Икки давлат ўртасида соҳа бўйича 10 га яқин меморандум имзоланди.

Шу йилнинг 27-29 ноябр кунлари Беларусиянинг Минск шаҳрида Беларус-Ўзбекистон тиббиёт анжумани бўлиб ўтди. Унда Ўзбекистон делегацияси вакилларидан иборат бир гуруҳ шифокорлар таркибида мен ҳам  тадбирларда иштирок этдим.

Анжуман доирасида Беларусиядаги Республика клиник тиббиёт марказини бориб кўрдик ҳамда Навоий вилояти делегацияси билан Беларусия аъзолари ўртасида соҳа юзасидан 10 га яқин меморандум имзоланди.

   Ушбу ҳужжатларда болалар хирургияси, трасплантология, оналик ва болаликни муҳофаза килиш ҳамда малака ошириш тизими каби қатор истиқболли вазифалар кўзда тутилган.

   Белорусия тиббиёти ҳақида гапирадаиган бўлсам, у ўзининг ноёб инновацион ёндашувлари ва соғлиқни сақлаш соҳасидаги муҳим ютуқлари билан машҳур. Ушбу мамлакатда юқори технологияли хизматларни кўрсатадиган ва аҳолига тиббий хизмат кўрсатадиган сифатли тиббий муассасаларнинг кенг тармоғи мавжуд.

    Белорусия тиббиётининг асосий хусусиятларидан бири бу мамлакатнинг барча фуқаролари учун мавжудлигидир. Давлат соғлиқни сақлаш тизимини тўлиқ молиялаштиради, бу эса ҳар бир фуқарога бепул тиббий ёрдам кўрсатишга имкон беради. Сифатли тиббий хизмат кўрсатиш, фуқароларнинг соғлиғига таъсири ва касалликларнинг олдини олиш учун мамлакатда инновацион даволаш ва диагностика усуллари ишлаб чиқилмоқда ва жорий этилмоқда.

Белорусия тиббиёт мутахассислари юқори сифатли ва самарали даволанишни таъминлаб, ўз амалиётига замонавий технологияларни фаол равишда жорий қилмоқдалар. Беларус тиббиётининг муҳим хусусиятларидан бири соғлиқни сақлаш соҳасидаги турли ихтисосликларни бирлаштирган комплекс тиббий дастурларни жорий этишдир. Бу беморларни даволашда тўлиқ ва кенг қамровли ёндашувни таъминлаш ва уларнинг соғлиғи билан боғлиқ муаммоларни иложи борича самарали ҳал қилиш имконини беради.

Барча фуқаролар учун тиббий хизматларнинг мавжудлиги бўйича Беларусия Бруней ва Канада билан биргаликда дунёда биринчи ўринни эгаллайди. Беларус иқтисодиёт вазирлиги маълумотига кўра,  5 ёшгача бўлган болалар ўлими энг паст кўрсаткичда.  Ушбу мезон бўйича мамлакат дунёда тўртинчи ўринни эгаллайди.

Юқори технологияли тиббий ёрдам фаол ривожланмоқда. "Асосий тиббий ёрдам" кўрсаткичи бўйича Беларус 2022 йилда Америка ижтимоий тараққиёт императив ташкилоти томонидан тузилган ижтимоий тараққиёт рейтингида 19-ўринни эгаллади.

Орган трансплантацияси сони бўйича 1 миллион аҳолига - 55,7 та бўлиб, ҳамдўстлик мамлакатлари ҳудудида етакчи ҳисобланади. Шунингдек, бўлиб ўтган учрашувларда Белорусия кўплаб  Европа мамлакатларидан  ўртача тиббий ходимлар билан таъминланганлиги жиҳатидан олдинда эканлигини таъкидладилар. Жумладан, 1991 йилда  10 минг кишига 41 га яқин мутахассис шифокорлар тўғри келган, 2022 йилда 55 дан ортиқ. Европа Иттифоқи бўйича ўртача бу кўрсаткич – 33, МДҲ да – 38 ни ташкил қилади.

Ўртача тиббий ходимлар билан таъминланганлик даражаси 10 минг аҳолига 110 дан 135 гача ошди.  Бу  кўрсаткич Европа Иттифоқида - 86,8 ва МДҲда 62 мутахассисдан иборат.

10 йил олдин орган ва тўқима трансплантацияси ҳақидаги хабарлар мамлакат ОАВ лари янгиликларида тез-тез кўриниб турарди. Ҳозир Беларусияда бу оддий ҳолат.  Трансплантологлар ҳар йили 500 га яқин одамнинг ҳаётини сақлаб қолишади. Ҳар йили трансплантация сони ўсиб бормоқда. Илгари трансплантатцияда нажот топишнинг ягона имконияти чет эллик шифокорларга қиммат саёҳат эди. Энди чет элликлар Белоруссияда нажот изламоқда. Улар  ҳатто АҚШ ва Буюк Британиядан ҳам келишади, чунки у энг юқори сифатда арзонроқ.

Замонавий тиббиёт ривожланишининг яна бир муҳим йўналиши онкологиядир. Белоруссияда саратон касаллигига қарши курашиш бўйича алоҳида дастур мавжуд. Асосий эътибор диагностикага қаратилган. Беморларда ўсмалар тахминан 70% дастлабки босқичларда аниқланади. Бу ерда, албатта, кўп нарса шифокорларга ўз вақтида мурожаат қилишга боғлиқ.

Аммо энди даволаниш саратоннинг сўнгги босқичида ҳам муваффақиятли бўлиши мумкин. Бугунги кунда Белорусия онкологлари ҳисобида муваффақиятли даволанган 300 мингдан ортиқ бемор бор. Бундай беморларнинг узоқ муддатли омон қолиш даражаси 74% ни ташкил қилади. Бу кўрсаткич бўйича Беларус Европанинг энг яхши ўнталигига киради.

Мамлакат тиббиётининг яна бир шубҳасиз рамзи – "она ва бола". Шифокорларнинг ноёб жиҳозлари ва кўникмалари ҳақида кўп гапириш мумкин, аммо ютуқлар ҳақида энг яхши нарса бу кичик фуқароларнинг – болажонларнинг қутқарилган ҳаёти.

Мустақиллик йилларида чақалоқлар ўлими даражаси беш баравар, оналар ўлими даражаси эса 11 баравар камайгани  аҳоли соғлигини муҳофаза қилиш ва мустаҳкамлаш масаласига давлат сиёсати даражасида эътибор қаратилаётганидан далолат беради.

Хуршид ШУКУРОВ,

Учқудуқ туман тиббиёт бирлашмаси бошлиғи,

Халқаро анжуман қатнашчиси.