Учкудук туман мактабгача ва  мактаб таълим бўлимига қарашли ДМТТ тарбияланувчиларига  2025 йил апрел ойи учун Озиқ- овқат, нон, гўшт маҳсулотлари сотиб олиш учун эълон бермоқда

Un import 1-nav  kg
Gorox  kg
No'xat  kg
Grechka  kg
Makaron oliy navli  kg
Suli yormasi   kg
Tariq yormasi (pishino)  kg
Shakar  kg
Povidillo  litr
Yong 'oq  kg
Asal  kg
Saryog’ 82,5%  kg
O'simlik yog'i  litr
Bodring  kg
Tuxum 1 kategoriya  sht
Karam  kg
Bulg’or qalampiri  kg
Qovoq  kg
Lavlagi  (Sveklo)  kg
Turp  kg
Preslangan xamirturish  kg
Ko'katlar  kg
Chesnok  kg
Tomat  banka
Limon  kg
Behi  kg
Olma  kg
Razrixnitel (180 gr)  sht
Zira  kg
Kakao   kg
Yodlangan tuz  kg
Quruq meva  kg
Vanilin (5gr)  sht
Saxarni pudra  kg
Ko'k choy  kg
Namatak  kg
Kartoshka kraxmal  kg
Kefir 0,5  sht
Qadoqlangan sigir suti 2%  litr
Tvorog (sertifikatlangan)  kg
Smetana  litr
Pishloq  kg
Baliq   kg
Tovuq go'shti  kg
Mayiz  kg
Ismaloq kg
Konservalangan no'xat
Pomidor kg
Rediska bog'lam
Mol go'shti kg
Non 500gr дона

     Uchquduq tumanida Xalq deputatlari tuman Kengashining navbatdan tashqari yettinchi sessiyasi bo‘lib o‘tdi. Unda kun tartibidagi bir qator muhim masalalar muhokama qilindi.

   Birinchi masala sifatida tumanda “Kambag‘allikdan farovonlik sari” dasturi doirasida tanlangan mahallalarda elektr energiyasini barqaror yetkazib berilishini yaxshilash bo‘yicha dasturga kiritilgan takliflar ko‘rib chiqildi. Mazkur masala yuzasidan tuman Elektr ta’minoti korxonasi bosh muhandisi R. Navruzov axborot berdi va deputatlar tomonidan dastur doirasidagi takliflar ma’qullandi.

    Ikkinchi masala sifatida tumanda aholi o‘rtasida sog‘lom turmush tarzini ommalashtirish bo‘yicha amalga oshirilayotgan chora-tadbirlar muhokama qilindi. Bu borada xalq deputatlari tuman Kengashining ijtimoiy soha, yoshlar siyosati, madaniyat va sport masalalari bo‘yicha doimiy komissiyasi raisi G. Allanova axborot taqdim etdi. Sessiya ishtirokchilari tomonidan sog‘lom turmush tarzini targ‘ib qilishga qaratilgan tashabbuslarni kuchaytirish yuzasidan tavsiyalar berildi.

   Uchinchi masala sifatida 2025-yil tuman mahalliy budjetining yil boshidagi erkin qoldiq mablag‘lari hisobidan mablag‘lar ajratish masalasi ko‘rib chiqildi. Tuman iqtisodiyot va moliya bo‘limi boshlig‘i J. Bobomurodov ushbu mablag‘larni samarali taqsimlash bo‘yicha axborot berdi. Deputatlar tomonidan ajratilayotgan mablag‘larning samaradorligi va maqsadli ishlatilishi muhimligi ta’kidlandi.

    Sessiya kun tartibidagi asosiy masalalar muhokama qilinib, tegishli qarorlar qabul qilindi. Shuningdek, sessiya davomida qo‘shimcha masalalar ham ko‘rib chiqildi. Jumladan, tumandagi sport maktabi faoliyati yuzasidan 2025-yilning o‘tgan davrida amalga oshirilgan ishlar va kelgusi rejalar haqida muhokama bo‘lib o‘tdi. Ushbu masala yuzasidan Uchquduq tuman sport maktabi direktori U. Salimov hisobot taqdim etdi.

     Mazkur sessiya davomida qabul qilingan qarorlar tumanning iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishiga xizmat qilishi bilan ahamiyatli bo‘ldi.

      8 – март – Халқаро хотин-қизлар куни муносабати билан Учқудуқ туман ҳокими Учқун Файзуллаевич Елмуратовнинг БАЙРАМ ТАБРИГИ

       Ассалому алайкум азиз онахонлар, опа-сингиллар!
        Дилбар қизлар!
      Юртимизга орзиқиб кутилган гўзаллик ва яшариш фасли — баҳор кириб келган ушбу қутлуғ кунларда Сиз азиз аёлларни, барча мўътабар онахону мунис опа-сингилларимизни 8 март — Хотин-қизлар куни билан чин қалбимдан самимий табриклайман.
Аёлнинг нафосати ва назокати, вафо ва садоқати, ақл-заковати ва фидойилиги асрлар мобайнида ер юзида ҳаёт давомийлиги ва абадийлигига асос бўлиб келади. Шу боис ҳам дунёдаги энг буюк санъат асарлари, машҳур меъморий обидалар аёллар шаънига бағишлаб яратилган.
Оила ва жамият устуни, ҳаётимизнинг файзи ва кўрки бўлган хотин-қизларни эъзозлаш, уларга ҳурмат ва эҳтиром кўрсатиш халқимиз учун азал-азалдан буюк қадрият бўлиб келган ва шундай бўлиб қолади.

       Қадрли опа-сингиллар!
       Бугунги кунда аёлларнинг жамиятимизда олиб борилаётган ўзгариш ва янгиланишлар жараёнида, Янги Ўзбекистонни барпо этишда қанчалик фидокорона меҳнат қилиб келаётганини ҳаммамиз яхши биламиз ва юксак қадрлаймиз.
Ҳозирги вақтда туманимизда раҳбарлик лавозимларида ишлаб, ҳам юклатилган масъулиятли вазифани, ҳам фарзандлар тарбиясини, ҳам уй-рўзғор ишларини ўрнига қўйиб – оила ва жамиятда раҳбар аёл, меҳрибон она мақомига эга бўлган кўплаб опа-сингилларимиз бор.
Эътиборлиси, маҳаллий кенгашда депутатларимизнинг 30 фоиздан кўп қисмини фаол ва фидойи учқудуқлик аёллар ташкил этади. Шунингдек, аёллар таълим, тиббиёт, маданият, ҳуқуқни муҳофаза қилиш, тадбиркорлик ва ишлаб чиқаришнинг турли соҳаларида самарали фаолият юритиб келмоқда.
Фурсатдан фойдаланиб, барчамизга доимо тоғдек таянч бўлиб, мамлакатимизда амалга оширилаётган улкан ўзгаришлар жараёнида фаол иштирок этиб келаётганингиз учун сизларга, туманимиз хотин-қизларига чуқур миннатдорчилик билдираман!.

Муҳтарамма аёллар!

     Хотин-қизлар учун муносиб иш ва турмуш шароитларини яратиш доимо давлатимиз сиёсатининг устувор йўналишларидан бири бўлиб келган. Ҳурматли Президентимиз ташаббуси билан аёллар муаммолари бўйича манзилли иш олиб бориш учун мутлақо янги тизим – “Аёллар дафтари” жорий этилди. Ўтган йил туманимизда икки босқичда ушбу дафтарга киритилган 476 хотин-қизларнинг муаммолари ҳал этилиб, уларга манзилли ёрдам кўрсатилди. Бу йўналишда 713 млн сўм маблағ сарфланди.

    Жумладан, хотин-қизлар ва фарзандларининг даволаниши, жарроҳлик амалиётини ўтказиш, дори воситалари сотиб олиш, шунингдек, уй-жой таъмири учун бир марталик моддий ёрдам, бир йиллик турар жой ижара компенсациясини тўлаб бериш сингари ва бошқа турдаги кўмаклар кўрсатилган.
Туман хотин-қизлар бўлими тавсияномаси асосида 48 нафар учқудуқлик аёллар олий таълим муассасаларига ўқишга қабул қилинган бўлса баъзиларига тўлов контракт пуллари тўлаб берилган.
113 нафар хотин-қизларга субсидия асосида 10 турдаги жиҳозлар олиб берилган. Бундай хайрли ишлар жорий йилда бутунлай янги босқичда давом эттирилади.

   Азиз онахонлар, қадрли опа-сингиллар!

Ҳурматли Юртбошимизнинг: “Бугунги фаровон ҳаётимиз ҳам, ёруғ келажагимиз ҳам аёлларга боғлиқ. Агар халқимиз биздан рози бўлишини хоҳласак, аввало, мўътабар оналаримиз, опа-сингилларимиз учун муносиб турмуш шароитлари яратишимиз керак. Она рози бўлса, оила рози бўлади, оила рози бўлса, жамият рози бўлади”, деган сўзлари Сиз азиз аёлларимизга бўлган чексиз ҳурмат ва эътиборнинг амалий намунасидир.
Фурсатдан фойдаланиб, Сизларни ва сиз орқали барча туманимиз хотин-қизларини, дилбар аёлларимизни яна бир бор қутлуғ байрамингиз билан чин қалбимдан самимий табриклайман.
Барчангизга сиҳат-саломатлик, оилаларингизга тинчлик-хотиржамлик, файзу барака тилайман.
Доимо яқинларингиз, фарзанд ва набираларингиз, эл-юртимиз ардоғида юриш насиб қилсин!
 Байрамингиз муборак бўлсин!

Ўзингизни асранг!

Лейшманиоз касаллигидан сақланинг.

       Лейшманиозлар – одам ва хайвонлар орасида учрайдиган касаллик бўлиб, асосан ички аъзоларни ёки  тери ва шиллиқ  пардани зарарлайди.Касаллик одамга лейшманиоз билан зарарланган москитнинг  чақиши оқибатида юқади.

  Лейшманиоз касаллиги ўтган асрнинг 1960 йилларгача кенг тарқалиб, 1965 йилда батамом тугатилган эди, Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти берган статистик маълумотларга кўра, 350 миллион аҳоли яшовчи 88та давлатларда лейшманиоз касаллиги учрайди. Ҳар йили 12 миллионгача одам лейшманиоз касаллигидан азият чекади. Ҳозирги кунда Афғонистон Республикасидан қўшни Тожикистон Республикаси орқали Ўзбекистон Республикасига кириб келиб, маҳаллий ўчоқлар пайдо бўлган.
Лейшманиялар асосан касалланган беморларнинг ички органлари жигар, талоқ, лимфа тугунларида, суяк кумигидаги хужайраларни зарарлаб, оддий бўлиниш йўли билан ривожланади ва кўпаяди.
Касаллик манбаи: касалланган итлар, чиябўри, тулки ва юмронқозиқлар ва кемирувчилар бўлиб, касалликни ўтказувчи қон сўрувчи ҳашоратлар туркумига кирувчи искабтопарлар ҳисобланади. Улар касалланган кемирувчилар қонини сўриб, одамларни чаққан вақтда, лейшманиялар соғлом одамга юқади.
Висцериал лейшманиоз касаллиги билан кўпроқ болалар касалланади. Касалликнинг яширин даври бир неча ҳафтадан бир неча ойгача бўлади.
Касаллик белгилари: тана ҳароратининг 39-40 даражагача кўтарилиши, иштаҳанинг кескин пасайиши, ҳолсизлик, тери ранги оқариши, қориннинг таранглашиб, шишиб кетиши, жигар ва талок катталашиши ҳисобига аниқ намоён бўлади.
Касалликни ўз вақтида аниқлаб даволатмаса, худди зотилжам, диспепсия, йирингли инфекциялар асорати билан оғриётгандай кузатилиб, висцериал лейшманиоз оғир ҳолатларда ўлим билан тугаши мумкин.
Яширин даври 3 хафтадан 3 йилгача.Кўпинча бир неча ой давом этади. Аста секин бошланганлиги сабас биринчи белгилари  сезмай қолиш хам   мумкин.Тери ранги оқариб тошма тошиши мумкин. Бемор холати кескин ёмонлашади  ориқлайди ва камқонлик кучаяди.  Жигар ва талоқнинг катталашиши  кузатилади.Беморнинг 10 фоизи  жигар циррози ва порталли гипертензия  вужудга келади. Сўнги босқичда буйрак бези зарарлангани учун  шишлар  пайдо бўлади.

Тери лейшманиози касаллиги асосан искабтопарлар кемирувчиларни чақиб кейин одамларни чақиши натижасида юқади касаллик, тери дўмбоқча яра ҳосил бўлиши билан бошланади. Тери лейшманиози-тери полиморф касаллигининг яширин даври бир хафтадан бир неча ойгача бўлиши мумкин.Касаллик турли кўринишда бўлади.Ўзбекистонда зооноз тери лейшманиози учраб туради. Ҳашорот чаққан жойда дўмбоқ 5 смгача етади.Касаллик бошланганидан  4-5 ойдан сўнг “мухрланган” из қолади.Кўпинча юз-қўл ва оёқ баъзан баданда бўлади.  Беморни фақатгина дерматолог шифокорлар тавсия этган махсус дори препаратлари билан даволангандан сўнггина тузалиш бошланади.
Тери лейшманиози ёш танламайди катталар ва болаларда бир хилда чивинлардан ҳимояланмай ухлаган пайтларида асосан кечқурун искаптопарлар чақиши натижасида юқади.
Касалликни даволашдан кўра унинг олдини олган маъқул.
Бунинг учун одамлар томонидан боқилаётган итларни ўз вақтида ветеринар назоратига рўйхатга қўйиш, итларида касаллик аломатларига гумон қилинганда дарҳол шаҳар ветеринария хизматига мурожаат қилиш, керакли маслаҳатларга амал қилиш, болаларни итлар билан ўйнашига рухсат бермаслик, искабтопар учрайдиган жойларда пашшахона ва турли хил реппилентлардан фойдаланиш, хонадонларда кемирувчилар кўпайишига йўл қўймаслик, хонадонларда қорамол гўнгларини йиғмаслик ва кўп қаватли уйлар атрофида чиқиндиларни фақат махсус чиқиндихоналарга тўкиш лозим.Шунингдек зарарсизлантириш ишларини олиб бориш(москитларга қарши)ертўла ва сабзавотлар сақланадиган омборхоналарни ьолхона ва паррандалар сақлайдиган бинолар озодалигини назорат қилиш мақсадга мувофиқ.

      Учқудуқ туман Санитария-эпидемиолгик осойишталик ва жамоат  саломатлиги бўлими

Олий маълумотли энтомолог Г.А.Назарова

Ун импорт 1-нав кг
Горох кг
Нўхат кг
Гречка кг
Макарон олий навли кг
Сули ёрмаси кг
Тариқ ёрмаси (пишино) кг
Шакар кг
Повидилло литр
Ёнг ъоқ кг
Асал кг
Сарёғ 82,5% кг
Ўсимлик ёғи литр
Бодринг кг
Тухум 1 категория шт
Карам кг
Булғор қалампири кг
Қовоқ кг
Лавлаги (Свекло) кг
Турп кг
Пресланган хамиртуриш кг
Кўкатлар кг
Чеснок кг
Томат банка
Лимон кг
Беҳи кг
Олма кг
Разрихнител (180 гр) шт
Зира кг
Какао кг
Ёдланган туз кг
Қуруқ мева кг
Ванилин (5гр) шт
Сахарни пудра кг
Кўк чой кг
Наматак кг
Картошка крахмал кг
Кефир 0,5 шт
Қадоқланган сигир сути 2% литр
Творог (сертификатланган) кг
Сметана литр
Пишлоқ кг
Балиқ кг
Товуқ гўшти кг
Майиз кгУн импорт 1-нав кг
Горох кг
Нўхат кг
Гречка кг
Макарон олий навли кг
Сули ёрмаси кг
Тариқ ёрмаси (пишино) кг
Шакар кг
Повидилло литр
Ёнг ъоқ кг
Асал кг
Сарёғ 82,5% кг
Ўсимлик ёғи литр
Бодринг кг
Тухум 1 категория шт
Карам кг
Булғор қалампири кг
Қовоқ кг
Лавлаги (Свекло) кг
Турп кг
Пресланган хамиртуриш кг
Кўкатлар кг
Чеснок кг
Томат банка
Лимон кг
Беҳи кг
Олма кг
Разрихнител (180 гр) шт
Зира кг
Какао кг
Ёдланган туз кг
Қуруқ мева кг
Ванилин (5гр) шт
Сахарни пудра кг
Кўк чой кг
Наматак кг
Картошка крахмал кг
Кефир 0,5 шт
Қадоқланган сигир сути 2% литр
Творог (сертификатланган) кг
Сметана литр
Пишлоқ кг
Балиқ кг
Товуқ гўшти кг
Майиз кг

      Елімізде ерен еңбегімен танылып, қоғамның дамуына сүбелі үлес қосып жүрген азаматтар баршылық. Олар әр салада тер төгіп, тіпті бүтін бір әулетімен белгілі бір қызметтің биігінен табылып жатады. Ауданымыздағы 3-санды гидрометаллугия заводының 30 жылдығына орай осы салада аянбай еңбек етіп келе жатқан жандармен газеттің әр санында таныстырып келе жатырмыз. Бұл санында да жас болуына қарамай өз саласының білгірі болған Нұрғалиев Алмас Советұлымен жақын танысамыз.
Алмас Нұрғалиев 1993 жылы 1 наурызда Мыңбұлақ ауылында қарапайым отбасында дүниеге келді. Мықты түлектерімен әйгілі 11-санды мектепті жақсы бағалармен тәмамдап, 2009 жылы аудандағы тау-кен коллежіне оқуға түседі. 2012 жылы оқуды бітіріп, ауданымыздағы 3-санды гидрометаллугия заводының BIOX цехінде электр жабдықтарын жөндеуші болып қызмет жолын бастайды. Осы жылдар аралығында сатылап өсті, Қахрамон Тилавов, Фахриддин Жабборов, Икром Тулаев сынды ұстаздардан бағыт-бағдар алып, саланың мықты маманына айналды.
       Өнегелі еңбегі, тындырымды ісі және қарапайым да парасатты мінезімен ұжымының ортасында үлкен абырой-беделге ие болған Алмас Нұрғалиев өмірлік жары Амина Таменовамен бірге екі ұл, бір қыз тәрбиелеп отырған ардақты әке.
-Мен үшін тапсырманы жылдам әрі сапалы орындау аса маңызды. Бұл алдыңғы буын ұстаздарымнан қалыптасқан ең жақсы қасиетім деп білемін. Өзім де жылдар бойы жиғанымды жастармен бөлісуге тырысамын. Еңбек етіп, елге пайда тигізу әр адамның парызы. Мен қызметі республикаға аты әйгілі ГМЗ-3 секілді тарихы мен қойнауы бай кен орнымен байланысты болған бақытты тұлғамын, – дейді Алмас Советұлы.
        Адал еңбегімен елге сыйлы, ауыр салалардың бірінде еңбек етіп келе жатқан алдыңғы буынға жақсы іні, кейінгі толқынға ақылшы ұстаз болып жүрген Алмас Советұлына біз зор денсаулық, мол бақыт, қажымас қайрат, талмас талап, отбасына амандық, еңбегіне табыс тілейміз.
Еңбегі елене берсін!

Мөлдір Бүркітбаева, тілші.

      Ko‘p yillik tahlillar ko‘rsatkichlaridan shuni ko‘rishimiz mumkinki, kuz-qish mavsumida yong‘in xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha profilaktika tadbirlari kuchaytirilgan tarzda amalga oshirilmagan taqdirda, yong‘inlar soni keskin ortishi mumkinligini ko‘rsatmoqda. Xususan, yong‘inlarning 75% dan ko‘prog‘i aholi turar joylari sodir bo‘lib, yong‘inlarga asosan elektr moslamalari va gaz jihozlaridan noto‘g‘ri foydalanish sabab bo‘lmoqda. Barchamizga ma’lumki joriy yilning 15-noyabridan 15-dekabrigacha respublikamiz hududida “Yong‘in xavfsizligi oyligi” tadbirlari qizg‘in davom etayotganligini ko‘rishimiz mumkin. Bunda ko‘proq e’tiborni yong‘in chiqish xavfi yuqori bo‘lgan jabxaga qaratish maqsadga muvofiq.

        Elеktr enеrgiyasidаn fоydаlаnish yong‘in chiqish хаvfini tug‘diribginа qоlmаy, pоrtlаshgа хаvfli ishlаb chiqаrishlаrdа ishlаtilаyotgаn elеktr qurilmаlаri bilаn pоrtlаsh хаvfini hаm yuzаgа kеltirishi mumkin. Elеktr qurilmаlаrini ishlаtishdа yong‘in vа pоrtlаsh хаvfsizligini oldini olishni tа’minlаsh uchun hоzirdа mе’yoriy hujjаtlаr ishlаb chiqilgаn bo‘lib, ulаrgа аmаl qilish lоyihаlаsh, tа’mirlаsh vа fоydаlаnish jаrаyonlаri uchun birdаy mаjburiydir. Bundа quyidаgi аsоsiy vаzifаlаrni bаjаrishgа e’tibоr bеrish kеrаk:

- elеktr uskunalаrini хоnаlаrgа vа hududlаrgа mоs qilib, mе’yoriy hujjаtlаrgа аsоsаn tаnlаb lоyihаlаshtirish;

- elеktr uskunalаrini mеyoriy hujjаtlаrgа vа tuzilgаn lоyihаlаrdаn chеtgа chiqmаgаn hоldа mоntаj qilish;

- elеktr uskunalаrini to‘g‘ri ekspluаtаtsiya qilish, ya’ni nоsоz elеktr uskunalаridаn fоydаlаnmаslik, hаr bir elеktr uskunasining ishlаtish pаspоrtigа yoki undаgi birkаsidа ko‘rsаtilgаn mа’lumоtlаrgа аsоsаn ishlаtish, bundаn tаshqаri dоimiy nаzоrаtdаn vа sinоvdаn o‘tkаzib turilishi kеrаk.

       Elеktr uskunаlаridа sоdir bo‘lаyotgаn yong‘inlаr sоni stаtistikа bo‘yichа yuqori ko‘rsatkichlarni tаshkil etаdi, shuningdek yashin rаzryadi vа stаtik elеktr tufаyli yuzаgа kеlаyotgаn yong‘inlаr hаm bundan mustasno emas. Shuning uchun yong‘in хаvfsizligi хоdimlаri оldigа elеktr qurilmаlаrini ishlаtishdа yong‘in vа pоrtlаshgа хаvfsizlik bo‘yichа sifаtli nаzоrаtni аmаlgа оshirish yuklаtilgаn. Yong‘in хаvfsizligi nаzоrаtining sаmаrаsini оshirish оmillаridаn biri esа elеktr qurilmаlаridаgi yong‘in vа pоrtlаsh sаbаblаrini, shuningdеk turli shаrоitlаrdа elеktr uskunаlаridаn yong‘in vа pоrtlаshgа хаvfsiz hоldа fоydаlаnish mе’yor tаlаblаrini o‘rgаnish, texnologik jihozlarda statik elektr zaryadlarining hosil bo‘lishidan hamda binо va inshootlarni  yashinning to‘g’ri urishidan himоyalаsh chоrаlаrini ko‘rishdir. 

 “NKMK” AJ va “Navoiyuran”

DK   OYXTTEM  ShKB

OYXTTEB   inspektorlari

 leytenant Ne’mat Beshimov,

 leytenant Oybek Shukurillayev

     “Navoiyuran” davlat korxonasiga qarashli  obyektlarning 2025-yilda yong‘in xavfsizligi holatini batafsil  tekshiruv  yillik rejasiga asosan,  Sulfat kislotasi ishlab chiqarish sexida batafsil tekshiruv o‘tkazildi. Ushbu jarayonda ShKB OYXTTEB boshlig‘i o‘rinbosari podpolkovnik I.I.Sobirov, bo‘lim inspektorlari leytenant E.I.Xomitov, N.N.Beshimov, O.K.Shukurulloyev, H.R.Yaxyayev hamda sulfat kislotasi ishlab chiqarish sexi boshlig‘i  E.I.Vasiyev, bosh muhandis J.G.Rayimov, sex mexanigi Z.A.Abduraxmonov, sex energetigi M.A.Ostonov, FM, FV va yong‘in xavfsizligi bo‘yicha mas’ul  A.S.Abdiyevlar ishtirok etishdi.

Tekshiruv davomida aniqlangan bir qator kamchiliklar joyida bartaraf etildi va  ShKB OYXTTE bo‘limining  174-sonli   20 banddan iborat  yozma ko‘rsatma va 173-sonli taqdimnoma obyekt raxbariga taqdim etildi, hamda 82 nafar ishchi xizmatchilar bilan favqulodda vaziyatlar, yong‘inlarning oldini olish va bunday vaziyatlarda harakat qilish tartibi, isitish pechlari, gaz moslamalaridan  foydalanish, is gazidan zaharlanishni oldini olish hamda boshqa noxush holatlarni kamaytirishga qaratilgan targ’ibot- tashviqot va tushuntirish ishlari olib borildi.

            Soha mutasaddilari tomonidan olib borilayotgan bu kabi tekshiruv tadbirlari ishlab chiqarish korxonalari, tashkilot hamda muassasalar rahbar va xodimlarini sergaklantirib, ular faoliyatida yo’l qo‘yilayotgan kamchiliklarning oldini olishda yana bir turtki bo‘ldi.   

E.I.Xomitov 
ShKB OYXTTEB  inspektori leytenant   

H.R.Yaxyayev

  ShKB OYXTTEB  inspektori  kichik serjant 

    Давлат ва жамият фаровонлиги, сиёсий, иқтисодий ҳамда ижтимоий барқарорлик қачон вужудга келади-ю улар ҳимояси қандай таъминланади?

    Барча эркин, мустақил, демократик давлатларда бу саволнинг жавоби ягона: фақат адолатли қонунлар, уларнинг мунтазам ишлаши эвазига!

     Шу маънода мамлакатимиз аҳлига муҳокама учун тақдим этилган “Ўзбекистон Республикасида фуқароларнинг виждон эркинлигини таъминлаш ва диний соҳадаги давлат сиёсати концепциясини тасдиқлаш тўғрисида”ги қонун лойиҳаси ғоят муҳим аҳамият касб этади. Зеро, унда юртимиз аҳолисининг беистисно барчасига – ёши, жинси, тили, миллати, эътиқоди, касбу коридан қатъи назар – бирдек тааллуқли бениҳоя ҳассос масалалар қамраб олинган, уларга оид ҳуқуқ ва мажбуриятлар белгиланган. Биз бу ерда қандайдир тавсифий маҳобатга йўл қўяётганимиз йўқ. Зеро, бу қонун, бошқа кўплаб қонунлардан фарқ қилароқ, туғилган ва ҳатто туғилажак чақалоқларга ҳам тааллуқлидир: унда никоҳ масаласидан тортиб, туғилган боланинг қайси дин вакиллари оиласида дунёга келиши билан боғлиқ диний ва дунёвий урф-одатларга муносабат ҳам акс этган.

     Етти бобдан иборат қонун лойиҳасида Умумий қоидалардан сўнг мамлакатимизда виждон эркинлигини таъминлашнинг замонавий ҳолатига тавсиф берилади (2-боб), диний соҳадаги давлат сиёсатининг мақсади, асосий вазифалари ва принциплари белгиланади (3-боб), фуқароларнинг виждон эркинлигини таъминлаш ва бу борадаги давлат сиёсатининг устувор йўналишлари, уларни амалга ошириш механизмлари кўрсатилади (4-боб). Шунингдек, дунёвий давлатда умумжамият манфаатлари ва виждон эркинлиги уйғунлигини таъминлашга (5-боб) ҳамда дунёвий давлатни ривожлантиришнинг устувор йўналишлари ва механизмларига оид (6-боб) қоидалар баён этилади. 7-бобда эса мазкур концепцияни ҳаётга узлуксиз татбиқ этиш, ижросини назорат қилиш юзасидан аниқ ва манзилли вазифалар белгиланади.

      Қонун лоҳиҳаси муаллифлари томонидан амалга оширилган катта, тизимли илмий-ҳуқуқий меҳнат ва унинг натижаларидаги барча ижобий жиҳатларни эътироф этган ҳолда, лойиҳа юзасидан айрим мулоҳаза ва таклифларни баён этамиз.

1. Лойиҳанинг 2-боб, 5-пункти 6-хатбошида “2000 йилларда жаҳон тарихида халқаро террористик ташкилотлар аъзолари фаолиятининг ҳаддан ташқари фаоллашуви кузатилди” деган гап ўрин олган. Бу гапдан гўё ўша ташкилотлар ҳаддида фаоллашиши мумкин, деган маъно чиқиб қоладики, бу – маъқул гап ҳам, иш ҳам эмас. Зеро, “ҳад” – чегара, меъёр маъноларини англатувчи сўз бўлиб, уни террорчилик ташкилотлари фаолиятига нисбатан қўллаш тўғри эмас. Шу туфайли “ҳаддан ташқари” ибораси ўрнига биргина “кескин” сўзини қўллаш мақсадга мувофиқдир.
2. Шу бобнинг 7-пункти 2-хатбошидаги “яратилганлиги”, “узатилаётганлиги”, “этилаётганлиги”, “юритаётганлиги” сўзларидаги “лиг” қўшимчаси ортиқча бўлиб, мазкур сўзлар “яратилгани”, “узатилаётгани”, “этилаётгани”, “юритаётгани” тарзида қўлланиши керак.
3. Мазкур пунктнинг 5- ва 6-хатбошидаги гаплар бир хил – “олиб келиши мумкин” тарзида якунланадики, бу услубий сакталик ҳисобланади. Шу туфайли, 6-хатбошидаги гапни “келтириб чиқариш хавфи бор” шаклида якунлаш маъқулроқдир. Шу ердаги 7-хатбоши ҳам таҳрирталаб.
4. 3-боб, 9-пункт 6-хатбошидаги “Конституциявий” сўзи ҳам кичик ҳарф билан ёзилиши лозим. Ундан олдинги хатбошида бу сўз тўғри ёзилган.
5. Ўша боб, 11-пункт 2-хатбошидаги “Давлат органлари ва уларнинг мансабдор шахслари томонидан қабул қилинган қарорларнинг Конституцияга ва қонунчилик ҳужжатларига зид бўлмаслиги таъминланади” гапининг “Давлат органлари ва уларнинг мансабдор шахслари томонидан қабул қилинган қарорларнинг Конституцияга ва диний соҳага оид қонунчилик ҳужжатларига зид бўлмаслиги таъминланади” таҳририда баён этиш белгиланаётган қоиданинг мақсадга яқинлашувига хизмат қилади.  
6. 6-боб, 5-параграфнинг г) пунктидаги гап бошидан “маданият соҳасида” сўзлари чиқариб ташланиши керак.
7. Шу бобнинг 7-параграфи й) пунктида баён қилинган “мавжуд ёки фараз қилинган ҳуқуқларнинг ўзбошимчалик билан амалга оширилишига йўл қўймаслик” қоидасига аниқлик киритилиши талаб этилади. Акс ҳолда, унинг қўлланилишида ўзбошимчалик, бошбошдоқликлар келиб чиқиши мумкин.

      Лойиҳа матнида юқорида бир қисми кўрсатилганидан бошқа ҳам бир қатор имловий, услубий камчиликлар кўзга ташланадики, унинг якуний матни тегишли мутахассислар томонидан жиддий лингвистик экспертизадан ўтказилиши талаб қилинади.

      Қонун лойиҳасида миллий қонунчилигимизда илк маротаба дунёвий давлат тушунчаси, унинг мақсад-моҳияти, дунёвий давлатни ривожлантиришнинг устувор йўналишлари ва механизмларига батафсил ўрин ажратилган. Қонуннинг йирик икки боби айни шу масалалар талқинига бағишланган. Бошқа томондан эса, лойиҳанинг ўзида таъкидланганидек, 2021 йил 5 июлда Ўзбекистон Республикасининг “Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида”ги янги Қонуни қабул қилинган. Шу боисдан янги қонун номини қисман ўзгартириш, унинг ички мазмун-моҳиятига номини ҳам мослаш таклиф қилинади. Бу ном эса қуйидаги кўринишда бўлиши мумкин: “Ўзбекистон Республикасида фуқароларнинг виждон эркинлигини таъминлаш, диний соҳадаги давлат сиёсати ва дунёвий давлатни ривожлантириш концепциясини тасдиқлаш тўғрисида”.

Раҳмон ҚЎЧҚОРОВ

ТДЮУ доценти в.б., филология фанлари номзоди.