Hokimiyat matbuot xizmati
“Энг эзгу, энг катта совға – бу табассум билан берилган совғадир”, дейилади донолар ҳикматида. Бугунги қаҳрамонимиз ҳам юзидаги табассуми билан кўнгилларга илиқлик улашувчи Маҳбуба опа Ярашева.
Маҳбуба Бобоқуловна ҳамкасблари орасида алоҳида ажралиб туради. 50 ёшдан ошган опахон юрагидаги шижоат, тиниб-тинчимаслик, ўз касбига бўлган меҳр ва фидоийлик беихтиёр сизга ҳам таъсир қилади. Опанинг ҳаёт йўлларига разм соладиган бўлсак, 1971 йилда Қизилтепа туманида 8 фарзандли оддий оилада туғилиб камолга етди.
Маҳбуба Ярашеванингёшлиги пахта далалари-ю, кенгяйловлардаўтди. Ёшлигиниэслар экан:"Ҳарсафарқишлоққаборганимда дераза ортидаги пахта далалари-ю баланд-паст ҳовлиларорасидаоёқялангюгурганкезларимкўзолдимдагавдаланади. Ўғилболадекакамбиланбиргаликда қўй-қўзиларимни ўтлатиш учун далагақувардим", дейдиқаҳрамонимиз.
Маҳбубаопагамеҳрибонликвамеҳнатсеварликота-онасиданмерос. Онасибоғча тарбиячиси бўлганлигидан, бўлса керак болаларга меҳр-муҳаббат, эътибор ва ғамхўрликни нафақат кўриб, балки ҳис қилиб улғайди. Опахон ўз невараларидан ташқари қўни-қўшнилар, қариндош-уруғлар ва ҳамкасбларнинг ҳам кичкинтойларини ардоқлайди, суяди. Улар учун байрамлар уюштириб, совға-саломларни ҳам канда қилмайди. Хуллас, жажжилар-фаришталар даврасида болача қувнайди, болача ўйнайди.
-Ёшлигим оғирроқ кечган, кўп болали оилаларнинг фарзандлари олийгоҳда ўқимаган. Қўлимиздан иш келдими оилага нафим тегсин, деб бир бурда нон учун меҳнат қилганмиз, - дейди Маҳбуба опа хўрсиниб.
“Тақдир тақозоси билан қишлоғимнинг эр йигити Иноят акага турмушгачиқдиму, тақдирим мени Учқудуқ саҳролари томон етаклади. 1995 йилданбуён "Шарқий" кони маркшейдерликбюросидатоғ-кон ишчисисифатидаўзишфаолиятимни олиб бораман.Коннингжазирамаиссиғиюқаҳратонсовуғида, бўронликунларидажавлонурибмеҳнатқилмоқдаман, мана бунга ҳам салкам 30 йил бўлипти”, дейди биз билан суҳбатда.
Маҳбуба Бобоқуловна юртимиз равнақи оиласи тўкислиги фарзандлари бахти учун эркаклар билан бир сафда мардларча ишлаётган ташаббускор ходимлардан. Оилада 3 нафар фарзанднинг онаси, вафодор турмуш ўртоқ, 4 нафар неваранинг севимли бувижониси.
Маҳбуба опанинг яхши хислатлари талайгина, уларни бирма-бир санаб ўтиш мушкул. Яхшиликни сездирмай беминнат қиладиган, совға-саломлари билан ҳотамутойлик қиладиган кўплаб кемтик юракларга далда бериб, ҳолидан хабар оладиган камтар, камсуқум аёл. Яна денг, оиласидан фарзандларидан орттириб, ҳар байрамда болажонларни хурсанд қилиб, ўзи ҳам беғубор боладек хурсандчилигини яширолмай юрадиган соддадил фаришта.
Ҳа, аёл-бебаҳо хилқат! Қалби гулдан нозик, иродаси метиндек, қалби оқ ва меҳридарё мўъжизадир. Аёлга ҳурмат ва эҳтиром унинг меҳнатининг қадри мамлакатимизда қолаверса, Навоий КМК АЖ Шимолий кон бошқаромасида ҳам ўз аксини топган. Ўз навбатида опа-сингилларимизнинг ишлаб-чиқаришда, ижтимоий-сиёсий жабҳаларда ҳам фаоллиги кўзни қувонтиради.
Маҳбуба опанинг ҳам соҳага қўшган беминнат ҳиссаси ва меҳнати муносиб эътироф этилди, у “НКМК АЖ фахрийси” кўкрак нишони билан тақдирланди. Унга берилган бундай рағбат мамлакатимизда қолаверса, мураккаб соҳа кончиликда ҳам аёлларнинг ўз ўрни ўз нуфузи борлигидан далолат беради.
Сафларимизда меҳнати ортидан қадр топаётган Маҳбуба опадек опа-сингилларимиз бор экан, улар меҳнатини эътироф этиб, фидоийлигини элга кўз-кўз қилиш учун улар ҳақида кўплаб мақолалар, очекрлар ёзилаверади.
Нилуфар Рўзиева,
ШКБ маънавий маърифий ишлар
бўйича инспектор.
2023-yil I, II, III, IV chorak boʻyicha
№ |
Hujjat raqami va sanasi |
Topshiriq band raqami va mazmuni |
Саҳифани кўриш учун ҳаволалар |
||||||||
1 |
PF-6247 16.06.2021 |
1- ilova, 3 - band – Davlat xaridlari toʻgʻrisidagi maʼlumotlar, shu jumladan davlat xaridlarini amalga oshiruvchi shaxslar tomonidan toʻgʻridan-toʻgʻri shartnomalar boʻyicha xarid qilinadigan tovarlar (ishlar, xizmatlar). |
Саҳифани кўриш | ||||||||
2 |
PF-6247 16.06.2021 |
1- ilova, 4 - band - band. Mansabdor shaxslarning xizmat safarlari va xorijdan tashrif buyurgan mehmonlarni kutib olish xarajatlari (xizmat safarining yoki tashrifning maqsadi, sutkalik pul, transport va yashash bilan bogʻliq xarajatlar (davlat sirlari va xizmatda foydalanish uchun moʻljallangan maʼlumotlar bundan mustasno). |
Саҳифани кўриш | ||||||||
3 |
PF-6247 16.06.2021 |
1-ilova, 9- band. Oʻzlari aksiyador (ishtirokchi, mulkdor) funksiyalarini bajaruvchi davlat ishtirokidagi korxonalarning ijroiya organi (direktor, boshqaruv raisi, boshqaruv aʼzolari) va kuzatuv kengashi aʼzolarining ismi va familiyasi toʻgʻrisidagi maʼlumotlar. |
Oʻzlari aksiyador (ishtirokchi, mulkdor) funksiyalarini bajaruvchi davlat ishtirokidagi korxonalar tumanda mavjud emas. | ||||||||
4 |
PF-6247 16.06.2021 |
4.4-band. Quyidagilar 2021-yil 1-iyuldan boshlab qayd etilgan maʼlumotlarni Portalga joylashtirish va ularning har chorakda yangilanishini taʼminlasin: Moliya vazirligi, Davlat aktivlarini boshqarish agentligi, vazirlik va idoralar, Qoraqalpogʻiston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari – oʻzlari aksiyador (ishtirokchi, mulkdor) funksiyalarini bajaruvchi davlat ishtirokidagi korxonalarning ijroiya organi (direktor, boshqaruv raisi, boshqaruv aʼzolari) va kuzatuv kengashi aʼzolarining ismi va familiyasi toʻgʻrisidagi maʼlumotlarni |
Саҳифани кўриш | ||||||||
5 |
PF-6247 16.06.2021 |
1-ilova, 14-band . Tasdiqlangan yillik xarajatlar smetasi bilan bir qatorda, uning ijrosi, shu jumladan obyektlarni qurish, rekonstruksiya qilish va kapital taʼmirlash ishlari, avtomototransport vositalarini sotib olish va saqlash xarajatlari toʻgʻrisidagi maʼlumotlar. |
|
||||||||
6 |
PF-6247 16.06.2021 |
1-ilova, 15-band. Davlat organlari va tashkilotlari tasarrufidagi xizmat avtomototransport vositalari, xizmat uylari va boshqa koʻchmas mulklar toʻgʻrisidagi maʼlumotlar (tezkor-qidiruv, harbiy va boshqa maxsus xizmatlarda foydalaniladigan ashyolar bundan mustasno) |
|
||||||||
7 |
PF-6247 16.06.2021 |
1-ilova, 24-band. Qishloq xoʻjaligiga moʻljallangan yer uchastkalariga ijara huquqini berish boʻyicha ochiq tanlov gʻoliblari boʻlgan shaxslar toʻgʻrisida maʼlumotlar. |
|||||||||
8 |
PF-6247 16.06.2021 |
1-ilova, 29-band. Davlat organlari va tashkilotlari huzuridagi jamoatchilik kengashlari toʻgʻrisidagi maʼlumotlar, shu jumladan: jamoatchilik kengashining tasdiqlangan aʼzolari haqidagi maʼlumotlar bilan bir qatorda ularning aloqa maʼlumotlari (telefon, pochta va elektron manzillari); jamoatchilik kengashining yigʻilishlari va kun tartibidagi masalalar. |
Саҳифани кўриш | ||||||||
9 |
PF-6247 16.06.2021 |
1-ilova, 25-band. Mahalliy byudjetlarning har chorak yakunida shakllantiriladigan daromadlar va xarajatlar smetasi, rejadan orttirib bajarilgan qismi va mazkur mablagʻlar yoʻnaltirilgan maqsadlar toʻgʻrisidagi maʼlumotlar. |
|
||||||||
10 |
PF-6247 16.06.2021 |
1-ilova, 10- band. Davlat ishtirokidagi korxonalar, shuningdek, ushbu korxonalarga tegishli boʻlgan yuridik shaxslar tasarrufidagi yengil avtomobillar, xizmat uylari va boshqa koʻchmas mulklar toʻgʻrisidagi maʼlumotlar. |
|
||||||||
11 |
PF-6247 16.06.2021 |
1-ilova, 32-band. Vazirlar Mahkamasi, vazirlik va idoralarning tashqi yoki ishonchli boshqaruvga berilgan davlat ulushi mavjud boʻlgan xoʻjalik jamiyatlari, ishonchli boshqaruvchi tomonidan jalb qilingan toʻgʻridan-toʻgʻri xorijiy investitsiyalar toʻgʻrisidagi maʼlumotlar. |
Tumanda Vazirlar Mahkamasi, vazirlik va idoralarning tashqi yoki ishonchli boshqaruvga berilgan davlat ulushi mavjud boʻlgan xoʻjalik jamiyatlari, ishonchli boshqaruvchi tomonidan jalb qilingan toʻgʻridan-toʻgʻri xorijiy investitsiyalar jalb etilmagan | ||||||||
12 |
PF-6247 16.06.2021 |
1-ilova, 16-band. Litsenziya va ruxsat etish xususiyatiga ega hujjatlarni berishga vakolatli hamda xabarnomalarni qabul qiladigan organlarning hududlar kesimida masʼul xodimlari, shu jumladan ushbu toifadagi hujjatlarni berishni tashkillashtiradigan tegishli komissiya aʼzolari (familiyasi, ismi va otasining ismi, egallab turgan lavozimi) toʻgʻrisidagi maʼlumotlar hamda 1-ilova, 31-band. Davlat organlariga doimiy foydalanish uchun berilgan yer maydonlari va boshqa mol-mulklarni davlat-xususiy sheriklik asosida olgan yuridik va jismoniy shaxslar toʻgʻrisidagi maʼlumotlar. |
Саҳифани кўриш | ||||||||
13 |
PF-6247 16.06.2021 |
1-ilova, 30– band. Davlat organlari va tashkilotlarining tasdiqlangan yarim yillik va (yoki) yillik ish rejalari (davlat sirlari va xizmatda foydalanish uchun moʻljallangan maʼlumotlar bundan mustasno). |
|||||||||
14 |
PF-6247 16.06.2021 |
1-ilova, 1– band. Davlat organlari va tashkilotlarining oʻz faoliyatiga oid hisoboti (davlat sirlari va xizmatda foydalanish uchun moʻljallangan maʼlumotlar bundan mustasno). |
Учқудуқ туман Ёшлар ишлари агентлиги бўлими |
||||||||
15 |
PF-6247 16.06.2021 |
1-ilova, 28– band. Uy-joy sharoitlarini yaxshilashga muhtoj boʻlgan shaxslarning ipoteka krediti boʻyicha dastlabki badal va (yoki) foizlarning bir qismini qoplash uchun Davlat byudjeti mablagʻlari hisobidan subsidiyalar ajratish haqida bergan arizalari roʻyxati (navbati) toʻgʻrisidagi maʼlumotlar. |
|||||||||
16 |
PQ- 73 30.12.2021 |
“Mahalla” xayriya jamoat fondining Qoraqalpogʻiston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar boʻlimlari, tuman va shaharlar boʻlinmalari huzurida ochilgan “Saxovat va koʻmak” jamgʻarmasi mablagʻlarining yoʻnaltirilishi toʻgʻrisidagi hisobotlarni oʻz rasmiy veb-saytlarida joylashtirish. |
|||||||||
17 |
PF-6247 16.06.2021 |
1-ilova, 5– band. Davlat byudjeti, davlat maqsadli jamgʻarmalari hamda byudjet tashkilotlarining byudjetdan tashqari jamgʻarmalari hisobiga xarid qilinishi rejalashtirilgan tovarlar (ishlar, xizmatlar) toʻgʻrisidagi maʼlumotlar (xarid eʼlon qilinishidan kamida 6 oy oldin). |
Саҳифани кўриш |
||||||||
18 |
PQ- 73 30.12.2021 |
1-ilova, 6-band. Davlat xaridlari va investitsiya loyihalari doirasida hamda ruxsat etish xususiyatiga ega hujjatlarni berish boʻyicha tashkil etiladigan xarid komissiyalarining tarkibi toʻgʻrisidagi maʼlumotlar, shu jumladan: xarid komissiyasi tarkibini tasdiqlash haqidagi qaror; xarid komissiyasi aʼzolarining maʼlumotlari (familiyasi, ismi va otasining ismi, ish joyi va egallab turgan lavozimi). |
Давлат харидлари тўғрисидаги маълумотлар Давлат харидини режалаштириш тўғрисидаги маълумотлар Харид комиссияси таркиби тўғрисидаги маълумотлар |
Ёшлар бандлигини таъминлаш, уларни ижтимоий-иқтисодий қўллаб-қувватлаш бўйича:
2023 йилда Навоий вилояти Учқудуқ туманида “Ёшлар дафтари”га киритилган 736 нафар ёшлардан 720 нафарининг муаммолари ҳал этилди.
Хусусан, 10 нафари моддий ёрдам йўналишида, 3 нафари тадбиркорлик ва касб ҳунарга ўқитиш йўналишида, автомототранспорт воситалари ҳайдовчиларини тайёрлаш йўналишида 7 нафар, асбоб ускуналар ва меҳнат қуролларини харид қилиш йўналишида 37 нафар, тўлов-контракт бўйича 79 нафар, замонавий касбларни эгаллаши, ахборот технологияларини ўрганиши ва уларни хорижий тилларга ўқитиш бўйича 6 нафар, илм-фан, спорт, санъат ва маданият йўналишларидаги олти ойгача муддатли ўқув курслари бўйича 5 нафар, олимпиада, танлов ва мусобақаларнинг маҳаллий босқичларида қатнашиш харажатлари учун 14 нафар, мамлакатда ёки хорижий давлатларда даволаниш билан боғлиқ харажатларни қоплаш учун
4 нафар, сафарбарлик чақируви резервидаги хизматни ўташ бадали
22 нафар, “Ёшлар дафтари”га киритилган ёшларни тадбиркорликка жалб қилиш 8 нафар, Фуқоролик пасспорти олиш тўлови учун 1 нафар, “Ёшлар дафтари”га киритилган ёшларнинг иш билан бандлигини таъминлаш йўналишида 539 нафар, 2 нафар ёш 10 йилга ижара асосида ер майдони ажратиш бўйича дафтардан чиқарилган.
Жорий йил мобайнида “Ёшлар дафтари” жамғармаларига
1148.9 млн. сўм маблағ шакллантирилди ҳамда ушбу жамғармалар орқали тумандаги 407 нафар ёшларга амалий кўмак кўрсатиш мақсадида жами 1148.9 млн. сўм маблағ сарфланди.
Жумладан, 7 нафар ёшларга ҳайдовчиликка ўқитиш харажатларини қоплаш учун 7.5 млн. сўм субсидия ажратилди, 22 нафар ёшларга асбоб-ускуна, меҳнат қуроллари, уруғлик ва кўчатлар харид қилиш учун 202 млн. сўм субсидия ажратилди, олий таълим муассасаларида таълим олаётган 73 нафар эҳтиёжманд талабаларга 239 млн. сўм контракт пуллари тўлаб берилди, оғир касалликка чалинган 3 нафар ёшларга даволаниш билан боғлиқ харажатлари учун 4 млн. сўм миқдорда субсидия ажратилди, ижтимоий ҳимояга муҳтож 16 нафар ёшларнинг муддатли ҳарбий хизматни ўташ бадали учун 304 млн. сўм субсидия ажратилди, шу жумладан, янги йўлга қўйилган ёрдам турлари бўйича, ижтимоий ҳимояга муҳтож 5 нафар ёшларни замонавий касб, IТ ва ҳорижий тил ўқув курси компенсацияси учун 5.7 млн. сўм миқдорда субсидия ажратилди.
Шунингдек, тумандаги ишсиз ёшларнинг бандлигини таъминлаш мақсадида жорий йилда вилоят бўйича маҳаллабай асосида
“Ёшлар бандлиги дастури” ишлаб чиқилди.
Дастурига киритилган жами 238 нафар ишсиз ёшларнинг
225 нафари (94.5 фоиз)нинг бандлиги таъминланди.
Қолаверса, жорий йилда ёшларнинг 347 нафари умумтаълим мактабларини тамомлаб, уларнинг 265 нафари (76.3 %) олий таълим муассасаларига қабул қилинди.
Қолган 13 нафарни профессионал таълимга қамраб олиниши ҳамда 69 нафар битирувчиларнинг бандлигини таъминлаш белгилаб берилган. Бугунги кунда, 69 нафарининг (100 %) бандлиги таъминланди.
Ёшларнинг бўш вақтини мазмунли ташкил этиш бўйича:
“Ёшларнинг бўш вақти – етакчининг иш вақти” тамойили асосида 1226 та тадбир ўтказилиб, 11 785 нафар ёшлар қамраб олинди.
Хусусан, Ёшларнинг бўш вақтини мазмунли ташкил этиш, уларнинг истеъдодини рўёбга чиқариш, 5 босқичли “Беш ташаббус олимпиадаси”нинг маҳалла босқичини ўтказиш юзасидан март ойида чора-тадбирлар режаси ишлаб чиқиди. Ишлаб чиқилган чора-тадбирга асосан Учқудуқ туманди 2023 йил 4 апрелдан Беш ташаббус олимпиадаси 1-мавсумининг 1-босқичи (маҳалла босқичларига) старт берилди. 1-мавсумда 21 та йўналишда спорт ва маданий тадбирлар ҳамда касб танловларини ўтказиш белгалаб олинган. Жорий йилнинг
4-10 апрель кунлари барча маҳаллаларда 9 турдаги Қувноқ стартлар, Стол тенниси, Шашка, Воркаут, Енгил атлетика, Стритбол, Ёшлар рақс фестивали, Киберспорт, Футбол ДХХ кубоги мусобоқаларининг маҳалла босқичлари ўтказилди. 15 апрелдан 26 апрелга қадар олимпиаданинг
2-босқичи (сектор босқичи) ўтказилди. 28 апрелдан 6 майга қадар 5 та йўналиш бўйича касблар танловари. Бунда ёшлар ўртасида Тикувчилик, Сартарошлик, Ошпазлик, Қандолатчилик, Ҳунармандчилик танловларининг туман босқичлари ўтказилди. 1-мавсум натижаларига кўра Футбол ДХХ кубоги мусобақасида Абай МФЙ жамоаси, Мини футбол мусобақасида қизлар ҳамда ўғил болалар ўртасида Айтим МФЙ жамоалари, шахмат мусобақасида 1-ўринни Ифтихор МФЙ ёшлари, Гимнастрада мусобақасида Абай МФЙ жамоаси, Стол тенниси мусобақасида 16-21 ёш тоифасида Ифтихор МФЙдан Махрубаев Руслан , 22-26 ёш тоифасида Навоий МФЙдан Амиров Мансур, 27-30 ёш тоифасида Айтим МФЙ Расулов Ойбек, Воркаут мусобақасида Айтим МФЙ ёшлари, Стритбол спорт мусобақасида Навоий МФЙ ёшлари
1-ўринни қўлга киритган. Спорт мусобақалари билан бир қаторда касб танловлари ўтказилиб, танловлар натижасига кўра ошпазлик мусобақасида Дўстлик МФЙ, тикувчилик танловида Дўстлик МФЙ, Сартарошлик танловида Абай МФЙ, Қандолатчилик танловида Дўстлик МФЙ, Хунармандчилик танловида Абай МФЙ ёшлраи 1-ўринни қўлга киритишди. Танловларнинг маҳалла, сектор, туман босқиларида жами 6000га яқин ёшлар қамраб олинди. 2 сектор ёшлари Стол тенниси мусобақаларидан Навоий МФЙда яшовчи Амиров Мансур 22-26 ёш тоифадан, Яхшибоева Моҳина 16-21 ёш тоифадан, “Абай” МФЙда яшовчи Тоиров Абдуғаффор 16-21 ёш тоифасидан вилоят босқичида
1-ўринни, Касб танловлари доирасида Ошпазлик танлови бўйича “Дўстлик” МФЙда яшовчи Иброхимова Зилола вилоят босқичида биринчи ўринни, “Айтим” МФЙ ёшлари Стритбол спорт мусобақасининг вилоят босқичида биринчи ўринни қўлга киритишди ва Республика босқичида иштирок этишди.
Жорий йилнинг 23 июнь куни Ёшлар куни муносабати билан туманда Гало консерт ва ёшлар карвони ташкил этилди. Ёшлар карвонида тумандаги 1000 га яқин ёшни ўз ичига олди. Ташкил этилган консерт дастури учун эл ардоғидаги ҳонанда Жаноб Расул таклиф этилди. Тадбир сўнги мушакбозлик билан якунланди. Консерт дастури учун 79 100 000 (етмиш тўққиз миллион бир юз минг) сўм пул маблағи “Ёшлар жамғармаси”дан 12-июндаги 16 сонли Васийлик кенгашининг йиғилиш баёнига асосан молиялаштирилган.
Жорий йилнинг июль ойида 5 ташаббус олимпиадасининг
2-мавсумига ёшларни иштирокини таъминлаш мақсадида барча маҳаллаларда тарғибот ишлари олиб борилди. Жорий йилнинг август ойида 5 ташаббус олимпиадасининг 2 мавсумига ёшларни иштирокини таъминлаш мақсадида барча маҳаллаларда тарғибот ишлари олиб борилди. Туманда 14-30 ёшгача жами 8739 та нафар ёшлар бўлиб,
6515 нафар ёшлар мусобақаларда иширок этиш учун ботдан рўйхатдан ўтказилди. Гимнастрада спорт мусобақасида Айтим МФЙ жамоаси туманда 1-ўринни, Волейбол спорт мусобақасида қизлар ўртасида Мустақиллик МФЙ, ўғил болалар ўртасида Шалхар ОФЙ жамоаси
1-ўринни, Ёш китобхон танлови 20-30 ёш тоифасида Айтим МФЙдан Пардаева Лайло, 10-14 ёш тоифасида Дўстлик МФЙдан Азимова Хумора, 15-19 ёш тоифасида Ифтихор МФЙдан Исмоилова Маъмура
1-ўринни, Миллий ва замонавий чолғу ижрочилиги мусобақасида Ифтихор МФЙдан Сафаров Даврон рубоб бўйича ҳамда Фортепиано бўйича Жўрахонова Нозима 1-ўринни қўлга киритишди. Кураш спорт туридан 81+ вазн тоифасида Дўстлик МФЙдан Жўраева Дилдора туманда ҳамда вилоят босқичида 1-ўринни қўлга киритишди. Мусобақаларнинг маҳалла, сектор, туман ва вилоят боқичлари кўтаринки руҳда ўтказилди ва Вилоят босқичида “Айтим” МФЙ ёшлари Заковат интеллектуалл ўйинидан 3-ўринни қўлга киритишди ҳамда Республика босқичида иштирок этишди.
Маҳаллаларда ёшлар етакчилари фаолиятини самарали ташкил этиш бўйича:
Учқудуқ туманида 14 та маҳалладаги ёшлар етакчиси лавозимига танланди.
Мазкур етакчиларнинг 3 нафари (21 фоиз) 26-30 ёшгача,
7 нафари (50 фоиз) 31-35 ёшгача бўлган мутахассисларни ташкил қилади.
Шунингдек, уларнинг 8 нафари эркаклардан иборат бўлиб, етакчиларнинг 5 нафари (35.7 фоиз) олий, 7 нафари (58.3 фоиз) ўрта махсус ва тугалланмаган олий маълумотга эга.
ПҚ-92-сонли қарорга асосан, ёшлар етакчиларига хизмат хоналари ажратилди. Уларнинг 8 таси учун алоҳида хона ажратилди. Мавжуд барча ёшлар етакчилари тўлиқ равишда мебель жиҳозлари, компьютер жамламалари билан таъминланди ҳамда улар тўлиқ Интернет тармоғига уланган ҳолда планшетлар билан таъминланди.
Жорий йил давомида ёшлар етакчилари учун 3 маротаба республика даражасида, 5 маротаба вилоят даражасида ёшлар етакчилари учун ўқув семинарлар ташкил этилиб, уларга Ўзбекистон Республикаси Президентининг Фармон, қарорлари, қонун ва қонуности норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар билан ишлаш, юклатилган функционал вазифалар ижросини таъминлашни сифатли йўлга қўйиш ҳамда маҳаллаларда ёшлар билан ишлаш бўйича самарали бошқарув тизимини жорий этиш борасида тушунчалар берилди.
Янги тизим асосида Навоий вилояти Учқудуқ тумани Ёшлар ишлари бўлими томонидан 2023 йилнинг май ойида маҳаллалардаги
14 ёшга тўлган ва 30 ёшдан ошмаган 8 739 нафар ёшларнинг электрон базаси доимий янгиланиб, уларнинг 736 нафари “Ёшлар дафтари”га киритиш бўйича тавсия этилган.
Шунингдек, жорий йил давомида барча вилоятлар ва туман шахарларда бўлгани сингари Учқудуқ туманида ҳам 14-30 ёшдаги ёшларнинг бўш вақтини мазмунли ташкил этиш, уларни турли ёт ғоялардан сақлашга қаратилган индивидуал бириктириш жараёни амалга оширилди.
Олиб борилган ишлар натижасида 8739 нафар ёшларни 3 та тоифа (яшил, сариқ ва қизил) бўйича баланси шакллантирилиб, ушбу ёшлар билан ишлаш мақсадида йўл хариталари ишлаб чиқилди.
Ушбу тоифаланган ёшлар билан индивидуал ишлашда “Андижон тажрибаси” амалиётга тадбиқ этилиб, Тумандаги қизил тоифага мансуб
215 нафар ёшлар жами 15 та тегишли масъул раҳбарларига бириктирилди. Бугунги кун ҳолатида бириктирилган масъуллар томонидан жами 215 нафар ёшлар билан (100 %) учрашилиб, уларнинг 144 та муаммолари аниқланиб, олиб борилган амалий ишлар натижасида бугунги кунда аниқланган муаммоларнинг 144 таси (100 %) ҳал этилди.
Муаммоларни ҳал этилганлиги соҳалар кесимида:
– 9 та ишга жойлаштирилган;
– 3 та асбоб-ускуна олиб берилган;
– 31та даволаниш;
– 2 та моддий ёрдам маблағлари ажратилган;
– 3 та контракт тўлови;
– 1 та имтиёзли кредит;
– 2 та касб ҳунарга ўқитиш;
– 93 та бошқа масалаларда кўмак кўрсатилган.
Ёшларни ҳарбий-ватанпарварлик руҳида тарбиялаш, уларнинг ҳуқуқий саводхонлигини ошириш бўйича:
2023 йилнинг январь-октябрь ойлари давомида туман бўйича ёшлар томонидан 18 та жиноятлар содир этилган.
Ёшларни ватанпарварлик рухида тарбиялаш учун кўплаб тадбирлар ташкил қилинди. Ушбу тадбирлар тармоқлар кесимида қуйидагича тавсифланади:
- Ёшларни ҳарбий ватанпарварлик руҳида тарбиялаш йўналишида “Армия-менинг фахрим”, “Жалолиддин издошлари”, “Ким ватанга содиқ бўлса мендирман ўша”, “Қалвоним ватан!”, “Ҳарбий қисмда бир куним”, “Очиқ эшиклар куни”, “Ёшлар ватанпарварлик карвони”, “Мард ўғлонлар”, “Жасорат” ҳарбий ватанпарварлик ўқув йиғини каби 19 та лойиҳа ва тадбирлар амалга оширилиб унда жами 880 нафар ёшлар қамраб олинди.
- Ёшларни ҳуқуқий саводхонлигини ошириш йўналишида
“Раҳбар ва ёшлар”, “Ёшлар ва қонун” “Конституция-тараққиёт гарови”, “Инсон ҳуқуқлари-олий қадрият”, “Инсон ҳуқуқлари – келажак авлодлар учун” “Ўзбекистон ёшлар мамлакати” шиори остида ёшлар сайллари каби 8 та лойиҳа ва тадбирлар амалга оширилган бўлиб унда 760 нафар ёшлар қамраб олинди. - Ёшлар ўртасида ҳуқуқбузарлик ва жиноятчиликларни олдини олиш йўналишида “Давомат”, “Тиғ”, “Усмир”, “Тунги рейд”, “Кундузги рейд”, “Барчаси ўз қўлингда”, “Гиёҳвандлик умр заволи” каби 8 та лойиҳа ва тадбирлар амалга оширилган бўлиб, уларда
540 нафар ёшлар қамраб олинди.
Қолаверса, бугунги кунда пробация ҳисобида турган 22 нафар, профилактик ҳисобда турган 78 нафар, миграциядан қайтиб келган
23 нафар ёшлар билан уйма-уй юрган ҳолда уларнинг муаммолари ўрганилиб жамиятга мослашишлари учун бир қатор ишлар амалга оширилмоқда.
Шинингдек, жорий йил давомида Туман ИИБ, Ёшлар ишлари бўлими билан ҳамкорликда “Обод ва хавфсиз маҳалла” тамойили асосида маҳаллаларда хавфсиз муҳитни яратиш механизмларини белгилаш борасида ёшлар етакчилари томонидан 262 нафар муаммоли ёшларга ижтимоий кўмак бериш бўйича хулосалар берилган.
Ёшлар ишлари туман бўлими
Уйга чарчаб келдим. Онамни ошхонада кўрдим. Ойи, ойижоним, етар энди. Қаранг қўшнимизнинг ошхонасидан чиқаётган ширин ҳидни. Ошнинг ҳиди келаяпти. Бизни ошхонамизда нимадир пишганини ҳалигача эслолмайман.
Мен Сизни яхши кўраман. Кўзизи очинг илтимос. Қаранг. Нега сиз бошқалар ойисидекмассиз? Куни билан ичасиз ухлайсиз, кечасиям шу аҳвол. Шунақанги чарчадим машина ювишдан. Оёқларимни қаранг кўкариб кетибди. Олган пулимни токка ва ҳар куни пул сураб келадиган дўкондор Фахридинга бердим. Энди мактабниям кўп қолдиряпман. Эртага мени туғилган куним! Нима қиламиз? Қандай яшаймиз? Билмай қолдим. Бошим қотганди. Онам бир оғиз гапирмадилар.
Уйдан чиқиб кетдим. Қаерга боришимниям нима қилишимниям билмайман. Кеч тушаётганди. Ногоҳ оёғимга бир нима урилди. Қарасам телефон яп-янги. Айфон. Мана сенга туғилган кун. Мана сенга уйга кўп масаллиқлар, мана пул. Торт ҳам оламан. Хаёлларимни йиғишга улгурмасимдан телефоннинг экрани ёришди. "Ойижоним" ёзувига кўзим тушди. Кўксимда қандайдир оғриқ сездим. Оладиган ахмоқ йўқ. Бу мени режаларимни ўзгартиролмайди. Ким бўсаям олмайман телефонни. Аксига олиб телефон кодли экан ўчирай десам. Қарасам “пропущенних” кўпаймоқда..10,20,30...
Бу қанақа Она. Бу қандай одамнинг телефони. Нега бунчалик хавотир олади. Ҳасадим кела бошлади. Хаёлларим билан бўлиб телефонга қарадим 100 та “пропущенних”. Ҳаммаси ойисидан. Уни ёмон кўриб кетаётгандим фикримни одамнинг инграгани бузди. Ҳа, шу яқин атрофда. Қарадим. Деворгул орқасида ҳаммаёғи қонга беланган қиз ётарди. Инграрди. Тушундим кимдир уриб ҳушидан кетказгану: "Ўлиб қолди", деб қўрқиб қочган. Виждоним қийнала бошлади. Кейинги қўнғироққа жавоб бермасликка ўзимда куч топа олмадим.
Алло, бу ерда бир қиз оғир ҳолда ётибди. Ҳаммаёғи қон.
- Манзилни айт болажоним. Қаерда?
- Хиёбонда. Бассейнни олдида бурчакда.
- Ҳозир бораман. Болажоним , онанг ўргилсин, ўша ердан силжима. Бир умр дуоингни қилай, кетиб қолма. Ҳозир бораман. Қизимни қўлидан ушлаб тур.
Қизнинг қўлларини ушларканман: "Шивирладим, меҳрибонинг келяпти. Хозир тез ёрдам келади. Сен ҳаётда бахтли қизсан. Шунчалик жонкуяринг бор. Мен ойингга сўз бердим. Қараб тураман, деб. Ойинг бўлса мени умр бўйи дуо қилишини айтди. Қанақа она у? Нега бегонани дуо қилади? Мени ҳатто ўз онам ҳам дуо қилмаганлар. Дуо нима ўзи. Бундай оналар ҳар доим ҳам учрайвермайди инсонларга. Боласига жонкуяр Оналар”...
Қутқариб қолишди ҳартугул. Кеч бўлгани учун мени домимиз тагига ташлаб кетди. Кир юз кўзларимдан аямай ўпди.
Эртасига яна ўша очлик, кўзимни очгим келмай ётардим. Эшик қўнғироғи чалинди. Қизиқ бизни ток ва газдан бошқа одам йўқламасди. Ким келди экан? Ойим юзини буриштирганча менга қаради. Хоҳламай қизиқиб эшикни очди. Таниш овозни эшитдим. Ҳа, бу кечаги Аёлнинг овози. Аёл ичкарига таклифниям кутмасдан кирди. Оооо, пакетда ноз - неъматлар, кийимлар, торт ҳам.
- Рахмат сизга, - дея сўз бошлади аёл. Шундай виждонли ўғилни ўстирибсиз, ҳалол! Рахмат, отасига ҳам. Бошқаси бўлганда телефонни ўчириб, сотиб юборарди. Ўғлиз бўлмаганда мен ҳаётим маъносини бир умрга йўқотиб қўярдим. Сиз ҳақизда ҳозиргина қўшнилариздан эшитдим. Эрингиз бошқа аёл билан кетган бўлса аламни ичкиликдан олманг... Илтимос. Қаранг қандай ақлли, ҳалол ўғлингиз бор экан. Ҳали шу ўғлингиз сизни бахтли қилади. Ишонинг менга”.
...Ажаб!. Онам йиғлардилар. Кўзларини шоша пиша артиб мени маҳкам қучоқлаб олдилар. Мен биринчи марта она меҳрини туйдим. Умримда энг эсда қоларли туғилган кун бўлиб хотирамга муҳрланди... Кейинчалик ўша аёл билан онам опа - сингил бўлиб кетишди.
Ҳамма фарзандга ҳам она меҳридан ортиқроқ совға бўлмаса керак. Яна билмадим... Онангиз меҳрини вақтида ҳис қилинг.
Онажонингизни қадрига етинг..
Отыз миллион гектар аумақты алып жатқан Қызылқұм кеңістігінде бірнеше миллион жыл бұрын Тетис мұхиты болған деген болжамдар бар. Өйткені қазірдің өзінде Мыңбұлақ ауылының айналасында тас қатқан шығанақтарды, акула тістері мен сүйектерін, тіпті үйрек мұрынды динозаврдың тасқа айналған сүйектерін табуға болады. 95-100 миллион жыл бұрын Мыңбұлақ ауылынан 30 шақырым жерде орналасқан «Жырақұдық» шатқалында «Тасорман» деп аталатын бірегей геологиялық, палеонтологиялық, тарихи және табиғи нысан әлі күнге дейін әлем ғалымдарын қызықтырады.
«Жырақұдық» сөзі қазақшадан өзбек тіліне аударылғанда «жыра», яғни «жарық жер» дегенді білдіреді. Егер сіз «Жырақұдық» шатқалында болсаңыз, биік төбелердегі ұзын жарықтардан ағып жатқан су науалары немесе су іздерін таба аласыз. Сондықтан жергілікті тұрғындар бұл аумақты «Жырақұдық» шатқалы деп атайды. Атап айтқанда, Министрлер Кабинетінің 2022 жылғы 10 наурызда бекітілген «2022 жылда туристік және мәдени мұра объектілерінің инфрақұрылымын дамыту шаралары туралы» №110 қаулысына сәйкес 1 млрд 500 млн.сум қаржы есебінен «Тасорман» деп аталатын табиғи археологиялық ескерткіш 3D қоршаумен қоршалған. Күн батареялары, бақылау камералары, түнгі шамдар орнатылған. Табиғи археологиялық ескерткішті тамашалауға келушілер үшін арнайы орындар ұйымдастырылып, саяхатшылар үшін мүмкіндіктер мпен қолайлылықтар жасалды.
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЭКСПЕДИЦИЯ ҒАЛЫМДАРЫ «ЖЫРАҚҰДЫҚТА»!
Бірнеше жыл бұрын Калифорниядан келген палеонтолог ғалым, профессор Джеймс Дэвид Арчибальд бастаған халықаралық экспедиция (URBAK) күш-жігерінің арқасында Қызылқұм табиғатының осындай қайталанбас ғажайыбын көпшілік біле бастады.
2022 жылдың көктемінде бір топ словак ғалымдары Мыңбұлақтағы «Жырақұдық» шатқалында болды. Өзбекстан мен Словакия елдері арасында қол қойылған меморандумға сәйкес экспедиция құрамында Павла Йозефа Шафарика атындағы Словакия мемлекеттік университетінің докторы Мартин Кундрат, Дионисия Штура атындағы Мемлекеттік геология институтының докторы Марио Ольшавский, Словакия мемлекеттік мұражайының ғылыми қызметкері Габриэль Лешинский, Павла Йозефа Шафарика атындағы Словакия мемлекеттік университетінің француз магистр-докторанты Дамьен Мартен, Павла Йозефа Шафарика атындағы Словакия мемлекеттік университетінің магистр-докторанты, Перуден келген Жозелин Мендоза Йенгле бар болатын.
– Осыдан 95 миллион жыл бұрын Қызылқұмның орнында мұхит болған деген болжамдар бар. Оны мұхит жағалауы мен оған түскен метеориттерге қатысы бар деген болжамдар да бар. Мұз дәуірінен кейін климаттың өзгеруі, жаһандық жылыну кезеңі басталды және метеориттердің ғарыштан жерге түсуі нәтижесінде теңіз суы тартылып, бұл жерлер жүздеген жылдар бойы күн сәулесінде шаң мен тозаңдар арсында қалады. Нәтижесінде барлық физикалық тау жыныстары химиялық тұрғыдан өзгеріске ұшырап, маңындағы ормандарда суда және құрлықта өмір сүрген жануарлар басқа пішінге ауысып, тасқа айналған болуы мүмкін, - дейді экспедиция жетекшісі, Павла Йозефа Шафарика атындағы Словакия мемлекеттік университетінің докторы Мартин Кундрат.
– Өзбекстан Республикасы Мемлекеттік геология комитетінің стратеграфия партиясы Орталық Азияда жалғыз, – деді стратеграфиялық партияның жетекші геологы Юрий Федоров. – Екі ел арасында қабылданған меморандумға сәйкес, біздің тараптан экспедиция мүшелерінің толыққанды қызмет етуі үшін қажетті жағдайлар жасалды. 8-10 күнге созылған ғылыми ізденіс бүгінде өз жемісін берді, Жырақұдық шатқалынан бірнеше бірегей геологиялық және палеонтологиялық қазбалар табылды.
Екі ел Өзбекстан мен Словакия арасында қол қойылған меморандумға сәйкес Жырақұдық шатқалында 5 жыл бойы ғылыми зерттеулер жүргізіледі. Экспедицияның мақсаты жоғарыда айтылғандай, оны әзірге ғалымдар ғана болжап отырған оқиғаларды нақтылау арқылы Қызылқұм кеңдіктерінің орнында мұхит болғанын ғылыми негіздеу.
Шынында да, Жырақұдық шатқалында және оның төңірегінде болған адам тарихи-табиғи ландшафтты көре алады: тасқатқан шығанақтар, акула тістері мен қаңқа сүйектері, ағаш діңдері, тіпті үйрек мұрынды динозаврдың қазылған жіліншік сүйектері. Мұның бәрі Қызылқұм өңірінің бір кездері мұхиттың бір бөлігі болғанын көрсетеді. Сонымен қатар, «Боқантау» шатқалындағы жартастағы суреттер, Жырақұдық шатқалындағы тасқа айналған ағаштар, тасқа айналған үйрек мұрынды динозаврлар, балтыр сүйектері, акула тістері де жаңғырық.
Ұлы өзбек қаламгері Абдулла Қадыридің «Өткенге қарап еңбек ету жақсы» деген сөзінде өмірдің ұлы шындығы бар!
Райхан ҚАДЫРОВА,
Төрт түлік малдың қасиеті мен пайдасын біздің халқымыздан жақсы білген әрі шаруашылықтың құндылықтарын бағалаған. Ата – бабаларымыз төрт түлік малын ырысы мен берекесі, дәулеті мен байлығы деп тани отырып, мал өсіруді негізгі кәсібі ете білді. Қазіргі уақытта да мал шаруашылығы ауданымыз экономикасының негізгі салаларының бірі.
Ауылшаруашылығы өніміне жаһандық сұраныстың ұдайы өсіп отыратыны сыр емес. Мал шаруашылығы жұмыстарын бүгінгі уақыт талабына сай өркендету және оны экономиканың табысты саласына айналдыру қашан да өзекті мәселе. Ауданымыздың Мыңбұлақ елді мекені жайылымдарында мал өсіруді кәсіп еткен фермер шаруашылықтар бұл саланың сан алуан қыры мен сырына қоса, пайдасы мен шығыны көп екендігі де тілге тиек етеді. Өйткені шөлді аймақта жем-шөп, мал азығы тасымалданады.
Жылдың төрт мезгілінде ауа-райының кез-келген жағдайында малға күтім жасап, несібесін теріп жүрген кейіпкерлеріміздің бірі Жасур Жораев. Ол бүгінде «Темурбек-Файз» фермер қожалығының жетекшісі саналып, қарамағындағы 1200 бас уақ мал, 200 бас ірі мал мен 100 бас жылқыны өсіруде. Ата кәсіптің қадірін білген іскер фермер бүгінде базын сүтті малға толтырды.
Бұхара облысы Шафиркан ауданы тумасы Жасур Жораев жастайынан мал өсірумен қатар әкесімен қасапшылықты да меңгереді. Қоғамға жақсылық жасаса даңдайсымайтын, ауыл шаруашылығы саласына сүбелі үлес қосуды ойлайтын кәсіпкердің бірі. Аймақтағы өзге фермер шаруашылығынан ерекшелігі логистикалық қызметті де тұрмысқа енгізіп, техникалары мен жүк көліктері арқылы жем-шөп жеткізіп, шетелден атап айтқанда Ресей мен Қазақстаннан асыл тұқымды сиыр, қой тұқымын әкеліп, бордақылап, шөлді аймақта шаруашылықты шалқыта түскен.
«Темурбек-Файз» фермерлік шаруа қожалығы мал басын көбейту мақсатында мемлекеттік бағдарламаларды тиімді пайдаланып келеді. Жеңілдетілген несиелерды алу нәтижесінде төрт түлік басы былтырдан едәуір өскен. өз ісінің шебері Жасур Жораевтың бірге істесетін әріптестеріне берері көп. Көпсалалы фермер шаруашылығы басшысы жаңалықтарға құштар. Мал басын арттырумен қатар тұқымды асылдандыруға да ерекше ден қойған. өзінің көп жылдық еңбек өтілінде мал дәрігерлерімен етене араласады. Әр саулық пен ірі малдар, жылқыларда тұрақты түрде маусымдық аурулардан сақтай отырып, құнарлы азық береді.
2009 жылы ашылған фермер шаруашылығы арқылы өз отбасы мүшелерін тұрақты жұмыспен қамтып және жергілікті тұрғындарды сапалы сүт, ет өнімдерімен қамтамасыз етіп отырған Жасурдың атакәсіпке адалдығына қуандық. Еңбекқор азаматқа сәттілік тіледік. Әрине, мұның барлығы бір күнде немесе бір жылда іске аса қоймайтын шаруа.
Қорыта айтқанда, ерінбеген адамға шөлді аймақта болсын жасалар жұмыс, табылар табыс көзі де жетерлік. Біз осыны көп салалы кәсіпкер, шаруа тілін тапқан фермер Жасурдан байқадық. Әр түліктің қоңын байқап, жем-шөбін үзбей беріп, таң азанмен күн батқанға дейін оның төккен тері мен тынбай еткен еңбегінің нәтижесін көрер күн алыс емесіне сенім білдіріп, аудан орталығына кері қайттық.
Гулдана НАРИНБЕТОВА
Инсониятнинг улуғлигини қарангки, у ақлини танигани ҳамоно ҳамма нарсани ўз измига бўйсундиришга интилди. Масалан, вақтини тежаш, узоғини яқин, оғирини енгил, мушкулини осон қилиш йўлида кўп ва хўп изланди. Айни мақсад дебочаси сифатида турли ҳайвонларни қўлга ўргатиб, улардан беминнат ишчи кучи ва жонли улов сифатида фойдалана бошлади. Бора-бора бу билан ҳам қаноатланмай, ғилдиракни ўйлаб топди. Ушбу ихтиро замонлар оша такомиллашиб, улкан самара берди. Вақт ўтгани сайин барча соҳаларнинг ривожланиши, одамлараро алоқаларнинг кенгайиши араваларни ўзиюрар темир дастёрларга алмаштиришни тақозо этди. Автомобиллар яратилиб, йўллар уларга мослаштирилди шу тариқа инсоният кашфиётлар ортидан кашфиётлар қилаверди.
Суҳбатимиз бошланишини бежизга ғилдирак ва автомобил тарихидан бошламадик. Мана деярли беш аср бўлибдики автомобиллардан барча соҳаларда фойдаланиш ҳаёт тарзимизнинг бир қисмига айланиб қолди. Албатта, “Навоий кон-металлургия комбинати” АЖда ҳам енгил автомобилларда одам ташишдан тортиб, катта ўлчамдаги самосвалларда тоғ жинсларни олиб чиқиш ишларида ҳам ушбу темир тулпорлардан кенг фойдаланилмоқда.
Суҳбатдошимиз автомобиллар умрини узайтиришда, ишдан чиққан уловларнинг “умрига умр қўшиш”да бош-қош бўладиган Шимолий кон бошқармаси Автомобил транспорти бошқармаси бош муҳандиси вазифасини бажарувчи Бахтишод Маматов билан бўлади.
-Сиз билан учрашишдан олдин Автомобил транспорти бошқармаси майдонини бир муддат кўздан кечирдим. Бу ерда фойдаланиладиган бу улкан кон техникаларини таъмирловчи чилангарларнинг кун тартиби қандай?
-АТБда кон техникаларини таъмирловчи тўртта участка мавжуд. Булар, ишлаб чиқаришни тайёрлаш участкаси, техник хизмат кўрсатиш участкаси ва 1, 2-сонли жорий таъмирлаш участкалари. Бундан ташқари, “Даугизтау” транспорт цехида ҳам таъмирлаш участкалари ишлаб турибди. Участкаларда 340нафарга яқин пайвандчи, вулканизаторчи, токар ва навбатчи чиларганлар смена ҳамда вахта усулида ишлашади.
Корхонада ходимлар белгиланган талаблар ва кўрсатмалар асосида кийим алмаштириш хонасидан бошлаб, тиббиёт хонаси ва кўрсатмалар бериладиган хоналарда вазифаларини тақсимлаб, фаолиятларини бошлайдилар. Топшириқлар ҳар бир ходимнинг лавозим мажбуриятидан келиб чиққан ҳолда турлича тақсимланади, яъни кимдир самосвалнинг узатмалар қутисини, ички ёнув двигателини таъмирласа яна кимдир бульдозернинг олд курагини пайвандлайди. Баҳайбат баллонлар учун алоҳида ходимлар хизмат кўрсатади. Четдан қараганда улкан уловларни турли томондан таъмирлаётган митти одамчалардек тасаввур уйғонади кишида. Бир-бирига алоқаси бўлмаган ловозимдаги ходимлар аслида бир мақсад йўлида шу улкан техникани ишлаб чиқаришга қайтариш йўлида меҳнат қилади.
-Бу соҳани танлашингизга ким ёки нимасабабчи бўлган? Устозларингиз ва суюкли шогирдларингиз кимлар?
-2011 йилда Тошкент давлат транспорт университетини тамомлаганимдан сўнг, “Навоий кон-металлургия комбинатига ишга йўлланма берилди. Меҳнат фаолиятимни Шимолий кон бошқармаси Автомобил транспорти бошқармасининг марказий таъмирлаш устахонасидажиҳозларни таъмирлаш бўйича навбатчи чилангар вазифасида бошладим. Устозларим Олим Эшқобилов ва Дониёр Бобоқуловлар берган сабоқ, кўникма, улардан ўрганган ишга бўлган масъулият сабаб кўп вақт ўтмай шу участкада уста ва участка бошлиғи, 6-сонли автоколонна бошлиғи ва устахона бошлиғи вазифаларида фаолият юритдим. Меҳнат фаолиятим давомида бир-биридан тиришқоқ, ишда етакчилиқ қобилаятига эга бўлган шогирдларни тайёрладим. Бугун уларнинг кўпчилиги раҳбарлик лавозимларида фаолият юритиб, ўзлари ҳам устозлик қилишмоқда. Шогирдлар тайёрлашмоқда. Рахим Нарзиев, Умид Махмудов, Хасан Ғафуров, Дадахон Эшқувватов сингари шогирдларим шулар жумласидан.
-Раҳбарлигингиздаги участкаларнинг асосий вазифалари нималардан иборат?
-1-сонли жорий таъмирлаш участкаси кон техникаларнинг ички ёнув двигатели, орқа кўприк редуктори, олд ва орқа кўприклар, кузовни пайвандлаш ишлари, БелАЗ-75581/83 маркали самосвалларнинг мотор-ғилдирак редукторини таъмирлаш билан шуғулланади.
Ишлаб чиқаришни тайёрлаш участкаси техникаларнинг гидравлика билан узвий боғлиқликда ишловчи агрегатларини таъмирлаш, токарлик ишлари, металлга ишлов бериш, мисгарлик ишларида асосан радиаторни таъмирлаш, йўл-қурилиш машиналарида пайвандлаш ишларини олиб боради.
Техник хизмат кўрсатиш участкаси ўз номи билан шу участкадаги техникаларга 1-сонли техник хизмат кўрсатади. Автошиналарни таъмирлаш ишлари билан шуғулланади.
2-сонли жорий таъмирлаш участкаси конда фаолият юритиб ишдан чиққан техникаларни ўша ернинг ўзида КРАНТАС техникаси билан кон шароитида майда таъмирлаш ишларини амалга оширади. Мазкур замонавий техника ўзида кичик тамирлаш участкасини мужассам этган, десак тўғри бўлади.
-Ишчилар учун яратилган бугунги шароит аввалгисидан фарқланадими?!
-Сўнги йилларда Автомобил транспорти бошқармасида кўплаб ўзгаришлар, янгиликлар, ишчи-ходимларнинг оғир саноатдаги меҳнатини енгиллаштириш ишлари амалга оширилди. Масалан, илгарилари янги самосвал ва механизлар темир йўл цехида йиғилган бўлса, ҳозирда транспорт харажатлари ва ишчи кучини тўғри тақсимлаган ҳолда шу ернинг ўзида йиғилмоқда. Бунда, 16, 32 тонна юк кўтариш қобилиятига эга умумий қиймати 5 млрд. 389 млн. сўмлик “AIMIXKRAN ltd.” русумли энг сўнги замонавий кранлардан фойдаланилмоқда. Самосвал ёки механизмларни техник кўрикдаги таъмирлаш ишларини тезкор ва сифатли олиб бориш учунмой тарқатиш станцияси ишга тушурилди. Бир вақтнинг ўзида 7 хил мой маҳсулоти етказиб берувчи қишда иссиқ ёзда салқин бинолар қурилди. Таъмирлаш ишларини олиб бориш учун барча шарт-шароитлар яратилиб, мавжудлари қайта реконструкция қилинди.
Катта ўлчамли автошиналарни дискасидан ечиш ва қайта ўрнатишда қўл меҳнатидан фойдаланилган бўлса, ҳозирда бу ишларни НМЗ-200 дастгоҳи бажармоқда. У масофадан бошқарилган ҳолда 200 тонна босим билан дискаларни автошинадан ажратиб қайта йиғади.
Бундан бир неча йил олдин шиналар қўл меҳнатида ямалганида бу шиналар 2000 км.га ҳам бормай қайта ишдан чиқар эди. Бугунги кунда эса ТИП-ТОП ускунаси ёрдамида таъмирланган ғилдиракларнинг ўндан биригина камдан-кам ҳолларда ишдан чиқади. Бу каби амалга оширилаётган ижобий ишларни узоқ санаб ўтиш мумкин.
Бироқ, юқорида қайд этилган айнан қўл меҳнатини енгиллаштириш соҳанинг автоматлаштирилишиишчи-ходимларда меҳнатга муносабатни ўзгартиради, иш унумдорлигини оширади, албатта!
-Истиқболдаги режаларга ҳам тўхталиб ўтсангиз?
-Бугунги кунда Автомобил транспорти бошқармаси таъмирлаш майдонида иккита юк кўтариш крани ишлаб турибди. Улар асосан самосваллар учун хизмат қилиб келмоқда. Йўл-қурилиш механизмларини таъмирлаш майдонида ҳам чорпояли кран ўрнатиш кўзда тутилган. Бу билан биз механизмларни ортиқча туриб қолишининг олдини оламиз шу билан бирга ишчи кучини тўғри тақсимлашга эришамиз.
Токарлик ишларини олиб борувчи барча дастгоҳларни ўзида жамлаган катта цехни ишга тушириш режага киритилган. Турли вазифаларни бажараётган ва бошқа-бошқа участкалардан жойлашган токарлик дастгоҳларни бир жойда жамлаб, унда ишловчи токарларнинг ортиқча оворагарчиликларини бартараф этган ҳолда вақтни тўғри иқтисод қилган бўламиз.
-Бўлинманинг ёш, фаол ва фидойи ишчи-ходимларини санаб ўтсангиз.
-Корхона ривожига муносиб ҳисса қўшишга астойдил аҳд қилган жамоада шундай инсонлар борки, улар билан касбдошлари фахрланадилар. Уларнинг узоқ йиллик самарали меҳнати муносиб рағбатлантирилиб келинмоқда. Жумладан, Шахобиддин Бомирзаев, Байбосин Наубетов, Дилшод Обидов, Илхом Рузиев, Рахим Нарзиев, Қобил Юлдашев, Ғиёс Шомуродов, Элёр Мухаммадиев, Одил Тухташев, Донёр Бобоқулов, Баходир Анваров, Хайрулло Эргашевлар шулар жумласидандир.
Бахтишод Маматов билан суҳбатлашар эканман, берган саволларимга тўлиб-тошиб қалбида фахр ва ғурур билан жавоб беришидан унга бўлган ҳурматим яна бир карра ошди. Зеро, касбини севган одамнинг қалбидан Ватанга муҳаббати бўлади, ватанини севган инсон эса ҳеч қачон ёмон одам бўлмайди.
Суҳбатни Агабек Атаниязов ёзиб олди.
Учқудуқ туманига кираверишда сизни кутиб оладиган туялар карвони сафига чангалида илон ушлаган бургут, эчкиэмар, лайлак ва тоғ эчкиси каби жониворлар келиб қўшилди. Бу майдон учқудуқликларнинг шаҳримизга ташриф буюраётган меҳмонларнинг севимли жойи ва "селфи" маскани бўлишига ишонамиз.
Бу каби «санъат асари»ни яратган ижодкор қалб, олтин қўллар кимлигини билишга қизиққанлар учун бир сирни очамиз. Ҳар доимгидай ғоя муаллифи туман ҳокими Соли Фармонович Хамроев, конструкцияларни Шимолий кон бошқармаси 3-сонли гидрометаллургия заводининг янгиликка ўч, гўзаллик яратишдан чарчамайдиган шижоатли мутахассислари яратишган. Майдонни чўл фауна ва флорасига муносиб тарзда тайёрлаш ишларини ҳамда темир констукцияларни жонивор ҳайкалларига айлантиришда туман ободонлаштириш бошқармаси жонкуяр ва фидойи ишчи-хизматларининг меҳнати таҳсинга лойиқ.
Бугун ҳам замонавий ҳам тарихий Учқудуққа рамзий маънода карвонлар унинг ёнида чўл бургути, тоғ эчкиси йўл бошлаб келмоқда. Албатта қизилқум жавоҳири бўлган Учқудуқда ҳали кўплаб бунёдкорлик ишлари давом эттириладики, бундан фарзандларимиз фақат ғурур-ифтихор туядилар!
Рамзий дарвозамизга ташриф буюринг ва бу унутилмас онларни тарихга муҳрланг, азиз тумандошлар!
Райҳон ҚОДИРОВА
Давлатимизнинг асосий қонуни — Конституциямизда, Оила кодексида, «Бола ҳуқуқларининг кафолатлари тўғрисида»ги, «Васийлик ва ҳомийлик тўғрисида»ги, «Вояга етмаганлар ўртасида назорацизлик ва ҳуқуқбузарликлар профилактикаси тўғрисида»ги қонунларда фарзандларимиз, вояга етмаган болалар манфаатларининг тўлақонли ҳимояси кафолатланган.
Бу борада алоҳида ғамхўрликка, шунингдек ўз ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатлари ҳимоя қилинишига муҳтож бўлган этим болалар ва ота-онасининг қарамоғидан маҳрум бўлган болалар, ота-оналик ҳуқуқидан маҳрум этилмаган ота-онаси бўлган ҳамда болаларнинг ҳаёти ёки соғлиғига бевосита таҳдид туғдираётган ёки уларнинг таъминоти, тарбия ва таълим олишига доир талабларга жавоб бермайдиган шароитда яшаётган болаларга васийлик ва ҳомийлик белгилаш масалалари муҳим ўрин тутади.
Шуни инобатга олиб, Учқудуқ туман "Инсон" ижтимоий хизматлар маркази ташаббуси билан мактабгача ва мактаб таълим муассасалари масъуллари учун “Вояга етмаганларга нисбатан васийлик ва ҳомийлик белгилаш масалалари" мавзусида ўқув-семинари ўтказилди.
Жараёнда васийлик ва ҳомийликнинг асосий принсиплари, мажбуриятлар ва белгилаш тартиби бўйича тақдимот ўтказилди. Интерактив усулда ташкил этилган семинар якунида барча иштирокчилар ўзларини қизиқтирган саволлар бўйича батафсил жавоб олишди.