Мамлакатимизда кейинги йилларда барча соҳаларда бўлгани каби соғлиқни сақлаш тизимида олиб борилаётган ислоҳотлар ҳам изчил давом эттирилмоқда. 

   Аҳоли саломатлигини сақлаш борасида белгиланган устувор вазифалар ижросини таъминлаш, тиббиёт ходимларининг салоҳиятини ошириш учун зарур шарт-шароитлар яратишга қаратилган ҳурматли Президентимизнинг бир қатор ҳужжатлари қабул қилинди.

    Юртимизда сўнгги уч йилда 1300 дан ортиқ даволаш муассасасида қурилиш-таъмирлаш ишлари бажарилди. Шу жумладан, Учқудуқ туман тиббиёт бирлашмаси тасарруфидаги шифохона биносида ҳам қурилиш-таъмирлаш ишлари олиб борилиб, янгиланиш ва яшариш айёми – Наврўзи олам байрами арафасида фойдаланишга топширилди.

   80 ўринга мўлжалланган шифо масканида ички касалликлар, болалар, тез тиббий ёрдам, гинекология, туғруқхона, жарроҳлик сингари бўлимлар фаолиятини барча қулайликларга эга бўлган бинода бошладилар.  

    8 млрд. сўм маблағ эвазига замонавий қиёфага келтирилган бу шифо масканида бу ерга ташриф буюрувчи беморлар ва тиббиёт ходимлари учун барча шарт-шароитлар яратилган.

    Шунингдек, бир вақтнинг ўзида 150 қатновга мўлжалланган кўп тармокли марказий поликлиника, 100 ўринли 36-сонли оилавий поликлиника ҳамда 7 та оилавий шифокорлик пункти Учқудуқ аҳолисига тиббий хизмат кўрсатиб келмоқда. 

     Шифо масканини фойдаланишга топшириш маросимига бағишланган тадбирда Учқудуқ туман ҳокими С.Хамроев, Учқудуқ туман прокурори Р.Рахматов, сектор раҳбарлари, вилоят соғлиқни сақлаш бошқармаси ўринбосари Н.Сафоев, корхона-ташкилот раҳбарлари, тиббиёт ходимлари ҳамда нуронийлар иштирок этиб, касалхона фаолияти билан яқиндан танишдилар.

   -Қон босимим кўтарилиб келгандим, шифокорларнинг муолажаларидан сўнг, тезда оёққа турдим. Янгиланган касалхонада беморлар учун барча шарт-шароитлар яратилган, хоналар кенг ёруғ, тиббиёт ходимлари меҳрибон, - деди Бахтигул Сақибаева.

    Албатта, кечаги кун бугунга, бугун эртага, унинг эса келажакка замин ҳозирлаётганига гувоҳ бўламиз. Бугун барча соҳалар қатори тиббиёт тизимида рўй бераётган ўзгаришлар ҳар биримизни мамнун қилади.

УЧҚУДУҚ ТУМАН ҲОКИМЛИГИ АХБОРОТ ХИЗМАТИ.

    Jamiyatimizda aksariyat aholi vakillari pensiya va nafaqa tushunchalari bir ma'noli deb hisoblaydi yani pensiya bu nafaqa so'zining rus tili lug’ati tarjimasi deb xato o'ylashadi (aslida, nafaqa rus tiliga posobiye deb tarjima qilinadi). Bundan tashqari ommaviy axborot vositalari, ijtimoiy tarmoqlarda ham foydalanuvchilar pensioner va nafaqaxor tushunchalarini sinonim sifatida noo'rin ishlatishadi.

   Xo'sh, bu ikki tushunchaning farqi nimada?

   O‘zbekiston Respublikasining Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risida”gi Qonuni asosida, O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining qariganda, mehnat qobiliyatini yo’qotganda, boquvchisiz qolganda ijtimoiy ta’minlanishdan iborat konstitusiyaviy huquqlarini ro'yobga chiqarish, davlat pensiyalarining yagona tizimini, ularni tayinlash, hisoblab chiqarish qayta hisoblash va to’lash tartibini belgilab beradi. Qonunga asosan fuqarolar quyida keltirilgan turlari bo’yicha pensiya huquqi vujudga kelgan taqdirda murojaat qilish huquqlari kafolatlangan.

1. Yoshga doir pensiya.

2. Nogironlik pensiyasi.

3. Boquvchisini yo'qotganlik pensiyasi.

 Yoshga doir pensiya olish huquqiga:

  erkaklar 60 yoshga to'lganda va ish stajlari kamida 25 yil bolgan taqdirda to'liq ish staji asosida, shuningdek kamida 7-yil ish staji mavjud bo'lganda to'liqsiz ish staji asosida ega bo'ladilar;

   ayollar 55 yoshga to'lganda va ish stajlari kamida 20 yil bo'lgan taqdirda to'liq ish staji asosida, shuningdek kamida 7-yil ish staji mavjud bo'lganda to'liqsiz ish staji asosida ega bo'ladilar.

 Nogironlik pensiyalari qonun hujjatlarida belgilangan tartibda I va II guruh nogironligi bo'lgan shaxs deb topilgan shaxslarga tayinlanadi. Umumiy kasallik oqibatidagi nogironlik pensiyalari nogironlik boshlangan paytga qadar yoshiga nisbatdan talab qilingan ish staji asosida tayinlanadi. Mehnatda mayiblanganda yoki kasb kasalligiga uchraganda beriladigan nogironlik pensiyalari ish stajidan qat'i nazar, tayinlanishi ko'zda tutilgan.

  Vafot etgan boquvchining qaramog'ida bo'lgan mehnatga qobiliyatsiz oila a'zolari ham boquvchisini yo'qotganlik pensiyasi olish huquqiga ega bo'lib, pensiya tayinlashda marhum boquvchining vafoti sodir bo’lgan vaqtga nisbatan talab qilingan ish staji asosida ega bolishi ko'zda tutilgan. 

  Shuningdek, pensiya tayinlashda qonunchilikda belgilangan Ish stajiga ega bolmagan fuqarolar va ularning oilalari ushbu qonunga binoan davlat pensiyalari olish huquqiga ega emasligi ko'rsatib o'tilgan.

 Ularning ijtimoiy ta'minoti O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2011 yil 7 apreldagi 107-son qarori bilan tasdiqlangan Pensiya tayinlash uchun zarur bolgan ish stajiga ega bo'lmagan qariyalarga va mehnatga layoqatsiz fuqarolarga nafaqalar tayinlash va to'lash tartibi to'g'risidagi nizom bilan tartibga solinadi.

 Mazkur Nizom bo'yicha nafaqalarning ham xuddi pensiya kabi 3 turi bor:

1. Yoshga doir nafaqa.

2. Nogironlik nafaqasi (bolalikdan nogironligi bo'lgan shaxslardan tashqari,).

3. Boquvchisini yo'qotganlik nafaqasi. 

    Yoshga doir nafaqa erkaklarga 65 yoshga yetganlarida; ayollarga 60 yoshga yetganlarida; bolalikdan nogironligi bo'lgan farzandi bor onalarga 55 yoshga yetganlarida tayinlanadi va tolanadi. 

 Nogironlik nafaqasi nogironlik sodir bolgan hollarda, yoshidan qati nazar, ish stajiga ega bolmagan I va II guruh nogironligi bolgan shaxslarga tayinlanadi va tolanadi. 

 Ish stajiga ega bolmagan boquvchining vafoti munosabati bilan qaramogida bolgan oilaning mehnatga layoqatsiz azolari boquvchisini yoqotganlik nafaqasi tayinlanadi va tolanadi. 

 Xulosa o'rnida, fuqarolarda belgilangan, ijtimoiy sug'urtalangan ish staji mavjud bo'lganda davlat pensiyalari tayinlanishi mumkin, yetarli ish stajiga ega bo'lmagan fuqarolarga esa amalda bo'lgan qonunchiliklar asosida nafaqa tayinlanishi ko'zda tutiladi. 

 Nafaqalar davlat xizmatlari markazlari yoki YIDXP orqali murojaat qilinganida Pensiya jamg'armasining bo'limi tomonidan tayinlanadi va to'lanadi.

    Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020-йил 30-октябрдаги "Соғлом турмуш тарзини кенг татбиқ этиш ва оммавий спортни янада ривожлантириш чора тадбирлари тўғрисида" ги ПФ-6099-сон фармони ижроси, Вазирлар Маҳкамасининг 2021-йил 24-ноябрдаги 01-17/1-1448-сон йиғилиш баёнининг ижроси ҳамда туман ҳокимлигининг 2021-йил 29-ноябрдаги 187/049-34-сон йиғилиш баёнининг ижроларини таъминланмоқда. 

   "Наврўз" умумхалқ байрамини кўтаринки ўтказиш мақсадида "Нафосат олами" шиори остида аёллар ўртасида спортнинг оммавийлигини таъминлаш мақсадида 2022 йил 11 март куни Учқудуқ туман ХТБ га қарашли 20-умумий ўрта таълим мактабида спортнинг «ГАНДБОЛ» тури буйича умумтаьлим муассасалари ва ДМТТ педагог ва ишчи-ходимлар ўртасида спорт мусобоқаси ўтказилди. Кўтаринки руҳда ташкил этилган мусобақа барча жамоалар фаол иштирок этдилар. Ўйин натижаларига кўра, фахрли 

I - ўринни 20-мактаб жамоаси,

II - ўринни 10-мактаб жамоаси,

III- ўринни 15-ДМТТ жамоалари эгалладилар. Ғолиб жамоалар эсдалик совғалари билан тақдирландилар. 

Рушана Рахманова

Учқудуқ тумани 20-мактаб тарғиботчиси

   “Олой маликаси”, “Жануб қироличаси” дея улуғланган доно стратег, дипломат аёл – Қурбонжон додҳо манаман деган қудратли кучларни бўйсундиролган. 

    Олой тоғларининг этагида дунёга келган Қурбонжонни 18 ёшга тўлар-тўлмас ўзидан уч баробар катта кишига турмушга бериб юборишади. У эса анъаналарга қарши чиқиб, куёвнинг уйидан қочиб кетади. Қошғар томонларга узатилган Қурбонжон отда қочиб кетаётса, йўлда ов қилиб юрган Олимбекка дуч келади. Унча-мунча эркак юришга дов беролмайдиган жойлардан омон чиқиб, йиртқич ҳайвонлардан қутулиб келаётган қизни кўриб Олимбек ҳайратини яширмайди: “Кимсиз?!”. “Мен йўлбарс йўлли аёлман. Мени йўлбарслар дарёдан ўтказди. Улар менга тегмади”, - дея жавоб беради Қурбонжон.

   Олимбек додҳо отдан тушишга шайланса, Қурбонжон уни тўхтатиб: “Ўрнингиздан қўзғалманг, бек. Эркак киши аёлга йўл бермайди”, - дея йўлида давом этади. 

   Ривоят қилишларича, Қурбонжон отда келаётганида 5 та йўлбарсга дуч келади. У эса йиртқичларнинг устидан отини сакратиб ўтиб кетади (Қурбонжон буни кейинчалик Оллоҳ унга 5 та фарзанд беришига ишора бўлган бўлса керак, деб билади). 

   1832 йилда Олой қирғизларининг етакчиси Олимбек додҳо Қурбонжонни ўз никоҳига олади. У эса никоҳдан олдин Олимбекка: “Мен остонангизга кенжа хотин бўлиб бормайман. Бекликнинг оғирлигини сиз билан баравар баҳам кўраман. Сиз Қўқон хонлигида бўлган кезларингизда халқнинг боши бўламан”, дея шарт қўяди. 

   Қурбонжон турмуш ўртоғининг маслаҳатгўйига айланади. Уларнинг оиласида 5 нафар ўғил фарзандлар дунёга келади. Олимбек ва Қурбонжоннинг бахтли никоҳи 29 йил давом этади.

   Олой ҳукмдори Олимбек додҳо Қўқон хонлигининг сиёсий ҳаётида муҳим ўрин тутган. У 1862 йили фитна қурбони бўлгач, ўрнига акаси Усмонхон, ўғли Жарқинбайлар даъвогарлик қилади. Аммо халқ буларни қўллаб-қувватламай, Олой бошқарувига Қурбонжонни муносиб кўради. 

    Oлимбек додҳонинг вафоти ҳақидаги хабарни эшитган Бухоро амири Музаффархон Олой устига юриш бошлайди. Бундан хабар топган Қурбонжон шошганидан паранжи ҳам илмай, амирнинг йўлини тўсади. Бундай беҳурматликдан ғазабланган амир Музаффархон: “Сиз аёл бўла туриб, юзингизни бекитмасдан нечун йўлимни тўсдингиз?” деб жаҳл отига минади. Қурбонжон эса “Ҳурматли амирим, шариатдан менинг ҳам хабарим бор. Аммо, ҳеч жойда аёл юзини ёпиб юрсин, деганни ҳам ўқий олмадим. Сизни ҳам мендек она дунёга келтирган. Онангизнинг юзига қарашингиз уятли ишми?”, - дея амирнинг саволига савол билан жавоб қайтаради. Бу ақлли гапдан қаноатланган амир уни Олой қирғизларининг етакчиси сифатида тан олади ва унга додҳо унвонини муносиб кўради.

   ...1893 йили Қурбонжон додҳонинг кенжа ўғли Қамчибек мамлакатга Афғонистондан Қошғар орқали контрабанда товарларини олиб кирганликда айбланади. Қамчибек Ўшга кетганида чегара хизмати ходимлари унинг уйини тафтиш қилишади. Қимматбаҳо тошларни яширган, деган баҳона билан хотинининг бир ўрим сочини кесиб ташлашади. Қамчибекнинг навкари Оқ полвон бу ҳақоратга чидаёлмай, тафтишчиларни ўлдиради. 

    Aйблов асосида 21 киши, жумладан Қамчибекнинг акаси Мамитбек, жиянлари Арстанбек, Мирзапаёз ва навкари Оқ полвонлар ҳибсга олинади. Қамчибек ва Оқ полвон Ўшнинг марказий майдонига олиб чиқиб осилади. Халқ бекни қутқариш учун Қурбонжон додҳонинг розилигини сўраганида: “Кенжа ўғлимнинг ўзга дунёга кетаётганини ҳис этиш оғир! Аммо ўғлимнинг жони эвазига халқим ўлимга юз тутса, унда менинг ишимни, нафақат у дунё, балки бу дунёда ҳам оқлаб бўлмас”, - дея тақдирга бош эгади ва ўғлининг дорга осилишини мардонавор тик туриб кузатади.

Манбалар асосида Фарида тайёрлади.

    Аёл мураббий. Оддийгина бу сўзлар замирида улкан маъно мужассам. Зеро, ҳар қайси инсон ўқитувчининг қўлида савод чиқаради, таълим-тарбия олади. Бугун ҳар биримиз жамиятда ўз ўрнимизни топганлигимиз, обрў-эътиборга сазовор бўлаётганимиз, касб-коримиз билан юрт тинчлиги, Ватан тараққиёти ва халқ фаровонлиги йўлида хизмат қилаётганлигимиз учун улардан миннатдормиз.

   ...Насиба Рўзиева номинитилгаолишимизбиланоқ, кўнгиллардағурур, уйғонади. Кўзлар қувончдан порлайди. Беихтиёр дилдаги меҳр тилга кўчади: “Ўзидан-да ишини севгучи аёл!».

    У туманимиздаги 20-умумий ўрта таълим мактаби директори, куни-кеча 8 март – Халқаро хотин-қизлар куни байрами мунбосабати билан “Ўзбекистонда хизмат кўрсатган ёшлар мураббийси” юксак унвонига сазовор бўлди.

    Насибахон эсини танибдики, муаллим бўлишга ҳавас қилди. Шу орзу-ла яшаб, ўзи истагандек муаллим бўлди. Бугун у нафақат Учқудуқ туманида балки вилоятда қолаверса республикамизда ўз ўрнига ўз нуфузига эга бўлган таълим даргоҳи раҳбари. 

   Мазкур илм даргоҳининг ўтган ўқув йилида қўлга киритган ютуқлари сарҳисобига назар ташлайдиган бўлсак, республикада мактаблар ўртасида 5-ўринни, вилоятда 2-ўринни, битирувчиларнинг олий таълимга ўқишга кириши бўйича туманда 1-ўринни эгаллади.

   Асли шариф Бухоронинг Шофиркон туманида таваллуд топган. У ўрта мактабни аъло баҳоларга тугатиб, 1987-1992 йилларда Бухоро Давлат педагогика олийгоҳида ҳам фақат аълога баҳоларга ўқиган.

    Кўзларидан нур, жуссасидан ғайрат-шижоат ёғилиб турган қаҳрамонимизнинг умр дафтарини бир-бир варақлаймиз: 2002 йилгача Шофиркон туманидаги 3-умумий таълим мактабида ўқитувчи, 2002-2004 йилларда туман ХТБ да маънавият-маърифат ишлари бўйича услубчи, 2004-2007 йилларда Учқудуқ туман ҳокимлиги "Маънавият ва маърифат" бўлими раҳбари вазифаларида ишлаган. 2007 йилдан буён эса Насиба Жумаевна тумандаги 20-умумий таълим мактабида директор бўлиб фаолият юритиб келмокда.

   Ҳа, тиниб-тинчимас, жонкуяр раҳбарнинг халқ таълими тизимида олиб бораëтган самарали педагогик фаолияти муносиб баҳоланиб, 2011 йилда "Халқ таълими аълочиси" кўкрак нишони ва "Ўзбекистон Республикаси Мустақиллигининг 20 йиллиги" эсдалик нишонлари билан тақдирланди.

    Mактаб ўқувчи ва ўқитувчилари турли кўрик-танловларда туман, вилоят ҳатто Республика миқёсида фахрли ўринларни эгаллаб келмоқда. Хуллас, мактаб ҳақида кунлаб гапирсак озлик қилади. Ҳа, бу ютуқларнинг барчасида Насиба Жумаевнанинг муносиб салмоқли улуши бор.

    У оилада севимли ёр ва меҳрибон она. Унинг турмуш ўртоғи Жаъфар Мардонов ШКБ ТСҚда жонлантириш бўлими бошлиғи вазифасида қатор йиллардан буён фаолият юритиб келмокда. 

    Узукка кўз қўйгандек бир-бирига монанд бу оилада айни кунда уч нафар фарзанд вояга етди. Нафисахон она касби ўқитувчиликни эгаллаб, бугун ёшларга таълим – тарбия бериб келмоқда. Кичкина қизлари Нигора эса ота касбини танлаб, Бухоро Давлат тиббиёт олийгоҳини тугатди. Ҳозирда у шифокор. Ўғиллари Беҳрузжон эса Россия олийгоҳида таҳсил олмоқда.

    Мақоламизда Насиба Рўзиеванинг бор йўғи ҳаëт дафтарининг бир варағи билан танишдик холос. Уни бутунича ўқиш учун кўп кунлар, ойлар керак бўлса ажабмас. 

     Насиба Жумаевна! Бугун биз сизнинг фаолиятингиз ҳақида тўхталар эканмиз, сизнинг таърифи-таснифингизга сўз тополмадик ва шоирнинг ушбу таърифини сизга ва сизга ўхшаганларга ҳадяэ тдик.

Шоирга дедилар:Сиз бахтли инсон,

Чунки сиз шоирсиз, ҳамма танийди. Шоир жавоб берди:

Менда бор армон,

Муаллим десалар мени қанийди.

Райҳон ҚОДИРОВА, махсус мухбиримиз.

    Учқудуқ туман ХТБ тасарруфидаги умумий ўрта таьлим мактабларининг аёл ўқитувчилари ўртасида спортнинг волейбол туридан беллашувлар бўлиб ўтди.

    Мусобақада ҳар бир мактаб жамоаларидан келган 6 нафардан иборат ўйинчилар ўзлари фаолият юритадиган мактаб шаънини ҳимоя қилиб даврага тушдилар. Энг қувонарлиси, ўқитувчиларнинг нафақат таълим соҳасида, балки спорт ўйинларида ҳам етарлича тажрибалари борлиги ва улар сидқидилдан курашганликлари мусобақага ўзгача шиддат бағишлади. 

    Муросасиз кечган баҳсларда фахрли биринчи ўринни 7-мактаб жамоаси, иккинчи ўринни олис «Кокпатас» дан келган 13-мактаб жамоаси ва учинчи ўринни 20-мактаб жамоалари қўлга киритди. 

    Мусобақалар сўнггида фахрли ўринларни эгаллаган жамоалар ташаккурнома ва эсдалик совғалари билан тақдирландилар. 

Гулбаҳор Қурбонова,

таълим ва фан ҳодимлари касаба уюшмаси Учқудуқ туман бўлинмаси раиси.

    Ҳужжат билан 2022-2026 йилларда хотин-қизларнинг мамлакат иқтисодий, сиёсий ва ижтимоий ҳаётининг барча жабҳаларида фаоллигини ошириш бўйича Миллий дастур тасдиқланди.

    2022 йил 1 сентябрдан бошлаб хусусий корхоналар ва ташкилотларда охирги 6 ой давомида узлуксиз иш стажига эга бўлган аёлларга ҳар ой учун минимал истеъмол харажатлари миқдоридан келиб чиққан ҳолда Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан ҳомиладорлик ва туғиш нафақаси тўланади.

   Хорижий олий таълим муассасаларининг бакалавриат таълим дастурлари бўйича – 50 нафар, магистратура таълим дастурлари бўйича – 10 нафар хотин-қизларга ҳар йили “Эл-юрт умиди” жамғармаси орқали қўшимча грантлар ажратиб борилади.

   Ҳар йили 2 100 нафар ижтимоий эҳтиёжманд оила вакиллари, етим ёки ота-онасининг қарамоғидан маҳрум бўлган талаба хотин-қизларнинг таълим контрактлари маҳаллий бюджетнинг қўшимча манбалари ҳисобидан қайтариш шартисиз қоплаб борилади.

    Бундан ташқари:

мутахассислиги бўйича камида 5 йил меҳнат стажига эга, лекин олий маълумотга эга бўлмаган 500 нафар хотин-қизларни ҳар йили давлат олий таълим муассасаларининг бакалавриат таълим йўналишларига умумий қабул параметрларидан ташқари алоҳида тест синовлари натижаларига мувофиқ тўлов-контракт асосида ўқишга қабул қилиш;

давлат илмий ташкилотлари ёки олий таълим муассасалари докторантурасига хотин-қизлар учун ҳар йили камида 300 тадан мақсадли квота ажратиб бориш режалаштирилмоқда.

2022 йил 1 июндан бошлаб давлат ва нодавлат таълим муассасаларида давлат буюртмаси асосида хотин-қизларни касбга ўқитишнинг янги тартиби жорий этилади. Бунда:

Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳридаги “Ишга марҳамат” мономарказлари ҳузурида малакани баҳолаш марказлари ташкил этилади;

малакани баҳолаш марказлари касбий малака талабларини ишлаб чиқади ва таълим муассасаларига давлат буюртмасини беради;

ўқув курсларини тугатган хотин-қизлар билими даражаси малакани баҳолаш марказлари томонидан аниқланади ва шу асосда уларга малака сертификатлари берилади;

малака сертификатини олган хотин-қизларга меҳнат фаолиятини бошлаши учун малакани баҳолаш марказлари томонидан субсидиялар берилади;

малакани баҳолаш марказлари томонидан умумий ўрта таълим мактаблари, касб-ҳунар мактаблари, академик лицей ва коллежларнинг битирувчи синф ўқувчи-қизларини ахборот технологиялари йўналишларида қўшимча курсларда ўқитиш бўйича давлат буюртмаси берилади.

 2022 йил 1 сентябрдан бошлаб меҳнат ресурслари зич бўлган қишлоқ жойларининг реестри жорий этилади. 2022 йил 1 сентябрдан 2025 йил 1 январга қадар Реестрга киритилган ҳудудлардаги умумий ходимлари сони камида 10 нафар бўлган ва уларда ишловчи хотин-қизларнинг меҳнатига ҳақ тўлаш фонди умумий меҳнатга ҳақ тўлаш фондининг камида 50%ини ташкил этадиган кичик тадбиркорлик субъектларига:

юридик шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқ ва юридик шахслардан олинадиган ер солиғи 50% имтиёз қўллаган ҳолда ҳисобланади;

уларда ишловчи хотин-қизлар меҳнатига ҳақ тўлаш фондига ижтимоий солиқ 1%лик ставкада ҳисобланади;

бюджет ташкилотларига йиллик умумий қиймати БҲМнинг 750 бараваригача бўлган маҳсулотларини тўғридан-тўғри сотиш ҳуқуқи берилди.

 Белгиланишича, 2022 йил 1 апрелдан бошлаб: тадбиркорлик фаолиятини янги бошлаётган тадбиркор хотин-қизларга ажратилаётган субсидия миқдори 7 млн сўмдан 10 млн сўмга оширилади.

 Мадад нодавлат нотижорат ташкилоти Учқудуқ туман ҳудудий бюроси бош мутахассиси Исмоилова Умида Ҳамро қизи

    Ушбуни... меҳрибон волидасини соғинган, унинг ёруғ ва азиз хотираси билан яшаётган фарзандлар номидан ёздим.

    Онажон! Сизга айтмоқчи бўлган гапларим шунчалик кўпки, қай биридан бошлашни ва қаерида тугатишни ҳам билмайман. Фақат тилимнинг учида айланиб қолган армоним юрагимни тобора ўйиб бораётган бир сўз бор: СОҒИНДИМ... Сизни жудаям соғиниб кетдим, Онажон!

   Нур балқиб турган фаришта чеҳрангизни, меҳрга лиммо-лим кўзларингизни, етмиш икки томоримга сингиб кетган қадрдон овозингизни иссиқ қучоғингизни, қўлларингизни...

***

   -Журнал олиб келдингми?

Олис йўл юриб борганимда кўришиб, ҳол-аҳволимни сўраб улгурмай ҳар сафар менга берадиган биринчи саволингиз шу бўларди. У пайтлар газета журнал кўринишида чиққани учунми негадир газета эмас, журнал деб атардингиз.

   -Э-э, яна эсимдан чиқибди.

-Оббо-е, нимага эсингдан чиқади. Сен чиқарган газетани қўшнимиз Турсуной ҳам сўраётганди.

   -Кейинги сафар ҳар бир сонини йиғиб олиб келаман...

   -Бу сафар ҳам эсингдан чиқади.

   Онажоним! Болажонимни кўз нури, қалб қўри тўкилган дея, “Достиқ-Дружба” (олдинлари “Учқудуқ” газетаси шу ном билан чоп этилган) газетасини илҳақ бўлиб кутганингиз учун мени кечиринг!

   Бугун уйимда “Учқудуқ” газетаси тахланиб ётибди. Уларни ҳеч ким сўрамайди...

    Икки қатор бўлса ҳам газетада ёзганларим чиқса қайта-қайта ўқийдиган, “бу сонда шунча мақоланг чиқибди”, дея тайёрлаган саҳифаларимни ҳисоблаб юрадиган, ён-верига 4-5 киши йиғилса, “Қизим журналист, район газетасида ишлайди, турли мавзуларда мақолалар ёзади” дея мақтаниб гапирадиган чин “мухлисим” Сиз эдингиз.

   Айтинг... Энди менинг газетада ишлашим, журналист эканим билан сизчалик ким ҳам фахрланади?!

    Кечалари, чироқ ўчиб қолганида пилта фонус ёруғида газетани юзингизга яқин келтирганча мутолаа қилиб ўтиришларингизни эсласам, томоғимга аччиқ тошлар тиқилиб қолади.

    “Журналимиз”да нимаики қизиқ ҳикоя, мақола, янгилик чоп этилган бўлса битта қолдирмай ўқиб, мазмунини гапириб берардингиз. Эҳ, соддагинам-а! Бу газета тайёр бўлгунча ҳар саҳифаси менга нечоғлик ёд бўлиб кетишини сиз қаердан ҳам билардингиз.

    -Редактир бўлдинг, энди сенинг мақолаларинг чиқмайди-да, а? Муҳаррирлар бошқаларнинг ёзганларини тўғирлайди-ку. Лекин барибирам ёзиб тур-да...

    Оҳ, онажон! Тириклигингизда ёзилажак мақолаю лавҳаларимни қаҳрамонларини излаб топиб, улар ҳақида бот-бот саҳифалар тўлдириб, сиз ҳақингизда такрор ва такрор ёзмаганим, эсламаганим учун мени кечиринг!

***

    Меҳрибонгинам...

Қаранг, уч-тўрт кундан кейин байрам, 8 март!

Кеча бозорга тушгандим. Кўнглим бузилиб қайтдим. Ҳеч нарса олмадим.

У ерда онасига совға олаётганларни кўрдим.

Уларга жуда ҳавасим келди. Оз-моз ғайирлигим келгани ҳам рост.

Беихтиёр оёғим рўмоллар сотиладиган расталар олдига бошлади.

-Илтимос, арзонроқ қилиб беринг, пулим кам-да. Онамга олмоқчи эдим.

   Сотувчи билан ялингудай савдолашарди ёшгина йигит. Талаба бўлса керак, ҳойнаҳой.

   Ранг-баранг, бир-биридан чиройли рўмоллар ичидан биттасини танладим. Сизга ярашадиган мовинг ранг, жаннат туслисини...

   -Шуни оласизми? Онангизгами? Неча ёшдалар? – пули етмаётган мижозга парво қилмай, менга юзланди сотувчи.

   Ногоҳ қалқиб кетдим. Бир сотувчига, бир қўлимдаги рўмолга, бир йигитга қарадим.

    Қўлларим қалтирар, нигоҳларим бесаранжом эди. Атрофга безовта тикилганча нима дейишни билмасдим.

-Опа, соғлигингиз жойидами? Ёки бирор нимангизни йўқотдингизми? – сўради ҳалиги йигитча.

   Бўғзим куйиб кетгудай бўлди. “Ҳа... йўқотдим. Жуда катта нарсамни бошимдаги тожимни йўқотдим.”

    Шоша-пиша сумкамдан пул чиқариб сотувчига узатдим. Сўнг қўлимдаги рўмолни менга ҳайрат билан тикилиб турган йигитга тутдим.

-Онангизга совға! Олинг. Фақат “йўқ” деманг!

   Йигитча мени тушунгандек индамади.

“Сиз жудаям бахтлисиз, жудаям...”

   Ўзимга ўзим гапирганча, бисотидаги энг қимматбаҳо нарсасини йўқотган ва энди уни тополмаслигини билсада, умидини узолмай кўзлари нажот истаб ҳар тарафга, ҳар кимга жавдираб қараётган ночор кимсадек йўлимда давом этдим...

***

   -Сенга зарилми, жони болам, пулингни ўзингга ишлатсанг бўлмайдими-а? – дедингиз 2 метр кўйлаклик мато олиб борганимда.

Бор - йўғи бир мартагина ўзимдан орттириб олиб борган матони оларкансиз узундан – узоқ дуо қилдингиз.

-Илоҳим, тани-жонинг соғ, бахтинг бутун бўлсин, мартабанг баланд бўлсин, болам...

Оҳ, дуогўйим-а!

Арзимаган эътибордан тоғдек кўтарилган хокисор кўнглингизни, энди олтину зарларга-да топа олмайдиган – ана шундай табаррук дуоларингизни ҳамиша ҳам ололмаганим учун мени кечиринг!

***

   -  Наврўз байрамига келгин, майли-ми? Орзигул момо буғдой ундиряпти, биргалашиб сумалак ковлагани чиқамиз.

    Лекин мен боролмасдим. Ё болам касал бўларди, ёки йўл кирага пул тополмасдим.

    Муштипаргинам, чорлаган пайтларингизда, олдингизга учиб бормаганим, дийдоримга маҳтал қилган сон-саноқсиз кунларим ҳаққи менинг кечиринг?

***

   “Тинчмисан? Наврўзда хўп кутдим, келмадинг-а”, кўзим ер чизарди. Жавобсиз қолдирган чорловларингиз ҳаққи, сизни хавотирга солиб, ташвишга қўйганларим ҳаққи кечиринг!

***

    ФАРИШТАСИФАТИМ!

    Биламан, энди бу дунёда йўқсиз. Азиз дийдорингиз қиёматга қолгани рост. Аммо... Онажоним, сизнинг қалбингиз ҳамиша биз билан!

    Мен шуни англадим: Яратган онанинг фарзандига бўлган меҳр-муҳаббатига шу қадар буюк куч бағишлаган экан-ки, унга ўлим ҳам тўсиқ бўлолмаскан.

    ҒАМХЎРГИНАМ! Тушларимга тез-тез кирасиз. Ҳамроҳсиз – танҳолигимни билдирмай дейсизми? Йўқлигингизни сездирмай дейсизми? Бизни ўйлаб, у дунёда ҳам безовта бўлиб, оромингизни бузасизми?

    Оҳ, Меҳрибоним! Йўқ, сиз ўлмагансиз? Тоабад қалбимизда, хотирамизда ва тушларимизда биз билан бирга яшайсиз!

   ИЛОҲИМ, Тангрим сизни, шу қаторида фарзандларининг дуо ва савобларидан умидвор бўлган барча ўтган азиз волидайи муҳтарамаларимизни ўз раҳматига олсин, Омин!

Райҳон ҚОДИРОВА, журналист.

    2023 йилда аҳолини рўйхатга олишни ўтказишда респондентлар сўрови қуйидаги муддатларда ташкил этилади:

   1 — 5 ноябрь кунлари — интернет жаҳон ахборот тармоғи орқали аҳолини рўйхатга олиш (5 кун);

    6 — 10 ноябрь кунлари — интернет жаҳон ахборот тармоғи орқали рўйхатдан ўтган респондентлар ва уларнинг уй манзиллари рўйхатини шакллантириш (5 кун);

   11 — 22 ноябрь кунлари — аҳолини рўйхатга олиш варағи шакллари асосида уйма-уй юриб аҳолини рўйхатга олиш (12 кун, фуқаролик-ҳуқуқий тусдаги шартномага асосан);

    23 — 25 ноябрь кунлари — ҳар бир ҳисоб участкасидаги уй-жой манзилларининг 10 фоизини танланма равишда назорат кузатуви асосида ўрганиш (3 кун).

    Агар респондент яшаб турган хонадонида (жойида) рўйхатдан ўтишни истамаса, рўйхатга олувчи унга инструкторлик участкасига бориб рўйхатдан ўтишни таклиф этади ва участка манзилини беради.

 Инструкторлик участкалари 2023 йил 1 — 22 ноябрь кунлари республиканинг барча ҳудудларида фаолият юритади.

 Рўйхатга олиш участкаси ходимлари, инструкторлар ва рўйхатга олувчилар белгиланган тартибда махсус гувоҳнома, сумка, рўйхатга олиш варағи шакллари ва канцелярия буюмлари билан таъминланади.

    Рўйхатга олиш даврида инструкторлар (супервайзерлар) рўйхатга олувчилар томонидан сўров ўтказилган респондентлар сонини кунлик назорат қилиб боради.

 Аҳолини рўйхатга олишни ўтказишда рўйхатга олувчи ходимлар:

сўров ўтказишдан олдин ўзини таништириши, респондентга ўз гувоҳномасини кўрсатиши, ташриф мақсадини тушунтириши, шунингдек, рўйхатга олишда иштирок этишнинг муҳимлиги, респондентларнинг шахсга доир маълумотлари махфийлиги таъминланиши ва сўров тахминан қанча вақт давом этиши тўғрисида маълумот бериши;

шахсга доир маълумотларни йиғиш жараёнида аҳолини рўйхатга олиш дастурида белгиланган саволлар рўйхатига риоя этиши, уларнинг мазмуни бузилишига йўл қўймаслиги;

рўйхатга олиш варағида келтирилган кетма-кетлик бўйича саволлар бериши, рўйхатга олиш варағида мавжуд бўлмаган саволларни бермаслиги;

аҳолини рўйхатга олиш варағи шаклларини тўлдириш бўйича йўриқномада келтирилган тушунтиришлардан ташқари респондентга қулайлик яратиш мақсадида қўшимча равишда тушунтиришлар бериши;

хушмуомала бўлиши, бошқа шахсларнинг ўз мажбуриятларини бажаришига тўсқинлик қилмаслиги ёки уларнинг ҳаёти, соғлиги ва мол-мулкига хавф солмаслиги, шунингдек, статистика органлари обрўсига путур етказадиган ҳаракатлардан сақланиши;

шахсга доир маълумотларнинг махфийлигини таъминлаши ва уларнинг мазмунини ошкор қилмаслиги;

  ўз ваколатларига мувофиқ ишларни тўлиқ, сифатли ва белгиланган муддатларда бажариши лозим.   

                                                                                                       Статистика бўлими.

    Ҳарбий хизматчиларнинг жанговар, жисмоний ва руҳий тайёргарлигини ошириш мақсадида 8-ёнғин қутқарув қисмининг жойлашувини инобатга олинган ҳолда руҳий тайёргарлик йўлаклари барпо этилган. 

    Жорий йилнинг 2022 йил 19, 22, 25-февраль кунлари Шимолий кон бошқармаси объектлари ёнғин хавфсизлигини таъминлашни ташкил этиш бўлими 8-ёнғин қутқарув қисмида белгиланган режа асосида руҳий тайёргарлик йўлагида амалий машғулот ўтказилди. Руҳий тайёргарликни ўтказишдан мақсад ҳарбий хизматчиларни ёнғинларни ўчириш ва фавқулодда вазиятларни бартараф этишдаги кескин шароитларда руҳан тайёргарлигини шакллантириш, уларнинг мазкур шароитдаги фаолиятларида юқори натижаларни таъминлаш мақсадига қаратилган ва ташкил этилган жараёндир.

      Руҳий тайёргарликнинг оловли йўлакдаги машғулотларининг асосий мақсади ёнғин қутқарув қисмлари ҳарбий хизматчиларини бевосита ёнғин ўчоғи ҳудудидаги мураккаб шароитларда узоқ муддатли ишларни бажаришга тайёрлаш ҳамда тўсиқлардан ўтиш йўллари ва усуллари, оловли йўлакда шартли ёнғин ўчоқларини ўчиришда меҳнатни муҳофоза қилиш қоидаларига алоҳида эътибор қаратишдир.

     Орифжон Махмудов

 капитан 8-ЙҚҚ бошлиғи,

ШКБ ОЙХТТEБ ЙН ва ПБ

мутахассиси оддий аскар 

Ҳ.Р.Яхяев