Трансглобал саёҳатнинг бу турини амалга ошириш, ХХ аср бошидан буён – қутблардаги қаҳратон шароитларга мос техника ва транспорт воситалари ихтиро қилиниши биланоқ, бутун дунё бўйлаб кўп сонли таваккалчи – авантюристларнинг орзусига айланган эди. Бироқ аввалги саёҳатчилар қутблардан бирига етиб бориш билан чекланишга мажбур бўлган, чунки жанубий қутбда – қуруқлик – Антарктида қитъаси бўлса, шимолий қутб эса музлаган уммон – Шимолий Муз океанидан иборатдир. Бу эса қутблараро трансглобал саёҳат қилмоқчи бўлган экспедициялар олдига катта техник муаммоларни қўяди. Шунингдек, бу каби йирик экспедиция жуда катта маблағ ва иқтисодий харажатларни ҳам талаб қилади.
Қутблараро трансглобал саёҳат юқоридаги каби муаммолар туфайли узоқ муддатгача амалга ошмай келди. Бундай катта таваккалчиликка фақат 1979 йилга келибгина британиялик Ранулф Файнс қўл урди ва у ўшанда ҳамроҳлари Оливер Шепард ва Чарльз Бертон билан биргаликда қутбларни Гринвич меридиани бўйлаб кесиб ўтишга қарор қилди. Улар Британиядаги Гринвич шаҳарчасидан 1979 йилнинг 2 сентябрь санасида жанубга қараб йўлга чиқди.
Экспедиция билан боғлиқ харажатларнинг асосий қисмини Англия тахти вориси, шаҳзода Чарльз ўз зиммасига олган эди ва шу сабабли Файнс ҳамда ҳамроҳлари, барча зарурий ускуналар – навигация воситалари, озиқ-овқат ва ёқилғи борасида тўлиқ таъминотга эга бўлган эди. Шунингдек, экспедиция ўз йўлидаги катта шаҳарларда қутбларда қўллаш учун олинган ускуналарнинг кўргазма намойишларини уюштириш орқали ҳам муайян даромад қилиб борди.
Экспедиция даставвал Ла-Манш орқали Дюнкерк (Франция) соҳилига тушиб, кейин Париж ва Барселона орқали Африка шимолига – Жазоирга ўтди. 1980 йил январь ойининг дастлабки кунларида экспедиция Антарктида соҳилларига етиб борди ва деярли йил давомида жуда секинлик билан қитъа ичкарисига ҳаракатланиб, 1980 йилнинг 15 декабрь куни жанубий қутб нуқтасига етиб борди. Экспедиция саккиз кун мобайнида жанубий қутбда ҳордиқ чиқарган ва хусусан, тарихда илк бора қутб устида крикет ўйнади.
Шундан сўнг 1980 йилнинг 23 декабрь санасида Файнс ўз гуруҳини энди шимолга – Арктикани айланиб ўтишга қараб йўл бошлади. Бу орада янги йил кириб келди ва муттасил шимолга қараб йўл олган гуруҳ 1981 йилнинг 11 январь куни Росс музлигини кесиб ўтиб, Амундсен Скотт номидаги Антарктида базасига етиб келди. Бу эса экспедиция жанубий қутбни муваффақиятли равишда тўлиқ кесиб ўтганини билдирар эди. Экспедициянинг мазкур натижаси Британияда катта воқеа сифатида қарши олинди ва жамоатчиликнинг мазкур саёҳатга нисбатан қизиқишини кескин орттирди. Инглиз матбуоти деярли ҳар куни Файнс ва унинг гуруҳининг навбатдаги йўналиши ва кўрган-кечирган саргузаштларига оид материаллар бериб борди.
Файнс қутблараро экспедиция гуруҳи 1981 йилни Янги Зеландия орқали Тинч Океанига чиқиш билан бошлади. Улар Янги Зеландияга етиб келганида, маҳаллий ҳукумат ва аҳоли вакилларидан иборат катта жамоа томонидан тантанали кутиб олинди ва Файнсга шаҳзода Чарльз ҳамда АҚШ президенти Роналд Рейган томонидан қутлов телеграммаси ҳам юборилди.
Экспедиция асосан Тинч океани бўйлаб шимол томон сузиб, йўл-йўлакай Фижи, ва Самоа оролларига кириб ўтди. Кейинчалик, Шимолий Американинг ғарбий соҳиллари бўйлаб сузиб, Аляска ва Чукоткани ажратиб турувчи Беринг бўғози орқали Шимолий Муз океанига, яъни Арктикага кириб борди. Уларни шимолий қутбдан жуда оз масофа ажратиб турарди ва жамоа илдамлик билан олға юришда давом этиб, Маккензи дарёси орқали Бофорт денгизига ўтиб олди. Тўғри қутб нуқтаси томон йўл олган экспедиция уни муваффақият билан кесиб ўтгач, Норвегияга қарашли Шпицберген оролига етиб келди.
Бу пайт февраль ойи бўлгани учун Шимолий Муз океанида музлар эришни бошлагани ҳамда қаттиқ шамол туриб, дўл ҳамда муз ёмғири ёғиши сингари табиат инжиқликлари уларга катта қаршилик қилди. Экспедиция 1981 йилнинг пасха байрами нишонланган куни қоқ шимолий қутб нуқтасига етиб борди ва у жойга ўз байроқларини ўрнатди. Уларни қутбдан «Бенжамин Боуринг» номли музёрар кема олиб кетди. Унда гуруҳ яна Шпицбергенга қайтиб, у орқали Англияга – экспедициянинг бошланғич нуқтаси томон йўл олди. Шимолий қутбни забт этишнинг ўзига гуруҳ уч ойдан сал зиёд вақт – 99 кун муддат сарфлади.
Шу тариқа уч йил давом этган жаҳонгашталик – инсоният тарихидаги илк трансглобал қутблараро саёҳат муваффақият билан якун топди. Улар 1982 йилнинг 29 август куни ўзлари йўл бошлаган дастлабки нуқтага – Гринвичга етиб келди. Ва ҳозирга қадар Файнс ва унинг гуруҳи бу борада биринчи ва ягона бўлиб турибди!
Ўрни келганда Ранулф Файнс шахси ҳақида яна айрим қизиқ маълумотларни келтириб ўтишимиз мумкин. У замонамизнинг энг таниқли экспедициячиларидан бири бўлиб, Гиннеснинг рекордлар китобидан ҳам жой олди. У шу пайтгача 23 хил турли мураккабликдаги экспедицияларни амалга оширди. Хусусан, юқорида ҳикоя қилинган трансглобал, қутблараро экспедициядан ташқари Ранулф Файнс, Эверест чўққисига ҳам икки бора кўтарилди ҳамда бутун Нил дарёси бўйлаб ҳам ҳаво шарида Ўрта Ер денгизигача чиқиб борди.
Шунингдек, у ўз экспедицияларини ёритиш учун ОАВ орқали шартномалардан ва бошқа реклама тушумларидан жуда катта миқдордаги эҳсон-хайрия ишларини ташкиллаштириши билан ҳурмат қозонди. У кўкрак бези саратонига қарши катта миқдорда хайрия йиққани билан эътиборга тушди. Шу каби хизматлари эвазига Ранулф Файнс Британия рицари мақомига сазовор бўлган бўлиб, эндиликда Сер Ранулф Файнс дейилади. Дарвоқе, унинг шахси ҳам кўпчилик учун ишонч ва мотивация манбасидир.
Қаҳрамонимиз бир неча марта қийин операцияларни бошдан кечирганига қарамасдан (ҳозирда юракда шунт билан яшайди) ҳар сафар яна катта режаларга жисмоний ва фаол ҳаёт тарзига қайтишга муваффақ бўлди. Ҳозирда 76 ёшда бўлган Ранулф Файнс илк трансглобал қутблараро саёҳатни амалга оширган биринчи ва ҳозирча ягона инсон сифатида қайд этилади. Ундан кейин ҳанузгача ҳеч ким бундай таваккалчиликка жазм қилмаётир.
