Навоий кон-металлургия комбинати бир бўғими бўлган Шимолий кон бошқармаси мамлакатимиз иқтисодиётининг етакчи драйверларидан ҳисобланади. Ушбу йирик саноат корхонасида ишлаб чиқарилаётган қимматбаҳо металлар ҳамда бошқа турдаги халқ истеъмоли маҳсулотлари мамлакатимиз қудратини янада ошишига хизмат қилмоқда. Айниқса, коронавирус пандемияси дунёнинг энг ривожланган давлатларининг иқтисодиётини ҳам таназзулга юз тутишига олиб келган йилда турли миллат вакиллари хизмат қилаётган Қизилқум бағридаги бу корхонанинг замонавий технологияларга асосланган барча бўлинмаю корхоналарида иш бир зум ҳам тўхтамади. Ишчи-ходимларнинг белгиланган тартибда муҳофазаси таъминланиб, фаолият белгиланган режа асосида кечаю кундуз бир маромда давом этди. Ана шу меҳнатнинг маҳсули сабаб энг қийинчиликлар билан якунланаётган бу йилда ШКБ жамоаси НКМК бўлинмалари орасида биринчилардан бўлиб олтин ва уран ишлаб чиқариш бўйича белгиланган давлат буюртмасини муддатидан олдин бажаришга эришишди.
Таъриф этилганидек давлатимиз томонидан белгилаб берилган вазифаларни бажариш йўлида куч ва ғайрати, билим ва тажрибасини сафарбар этган жамоа ишчи хизматчилари, муҳандис ва техник ходимларнинг заҳматкаш меҳнати таҳсинга лойиқдир.
Юртбошимиз томонидан қабул қилинган комбинатни ривожлантиришнинг 2017-2026 йилларгача бўлган даврга мўлжалланган дастурини муваффақиятли рўёбга чиқариш, Шимолий кон бошқармаси тизимида янги технологияларни ишга тушириш, мавжудларини модернизация қилиш ва кенгайтириш асосида маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажмини кўпайтириш борасида узлуксиз ва тизимли бунёдкорлик ишлари жадал суръатларда олиб борилмоқда.
Қизилқумнинг бепоён кенгликлари қаъридаги қимматбаҳо металларни қазиб олиб давлатимиз иқтисодиётини мустаҳкамлаш ҳар бир учқудуқлик кончининг бугунги кундаги орзуси. Деҳқон эрта баҳорда умид билан ерга уруғ қадаганидек кончилик иши ҳам геологлар “кашф” этиб берган она замин инъомларни - маъданларни йиғишда бир жамоа бўлиб меҳнат қилишмоқда. Учқудуқ олтини қазиб олиниши ва ишланиши билан бошқа ҳудудларникидан фарқ қилибгина қолмай, катта меҳнатни талаб этади. Бироқ лавфзида содиқ турган бу юрт фарзандлари ҳар қандай шароитда ҳам ўзларига юкланган вазифани ортиғи билан адо этишмоқда.
“Шарқий” ва “Дауғистау” очиқ конларидан 2020 йилнинг ўзида 55 млн. м3 тоғ жинсларини қазиб олиш ва ташиб чиқарилиши бунинг исботидир.
Кон саноати учун энг катта кўмакчи техника ҳисобланади. Шимолий кон бошқармасига бугунги кунда мингдан ортиқ тоғ-кон машина ва механизмлари ишлаб турибди. Транспорт бўлинмаларида 55 тоннадан 136 тоннагача юк кўтара олиш қувватига эга транспорт воситалари хизмат кўрсатмоқда.
Эътиборли жиҳати, жорий йилнинг шу кунига қадар Шимолий кон бошқармаси томонидан эски техникаларни янгилаш лойиҳаси асосида 97, 099,1 миллион доллардан ошиқ маблағга тоғ-кон жинсларини қазиб олишда кўмаклашувчи ва ёрдамчи техника ва ускуналар харид қилинди. Ушбу олиб борилган кенг кўламли ишлар натижасида Шимолий кон бошқармасида олтинни ишлаб чиқариш 103, 9 фоизга, уран ишлаб чиқариш 100,9 фоизга сульфат кислота ишлаб чиқариш 101,3 фоизга бажарилиши таъминланади.
Кузатаётган йилимизда ШКБ барча бўлинмаларида олтмиш йил муқаддам Учқудуқда бошланган бунёдкорлик ишларини нафақат давом эттириш, балки уни кенгайтириш, энг замонавий техника ва технологиялар билан жиҳозлантиришдек ғоятда мураккаб вазифаларни қўйди.
Ўтган йилларда фойдаланишга топширилган Энг йирик инвестицион лойиҳалардан бўлган Кокпатас” ва “Дауғистау” конларининг ишлаши қийин бўлган рудаларидан олтин ажратиб олиш технологиясини такомиллаштириш” лойиҳаси 3-гидрометаллургия заводида тўлиқ қувват билан ишлади. Бунинг натижасида хом ашёдан фойдаланиш самарадорлиги 9 фоизгача, тайёр маҳсулот ишлаб чиқариш 10 фоизга оширишга эришилди.
Кон-металлургия саноатининг равнақи ва қудрати илғор технологияга эга бўлиши билангина эмас, балки уни муттасил такомиллаштириш ва кадрлар салоҳиятига ҳам боғлиқ бўлади.
Бугунги тезкор давр ҳар бир соҳа инновацион ғоя ва технология асосида ривож топиши мумкинлигини, жаҳон фани ютуқларидан кенг фойдаланишни тақозо этмоқда. Бу – кучни эса корхонага янги ишга келаётган мутахассислар олиб киради. Кон бошқармаси томонидан 2020 йилда олий таълим даргоҳлари, шунингдек коллежларнинг 300 нафарга яқин битирувчи ёшлари янги ғоялар билан ишга қабул қилинди.
Илм-фансиз, таълимсиз, маърифатсиз мамлакат тараққиётини тасаввур қилиш мушкулдир. Бобокалонимиз Юсуф Хос Хожиб ўзининг бир асарида “Билимсиз киши мевасиз дарахтдир, мевасиз дарахтни оч киши нима қилсин?!” деб, илм-маърифатни ўрни нақадар долзарб ва муҳимлигини кўрсатиб ўтган. Ана шу мақсадда ҳар бир берилаётган таклиф раҳбарият томонидан қўллаб қувватланмоқда. Шу сабаб ШКБ келажаги учун муҳим саналган олтин ва уран каби қимматбаҳо металларни қазиб олиш ва қайта ишлаш самарадорлигини ошириш, ишлаб чиқариш харажатларини камайтириш ва экспорт маҳсулотлари ҳажмини кенгайтириш учун етарли шарт-шароит яратиш имконини берувчи 52 рационализаторлик таклифлари берилиб, шулардан 45 таси ишлаб чиқарилишга йўналтирилди. Ҳисоб-китобларга кўра, юқорида қайд этилган лойиҳаларнинг амалга оширилиши қарийб 22 млрд. сўм иқтисодий самара беради.
Биргина 2020 йилнинг ШКБ ишчи –ходимлари томонидан 100 дан ортиқ рационализаторлик таклифлари ишлаб чиқилган бўлиб, шундан 46 та иннавацион ғоя НКМК ишлаб чиқариш жараёнларига тадбиқ этилган. Бунинг баробарида “шимоллик”лар ғоялари сабаб мамлакат иқтисодиётига 21 млрд. 610 млн сўмлик даромад олиб кирилди. Демак иқтисодиёт учун ғоялар, таклифлар муҳим.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020-йил 28-апрелдаги “Рақамли иқтисодиёт ва электрон ҳукуматни кенг жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-4699-сонли Қарори ижроси борасида ШКБ олиб борилган изчил ислоҳатлар боис IT технологияларидан фойдаланиш кенг йўлга қўйилди. Рақамлаштириш эса иқтисодиёт тармоқларида тежамкорлик ва самарадорликни таъминлайди. Масалан, ШКБ АКТМ ходимлари томонидан карьерида машиналарнинг юк ҳажмини назорат қилиш тизими йўлга қўйилгани натижасида ойлик тушум 3 млрд. сўмдан 10 млрд. сўмга ошган.
3-сонли гидрометаллургия заводи ишлаб чиқариш кўлами жиҳатидан Навоий кон-металлургия комбинатида алоҳида ўрин эгаллайди. Заводдаги ишлаб чиқариш жараёнини автоматик бошқариш, юзага келган камчиликларни тезлик билан бартараф этиш ва ишлаб чиқариш кўрсаткичлари бўйича тезкор ахборот алмашувни ташкил этиш мақсадида АКТМ дастурчилари томонидан махсус ахборот тизими ишлаб чиқилди. Ушбу ахборот тизими заводдаги ҳар бир цех иш самарадорлиги, режанинг бажарилиши, ускуналарнинг созлиги тўғрисидаги тезкор маълумотларни онлайн режимда завод диспетчерлик хизматига, завод раҳбариятига, Шимолий кон бошқармаси диспетчерлик хизмати ва кон бошқармаси раҳбариятига етказишга мўлжалланган. Ахборот тизими жорий этилиши билан масъул ходимларнинг кўп вақт талаб этадиган журнал тўлдириш, телефон орқали маълумот етказиш каби қийинчиликлари бартараф этилди. Шунингдек, ишлаб чиқариш жараёнидаги камчиликларни тезкорлик билан ҳал этилиши сабабли ишлаб чиқариш унумдорлиги сезиларли даражада ортди.
Пандемия шароитида ШКБ ишчи-ходимларининг ижтимоий шароитларини яхшилаш борасида ҳам бир қатор ижобий ишлар амалга оширилди.
Учқудуқдан анча олисда жойлашган “Дауғизтау” кони ишчилари учун сунъий қопламали мини футбол майдончаси, 440 ўринли 4 та замонавий талабларга жавоб берадиган ётоқхоналар қурилиб, ишга туширилди.
Кон ҳудудида фаолият юритаётган 2-сонли ишчилар ошхонасида ҳам таъмирлаш ишлари амалга оширилиб ошхона майдони 80 кишилик ўринга кенгайтирилиб, мебеллари янгиланди.
“Кончи” сиҳатгоҳида дам олиб, даволанувчи корхона ишчилари ва уларнинг оила аъзолари мазмунли ҳордиқ чиқаришлари учун тегишли шароитларини яратиш мақсадида сиҳатгоҳ ҳудудида сунъий қопламали мини футбол майдони қурилди.
Бундан ташқари, жаҳонда, жумладан мамлакатимизда коронавирус инфекцияси COVID-19 олдини олиш мақсадида, яъни зарурий шарт-шароитлар яратиш, зудлик билан кескин чоралар кўриш максадида, жорий йил давомида НКМК ШКБ 2-ТСҚ учун олинган 44 та замонавий тиббий жиҳозлар бугунги кунда тўлиқ ўрнатилган. Фуқаролар томонидан келиб тушадиган мурожаатлар учун 2-сонли ТСҚда «Call center» ташкил этилган бўлиб, тез тиббий ёрдам бўлими учун 3 янги автотранспорт воситалари (2-та “Damas” ва 1 “Mersedes Bens”) ажратилган.
2020 йилда Учқудуқ туманида аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатламини коронавирус пандемияси даврида моддий ва маънавий қўллаб-қувватлаш ҳамда уларга амалий ёрдамлар кўрсатиш мақсадида ШКБ томонидан 500 дан ортиқ эҳтиёжманд ва кам таъминланган ҳар бир оилага 18 хил турдаги маҳсулотлар жамланмасидан иборат бир миллион сўмлик озиқ-овқат маҳсулотлари тарқатилди. Ана шундай “Саховат ва кўмак” ҳаракати доирасида 3 мингдан зиёд ёшларимиз орасидан волонтёрлик истаги билан чиқиб, жонбозлик кўрсатган ёшларимизнинг кўплиги бизни қувонтиради. Аслида биз доимо ёрдамга муҳтож қатламга кўмак қўлини чўзган халқмиз. Биз бугунги ёшларимизни асл қадриятларимиз руҳида тарбиялаш баробарида уларни қўллаб-қувватлашимиз зарур. Бу истак Юртбошимиз-нинг ҳар бир яқишида ўз тасдиғини топмоқда.
Йилимиз якунида Президентимиз Шавкат Мирзиёев Ўзбекистон Олий Мажлиси ва халқига Мурожаатномасида катта умидлар билан 2021 йил мамлакатимизда “Ёшларни қўллаб-қувватлаш ва аҳоли саломатлигини мустаҳкамлаш йили” деб эълон қилиб, олдимизда турган қатор вазифаларни белгилаб берди.
Меҳнаткашлар ҳақида ғамхўрлик – бизнинг маъмуриятимиз бош вазифаларидан ҳисобланади. Ишлаб чиқариш қувватларини кенгайтириш баробарида янги ижтимоий объектлар қад ростлайверади. Аслида бугун Навоий кон-металлургия комбинатидек шуҳратли корхонада ишлаш ҳар биримиз учун юксак шарафдир.
