғланиши (Менингоэнцефалит),
Қулоқнинг яллиғланиши (Отит),
Бурун ёндош бўшлиқларнинг яллиғланиши (Синусит) каби оғир асоратлар кузатилади.
Касалликни олдини олиш чоралари:
Уюшган жамоаларда (мактаб, концерт заллари, иш жойлари, кинотеатрлар, умумий транспорт воситалари) 4 қаватли докадан тикилган ниқобда юриш тавсия қилинади. Яшаш хоналарини вақти-вақти билан шамоллатиб, исириқ тутатиб туриш керак бўлади;
Кўпроқ очиқ ҳавода сайр қилиш;
Грипп қарши вакцина билан эмлаш,
Грипп касаллигига қабул қилинадиган даво муолажалари фақат шифокор тавсиясига кўра бўлиши керак,
Оилада бирор кишида грипп касаллигига шубъҳа бўлганда уни ишга, мактабга, мактабгача таълим-тарбия муассасаларига, жамоат жойларга юбормаслик. Беморни атрофдагилардан алохидалаш,
Яшаш хоналари вақти-вақти билан шамоллатиш, исириқ тутатиш тавсия этилади,
Ҳар бир шахс кун тартибига риоя қилиш, ҳаракатли машқлар, танати қуёшда тоблаш, сув муолажалари билан танани мунтазам равишда чиниқтириш,
Аллоҳ томонидан яратиб қўйилган пишиқчилик мавсумларидаги мева ва сабзавотлардан вақтида кўпроқ-кўпроқ истеъмол қилиб туриш,
Мавсумга мос кийиниш,
Грипп касаллиги билан касалланган беморларга ва соғлом инсонларга суюқликлар (малина, смародина, лимон ва асал қўшилган чой, иссиқ сут, наъматак дамламаси ичиш тавсия этилади.
Кундалик турмушда юқорида айтиб ўтилган тавсияларга амал қилинса, ҳар биримиз грипп касаллигини олдини олишда ўз ҳиссамизни қўшган бўламиз ва узимизни ҳамда атрофдаги ҳамюртларимизни грипп ҳамда юқори нафас йўлларининг ўткир респиратор хасталикларидан асраган бўламиз.
Учқудуқ туман СЭО ва ЖС бўлими
Hurmatli tadbirkorlar!
Uchquduq tuman Savdo sanoat palatasi tomonidan tumanda faoliyat yuritayotgan tadbirkorlar, investorlar va boshqa ishbilarmon doira vakillarini respublikamiz hamda xorijda tashkil etilayotgan xalqaro biznes ko'rgazmalariga quyidagi sanalarda qatnashish istagi borlarni taklif etib qolamiz;
Joriy yilning 8-11 oktyabr kunlari Moskva shahrida qishloq xo‘jaligi texnikasining xalqaro ixtisoslashtirilgan ko‘rgazma “АГРОСАЛОН-2024” ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan. Mazkur ko‘rgazma Rossiya qishloq xo‘jaligi mashinasozlarning eng yirik professional uyushmasi “Росспецмаш” tomonidan tashkil etilgan bo‘lib ko‘rgazma an’anaviy ravishda agrosanoat majmuasidagi eng yangi texnik echimlarni namoyish etish, biznes aloqalarni o‘rnatish va ishlab chiqaruvchi distribyutorlar va fermerlar o‘rtasida tajriba almashish shuningdek, meva-sabzavot va boshqa ekinlarni qayta ishlash mashinalari va uskunalari, traktorlar, kombaynlar, butlovchi qismlar va ehtiyot qismlar, ozuqa yig'ish va tuproqni qayta ishlash texnikalari ko‘rgazmasini namoyish etish ko‘zda tutilgan.
Joriy yilning 9-13 oktyabr kunlari Volgagrad viloyatining ЭКСПОЦЕНТР (Волгоград, пр. Ленина, 65 Б ) markazida to‘qimachilik va yengil sanoat “Moda Tovarlari” hamda “Taste World” oziq-ovqat ko‘rgazma yarmarkasi bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan.
Joriy yilning 23-25 oktyabr kunlari Qozog‘iston Respublikasining Olmaota shahrida “20 Xalqaro savdo dunyosi konvent” ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan. Mazkur ko‘rgazmada oziq-ovqat sanoati, modalar uyi, dekoratsiya, farmasevtika, go‘zallik saloni va boshqa shu kabi sohalarda faoliyat yurituvchi 15 ga yaqin davlatdan 500 ta kompaniyalar ishtirok etishi ko‘zda tutilgan.
Joriy yilning 23-25 oktyabr kunlari O‘zbekiston Respublikasining CAEx Uzbekistan ko‘rgazmalar markazida “Automechatinka Tashkent 2024”, “Futuroad Expo Tashkent”, “Tashkent International Auto show”, va “Scalex Tashkent” ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan. Mazkur ko‘rgazmada avtomobil sanoati, innovatsiyalar, avtomobil ehtiyot qisimlari, avtomobil sanoatidagi ko‘plab turdagi sanoat vakillari ishtiro ketishi ko‘zda tutilgan.
Joriy yilning 24-26 oktyabr kunlari Tojikiston Respublikasi Dushanbe shahrida “Tojikiston-2024” Xalqaro universal ko‘rgazmasi hamda Biznes-forum bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan.
Joriy yilning 25-29 oktyabr kunlari Xitoyning Shensi provinsiyasida Yang Lin ko‘rgazma maydonida “Xitoy Yan Lin qishloq xo‘jaligi yuqori texnologiyali yarmarkasi” bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan.
Joriy yilning 21-23 noyabr kunlari Qozog‘iston Respublikasining Olmaota shahrining «Atakent» ko‘rgazmalar markazida “NON-FOOD ASIA EXPO 2024” xalqaro ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan. Mazkur ko‘rgazmada uy anjomlari, oshxona uchun anjomlar, kir yuvish kukunlari, sovg‘a mahsulotlari, kosmetika atir upalar va boshqa shu kabi sohalarda faoliyat yurituvchi 15 ga yaqin MDH davlatlaridan 300 ta kompaniyalar ishtirok etishi ko‘zda tutilgan.
Joriy yilning 27-29-noyabr kunlari Rossiy Federatsiyaning Novosibirsk shahrida «ГлобалСибЭкспо-Китай» forum ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan. Tadbir doirasida logistika, omborlarni saqlash, mashinasozlik va avtomobilsozlik sanoati, avtomobillarni ta’mirlash uchun uskunalar, ehtiyot qismlar yetkazib berish sohasidagi mamlakatlar o‘rtasidagi savdo aloqalari va tadbirkorlik avtomobil texnikasi,avtomobillar va maxsus texnika, mamlakatlar o‘rtasida investitsiya va infratuzilma loyihalarini amalga oshirish, xorijiy davlatlar ishbilarmonlari vakillari o‘rtasida konferensiyalar, seminarlar, davra suhbatlari tashkil etish ko‘zda tutilgan.
Joriy yilning 3-6-dekabr kunlari Moskva shahrida “Mehnat xavfsizligi va salomatligi 2024” ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgan tadbir 10-13 dekabr kunlari Moskva shahrining Xalqaro ko‘rgazmalar markazi “Krokus Ekspo” (1 paviloin 1,2,3) zalida bo‘lib o‘tishi rejalashtirilgani ma’lum qilingan.
SIZNING TANLOVINGIZ BIZ UCHUN MUHIM!
Savol; Yaqinda uylangandim, yangi turmush qurgan yoshlarga o‘z xonadoniga qo‘shimcha uy-joy qurish uchun garovsiz kredit ajratiladimii ?
Javob; “Temir daftar” va “Ayollar daftariga kiritilgan oilalarning farzandlari hamda “Yoshlar daftari”ga kiritilgan yangi turmush qurgan yoshlarning yakka tartibdagi xonadoniga qo‘shimcha uy-joy qurish uchun 33 million so‘ьgacha garovsiz kredit ajratish tartibi belgilangan.
Kredit quyidagi shartlar asosida ajratiladi:
bozor stavkasida mijoz xohishiga ko‘ra 6 oy imtiyozli davr bilan;
20 yildan ko‘p bo‘lmagan muddatga;
boshlang‘ich badali yakka tartibdagi xonadonda qo‘shimcha qurilayotgan uy-joy qiymatining 15 foizidan kam bo‘lmagan miqdorda.
Shuningdek, qarz oluvchi quyidagi muvofiqlik mezonlariga mos bo‘lishi lozim, jumladan:
a) kredit olish uchun murojaat qilgan kunida 18 yoshga to‘lgan va 30 yoshdan oshmagan yoshlarning alohida toifalariga mansub O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi;
b) «Temir daftar» va «Ayollar daftari»ga kiritilgan oilalarning farzandlari hamda «Yoshlar daftari»ga kiritilgan yoshlarning yangi turmush qurganlari (nikohi qayd etilganiga 3 yildan oshmagan bo‘lishi lozim);
v) daromad manbalariga, shaxsiy yordamchi yoki dehqon xo‘jaligidan yoxud yakka tartibdagi tadbirkorlik faoliyatidan doimiy daromadga, shuningdek, kredit bo‘yicha hisoblangan foizlarni va asosiy qarzni to‘lov jadvaliga muvofiq har oyda to‘lash uchun yetarli bo‘lgan qonunchilik hujjatlarida taqiqlanmagan va hujjatlar bilan tasdiqlangan boshqa daromad manbaiga ega bo‘lishi;
g) qarz yuki ko‘rsatkichi qarz oluvchining barcha kreditlari va mikroqarzlari bo‘yicha o‘rtacha oylik to‘lovlarining ushbu qarz oluvchi va birgalikda qarz oluvchilarning tasdiqlangan o‘rtacha oylik daromadlarining 70 foizdan yuqori bo‘lmasligi;
d) yakka tartibdagi xonadonda qo‘shimcha uy-joy qurish ishlari qiymatining kamida 15 foizi miqdorida boshlang‘ich badalni shakllantirish imkoniyatiga ega bo‘lishi;
ye) kredit ajratishni ko‘rib chiqish vaqtida qarz oluvchining kredit tashkilotlaridan avval olingan kreditlar bo‘yicha muddati o‘tgan qarzdorligi mavjud bo‘lmasligi;
j) ilgari arzon uy-joy qurish dasturlari doirasida imtiyozli ipoteka kreditlaridan va ipoteka kreditlari bo‘yicha subsidiyalardan foydalangan holda kvartira yoki yakka tartibdagi uy-joy hamda uy-joy bilan ta’minlash bo‘yicha boshqa yordam olmagan bo‘lishi;
z) yakka tartibdagi xonadonda qo‘shimcha uy-joy qurish uchun yer uchastkasiga umrbod egalik qilishi yoki mulk huquqi va belgilangan tartibda tasdiqlangan loyiha-smeta hujjatlariga ega bo‘lishi.
Uchquduq tuman adliya bo‘limi
Бугун Учқудуқ туманида ёшлар билан ишлаш борасида амалга оширилган ишлар ҳамда мавжуд муаммолар тўғрисида маҳаллаларда ёшлар билан ишлаш масалаларини мувофиқлаштириш бўйича комиссия йиғилиши ўтказилди.
Туман ҳокими У.Ф.Елмуратов раҳбарлигида ўтказилган йиғилишда сектор раҳбарлари, туман ёшлар ишлари агентлиги, масъул корхона ва ташкилот раҳбарлари, маҳаллалардаги ёшлар етакчилари иштирок этди.
Таъкидландики, ёшлар сиёсати соҳасида туманда бир қатор ижобий ишлар амалга оширилди, ёшлар билан учрашувлар ва мулоқотлар ташкил этиб уларнинг мавжуд муаммо ва таклифлари ҳал этиб борилмоқда.
Айниқса, ёшларнинг муаммоларини ҳал этиш билан бир қаторда уларни биринчи навбатда ватанпарварлик, ватанга садоқат, муҳаббат руҳида тарбиялашга асосий эътибор қаратилмоқда.
Тўғрисини айтишимиз керак, туманда ёшлар сиёсати соҳасида амалга оширилган ишлар билан бир қаторда, айрим хато ва камчиликлар ҳам йўқ эмас.
“Оталиққа олинган” ёшлар билан ишлаш, “оғир” тоифага киритилган, уюшмаган ёшларнинг муаммоларини ҳал этиш, ишсиз ёшлар бандлигини таъминлаш, “Уйчи тумани” тажрибасини жорий этиш масалалари ҳамда ёшларни қийнаётган муаммоларни ўрганишга алоҳида эътибор қаратилди.
Ўрганишлар давомида бириктирилган масъуллар томонидан йўл қўйилган хато ва камчиликлар аниқланди.
Тумандаги 14 та маҳаллада 8 минг 831 нафар ёшларнинг баланси шалклантирилди ва уларнинг 85 нафари “қизил” тоифада, 1267 нафари “сариқ” тоифа ҳамда 7 479 нафари “яшил” тоифага киритилган.
Топшириққа мувофиқ, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларнинг 9 нафар ходимларига 3 223 нафар ёшлар оталиққа берилиб, масъуллар томонидан ёшларнинг 3 153 нафари билан бевосита шахсан ҳамда 70 нафари билан онлайн суҳбатлар ўтказган ҳолда ёшларнинг 327 та муаммолари аниқланган ва бугунги кунга қадар 306 та ёки 93,5 % ижтимоий ва маиший муаммолари ҳал этилган.
Шунингдек, Учқудуқ туман мудофаа ишлари масъул бўлган “Дўстлик” МФЙ даги оғир тоифадаги ёшлардан 1 нафарини, уюшмаган ёшларнинг 2 нафари бандлигини таъминлаш масаласи муаммолигича қолмоқда.
Учқудуқ туман прокуратураси масъул бўлган “Кокпатас” МФЙдаги 4 нафар ишсиз ёшнинг бандлигини таъминлаш, “Навоий” МФЙ дан 1 нафар уюшмаган ёшнинг муаммолари ҳал этилмаган.
Учқудуқ туман фавқулодда вазиятлар бўлими мутасадди бўлган Абай МФЙда истиқомат қиладиган 4 нафар ёшнинг бандлигини таъминлаш масаласи ечимини топмаган.
Учқудуқ туман ички ишлар бўлими масъул ҳисобланган “Ифтихор” маҳалласидаги 1 нафар ёш иш билан таъминланмаган. Туман адлия бўлими мутасаддилари эса “Айтим” маҳалласи ёшларига масъул бўлиб, 1 нафарининг бандлигини таъминланмаган.
Миллий гвардия қўриқлаш бўлими масъуллари “Шалхар” ОФЙ даги ишсиз ёшлар бандлик дастурига киритилган ёшларнинг 1 нафарини бандлигини таъминлаш муаммолари ҳал этилмасдан қолмоқда.
Туманда “Ёшлар баланси” асосида 593 нафар ёшлар
(61 нафар ишсиз, 297 нафар мактаб битирувчилари, 122 нафар профессионал таълим битирувчилари ҳамда 113 нафар ОТМ битирувчилари) бўйича маҳаллалар кесимида “фуқаробай” “Ёшлар бандлиги дастурлари” ишлаб чиқилиб, 567 нафар (96 %) ишсиз ёшларнинг бандлиги таъминланди.
Бандлик дастурига асосан, ёшларни доимий ишга жойлаштириш кўрсаткичи 303 та, ёшларни касб-ҳунарга ўқитиш кўрсаткичи 6 та, Ўзини ўзи банд қилиш йўналишида 94 та, ёшларга субсидия асосида асбоб ускуна олиб бериш кўрсаткичи 3 та, тадбиркорлик учун 7 нафар ёшларга имтиёзли кредитлпр ажратилган, 22 нафар ёшлар бошқа туман ёки вилоятларга кўчиб кетган ҳамда 132 нафар ёшлар таълимнинг кейинги босқичларига ўтган.
Ушбу кўрсаткичларни секторлар кесимида оладиган бўлсак, ҳокимлар 1-сектор 93 нафар ёшлар (97 фоиз), прокурорлар 2-сектор 198 нафар ёшлар (94 фоиз), ички ишлар бўлими бошлиқлари 3-сектор 177 нафар ёшлар (96 фоиз) ҳамда солиқ инспекцияси бошлиқлари 4-сектор 99 нафар ёшлар (96 фоиз)га бажарилган.
Танқидий ва таҳлилий руҳда ўтказилган йиғилишда ёшларнинг иқтидорини қўллаб-қувватлаш, уларнинг таклиф-истакларини рўъёбга чиқариш, бандлигини таъминлаш ва ватанпарварлик руҳида тарбиялаш ҳамда бўш вақтларини мазмунли ташкил этиш масалаларида етакчилар томонидан амалга оширилаётган ишлар кўриб чиқилди.
УЧҚУДУҚ ТУМАН ҲОКИМЛИГИ АХБОРОТ ХИЗМАТИ