Бугунги рақобат шароитида Навоий КМК Шимолий кон бошқармасида ихтирочилик ва рационализаторлик йўналишлари бўйича кенг кўламли ишлар олиб борилмоқда. Бу аслида рағбатнинг, эътиборнинг натижаси десак муболаға бўлмайди. Кончилик ва металлургиядек оғир саноатда ихтирочилигу, таклиф бериб бирор бир нарсани ўзгартириш жуда мураккаб жараён. Бироқ, изланувчан, янгиликка интилувчи ходимлар ойлар, йиллар давомида ўз ишланмаларини гоҳ қоғоз, гоҳ темирда синовлардан ўтказиб, натижага эришмоқдалар.
Ихтирочи ва рационализатор ёшлар ва мутахассисларни рағбатлантириш мақсадида ҳар йили “Навоий кон металлургия комбинати” АЖда “Энг яхши ихтирочи”, “Энг яхши ёш рационализатор”, “Энг яхши инновацион ғоя ва рационализаторлик таклифи” кўрик-танловлари ўтказилади. Ана шу танловга муносиб номзодларни тайёрлаш мақсадида ШКБ нинг барча бўлинмаларида ёш рационализаторлар клублари, цехларда тўгараклар ташкил этилган. Бунинг натижасида корхонада 2023 йилнинг ўзида кончилик, олтин ажратиб олиш технологияси, механика, энергетика, ишлаб чиқаришни автоматлаштириш ҳамда информацион-коммуникацион технологиялар йўналишлари бўйича 80 та рационализаторлик таклифлари ишлаб чиқилиб, улар тўлиқ ишлаб чиқаришга жорий этилди. Бу таклифлардан корхона 2023 йилнинг ўзида 42 млрд. сўмлик иқтисодий самарадорликка эришди.
- Бошқарманинг таркибий бўлинмаларида техник ва технологик қайта жиҳозлаш доимий амалга оширилмоқда, уларсиз мавжуд асбоб-ускуналарнинг кейинги ишлаши ва уларга хизмат кўрсатишнинг имкони йўқ -дейди ишлаб чиқариш-техника ва инновацион бўлими бошлиғи Фаррух Абдимўминов. - Ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш ва ишчи-ходимлар меҳнатини осонлаштириш мақсадида инновацион ғояларга асосланган ҳолда янги технологиялар ва илмий ишланмалар устида изланмоқдамиз. Бу эса тажриба билан бирга илмни талаб қилади. Ҳозирда “IntegraRu", "O‘zgeorangmetliti" каби корхоналар, республикамиздаги илмий-тадқиқот институтлари ва олий ўқув юртлари мутахассислари билан биргаликда 12 та мавзу бўйича илмий-тадқиқот ишлари олиб бориш имкони яратилди. Аслида комбинат олимларнинг тадқиқотлари натижаларини амалда синаш учун катта полигон. Ишлаб чиқаришга инновацияларни жорий қилиш, илмий-техник лойиҳаларни шакллантиришда ҳамкорлик ўз самарасини беради.
Жамшид Холбеков: - Назорат ўлчов автоматикаси ва меъёрлаш лабораториясида бошлиқ ўринбосари сифатида фаолият юритади. У 2023 йилда иш жараёнида ШКБ бўлинмаларида электр қурилмаларини автоматик тарзда бошқариш ва стабил ишлаши учун бошқарув шкафларини яратиш эҳтиёжи борлигини ўрганиб чиқди.Аслида электр дивигателларини автоматик бошқариб туриш ишлаб чиқариш бўлинмаларида режадан ташқари тўхтаб қолишнинг олдини олишда муҳим ўрин тутади.
- Ушбу муаммони ечиш учун, мутахассисларимиз билан биргаликда электр қурилмалари учун бошқарув шкафларини ўзимизда ишлаб чиқиш мумкинлиги исботладик. –дейди Жамшид Холбеков. – Энг асосийси ушбу бошқарув шкафларини ясаш учун барча керакли эҳтиёт қисмлар, материалларини, корпус қисми билан ўзимизнинг давлатдан анча арзонга топишимиз мумкин. Қўшни мамлакатлардан олинаётган ушбу бошқарув шкафлари шу кунгача корхонага 54 млн сўм маблағ ҳисобига сотиб олинарди. Буюртма берилгандан сўнг тайёрлаш учун жуда узоқ вақт сарфланиши, шкафларни олиб келиш учун транспорт харажатлари ҳисоблаганда яна таннарх ошиб кетарди. Энг ёмони айрим ҳолларда шкафларнинг электр схемасида камчиликлар кузатилар бу эса ишлаб чиқаришда ўз салбий таъсирини ўтказмай қолмайди, албатта. Бизнинг таклифимиз бўйича ишлаб чиқилаётган бир дона шундай бошқарув шкафи учун эҳтиёт қисмлари 20-25 млн сўмни ташкил қилади.
ШКБнинг ушбу бошқарув шкафларга бўлган ўртача эҳтиёжини 40 дона деб олсак ҳар шкафдан 25 млн сўм атрофида иқтисод қилинса, 40 дона бошқарув шкафидан 1млрд сўм атрофидаги пул маблағлари иқтисод қилинишига эришилади.
Лайло КАРИМОВА
