Кичик Томаснинг ўқитувчиси унинг уқувсиз ва эпсизлигидан келажакда ҳеч ким бўлмаслигига шамъа қилиб унинг онасига ёзган мактуби ҳақида кўпчилигимиз ўқиганмиз. Гарчи, таълимни мактабда эмас уйида онасидан олган бўлса-да, Томас Эдисон чироқни ихтиро қилган олим сифатида башарият тарихида қолди.
Имом Бухорий,Заҳириддин Муҳаммад Бобур, Чингиз Айтматов, Ўткир Хошимов, шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратлари каби барча даҳоларга тегишли бир сабаб боисидан улар улуғлик мақомига етганлар. Бу - оналик маърифати! Жамият маънавий-маърифий жиҳатдан бой оналарнинг ҳиссалари ортидан бой бўлади, гуллайди, фаровонликка эришади. Ҳикоямиз қаҳрамони, кўп йиллардан бери транспорт соҳасида фаолият юритаётган Камолиддин Эргашевнинг ҳам бугуни аслида олис болаликда, маърифатли онанинг қатъий тарбияси асосида шаклланган.
1979 йилда Нурота туманида туғилган Камолиддиннинг болалиги азим тоғлар ва бепоён кенгликлар бағридаги Қизилчада ўтди. Салобатли қирлар елкаларида унинг шўхликларию эркаликларини кўтарди. Барча бахтли болалар каби бобо-бувининг меҳри панд-насиҳатларидан чанқоғини қондириб ўсди. Айниқса, Эргаш бобонинг ўгитларини эшитиш мароқли эди! Болалигида бобоси уни меҳнатсеварлик одамларга яхшилик қилишга чорловчи ҳикматлар билан обдон сийлади.
Тақдир шамоли отасининг меҳнат фаолиятига боғлиқ сабаб билан уларни Учқудуққа олиб келганида, у олти ярим, етти ёшлардаги болакай эди. Муаззам тоғлар ва адоғи кўринмас қирлар теграсида ўсган Камолиддин яйдоқ чўл ва жуда кам сонли ўзбеклар истиқомат қиладиган Учқудуққа зийрак ва синчков характери боис ҳам тез мослашди. Фурсат ўтмай ўзи тенги олтинсоч болалар билан ўртоқ бўлишга уларнинг тилида гаплашишга ҳам улгурди. Мактаб ва сабоқлар масъулиятини ҳис этди, бунда онаси Гулбуви холанинг ўрни беқиёс. Отаси саноат ва ишлаб чиқариш соҳасида меҳнат қилаётган икки ўғил ва икки қиз вояга етаётган оилада болаларнинг таълим ва тарбиясидек машаққатли ва ўта масъулиятли вазифа онанинг елкасида эди. Онаси фарзандларининг тарбиясида ҳар бирига алоҳида эътибор қаратар, уларнинг таълими бўйича қатъий жадвал шакллантирилганди. Болаларнинг барчаси меҳнатга, уй ишлари ва тозаликка бирдек масъул эдилар. Камолиддин ана шундай масъулиятли, дилбандлари келажагига лоқайд бўлмаган маърифатли она тарбиясини олди шаклланди. Мактабни битирмаёқ, келажакдаги касбини танлади. Ўзининг қатъий фикрига эга бўлиб улғайди.
2001 йилда Тошкент автомобил йўллари институтини “Транспорт воситаларини ишлатиш” мутахассислиги бўйича тамомлаб, яна қадрдон Учқудуққа қайтди. Техник ва технологик билимлари билан республика иқтисодиётига хисса қўшиш учун Навоий КМК Шимолий кон бошқармасига ишга кирди. 2001 йилдан ҳозирги кунга қадар 1-сонли Автокорхона ходими, 2-сонли колонна бошлиғи ўринбосари ва бошлиғи, 1-сонли Автокорхона бошлиғи, Автомобил транспорти бошқармаси бошлиғи вазифаларида самарали фаолият кўрсатди. Айни кунларда ШКБ транспорт бўлими бошлиғи лавозимида ишлайди.
Камолиддин Холбоевич янгиликка интилувчан мутахассис. У йиллар давомида анъанага айланиб қолган эски тизимни босқичма-босқич янгилашга интилар, шиддат билан ўтаётган вақт замонавий техникалар даври бошланганини таъкидлаб шошаётганини қалбан ҳис этарди. 1-сонли Автокорхона бошлиғи этиб тайинланиши унга бунёдкорлик ишларига эътибор қаратишга имкон берди. Аввало, корхона кириш қисмида ташкилот фаолиятини ифодоловчи рамзий символ ўрнатилди. Атрофидаги бир неча йиллар давомида яйдоқ ҳолатда турган бўш ерлар ободонлаштирилди. Муҳандис ва ишчи-ходимларнинг бўш вақтларида соғлом турмуш тарзига амал қилишлари ва спорт билан шуғулланишлари учун бўлинма ҳудудида футбол майдончаси ва спорт зали ташкил қилинди. Қувонарлиси, спорт зал учун бўлинманинг ертўла қисмидан унумли фойдаланилгани бўлди! Бу ерда ходимлар спортнинг тош кўтариш, воллейбол, стол тенниси, шахмат каби турлари билан шуғулланадилар. Ўйиндан завқ олиб эртанги кун режалари билан ўртоқлашадилар.
Камолиддин Эргашевнинг замон билан ҳамнафас раҳбар экани ярим аср яшаган корхонанинг моддий-техник базаси мутлақ янгиланганида айниқса, намоён бўлди. ШКБ ишчи-ходимларини саноат майдонлари ва турли ҳудудларга ташувчи автомобиллар янгиланди, замонавий юк кўтариш механизмлари келтирилди. “Шарқий” ва “Даугизтау” конлари ҳудудларида участкалар ташкил этилиб, ерлар ободонлаштирилди. Турфа гуллар парваришланиб, ажойиб пейзаж яралди!
Бундан ташқари, республикамизнинг тарихий шаҳарларига, қадимий ва муқаддас зиёратгоҳларига саёҳатлар давомида ходимларга қулай ва шинам бўлиши учун 40 ўринли автобуслар келтирилди.
1960 йилда қурилган бирор марта таъмирланмаган бинода жойлашганфойдаланиш бўлими биноси мутлақ янгидан қурилди. Замонавий кўриниш касб этган янги бинода мебель жиҳозлари оргтехникалар янгисига алмаштирилди. Авваллари қоғозлар қалашиб турадиган столларда бугун сўнгги русумдаги компьютер жамланмалари қўйилган. Тўлиқ рақамлаштириш технологияси жорий этилган. Бажарилган ана шундай эзгу ишлар самарасидан кексайиб қолган Автокорхона яшаргандек гўё!
Бунёдкорлик руҳи билан суғорилган эзгу ишлар ортида одамларга яхшилик улашишдек савобли мақсадлар бор, албатта. Бу мақсадлар транспорт соҳасининг ўта мулоҳазали мутахассиси Камолиддин Эргашевнинг кундалик ўй-режаларида ёзилмаган қонундек сақланади, уни янгиликлар яратишга ундайди.
Ён дафтарим бор. Бирор нимадан таъсирлансам, янгича файласуфона фикрлар туғилса тиркаб қўяман. Мен юқорида бир инсоннинг жамиятда ўз ўрнини топиб, шахс сифатида камолотга етишида, эл ичра ҳурмат қозонишида “Она”, деб аталмиш улуғ зотнинг ҳиссаси нақадар беадоқ эканини айтиб ўтдим. Райҳон Қодированинг “Учқудуқ – Қизилқум жавоҳири” номли китоб-албомини варақларканман, Камолиддин Эргашевга ва у бошқарган ташкилотга таъриф сифатида “Жасорат майдони” (Арена мужства) дея изоҳ қолдирилганини ўқидиму ён дафтаримнинг бир четига янги фалсафа қўшиб қўйдим: “Жасур ўғлонларни жасоратли оналар дунёга келтирадилар...”
Бугун, Камолиддин Эргашевнинг оиласида онаси Гулбуви Эргашевадек жамиятнинг бўлажак тарбияловчилари – маънавиятли-маърифатли қизлар вояга етишмоқда. Камолиддин Холбоевич дилбандларидан бирининг сўзида, бирининг кўзларида онасини кўраркан, исмига монанд тарзда янги-янги мақсадлар сари, замон билан ҳамнафас тарзда юксалишда давом этаверади.
Нилуфар Муйдинова,
Шимолий кон бошқармаси мутахассиси.
Yoshlar tarbiyasida o‘zbek milliy qadriyatlarining tutgan o‘rnini oshirish, mustahkamlash hamda buyuk ajdodlarimizdan meros bo‘lgan, bebaho, asl qadriyatlarimizni targ‘ib qilish maqsadida Uchquduq sanoat texnikumida “Milliy qadriyatlar kuni” o‘tkazildi. Xalqimizning moziy sinovlaridan o‘tib kelayotgan boy madaniy va ma’naviy merosi, milliy qadriyatlari, urf—odat va an’analari, qo‘shiqlari, bayram va marosimlaridagi ozodlik, erkinlik uchun kurash ruxi, ota—bobolarimizning mustaqillik yo‘lida ko‘rsatgan jasorati, bunyodkorlik ishlari bugungi tadbirda yana bir bor targ‘ib qilindi. Bugungi tadbirda milliy anʼanalarni oʻzida mujassam etgan milliy kiyimlar, milliy taomlari va qadim-qadimdan bizgacha yetib kelayotgan arqon tortish, tosh koʻtarish kabi milliy oʻyinlarimiz oʻynaldi. Shuningdek o‘zbek milliy laparlari kuylalanib, qozonlarda milliy taomimiz boʻlmish osh damlandi.
Hozirda mamlakatimizda 136 millat, elat, xalq va etnik guruhlarning vakillari yashaydi. Ularning har biri o’z milliy madaniy urf-odatlari, an’analari, tiliga va konstitutsiyaviy huquqiy tenglikka ega. O’zbekistonda bugungi kunda 100 dan ortiq milliy madaniy markazlar faoliyat ko’rsatmoqda. “Milliy qadriyatlar kuni” tadbiri ham turli millat vakillarining ijodiy tadbirlari, badiiy ko’rgazmalari, bir tomondan ayni millatning O’zbekiston fuqarosi sifatida o’z o’rni borligini ko’rsatsa, ikkinchi tomondan shu zaminda yashovchi barcha millatlarning O’zbekiston xalqi – O’zbekiston fuqarosi ekanligini namoyon etuvchi, mustahkamlovchi milliy g’oya atrofida birlashuviga olib boradi. Bugungi kundagi turli zararli ta’sirlardan saqlanish, har qanday sharoitda ham xalqimizga azaldan xos bo’lgan milliy qiyofa, betakror fazilatlar egasi bo’lib qolishimizda qadimiy an’ana va qadriyatlarimizning o’rni beqiyos, ularni asrab-avaylab, amal qilib yashash o‘ta muhim ahamiyat kasb etadi.
Bugungi tadbir ham o‘quvchi-yoshlarni yurt tarixi, milliy anʼana va qadriyatlari, urf-odatlari bilan yaqindan tanishtirish hamda keng targ‘ib qilish bilan birga ularda milliy iftixor tuyg‘usini shakllantirish, ijtimoiy-maʼnaviy bilimlarini yanada oshirish, vatanparvarlik, ona Vataniga sadoqat ruhida tarbiyalashga xizmat qiladi.
Юртимизда сўнгги йилларда асосан куз-қиш мавсуми бошланиши билан махсус кийим-бошдаги шахслар ўзларини давлат ёнғин назорати органи ходими сифатида таништириб, фуқаролардан «йиллик тўлов» қабилида турли миқдордаги пул маблағларини мажбурий тарзда йиғиш ҳолатлари кузатилмоқда.
Юқорида айтиб ўтилган шахсларнинг ФВВ давлат ёнғин назорати органи фаолиятига ҳеч қандай алоқаси йўқ. Ёнғин ва унинг олдини олиш билан боғлиқ тадбирлар учун ФВВ тизими ходимлари томонидан ҳеч қандай пул йиғимлари ва бошқа турдаги тўловлар ундирилмайди.
Ҳозирда Ўзбекистоннинг турли ҳудудларида фавқулодда вазиятлар, ёнғинларнинг олдини олишга қаратилган тадбиркорлик субъектлари фаолият юритади. Уларнинг асосий мақсади аҳолининг кенг табақаларини ёнғиннинг олдини олиш ва унга қарши курашиш тадбирларини ўтказишда фаол қатнашишга жалб қилиш йўли билан давлатни халқ хўжалиги, саноат–ишлаб чиқариш, маиший хизмат кўрсатиш секторлари ва аҳоли турар жойларида ёнғин хавфсизлигини таъминлашга ёрдам бериб, ёнғинни олдини олишда кенг қамровли профилактик тадбирларни амалга ошириш ҳамда аҳолига хизмат кўрсатиш яъни, мўриларни тозалаш эвазига пул маблағи олиши мумкинлиги белгиланган.
Шу муносабат билан Сиздан бу борада қуйидагиларга эътибор қаратишингизни сўраймиз:
- хонадонга келиб, ўзини ФВВнинг қуйи тизимларига ўхшаш ташкилотлар номлари билан таништирган шахслардан, биринчи навбатда, ўз шахсини тасдиқловчи ҳужжатини тақдим этишини сўраш;
- уларнинг фаолият тури ҳамда қандай хизматлар кўрсатиши ва ишларни бажаришига аниқлик киритиш;
- улар томонидан таклиф қилинадиган хизматларни бажариш фақат фуқаронинг розилиги асосида амалга оширилиши мумкинлигини унутмаслик.
Агар хизмат кўрсатмасдан ёки фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш юзасидан бирор ишларни бажармасдан, мажбурий тартибда тўлов талаб қилинса, ўз ҳуқуқларингизни ҳимоя қилиш учун ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга мурожаат этишингиз мумкин.
ШКБ ОЁХТТЭБ ходими
И.И.Собиров
Қариндошга қиз берманг!
Онамнинг исми Руқия эди. Маҳаллада Руқия янга, дея ҳурмат билан тилга олишарди. Отам раҳматли саккиз ўғил-қизни ўқитувчилик яна боғдорчиликнинг орқасидан ҳалол ризқ бериб боқди. Асли касби биология фани ўқитувчиси эмасми турли вилоятлардан келтирилган кўчатларни парваришлар, камига дарахтларни бир-бирига чатиштириб, янги – янги мевалар кашф қиларди.
Ҳар якшанба тонгда кўк рангли “Жигули” юкхонасига сарҳил меваларни тўлдириб, халқ тилида “критий бозор” деб аталадиган ёпиқ бозорга борардик. У пайтларда ҳовли этагигача пахтазор бўлганидан кўпчилик кафтдекгина томорқасидан орттириб бозорга мева-чева олиб чиқолмасди. Машинамиз юкхонасини бирпасда бўшатиб, кабобхўрлик қилиб кейин уйга қайтардик.
Биз яшаб турган ҳудуд ота-онам томонидан чўлдан ўзлаштирилган бўлиб, ер майдонимиз жуда катта эди. Саккиз ака-ука томорқадаги полиз ва сабзавот маҳсулотларини парвариши билан шуғулланардик. Айниқса, боғимизни айтмайсизми?! Меҳмонга келган бор-ки, соатлаб айланиб ҳам чиққиси келмасди, бу ердан. Отам сурхондарёлик курсдош дўстиникидан олиб келган ширин гилос, хурмо, наманганлик ҳамкасбидан олган писта-бодом кўчатлари нафақат қишлоғимизда балки Бухоро вилоятида ҳам камдан-кам учрарди. Хуллас, жуда ёшлигимдан боғдорчиликнинг машаққатини кўриб улғайдим.
Ана шундай машаққатли меҳнат орқасидан жуда яхши яшардик. Уйимиз дабдабали бўлмаса-да, ўша даврнинг мезонлари билан ўлчаб айтадиган бўлсак, қўша-қўша айвонли уйларимиз бўлгучи эди. Ҳаммамиз ҳам олий маълумотли бўлдик, ҳунар ҳам эгалладик.
Амаким билан девормаён қўшни турардик. Гуласал янгам касалманд бўлгани учун уйига кунда-кунора бориб қарашиб турардим. Тўрт ўғли бўлгани билан супур-сидирига доим мен асқатардим. Ҳали университетнинг 4 курсидаёқ, мени амакимнинг ўғлига узатишди. Оғзимни тўлдириб ака деганимга никоҳ ўқилган кун менга бахт кечаси эмас, бахтсизлик кечаси бўлди.
Тўй куни юрагим музлади, ариққа кулча ташласам югуриб олиб келиб берадиган, мактабда ўғил болаларнинг қарашидан ҳам ҳимоя қилиб, тергаб юрадиган Элбек акам куёвлик чопонини кийиб ёнимда турганида катталар хатосини англадим. Гуласал янгам: “Мени энди янга дема, ойижон ё аяжон, дегин. Эрни ака деб бўлмайди”, деган пайт юрагим қинидан чиққудек уриб, бўғзимга нимадир қадалди. Авваллари бу хонадонга келиб юрганимда: “Кўзи мунчоғим”, деб эркалайдиган қайнота бўлмиш амаким ҳам энди совуққина қилиб: “келин” деб чақирарди.
Ҳаёт экан, йўқ ҳаёт эмас чоҳ экан! Тушиб кетдим. Зорлансам ҳам қўл узатадиган одам йўқ. Бир гал хафа бўлиб борсам онам: “Ўша уйдан ўлигинг чиқса ҳам аразлаб келмайсан. Ахир, отангни укаси билан ораси бузилади”, деб ҳаЙдаб солди. Уйга борсам қайнонам: “Ўзингники ўзагингни узади. Битта бегонани келин қилиб, қайноналик қилсам бўлмасмиди”, дея ҳоли-жонимга қўймайди.
Хуллас, шундай дилсиёҳликлар билан фарзандим дунёга келди. Қиз экан, ҳаётимга мазмун файз киргандек бўлди. Чақалоғим ювошгина экан бешикка эрталаб боғласам, куни билан миқ этмай ухлайди, деб чопқиллаб юмушимни қилиб юраверибман. Ёшига етганда билдикки, болам гунг, соқов экан. Орадан уч йил ўтиб туққан иккинчи болам ҳам юрагида нуқсон билан туғилди. Таъна, дашномлар юрагимни қиймалаб турган паллада уни ерга бердик. Уч ойгина яшади, холос. Ҳар куни жанжал ва ур-сурлардан чарчадим.
Турмушга чиқиб, бир йил яшамай ажрашган синфдош дугонам Ситорани яширинча никоҳига олган эрим уйга келмай қўйди.
Мустақилликнинг илк оғир йиллари. Баъзилар ишлаш учун хорижга чиқиб кетиб, кўпчилиги ўша юртларда қолиб кетишган. Бир куни оиласи билан хорижда ишлайдиган синфдош дугонам беш йилда юртга қайтгани учун меҳмонга чақирди. Оиласига, меҳрибон эрига, болаларига бахтига ҳавасим келди. Мени ҳам олиб кет, чарчадим, деб зорландим.
Зебу зийнатларимни сотиб, беш ёшли тилсиз боламни бағримга босиб хорижга кетдим. Ота-онамга ҳам келинлик уйимдагиларга ҳам айтмадим. Аслида у хонадонда менинг ўрним ҳам керагим ҳам йўқ эди. Эрим ичиб келиб: “Уйни бўшат Ситор билан яшайман”, деб калтаклаган кунлар жонимдан ўтганди.
Қизимни дарди бедаво бўлса ҳам ўзига ўхшаган тенгдошлари билан махсус мактабда ўқиди, ҳунар ўрганди. Секин-аста ҳаётим изга тушди.
Отам оламдан ўтди, бордик. Топган пулимдан онамга жўнатиб тураман. Ҳар йили Мустақиллик, Наврўз байрамларида кўнглим ўксийди, Ўзбекистонга боргим келади. Одамларни соғинаман. Ҳайит арафасида қўшинисига ош, ширинлик илинадиган одамларимизни, қадриятларимизни соғинаман. Отам боғида парваришланган ширин гилос, хурмою писта-бодомларни соғинаман! Бу ерда ҳам бор улар. Лекин отам қўли теккан, онам меҳридан бўз чўзган, акам парваришидан ғиж-ғиж ҳосил туккан меваларнинг таъми барибир бошқача!
Умр йўлларимни газета саҳифаларига олиб чиқишдан мақсадим қариндошга қиз берманглар, дегим келади. Ўз холаси ёки аммасига, тоғаси ёки амакисига келин бўлган қизлар мендек бахтсиз бўлмасин. Ер юзида менинг болам каби ногирон болалар кўпаймасин.
30 йилдирки қизим тилидан: “Она”, деган сўзни эшитишни орзу қиламан. Истагим ҳеч қачон рўё бўлмасада умид қилишдан бир зум тўхтаганим йўқ. Фарзанднинг “Она”, деган бир оғир сўзини эшитиш нафақар улуғ бахт эканини сиз мендан сўранг!?.
Райҳон ҚОДИРОВА
“НКМК” АЖда инсон ҳаёти, соғлиги билан боғлиқ бўлган меҳнат муҳофазаси ва хавфсизлик техникасини таъминлаш муҳим аҳамият касб этади.
Комбинат ишчи-ходимларининг меҳнат муҳофазаси ва хавфсизлик техникаси талабларига риоя қилишдаги масъулиятини ошириш, бўлинма ва корхоналар жамоаларида меҳнат муҳофазаси муҳитини яхшилаш ҳамда ишлаб чиқаришда юзага келиши мумкин бўлган бахтсиз ҳодисаларнинг олдини олиш мақсадида тизимли ишлар олиб борилмоқда.
Хусусан, жорий йилнинг март ойидан бошлаб комбинат бўлинмаларида ҳар чорак якуни бўйича бу борада юқори натижага эришган ҳамда белгиланган ишлаб чиқариш режаларини 100 фоиздан кам бўлмаган миқдорда бажарган меҳнат жамоаларини рағбатлантириш тартиби йўлга қўйилди. Ушбу тартибга мувофиқ, “НКМК” АЖ Меҳнат муҳофазаси ва хавфсизлик техникаси бош бошқармасининг тавсияси асосида энг намунали меҳнат жамоаларини 11 та номинация бўйича мукофотлаш амалга оширилмоқда.
Яқинда 2023-йилнинг 3-чораги якунлари бўйича натижалар эълон қилинди. Унга кўра, энг юқори натижаларни кўрсатган Шимолий кон бошқармасига қарашли “Шарқий” кони бурғилаш ускунаси бригадасида меҳнат фаолиятини олиб бораётган ишчи-ходимлар рағбатлантиришга лойиқ топилди.
Бундан асосий мақсад иш жойида меҳнат муҳофазаси ва хавфсизлик техникасининг муҳим талабларига риоя қилиш, ишлаб чиқаришда юзага келиши мумкин бўлган бахтсиз ҳодисалар олди олинишини таъминлашга қаратилган.
Суратда: “Шарқий” кони бурғилаш ускунаси бригадаси.
Vazirlar Mahkamasining 20.10.2023 yildagi «Nikoh, oila va fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlarni tizimlashtirish toʻgʻrisida»gi 550-son qarori qabul qilindi.
Prezidentning «Milliy qonunchilik bazasini kompleks tizimlashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida» 2021 yil 30 apreldagi PF-6218-son Farmoniga muvofiq quyidagilar tasdiqlandi:
- Fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish organlari toʻgʻrisidagi nizom;
- FHDYo organlari хodimlarining sonini belgilash tartibi toʻgʻrisidagi nizom;
- Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish qoidalari.
Fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish organlari toʻgʻrisidagi nizom ularning asosiy vazifalari, funksiyalari, huquq va majburiyatlari, shuningdek ular faoliyatining tashkiliy asoslarini belgilaydi.
Yangi gerbli guvohnomalar berganlik uchun (oʻlim haqidagi hamda yetim bolalar va ota-onasining qaramogʻidan mahrum boʻlgan bolalarni tarbiya muassasalariga joylashtirishda berilgan tugʻilganlik haqidagi gerbli guvohnomalar bundan mustasno) gerb yigʻimi BHMning 15 foizi miqdorida undiriladi.
FHDYo organlarining arхiv ma’lumotlarini raqamlashtirish natijasida turli yillar davomida bir хil seriya va raqamli tugʻilganlik haqidagi guvohnomalar rasmiylashtirib berilganligi holatlari aniqlangan taqdirda, ushbu guvohnomalarni qayta rasmiylashtirganlik uchun gerb yigʻimi undirilmaydi.
FHDYo organlari tegishli yozuvlar orqali quyidagi fuqarolik holatlari dalolatnomalarini qayd etadi:
- tugʻilganlik haqida;
- nikoh tuzish haqida;
- nikohdan ajralish haqida;
- oʻlim haqida.
Fuqarolik holati dalolatnoma yozuvlari davlat ahamiyatiga molik hujjatlar hisoblanadi, bir nusхada tuziladi va FHDYo organlarida qayd etilgan vaqtdan boshlab 75 yil mobaynida saqlanadi.
Bunda farzandlikka olish, otalikni belgilash, familiya, ism va ota ismini oʻzgartirish, jinsni oʻzgartirish fuqarolik holatlari dalolatnomalarida ularga tegishli oʻzgartirishlar kiritish orqali aks ettiriladi.
Shuningdek, hujjat bilan tugʻilganlik va oʻlimni qayd etish bilan bogʻliq kompleks davlat хizmatlarini koʻrsatishning ma’muriy reglamenti tasdiqlandi.
Uchquduq tuman Yuridik xizmat ko`rsatish markazi bosh yuriskonsulti
Shodiyeva Nafisa Minboy qizi
Prezidentimizning farmoni (PF–158-son, 11.09.2023 y.) bilan kelgusi ulkan maqsad va vazifalarni amalga oshirishda dasturilamal bo‘lishi belgilangan “O’zbekiston–2030” strategiyasi tasdiqlandi va uni 2023 yilda o‘z vaqtida va sifatli amalga oshirish bo‘yicha O’zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori qabul qilindi. bilan “O‘zbekiston – 2030” strategiyasi tasdiqlandi hamda uni 2023 yilda o‘zi vaqtida va sifatli amalga oshirish bo‘yicha Prezident qarori (PQ–300-son, 11.09.2023 y.) qabul qilindi.
Qarorga ko‘ra,
Barqaror iqtisodiy o‘sish orqali daromadi o‘rtachadan yuqori bo‘lgan davlatlar qatoridan o‘rin olish, aholi talablariga va xalqaro standartlarga to‘liq javob beradigan ta’lim, tibbiyot va ijtimoiy himoya tizimini tashkil qilish, aholi uchun qulay ekologik sharoitlarni yaratish, xalq xizmatidagi adolatli va zamonaviy davlatni barpo etish, mamlakatning suvereniteti va xavfsizligini kafolatli ta’minlash “O‘zbekiston — 2030” strategiyasining asosiy go’yalari hisoblanadi.
Har qanday rivojlangan davlatning poydevori bu ta’limdir. “O‘zbekiston — 2030” strategiyasida ham birinchi galdagi e’tobor ta’limga qaratilgan bo’lib, Bolalarni maktabgacha ta’lim va tayyorlov guruhlari bilan to‘liq qamrab olish, davlat maktabgacha ta’lim tashkilotlarini 100 foiz kompyuter sinfi bilan ta’minlash orqali tarbiyalanuvchilarda boshlang‘ich kompyuter savodxonligi ko‘nikmalarini shakllantirish, 100 foiz maktabgacha ta’lim tashkilotlarini toza ichimlik suv va zamonaviy sanitariya-gigiyena infratuzilmasi bilan ta’minlash, 1 000 nafar tarbiyachi va o‘qituvchilarni xorijiy mamlakatlarga malaka oshirish va stajirovkaga yuborish, maktabgacha ta’lim tashkilotlari va umumiy o‘rta ta’lim muassasalari pedagog xodimlarining o‘rtacha ish haqini 2 barobar oshirish, 500 ming nafar maktabgacha ta’lim tashkilotlari va umumiy o‘rta ta’lim muassasalari xodimlarining malakasini uzluksiz oshirish, ehtiyoj yuqori bo‘lgan yo‘nalishlar va olis hududlardagi abituriyentlar uchun pedagogik ta’lim yo‘nalishlari bo‘yicha kadrlarni to‘liq davlat granti asosida tayyorlash tizimini joriy qilish, nodavlat umumiy o‘rta ta’lim tashkilotlari sonini 1 000 taga yetkazish, yoshlarni oliy ta’lim bilan qamrab olish darajasini kamida 50 foizga yetkazish, umumiy o‘rta ta’lim tashkilotlarini oliy ma’lumotli pedagog kadrlar bilan to‘liq ta’minlash, O‘zbekiston Global Innovatsion Indeksda Top-50 talik mamlakatlar ro‘yxatiga kirishini ta’minlash 2030-yilgacha erishiladigan maqsadlarning samaradorlik ko‘rsatkichlari sifatida belgilandi.
Uchquduq tuman Yuridik xizmat ko`rsatish markazi bosh yuriskonsulti
Shodiyeva Nafisa Minboy qizi
Юртимизда касб байрамларини муносиб нишонлаш, ҳар қандай соҳада фидокорона меҳнат қилиб келаётган ходимларини тақдирлаш уларни янада касбига бўлган меҳрга ундайди.
Ҳар йили анъанавий тарзда октябрь ойининг сўнгги кунларида нишонланиб келинаётган “Автомобилчилар куни” муносабати билан Шимолий кон бошқармасининг Автомобил бошқармаси ҳамда “Даугизтау” конида байрам тадбири ташкил қилинди. Унда ШКБ директор ўринбосари, сенатор Б.Шарипов, 1-сонли Бирлашган касаба қўмитаси раиси Т.Бикова ва бошқалар иштирок этди.
Икки мингдан ортиқ ишчи-ходимларнинг аксарияти ҳайдовчилар меҳнат қилаётган ушбу корхоналар кончилик саноатида муҳим бўғин саналади. Ер қаъридан қазиб олинаётган таркибида табиий бойлик бўлган рудаларни қазиб олиш, манзилига етказишдек масъулиятли ишларни амалга оширадилар. Шарафли касб эгалари автоулов ҳайдовчилари қизилқумнинг аёвсиз табиати ёзнинг жазирамасию қишнинг қаҳратонини писанд этмай ризқ-рўз ундириш, мамлакат хазинасини тўлдириш, аҳоли фаровонлигига ҳисса қўшишни ўзларининг бурчи, вазифаси деб ҳисоблайдилар.
Дарҳақиқат, ҳар бир касбнинг ўзига яраша машаққату масъулияти бор. Улар орасида транспорт воситалари ходимларини энг масъулиятли шу билан бирга шарафли касб эгалари, дейиш мумкин. Ҳозирда Шимолий кон бошқармасида турли русумдаги 560 дан ортиқ транспорт воситалари ва 80 дан ортиқ йўл-қурилиш машиналари ва ёрдамчи техникалар бўлиб, уларни бир маромда хавфсиз бошқаришда корхонада меҳнат қилаётган ҳайдовчиларнинг касб маҳорати, иш тажрибаси ва масъулиятига кўп жиҳатдан боғлиқ.
Бўлиб ўтган тадбирда ана шундай масъулиятли ва шарафли касб эгаларининг бир гуруҳи ШКБ нинг фахрий ёрлиғи ҳамда қимматбаҳо совғалари билан тақдирландилар.
Айниқса, Автомобил бошқармасида ўтказилган байрам тадбири турли мусобақалар, спорт беллашувлари, ҳаваскорлик жамоаларининг чиқишлари билан барчага бирдек манзур бўлди. Ўз навбатида беллашувлар ва спорт мусобақаларида фаол иштирок этган корхона ишчи-ходимлари 1-сонли Бирлашган касаба қўмитасининг қимматбаҳо совғалари билан тақдирландилар.
Ҳар иккала корхонада ўтказилган байрам тадбирида “Учқудуқ” маданият саройи бадиий жамоалари томонидан ижро этилган куй-қўшиқлар даврага кўтаринкилик улашди.
УЧҚУДУҚ ТУМАН ҲОКИМЛИГИ АХБОРОТ ХИЗМАТИ.
Shimoliy kon boshqarmasi ob'ektlarida yong'in xavfsizligini ta'minlashni tashkil etish bo'limi rahbariyati tomonidan "Yong‘indan ogohlik" umummilliy kompaniya tadbirlari doirasida tuman hududida 24 soat davomida muntazam faoliyat olib boruvchi ishlab chiqarish korxonalarda tungi o‘quv-amaliy taktik mashq o‘tkazilib kelinmoqda.
Navbatdagi mashq 3-sonli Gidrometallurgiya zavodida tashkil etilib, unga hamkorlikdagi tashkilotlar jalb qilindi.
Mashq jarayonida korxona hududida sodir bo‘lishi mumkin bo‘lgan favqulodda vaziyatlarning oqibatlarini qisqa vaqt ichida bartaraf etish va to‘g‘ri harakat qilish hamda jabrlanganlarni qutqarish, ularga birinchi yordam ko‘rsatish amaliy tarzda bajarildi.
T.O.Roʻziyev
ShKB OYoXTTEB boshligʻi podpolkovnik
More...
Телефон рақам шахсга доир маълумотга кирадими? Facebook, Instagram’даги маълумотлар очиқ бўлса, улардан фойдаланса бўладими?
1. Телефон рақам шахсга доир маълумотга кирадими?
Ҳа, телефон рақам шахсга доир маълумот ҳисобланади.
Шахсга доир маълумотлар – муайян шахсга тааллуқли бўлган ёки уни идентификация қилиш имконини берадиган, электрон тарзда, қоғозда ва (ёки) бошқа моддий жисмда қайд этилган ахборот.
Шунга кўра, шахсга доир маълумотлар қаторига шахснинг исм-фамилияси, паспорти (ID) ва бошқа шахсий ҳужжатларидаги қайдлар, туғилган санаси ва жойи, e-mail манзили, телефон рақами, яшаш, ўқиш ва ишлаш жойлари, оилавий, ижтимоий ва мулкий ҳолати, қаерда таълим олгани, қайси касб эгаси эканлиги, даромади қанчалиги, физиологик ва биологик хусусиятлари каби маълумотлар киради.
2. Шахсга доир маълумотлардан қандай ҳолларда фойдаланиш мумкин?
Шахсга доир маълумотларга қуйидаги ҳолатларда ишлов бериш мумкин:
Ишлов бериш деганда маълумотларни йиғиш, тизимлаштириш, сақлаш, ўзгартириш, тўлдириш, улардан фойдаланиш, бериш, тарқатиш, узатиш, эгасизлантириш ва йўқ қилиш тушунилади
маълумот эгасининг розилиги бўлганида, масалан Bringo, Yandex ва бошқалардан фойдаланганда;
маълумот эгаси шартномага киришганда, Edu.uz портали орқали ўқишга ҳужжат топширганда;
давлат органлари ёки бошқа субъектларнинг қонунчиликда белгиланган мажбуриятларини бажариш учун, масалан, сайловчилар рўйхатини шакллантириш, доимий рўйхатга олиш, паспорт ёки ID бериш;
маълумот эгасининг ёки бошқа шахснинг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш учун, масалан суд жараёнларида, қарзни ундириш масалалари, “Uzimei”дан рўйхатдан ўтказиш ва ҳ.з;
маълумот эгасининг ёки бошқа шахснинг ҳуқуқларини амалга ошириш учун, масалан ejarima.uz порталида маълумотлардан фойдаланиш;
шахсга доир маълумотларга уларни мажбурий равишда эгасизлантириш шарти билан статистик ёки бошқа тадқиқот мақсадларида ишлов берилганда, масалан, Статистика агентлиги томонидан маълумотларга ишлов бериш;
маълумотлар ҳамма фойдаланиши мумкин бўлган манбалардан олинган бўлса, масалан ижтимоий тармоқлардаги, расмий веб-сайтлардаги маълумотлар.
3. Шахсга доир маълумотлардан бошқа мақсадларда фойдаланиш мумкинми?
Йўқ, мумкин эмас. Шахсга доир маълумотлардан фойдаланиш уларни йиғаётганда айтилган мақсадларга мувофиқ бўлиши керак, масалан давлат хизмати кўрсатиш жараёнида бошқа шахс маълумотларини билиб олиб унинг номидан кредит олиш ёки бошқа бир ҳаракат қилиш мумкин эмас.
Шахсга доир маълумотлар бошқа учинчи шахсга бериш маълумот эгаси хоҳишига кўра амалга оширилади, агар маълумотлар бошқа шахсга берилганда, маълумот эгаси 3 кунда ёзма хабардор қилиниши керак.
Қуйидаги ҳолларда маълумот эгаси хабардор қилинмайди:
давлат органлари ваколатларини амалга ошираётганда;
маълумотлар тарихий, статистик, социологик ёки илмий мақсадларда берилганда;
шахсга доир маълумотлар ҳамма фойдаланиши мумкин бўлган манбалардан йиғилганда.
4. Шахсга доир маълумотларни эгасининг розилигисиз тарқатиш мумкинми?
Маълумот эгасининг розилигисиз ҳамда қонуний асос бўлмаганида шахсга доир маълумотларни ошкор этиш ва тарқатиш мумкин эмас.
Эркин фойдаланилиши мумкин бўлган ёки махфийликка риоя этишга доир талаблар татбиқ этилмайдиган маълумотлар ҳамма фойдаланиши мумкин бўлган маълумотлар ҳисобланади.
Аҳолини ахборот билан таъминлаш учун шахсга доир маълумотларнинг ҳамма фойдаланиши мумкин бўлган манбалари (шу жумладан биографик маълумотномалар, телефон, манзил китоблари, ҳамма фойдаланиши мумкин бўлган электрон ахборот ресурслари) яратилиши мумкин.
Масалан, давлат ва хусусий ташкилотлар сайтларига жойлаштирилган ходимлар, раҳбарларга оид маълумотлар. Бундан ташқари, ижтимоий тармоқларга шахс ўзи жойлаган маълумотлар.
5. Шахсга доир маълумотларни тарқатганлик учун қандай жавобгарлик бор?
Шахсга доир маълумотлар тўғрисидаги қонунчиликни бузиш фуқароларга БҲМнинг 7 баравари, мансабдор шахсларга эса – 50 баравари миқдорида маъмурий жарима солишга сабаб бўлади.
Ушбу ҳаракатлар маъмурий жаримадан кейин содир этилса БҲМнинг 100 бараваридан 150 бараваригача жарима ёки 3 йилгача муайян ҳуқуқдан маҳрум қилиш ёхуд 2 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари билан жазоланади.
Бугун Учқудуқ туман ҳокимлиги катта мажлислар залида Туманда маънавий ва маърифий йўналишда амалга оширилаётган ишлар юзасидан очиқ мулоқот бўлиб ўтди.
Очиқ мулоқотда туман ҳокими, Маънавият ва маърифат кенгаши раиси С. Хамроев, вилоят маънавият ва маърифат бўлими раҳбари А. Муқимов, туман кенгаш аъзолари, тумандаги корхона ва ташкилотлар раҳбарлари, ҳамда ОАВ вакиллари ва журналист блогерлар иштирок этди.
Тумандаги корхона, ташкилот ва муассасаларда маънавий-маърифий йўналишда амалга оширилган ишлар муҳокама қилинди, соҳага алоқадор корхона, ташкилот , раҳбарларининг ҳисоботи тингланди. Очиқ мулоқотда вилоят Маънавият ва маърифат бўлими раҳбари А.Муқимов сўзга чиқиб, туманда маънавий-маърифий йўналишда амалга оширилган ишлар, келгусида бажарилиши лозим бўлган вазифалар юзасидан ўзининг фикр-мулоҳазаларини билдириб ўтди.
Шунингдек, мулоқот давомида мавзу юзасидан жамоатчилик вакилларининг саволларига атрофлича жавоб берилиб, уларнинг бу борадаги ишларни янада яхшилаш бўйича таклиф ва тавсиялар тингланди.
2023-yil 1-noyabrdan avtomobil raqamlarini roʻyxatdan oʻtkazish uchun toʻlov stavkasi oshiriladi.
Toʻlov stavkalari quyidagi miqdorda belgilanadi:
avtotransport vositalariga roʻyxatdan oʻtkazish davlat raqami belgilari (ROʻDRB) uchun – BHMning 3,5 baravari miqdorida;
mototransport vositalari, motorollerlar va tirkamalarga ROʻDRB uchun – BHMning 1,75 baravari miqdorida;
tranzit ROʻDRB uchun – BHMning 25 foizi miqdorida;
yaroqsiz holga kelgan, buzilgan yoki shikastlangan bir juft ROʻDRB oʻrniga yangi ROʻDRB berish uchun – BHMning 3,5 baravari miqdorida;
yaroqsiz holga kelgan, buzilgan yoki shikastlangan bir dona ROʻDRB oʻrniga yangi ROʻDRB berish uchun – BHMning 1,75 baravari miqdorida.
Oʻzbekistonda soʻnggi marotaba davlat raqami belgilarini berish uchun toʻlov miqdori 2011-yilda belgilangan va shundan buyon oʻzgarmagandi.
Ҳуқуқий муносабат
Тунги вақтда баланд овоз билан қўшиқ айтиш, мусиқа чалиш, товуш сигналлари бериш, хонадонларда, турар жойларнинг йўлаклари ва эшикларида, кўчаларда овози баланд қилиб қўйилган телевизорлар, радиоприёмниклар, магнитофонлар ва овоз чиқарувчи бошқа аппаратуралардан фойдаланиш, турар жой биноларида ва улардан ташқарида жуда зарур бўлмагани ҳолда шовқин чиқарувчи ишлар қилиш тақиқланади.
Тошкент давлат юридик университети Юридик клиникаси ходими Жавоҳир Эшонқулов бу борада батафсил тушунтириш берди.
– Маълумки, Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги қонунчилик инсон ва жамият фаровонлиги йўлида фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликлари, мулкни, давлат ва жамоат тартибини, табиий муҳитни муҳофаза қилишни, ижтимоий адолат ва қонунийликни таъминлашни, маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишларнинг ўз вақтида ва объектив кўриб чиқилишини, шунингдек бундай ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш, фуқароларни Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунларига риоя этиш руҳида тарбиялашни назарда тутади.
Жумладан, Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 192-моддасига кўра, тунги вақтда, жумладан, соат 23.00 дан 06.00 гача фуқароларнинг осойишталиги ва нормал дам олишини бузиш фуқароларга базавий ҳисоблаш миқдорининг учдан бир қисми, мансабдор шахсларга эса учдан бир қисмидан иккидан бир қисмигача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади.
Худди шундай ҳуқуқбузарлик маъмурий жазо чораси қўлланилганидан кейин бир йил давомида такрор содир этилган бўлса, фуқароларга базавий ҳисоблаш миқдорининг иккидан бир қисми миқдорида, мансабдор шахсларга эса иккидан бир қисмидан бир бараваригача миқдорда жарима солишга сабаб бўлади.
Шунингдек, тўйлар, оилавий тантаналар, маърака ва маросимлар ўтказувчи шахс томонидан мазкур тадбирларни ўтказиш тартибига доир талабларга риоя этмаслик фуқароларга базавий ҳисоблаш миқдорининг ўн баравари миқдорида жарима солишга сабаб бўлади. Тўйхоналар, кафе ва ресторанларнинг мансабдор шахси томонидан тўйлар, оилавий тантаналар, маърака ва маросимларни ўтказиш тартибига доир талабларга риоя этмаслик базавий ҳисоблаш миқдорининг ўттиз баравари миқдорида жарима солишга олиб келади.
Умуман олганда, Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги қонунчилик қонунийлик, фуқароларнинг қонун олдида тенглиги, демократизм, инсонпарварлик, одиллик ва айб учун жавобгарликнинг муқаррарлиги принципларига асосланади.
